RXv4hzdBNg5rj
Na pierwszej fotografii widoczna jest mewa srebrzysta w locie. Posiada ona pomarańczowy zakrzywiony dziób oraz odnóża tylne, białe upierzenie z czarnymi piórami na końcach szeroko rozpiętych skrzydeł. W tle widać niebieskie, zachmurzone niebo. Druga fotografia przedstawia lamparta plamistego. To średniej wielkości kot, który posiada okrągłe uszy osadzone na głowie o krótkim pysku. Jego sierść jest kremowo‑żółta. Na grzbiecie i bokach znajdują się charakterystyczne ciemne cętki. Zwierzę posiada na pysku długie, białe wibrysy.

Kręgowce stałocieplne - ptaki, ssaki

Mewa srebrzysta i lampart plamisty to przykładowy przedstawiciele ptaków i ssaków.
Źródło: designerpoint, Pixabay, domena publiczna.

Słownik

błona lotna
błona lotna

fałd skóry ułatwiający lot, rozciągnięty na kończynach nietoperzy, latawców oraz niektórych gatunków jaszczurek i żab

ciąża
ciąża

u samic ssaków: okres od zapłodnienia do urodzenia potomstwa

chorągiewka
chorągiewka

część pióra zbudowana z dwóch rzędów promieni wytwarzających promyki połączone ze sobą za pomocą haczyków; występuje na stosinie

chwytne kończyny
chwytne kończyny

dłonie oraz stopy z przeciwstawnym kciukiem i paluchem; opuszką pierwszego palca można dotknąć pozostałych palców dłoni lub stóp; cecha charakterystyczna dla ssaków naczelnych

ciężar właściwy
ciężar właściwy

stosunek ciężaru ciała do jego objętości

dutka
dutka

część osi pióra tkwiąca w skórze ptaka

dymorfizm płciowy
dymorfizm płciowy

dwupostaciowość; zróżnicowanie budowy zewnętrznej i ubarwienia osobników męskich i żeńskich

gniazdowniki
gniazdowniki

ptaki, których pisklęta rodzą się ślepe i nieopierzone oraz niezdolne do samodzielnego funkcjonowania; potrzebują opieki rodziców i przez długi czas przebywają w gnieździe

gruczoły mlekowe
gruczoły mlekowe

gruczoł charakterystyczny wyłącznie dla ssaków, aktywny w okresie ciąży i karmienia młodych; jego wydzieliną jest mleko

gruczoły łojowe
gruczoły łojowe

gruczoły obecne w skórze ssaków; wydzielają na powierzchnię włosów i naskórka łój, który stanowi antybakteryjną barierę ochronną

gruczoły potowe
gruczoły potowe

gruczoły obecne w skórze ssaków; produkują specjalną wydzielinę zwaną potem, której funkcją jest schładzanie organizmu i (w mniejszym stopniu) wydalanie zbędnych produktów przemiany materii

gruczoły zapachowe
gruczoły zapachowe

gruczoły obecne w skórze ssaków; wydzielają substancje, które służą do znakowania terytorium, wabienia partnera i pozwalają zidentyfikować osobniki tego samego gatunku

kły
kły

typ zębów występujących u ssaków; leżą za siekaczami, a ich funkcją jest przytrzymywanie zdobyczy lub zabijanie

komora powietrzna
komora powietrzna

przestrzeń w jaju ptaka wypełniona powietrzem i ograniczona błonami pergaminowymi, która umożliwia młodemu osobnikowi wymianę gazową tuż przed wykluciem

kopyta
kopyta

wytwory skóry chroniące palce zwierząt kopytnych, takich jak krowy, konie czy wielbłądy

kości pneumatyczne
kości pneumatyczne

kości długie mające liczne przestrzenie wypełnione powietrzem, które sprawiają, że masa ciała ptaka w stosunku do jego objętości jest mniejsza niż gdyby tych przestrzeni nie było; takie kości są przystosowaniem do lotu

kuper
kuper

tylna część tułowia u ptaków

lot aktywny
lot aktywny

ruch w powietrzu za pomocą skrzydeł, wprawianych w ruch przez skurcze odpowiednich mięśni; do lotu aktywnego są zdolne wyłącznie owady, ptaki i nietoperze

lot ślizgowy
lot ślizgowy

niewymagający pracy mięśniowej lot na krótkie odległości, związany z wykorzystaniem ruchów powietrza; jest możliwy dzięki obecności struktur zwiększających powierzchnię nośną ciała, ale zwykle niemających zdolności do poruszania się

łożysko
łożysko

tymczasowy narząd w macicy ssaków, który tworzy połączenie między układami krążenia matki i dziecka; umożliwia zaopatrzenie z zarodka tlen oraz substancje pokarmowe i jednocześnie usuwa szkodliwe produkty przemiany materii

łuski
łuski

wytwory skóry; płaskie płytki pokrywające powierzchnię ciała niektórych zwierząt

opór powietrza
opór powietrza

wynik zderzeń poruszającego się ciała z cząsteczkami powietrza; może znacząco spowolnić ruch

paznokcie
paznokcie

wytwory skóry chroniące końce palców; są zredukowanymi pazurami, występują u naczelnych i niektórych gryzoni

pęcherzyki płucne
pęcherzyki płucne

element strukturalny budujący płuco ssaka; cienkościenne banieczki oplecione siecią naczyń krwionośnych; zachodzi w nich wymiana gazowa

pióra
pióra

wytwory naskórka pokrywające ciało ptaka, nadające mu opływowy kształt i umożliwiające latanie

przepona
przepona

szeroki, płaski mięsień oddechowy oddzielający jamę piersiową od brzusznej

siekacze
siekacze

typ zębów występujących z przodu szczęk ssaków; służą do chwytania pokarmu i rozdzielania go na części

siła nośna
siła nośna

siła działająca na obiekt poruszający się w wodzie lub powietrzu, skierowana prostopadle do kierunku poruszania się obiektu

skrętki białkowe
skrętki białkowe

struktury białkowe występujące w jaju ptaka, utrzymujące kulę żółtka w odpowiedniej pozycji

stałocieplność
stałocieplność

zdolność zwierząt do utrzymywania temperatury wnętrza ciała na względnie stałym poziomie, w znacznym stopniu niezależnym od temperatury otoczenia; występuje u ptaków oraz ssaków

stekowce
stekowce

niewielkie ssaki składające jaja otoczone skórzastą osłoną; występują tylko w Australii i na pobliskich wyspach

stosina
stosina

część osi pióra wystająca ponad skórę ptaka; na niej znajduje się chorągiewka

tarczka zarodkowa
tarczka zarodkowa

skupisko komórek zarodka w kształcie spłaszczonego dysku, występujące na powierzchni żółtka jaja; u gadów, ptaków i nielicznych ssaków

wibrysy
wibrysy

długie, sztywne włosy czuciowo‑dotykowe u zwierząt pełniące funkcję narządu dotyku, zwykle umieszczone na policzkach, nad oczami, na górnej i dolnej wardze; umożliwiają zwierzętom (np. kotom, myszom) aktywne badanie przestrzeni

włosy
włosy

wytwory skóry pokrywające ciało ssaków; chronią przed urazami mechanicznymi i pozwalają utrzymać stałą temperaturę ciała; niektóre włosy porastające głowę pełnią również funkcje czuciowe

worki powietrzne
worki powietrzne

grubościenne pęcherze połączone z płucami ptaka poprzez oskrzela, występujące w tułowiu i we wnętrzu niektórych kości długich; ich funkcją jest umożliwienie wymiany gazowej podczas wydechu oraz zmniejszenie masy ciała ptaka w stosunku do jego objętości

zagniazdowniki
zagniazdowniki

ptaki, których pisklęta rodzą się pokryte piórami puchowymi i z otwartymi oczami, przez co wkrótce po wykluciu są zdolne do samodzielnego funkcjonowania oraz podążania za matką; nie przebywają długo w gnieździe

zęby przedtrzonowe
zęby przedtrzonowe

typ zębów występujących u ssaków; leżą za kłami, są odpowiedzialne za rozdrabnianie pokarmu

zęby trzonowe
zęby trzonowe

typ zębów występujących u ssaków; leżą za zębami przedtrzonowymi, są odpowiedzialne za rozdrabnianie pokarmu

żeremie
żeremie

siedlisko bobrów zbudowane z gałęzi oblepionych mułem; może osiągać wysokość do 3 m; znajdują się w nim komora lęgowa oraz zapasy pokarmu

żółtko
żółtko

część jaja stanowiąca zapas substancji odżywczych i materiał budulcowy dla rozwijającego się zarodka

żyworodność
żyworodność

forma rozrodu u zwierząt; po zapłodnieniu wewnętrznym cały rozwój zarodka przebiega w organizmie matki