RYoczzVQG3iK9
Grafika przedstawia oczy różnych zwierząt. Mają one różne kolory, kształty.

Kręgowce - podsumowanie

Oczy zwierząt
Źródło: The0Quester, licencja: CC BY 4.0.

Sprawdź, co wiesz o kręgowcach

Kręgowce mają wykształcony sztywny szkielet wewnętrzny, który chroni ich narządy, a także stanowi przyczep dla mięśni, ułatwiając przemieszczanie się. Zaliczane są do nich zmiennocieplnezmiennocieplnośćzmiennocieplne ryby, płazy i gady oraz stałocieplnestałocieplnośćstałocieplne ptaki i ssaki.

Ryby

  • Są zmiennocieplne.

  • Żyją we wszystkich typach środowisk wodnych.

  • Większość z nich ma wydłużone ciało o opływowym kształcie, pokryte łuskami, a także płetwy.

  • Ich łuski są pokryte śluzem.

  • Są wyposażone narząd umożliwiający odbieranie informacji o kierunku oraz szybkości ruchu otaczającej wody – linię nabocznąlinia nabocznalinię naboczną.

  • Oddychają za pomocą skrzeli.

  • W większości są jajorodne, a ich potomstwo wylęga się z jaj nazywanych ikrąikraikrą.

1
R1d7QtwKbfDEf1
Ryby.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria przedstawia dziesięć ryb w formie fotografii i opisu tekstowego.

1. Dorsz atlantycki. Na fotografii widoczny jest dorsz atlantycki. Jest on koloru pomarańczowego, ma symetryczny szkielet oraz dużą, szeroką głowę z wydłużonym pyskiem, na podbródku znajduje się pojedynczy, dobrze rozwinięty wąs. Opis: Dorsz atlantycki zamieszkuje strefę przydenną chłodnych mórz. Jego cechą charakterystyczną jest pojedynczy wąs pod brodą.

2. Okoń europejski. Na fotografii znajduje się okoń europejski. Ma on ciało bocznie spłaszczone, koloru srebrnego z czarnymi paskami na grzbiecie. Opis: Okoń europejski żyje w wodach Europy i Azji. Wędruje z wód słonych do słodkich, aby odbyć tarło. Łatwo dostosowuje się do niekorzystnych warunków środowiska.

3. Danio pręgowany. Na fotografii widnieje danio pręgowany. Ma niewielkie ciało, koloru niebieskiego w srebrne paski. Opis: Danio pręgowany to niewielka ryba z biegnącymi wzdłuż grzbietu pięcioma równoległymi paskami, przeważnie niebieskimi. Chętnie hodowany przez akwarystów i wykorzystywany przez naukowców jako organizm modelowy w badaniach nad rozwojem kręgowców.

4. Łosoś atlantycki. Na fotografii widnieje łosoś atlantycki. Ma on srebrne, wydłużone i wrzecionowate ciało, lekko spłaszczone bocznie. Opis: Łosoś atlantycki, inaczej: szlachetny, dzięki żuchwie w kształcie haka łatwo przytrzymuje swoje ofiary. Większość dorosłego życia spędza w morzu, a następnie migruje w górę rzek w celu odbycia tarła (rozrodu). Wędrówkę tarłową najczęściej podejmuje raz do dwóch razy w życiu. Żyje w północnej części Oceanu Atlantyckiego i Morzu Bałtyckim.

5. Węgorz europejski. Na fotografii widnieje węgorz europejski. Ma on długie, wężowate, brązowe ciało. Opis: Węgorz europejski w przekroju jest niemal okrągły. Nie ma płetw brzusznych i może sprawnie pełzać po wilgotnym podłożu. Oddycha wówczas przez skórę. Przed osiągnięciem dojrzałości płciowej żyje w wodach śródlądowych Europy. Dorosłe osobniki migrują do morza, aby odbyć tarło.

6. Mobula. Na fotografii widoczna jest płaszczka mobula. Ma bardzo silnie spłaszczone grzbietobrzusznie ciało, o kształcie rombowatej tarczy, o kolorze czarno‑białym. Opis: Mobula to płaszczka o bardzo silnie spłaszczonym ciele w kształcie rombu. Jej wydatne płetwy piersiowe przypominają skrzydła. Nie ma płetwy ogonowej. Jest żyworodna.

7. Żarłacz biały. Na fotografii widoczny jest żarłacz biały. Ma szaro‑biały kolor, wydłużony kształt ciała oraz krótki, tępostożkowy pysk, małe oczy i zęby duże, trójkątne. Opis: Żarłacz biały – jeden z największych rekinów drapieżnych spotykany w wodach ciepłych na różnych głębokościach.

8. Rekin wielorybi. Na fotografii widnieje rekin wielorybi. Ma on czarny kolor ciała w białe cętki oraz nad wyraz dużą płetwę ogonową. Opis: Rekin wielorybi to największa ryba świata, zwykle osiągająca do 10 m długości. Nie zagraża człowiekowi, ponieważ odżywia się planktonem oraz drobnymi rybami, mięczakami i skorupiakami. Preferuje ciepłe wody, najczęściej żyje w strefie tropikalnej.

9. Makrela atlantycka. Na fotografii widnieje makrela atlantycka. Posiada srebrne, wąskie, cylindryczne ciało z dużym otworem gębowym. Opis: Makrela atlantycka zamieszkuje otwartą toń wodną Oceanu Atlantyckiego. Wpływa także do Bałtyku. Tworzy duże ławice. Ma wydłużone ciało i silny ogon.

10. Flądra europejska. Na fotografii widnieje flądra europejska. Ma brązowy, niesymetryczne ciało z oczami przesuniętymi na górną stronę ciała. Opis: Flądra europejska ma bocznie spłaszczone ciało i oczy położone po jednej stronie głowy. Dzięki temu może, leżąc na boku na dnie morskim, maskować się i obserwować otoczenie. Żyje m.in. w Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym.

Płazy

  • Są zmiennocieplne.

  • Prowadzą wodno‑lądowy tryb życia (osobniki dorosłe żyją na lądzie, ale na czas rozrodu przenoszą się do zbiorników wodnych, tam też rozwijają się ich larwylarwalarwy).

  • Dzielą się na płazy ogoniaste (np. traszki i salamandry), bezogonowe (np. żaby i ropuchy) i beznogie (np. marszczelce).

  • Dorosłe płazy oddychają płucami i częściowo przez skórę, a larwy skrzelami.

  • Ich skóra jest cienka, naga, silnie ukrwiona i pokryta śluzem.

  • Większość płazów ma na kończynach błony pławne.

  • Płazy są głównie zwierzętami jajorodnymi, z których jaj (skrzeku) wylęgają się larwy (u płazów bezogonowych zwane kijankami).

1
R9XzF9KWyaofu1
Płazy.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria przedstawia osiem płazów w formie fotografii i opisu tekstowego.

1. Żaba moczarowa. Na fotografii widoczna jest żaba moczarowa. Ma ona delikatną budowę, długie, masywne kończyny tylnie oraz jasno‑brązowe umaszczenie w ciemno‑brązowe pręgi. Opis: Żaba moczarowa w okresie godów zmienia barwę z brązowej na niebieską. Podobna do żaby trawnej, od której odróżnia ją jaśniejsza i delikatniejsza plamistość strony brzusznej i ostro zakończony koniec pyska.

2. Żaba szponiasta. Na fotografii widoczna jest żaba szponiasta. Ma krępe ciało, rozszerzające się ku tyłowi, kończyny zakończone długimi palcami oraz wyłupiaste oczy, znajdujące się na czubku ostro zakończonej głowy. Opis: Żaba szponiasta, inaczej: platana szponiasta, nazwę zawdzięcza budowie kończyn tylnych. Są one długie, a ich palce spina błona pławna. Obie tylne stopy mają też po trzy pazurki ułatwiające zagrzebywanie się w mule. Ojczyzną platany jest południowa Afryka, skąd została introdukowana na inne kontynenty.

3. Salamandra plamista. Na fotografii widoczna jest salamandra plamista. Ma masywne ciało, spłaszczone grzbietowo‑brzusznie oraz czarne ubarwienie w charakterystyczne, pomarańczowe plamy. Opis: Salamandra plamista to największy europejski przedstawiciel płazów ogoniastych. Wytwarza niegroźny dla człowieka jad. Występuje głównie na zachodzie i na południu Europy, w tym w południowej Polsce.

4. Marszczelec pierścieniowy. Na fotografii widoczny jest marszczelec pierścieniowy. Posiada silnie wydłużone, czarne ciało z licznymi poprzecznymi bruzdami. Opis: Marszczelec pierścieniowy to płaz wyglądem przypominający dżdżownicę. Tak jak ona drąży w ziemi korytarze, ale odżywia się żyjącymi w glebie bezkręgowcami. Żyje w Ameryce Południowej w dorzeczu Amazonki.

5. Traszka grzebieniasta. Na fotografii widoczna jest traszka grzebieniasta. Posiada ona ciemne ubarwienie ciała z charakterystycznym brązowym grzebieniem, pokrytym ciemnymi plamami, na grzbiecie. Posiada głowę lekko sklepioną, silnie wydłużona z wyłupiastymi oczami. Opis: Traszka grzebieniasta prowadzi wodno‑lądowy tryb życia. Preferuje niewielkie zbiorniki wodne, bujnie zarośnięte, z czystą wodą. W okresie godowym u samców na grzbiecie i ogonie wykształca się duży grzebień skórny.

6. Rzekotka drzewna. Na fotografii widoczna jest rzekotka drzewna. Ma ona kolisty kształt, posiada zielone ubarwienie z brązowo‑żółtą pręgą na boku oraz drobną budowę ciała. Opis: Rzekotka drzewna żyje nie tylko na drzewach, ale i na krzewach, a nawet roślinach łąkowych o szerokich liściach. Dzięki przylgom na końcach palców może się wspinać nawet po pionowej szybie. Aby dopasować się do otoczenia, potrafi zmienić kolor skóry na niemal czarny.

7. Kumak nizinny. Na fotografii widoczny jest kumak nizinny. Ma on spłaszczone ciało, małą, okrągłą głowę, zaokrąglony pysk oraz brązowe ubarwienie ciała. Opis: Kumak nizinny w trakcie godów zasiedla niewielkie stawy, glinianki, rowy, a nawet rozlewiska wody deszczowej, obficie porośnięte roślinnością. Od innych płazów kumaki odróżnia sercowaty lub trójkątny kształt źrenicy. Bronią kumaka jest jad, jeden z najsilniejszych wśród polskich płazów.

8. Ropucha olbrzymia. Na fotografii widoczna jest ropucha olbrzymia. Ma ona brązowe ubarwienie, ciało pokryte brodawkami oraz krępą budowę. Opis: Ropucha olbrzymia to olbrzym wśród płazów, osiągający długość ciała do 26 cm, a nawet większą. W wyniku kontaktu z jej toksyczną skórą ginie wiele drapieżników. Sama nie ma naturalnych wrogów np. w Australii, do której została sprowadzona.

Gady

  • Są zmiennocieplne.

  • Żyją wyłącznie na lądzie (z wyjątkiem nielicznych gatunków wiodących wodny lub wodno‑lądowy tryb życia).

  • Do gadów należą jaszczurki, węże, żółwie i krokodyle.

  • Mają grubą i suchą skórę pokrytą rogowymi tarczkami i łuskami.

  • Oddychają płucami.

  • Są jajorodne, wytwarzają jaja zawierające błony płodowe, dzięki czemu mogą rozmnażać się na lądzie.

  • Z jaj wylęga się potomstwo podobne do rodziców.

1
R1CH75fZtlpiQ1
Gady.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria przedstawia dziesięć gadów w formie fotografii i opisu tekstowego.

1. Kameleon pospolity. Na fotografii widoczne jest przedstawienie kameleona pospolitego. Ma on zielone bocznie spłaszczone ciało w ciemno‑zielone cętki oraz krótkie kończyny i chwytliwy ogon. Opis: Kameleon pospolity przeważnie jest zielony, ale może przybrać wiele różnych kolorów. Dorasta do 30 cm. Potrafi godzinami nieruchomo czatować na owady, na które poluje za pomocą długiego i lepkiego języka.

2. Krokodyl nilowy. Na fotografii przedstawiony jest krokodyl nilowy. Ma brązowe, wydłużone ciało, zakończone silnie rozwiniętym i umięśnionym ogonem. Opis: Krokodyl nilowy żyje w Afryce. Zamieszkuje brzegi rzek, jezior i zbiorników wodnych.

3. Jaszczurka zwinka. Na fotografii widnieje jaszczurka zwinka. Ma masywną, zaokrągloną, zieloną głowę i szeroki, brązowy grzbiet. Opis: Jaszczurka zwinka to najczęściej występujący gad w Polsce. Kiedy jest zagrożona, może odrzucić ogon. Preferuje siedliska nizinne: murawy, tereny kamieniste, parki, łąki i lasy.

4. Kobra królewska. Na fotografii widoczna jest kobra królewska. Ma głowę szeroką i spłaszczoną oraz białe łuski brzuszne. Opis: Kobra królewska jest największym z jadowitych węży, osiągającym do 5,7 m długości. Zamieszkuje lasy tropikalne i bambusowe dżungle. Jest zagrożona wyginięciem ze względu na cenione przez człowieka skórę i jad.

5. Gekon toke. Na fotografii widoczny jest gekon toke. Ma masywną budowę ciała, koloru zielonego w pomarańczowe cętki oraz pomarańczowe, wyłupiaste oczy. Opis: Gekon toke występuje głównie w Azji. Chętnie przebywa w pobliżu siedzib ludzkich ze względu na obfitość owadów, którymi się żywi. Przylgi na spodniej stronie palców pozwalają mu wspinać się po ścianach.

6. Żółw błotny. Na fotografii widoczny jest żółw błotny. Posiada czarny pancerz pokryty gładkimi tarczkami oraz żółte plamki pokrywające głowę i odnóża. Opis: Żółw błotny jest jedynym rodzimym gatunkiem żółwia podlegającym ochronie. Poluje tylko w wodzie i zawsze przebywa w pobliżu zbiorników wodnych. Zasiedla tereny bagienne i obszary z dużą ilością oczek wodnych lub zarastających jezior.

7. Żmija zygzakowata. Na fotografii widoczna jest żmija zygzakowata. Ma ona trójkątny kształt głowy, długie jasno‑brązowe ciało z zygzakowatą, czarną wstęgą na tułowiu. Opis: Żmija zygzakowata wyróżnia się obecnością na grzbiecie ciemnego zygzaka. Poluje na drobne zwierzęta, ale w razie zagrożenia może ukąsić człowieka. Jest jadowita. Można ją znaleźć na nasłonecznionych polanach lub terenach przydrożnych, w podmokłych lasach, a także pod kamieniami i w trawie.

8. Padalec zwyczajny. Na fotografii widoczny jest padalec zwyczajny. Ma brązowy kolor opływowego ciała z małą, krótką głową. Opis: Padalec zwyczajny to beznoga jaszczurka. Wyglądem ciała przypomina węża, od którego odróżniają ją ruchome powieki i otwory uszne. Zjada ślimaki nagie i dżdżownice.

9. Zaskroniec zwyczajny. Na fotografii widoczny jest zaskroniec zwyczajny. Jego ciało jest szarego koloru z żółto‑czarną głową, spłaszczoną grzbietowo i słabo oddzieloną od reszty ciała. Opis: Zaskroniec zwyczajny to najbardziej pospolity w Polsce wąż. Najczęściej zasiedla wilgotne lasy, brzegi zbiorników wodnych i podmokłe łąki. Poluje na płazy, rzadziej na ryby.

10. Wąż Eskulapa. Na fotografii widoczny jest wąż eskulapa. Ma on brązowy kolor ciała i wąską słabo oddzieloną od reszty ciała głowę. Opis: Wąż Eskulapa to największy spośród polskich węży. W Polsce żyje tylko w Bieszczadach. Dobrze wspina się na drzewa, na których poluje, odpoczywa i się chroni.

Ptaki

  • Są stałocieplne.

  • Ich przednie kończyny przekształciły się w skrzydła.

  • Ich ciało pokryte jest piórami.

  • Mają lekkie ciało (część kości wypełnionych jest powietrzem) o opływowym kształcie.

  • Pobierają pokarm za pomocą dzioba.

  • Są jajorodne; jaja złożone w gnieździe są wysiadywane aż do wyklucia się piskląt.

1
Rpth7CjvF2g0D1
Ptaki.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria przedstawia dwadzieścia trzy ptaki w formie fotografii i opisu tekstowego.

1. Sójka zwyczajna. Na fotografii widoczna jest sójka zwyczajna. Ma kolor jasno‑różowy, kuper i dolne pokrywy ogona biało‑czerwono‑czarno‑niebieskie. Opis: Sójka zwyczajna jest ptakiem osiadłym. Zamieszkuje lasy i miejskie parki. Zasiedla całą Europę, a także część Azji i Afryki.

2. Koliberek żarogłowy. Na fotografii widoczny jest koliberek żarogłowy. Ma drobną budowę i długi, czarny ogon. Posiada zielone ubarwienie z biało‑czarnymi elementami. Opis: Koliberek żarogłowy występuje głównie w Stanach Zjednoczonych. Odżywia się nektarem kwiatów, który spija długim językiem. Poza okresem lęgowym preferuje otwarte przestrzenie.

3. Myszołów zwyczajny. Na fotografii widoczny jest myszołów zwyczajny. Ma krępą budowę ciała, brązowe ubarwienie i krótki, szeroki ogon oraz zaokrąglone skrzydła. Opis: Myszołów zwyczajny żyje na skraju lasów. Gniazduje w całej Polsce. Znaczną część jego pożywienia stanowią gryzonie.

4. Jaskółka oknówka. Na fotografii widoczna jest jaskółka oknówka. Głowę i górną część ciała ma czarną z niebieskim połyskiem, a kuper i dolną część ciała białą. Opis: Jaskółka oknówka chętnie gniazduje na wsiach i w miastach, budując na budynkach gniazda z błota i gliny. Żyje w niemal w całej Europie i Azji. Zimuje w Afryce.

5. Żuraw zwyczajny. Na fotografii widoczny jest żuraw zwyczajny. Ma smukłą sylwetkę, długie odnóża i białe upierzenie z elementami czarnych piór i czerwonych przy dziobie. Opis: Żuraw zwyczajny żyje na bardzo podmokłych, bagnistych terenach środkowej i północnej Eurazji. Jest większy od bociana, ma krótszy dziób. Wyróżnia go pióropusz długich, skręconych lotek nad ogonem. Ponadto żuraw jest głośniejszy. Wydaje rechotliwe dźwięki, podczas gdy bocian może jedynie klekotać dziobem.

6. Paw indyjski. Na fotografii widoczny jest samiec pawia indyjskiego. Ma niebieską głowę i szyję, krótkie brązowe skrzydła oraz wielki zielony ogon z cętkami. Opis: Paw indyjski został udomowiony już w starożytnym Egipcie. Jego nadogonowe pióra pokrywowe tworzą piękny wachlarz.

7. Wróbel zwyczajny. Na fotografii widoczny jest wróbel zwyczajny. To krępy ptak o dużej głowie i mocnym dziobie. Jest szaro‑brązowy. Opis: Wróbel zwyczajny mieszka w pobliżu ludzkich zabudowań niemal na całym świecie. Gniazda zakłada wprost na budynkach lub w budkach lęgowych i na drzewach.

8. Kos zwyczajny. Na fotografii widoczny jest kos zwyczajny. Ma czarne upierzenie z charakterystycznym pomarańczowym dziobem, posiada krępą budowę ciała. Opis: Kos zwyczajny wyróżnia się intensywnie pomarańczowym dziobem. Zasiedla zarówno lasy, parki, ogrody, jak i tereny silnie zurbanizowane. Urozmaica swoje pieśni motywami pieśni innych ptaków.

9. Kawka zwyczajna. Na fotografii widoczna jest kawka zwyczajna. Posiada czarne upierzenie, a boki szyi, głowy i karku szare. Ma głowie znajduje się charakterystyczna czarna plama. Opis: Kawka zwyczajna żyje na terenach otwartych, również tych zamieszkanych przez człowieka. Ma jasne oczy, wyróżniające się na tle czarnych piór. Między osobnikami tego samego gatunku porozumiewa się za pomocą wzroku.

10. Kruk zwyczajny. Na fotografii widoczny jest kruk zwyczajny. Posiada nad wyraz masywny dziób oraz upierzenie czarne z fioletowo‑zielonkawo‑niebieskim połyskiem. Opis: Kruk zwyczajny jest większy od wrony i gawrona, z którymi często jest mylony. Występuje przede wszystkim na półkuli północnej. Ma wyjątkowe wśród ptaków umiejętności uczenia się.

11. Gawron. Na fotografii widoczny jest gawron zwyczajny. Ma dużą i masywną budowę, czarne upierzenie oraz wielki, szary dziób. Opis: Gawron zwyczajny jest rozpowszechniony w Europie i części Azji. Jego charakterystyczną cechą jest nieopierzona skóra u nasady dzioba. Gawrony potrafią używać narzędzi. Często żyją na miejskich osiedlach, żywiąc się odpadkami.

12. Kura domowa. Na fotografii widoczna jest kura domowa. Ma białe upierzenie z czarnymi elementami oraz czerwonymi przydatkami głowowymi. Opis: Kura domowa jest hodowana na całym świecie dla mięsa i jaj, rzadziej jako ptak ozdobny.

13. Szpak zwyczajny. Na fotografii widnieje szpak zwyczajny. Jego pióra są czarne i połyskują odcieniami zieleni i fioletu, a na grzbiecie i brzuchu widnieją białe kropki. Opis: Szpak zwyczajny pierwotnie występował w lasach, ale przystosował się do warunków miejskich. Jest uznawany za szkodnika sadów owocowych i winnic.

14. Sroka zwyczajna. Na fotografii widoczna jest sroka zwyczajna. Posiada ona czarne ubarwienie na głowie i grzbiecie, gdzie widnieje metaliczny połysk. Na skrzydłach odznacza się zielono‑granatowy kolor, a na ogonie zielono‑brązowy odcień. Opis: Sroka zwyczajna jest szeroko rozpowszechniona. Unika tylko gęstych lasów, rozległych otwartych terenów bez zadrzewień i dużych wzniesień. Spośród innych ptaków wyróżnia ją umiejętność rozpoznania siebie w lustrze.

15. Bocian biały. Na fotografii widoczny jest bocian biały. Jego upierzenie jest białe, z czarnymi piórami na skrzydłach. Posiada długi pomarańczowy dziób i wysokie, smukłe kończyny. Opis: Bocian biały gniazduje na łąkach lub obszarach trawiastych. Zasiedla zazwyczaj tereny wilgotne lub okresowo zalewane, o niskiej roślinności. Jest gatunkiem stadnym. Bociany porozumiewają się ze sobą za pomocą gestów i klekotania.

16. Pingwin cesarski. Na fotografii widnieje pingwin cesarski. Ma masywną budowę ciała, białe upierzenie na brzuchu oraz czarne na głowie i grzbiecie. Widoczne są żółte elementy wokół głowy. Opis: Pingwin cesarski to największy przedstawiciel pingwinów, dorastający do 130 cm. Żyje na Antarktydzie, gdzie panują ekstremalnie niskie temperatury i silny wiatr. Poluje, nurkując w oceanie.

17. Struś czerwonoskóry. Na fotografii widoczny jest struś czerwonoskóry. Posiada on nagą, długą szyję i nogi zaopatrzone w dwa palce u stopy. Posiada czarne upierzenie z elementami białych piór. Opis: Struś czerwonoskóry to największy i najszybszy nielotny ptak lądowy. Na krótkich odcinkach osiąga prędkość 70 km/h. Zamieszkuje tereny pustynne i półpustynne.

18. Czapla biała. Na fotografii widoczna jest czapla biała z młodymi. Posiada smukłą budowę ciała z długim, pomarańczowym dziobem i białym upierzeniem. Opis: Czapla biała zamieszkuje zarośla na brzegach płytkich wód i trzciny na bagnach. Żywi się owadami wodnymi i rybami.

19. Bażant zwyczajny. Na fotografii widoczny jest bażant zwyczajny. Jego ubarwienie jest granatowe, z metalicznym połyskiem, na głowie i szyi, ma dwa niewielkie czubki na potylicy. Ma brązowe upierzenie na tułowiu oraz długi, brązowy, z czarnymi, poprzecznymi pręgami. Opis: Bażant zwyczajny pierwotnie zasiedlał środkową Azję. Żyje na terenach w pobliżu wody, porosłych krzewami lub drzewami i terenach rolniczych. Nocą ukrywa się na drzewach lub wśród krzewów.

20. Sęp płowy. Na fotografii widoczny jest sęp płowy. Posiada nagą głowę i wygiętą szyję z brązowym upierzeniem na reszcie ciała oraz sino‑niebieskim dziobem. Opis: Sęp płowy gniazduje w Europie południowej, na bliskim wschodzie i w części Azji i Afryki. Żywi się padliną, której wypatruje nad rozległymi otwartymi równinami.

21. Orzeł bielik. Na fotografii widnieje orzeł bielik. Posiada krępą budowę ciała oraz żółty, zakrzywiony dziób. Ma brązowe upierzenie z elementami czarnych i białych piór. Opis: Orzeł bielik wbrew nazwie należy do rodziny jastrzębiowatych. Jest największym polskim ptakiem drapieżnym – osiąga długość ok. 1 m. Budowane przez niego gniazdo mierzy do 4 m wysokości i 2,5 m średnicy. Bielik występuje na dużym obszarze Europy i Azji.

22. Dudek zwyczajny. Na fotografii widoczny jest dudek zwyczajny. Posiada pomarańczowe ubarwienie na tułowiu i głowie, gdzie posiada charakterystyczny czub z czarnymi elementami. Jego skrzydła i ogon są białego koloru w czarne pręgi. Opis: Dudek zwyczajny przeważnie zasiedla suche i ciepłe siedliska w pobliżu łąk i pól, na których żeruje. Gniazduje w Afryce i w ciepłych regionach Europy oraz Azji.

23. Łabędź niemy. Na fotografii widoczny jest łabędź niemy. To masywny ptak o białym upierzeniu z pomarańczowym dziobem i czarnymi odnóżami. Opis: Łabędź niemy jest największym europejskim ptakiem wodnym. Żyje w północno‑środkowej Europie i w północno‑środkowej Azji.

Ssaki

  • Są stałocieplne.

  • Zajmują prawie wszystkie typy środowisk (większość z nich żyje na lądzie).

  • Do ssaków należą torbacze (m.in. kangury i koale), stekowce (dziobaki i kolczatki) i łożyskowce (do których należy większość ssaków).

  • Skórę ssaków (zawierającą gruczoły łojowe i potowe) pokrywają włosy.

  • Znaczna większość ssaków jest żyworodna.

  • Ich potomstwo pobiera mleko matki.

1
RDJ5cJqiAo75v1
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria przedstawia osiemnaście ssaków w formie fotografii i opisu tekstowego.

1. Ryś europejski. Na fotografii widnieje wizerunek rysia europejskiego. Ma muskularną sylwetkę, zaokrągloną głowę z długimi uszami, zakończonymi czarnymi „pędzelkami”. Ma pomarańczowo białe ubarwienie w czarne cętki. Opis: Ryś europejski to największy leśny kot występujący w Europie. Jak większość kotowatych jest samotnikiem, a terytorium łowieckie pojedynczego osobnika może dochodzić do 250 km2.

2. Leniwiec trójpalczasty. Na fotografii widoczny jest leniwiec trójpalczasty. Ma on długie i chwytne kończyny oraz palce zakończone długimi pazurami. Posiada zaokrągloną głowę, masywną budowę ciała i brązowe umaszczenie. Opis: Leniwiec trójpalczasty żyje w lasach tropikalnych Ameryki Środkowej i Południowej, zwisając przez większość czasu głową w dół w koronach drzew. Trzyma się gałęzi za pomocą trójpalczastych kończyn z mocnymi, zakrzywionymi pazurami.

3. Zebra górska. Na fotografii widoczna jest zebra górska. Ma masywną budowę ciała, długie nogi i ubarwienie w postaci białych pasów na czarnej sierści. Opis: Zebra górska występuje tylko w Namibii i RPA, na płaskowyżach i w górach porośniętych trawą. Każdy osobnik ma inny układ biało‑czarnych pasów.

4. Kret europejski. Na fotografii widoczny jest kret europejski. Posiada walcowatą budowę ciała z czarnym futrem. Kończyny są wysunięte do przodu z łopatowymi dłoniami. Opis: Kret europejski zamieszkuje pola, łąki, parki i ogrody. Jego dłonie są skierowane na zewnątrz, łopatowato rozszerzone i zaopatrzone w długie, grube pazury umożliwiające kopanie podziemnych korytarzy. Kret ma doskonały słuch i węch. Jego oczy są bardzo małe i ukryte w futrze. Umożliwiają jedynie odczuwanie światła.

5. Płetwal błękitny. Na fotografii widoczny jest płetwal błękitny. Jest wielkim zwierzęciem, o błękitnym kolorze. Posiada małą płetwę grzbietową w tylnej części ciała i dużą płetwę ogonową z wyraźnym wcięciem pośrodku. Opis: Płetwal błękitny to największe zwierzę na Ziemi. Osiąga długość do 30 m i waży do 150 ton. Żyje we wszystkich oceanach z wyjątkiem strefy równikowej.

6. Kuna leśna. Na fotografii widoczna jest kuna leśna. Posiada brązowe umaszczenie oraz długie i giętkie ciało oraz krótkie nogi. Opis: Kuna leśna zamieszkuje lasy niemal całej Europy i części Azji. Jest drapieżnikiem, poluje w nocy.

7. Łasica pospolita. Na fotografii widoczna jest łasica pospolita. Posiada ona brązowe umaszczenie na małej głowie i grzbiecie oraz białe futro na stronie brzusznej. Opis: Łasica pospolita dzięki niewielkim rozmiarom skutecznie poluje na gryzonie, jest więc sprzymierzeńcem ogrodników i rolników. Niemniej jednak często, zjadając drób i ptasie jaja, powoduje szkody w zabudowaniach gospodarczych.

8. Gronostaj europejski. Na fotografii widoczny jest gronostaj europejski. Jego sierść jest koloru brązowego na grzbiecie, żółto‑białego na brzuchu, z czarnym końcem ogona. Posiada drobną budowę ciała oraz krótkie kończyny. Opis: Gronostaj europejski jest nieco większy od łasicy. Odróżnia go od niej czarna końcówka ogona. Wiosną i latem górna część jego ciała jest brązowa, a dolna jaśniejsza. Zimą jest całkiem biały. Tylko końcówka ogona jest czarna przez cały rok.

9. Rudawka szarogłowa. Na fotografii widoczny jest nietoperz rudawka szarogłowa. Ma on niewielkie ciało oraz szeroko rozpięte skrzydła koloru brązowego. Opis: Rudawka szarogłowa to jeden z największych gatunków nietoperzy. Żyje w Australii. Odżywia się owocami.

10. Jeż europejski. Na fotografii widoczny jest jeż europejski. Grzbiet, boki ciała i wierzch głowy pokryte są kolcami o kolorze brązowy. Posiada krótki, wydłużony pysk z niewielkimi uszami. Opis: Jeż europejski żywi się owadami, bezkręgowcami żyjącymi w ziemi i ślimakami. Jego skórę pokrywają kolce – wypełnione powietrzem, ostro zakończone rurki.

11. Foka pospolita. Na fotografii widoczna jest foka pospolita. Ma szare ubarwienie ciała, małą, okrągłą głowę z krótkim pyskiem, widocznymi otworami usznymi i nozdrzami. Opis: Foka pospolita występuje w płytkich, przybrzeżnych wodach półkuli północnej. Jej cechą charakterystyczną są nozdrza w kształcie litery „V”.

12. Mrówkojad wielki. Na fotografii widoczny jest mrówkojad wielki. Ma brązowe umaszczenie ciała, masywne kończyny, długi, puszysty ogon i wydłużony pysk. Opis: Mrówkojad wielki żyje w dżunglach deszczowych, lasach i na trawiastych równinach Ameryki Środkowej i Południowej. Żywi się głównie mrówkami wznoszącymi mrowiska.

13. Nosorożec czarny. Na fotografii widoczny jest nosorożec czarny. Posiada dwa rogi na głowie oraz umięśnione, masywne ciało. Opis: Nosorożec czarny zamieszkuje południową i wschodnią Afrykę. Polowania na nosorożce z powodu mylnego przekonania, że jego sproszkowany róg ma właściwości lecznicze, przyczyniły się do drastycznego spadku liczebności tych zwierząt.

14. Bydło domowe. Na fotografii widoczne jest bydło domowe. Ma masywne ciało, prostokątne ciało, małą głowę z dużymi, owalnymi uszami oraz brązowo‑białe ubarwienie. Opis: Bydło domowe zostało udomowione 6–7 tys. lat p.n.e. Początkowo hodowano je dla mięsa, następnie jako siłę roboczą, później również jako źródło mleka. =

15. Owca domowa. Na fotografii widoczna jest owca domowa. Ma ona żółto‑białe, kłębiaste futro, długie kończyny oraz owalną głowę z zaokrąglonymi uszami. Opis: Owca domowa jest hodowana na całym świecie, najczęściej dla mleka, skóry, mięsa i wełny. Udomowienie owcy nastąpiło 6–8 tys. lat przed naszą erą.

16. Pies domowy. Na fotografii widoczny jest pies domowy. Posiada on czarne ubarwienie, długie kończyny oraz dużą głowę z owalnymi uszami. Opis: Pies domowy został udomowiony około 20 tys. lat temu. Żyje wszędzie tam, gdzie człowiek. Jest nie tylko jego przyjacielem, ale pomaga mu też m.in. jako pies pasterski, pies przewodnik, pies ratowniczy.

17. Szczur wędrowny. Na fotografii widnieje szczur wędrowny. Posiada szare ubarwienie, krępe ciało, małą i szeroką głowę z krótkim pyskiem. Opis: Szczur wędrowny prawdopodobnie pochodzi z Azji. Do Polski przybył w późnym średniowieczu. Ponieważ roznosi choroby, niszczy żywność i mienie człowieka, jest zwalczany.

18. Niedźwiedź brunatny. Na fotografii widoczny jest niedźwiedź brunatny. Ma masywną budowę ciała, brązowe umaszczenie, krótką i grubą szyję, małą głowę i bardzo silne kończyny. Opis. Niedźwiedź brunatny to największy lądowy drapieżnik Europy. Waży od 95 do nawet 390 kg. Od grudnia do kwietnia zapada w sen zimowy.

Temperatura ciała kręgowców - zmienna czy stała?

1
R11rPdsCBOeud1
Grafika przedstawia zmiany temperatury ciała zwierząt i sposoby jej regulacji. Grafika podzielona jest na dwie części. Obie części przedstawiają fragment wąskiej rzeki. W wodzie i na brzegu widać różne zwierzęta. Po lewej stronie grafika przedstawia krajobraz latem, a prawa zimą. Na obu grafikach widać okonia w wodzie, żabę siedzącą na liściu unoszącym się na wodzie, jaszczurkę, kaczkę i mysz na brzegu. Pod grafiką widać nazwy zwierząt. Po kliknięciu na nazwę zwierzęcia zostaje tylko widok na nie. Zwierzę zaznaczone zostaje kolorem, który świadczy o temperaturze jego ciała. U góry ekranu widać kolorową podziałkę. Granatowe kolory to około siedem do dwunastu stopni Celsjusza, różowe od siedemnastu do dwudziestu dwóch, pomarańczowe dwadzieścia siedem, żółte od trzydziestu dwóch do trzydziestu siedmiu. Biały kolor to czterdzieści dwa stopnie Celsjusza. Po kliknięciu na nazwę zwierzęcia pojawia się też opis. Mysz, podobnie jak człowiek, w niskiej temperaturze zwiększa swoją aktywność, żeby wytworzyć więcej ciepła, a także stroszy sierść, żeby zminimalizować jego straty. Przed ogrzaniem natomiast myszy mogą się chronić poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych w skórze. Zwiększają w ten sposób przepływ krwi, a więc i odprowadzanie ciepła przez skórę. Mysz w krajobrazie letnim i zimowym ma żółty kolor, czyli około trzydziestu siedmiu stopni Celsjusza. Mysz w krajobrazie letnim otacza różowe koło, a mysz w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni). Kaczka - skóra ptaków pokryta jest piórami, które zapewniają izolację termiczną, a także umożliwiają regulację temperatury ciała przez zmianę ich położenia. Nastroszenie piór ogranicza ruch powietrza na skórze i minimalizuje straty ciepła. Kaczka zaznaczona jest na żółto, czyli ma około trzydziestu siedmiu stopni Celsjusza. Kaczkę w krajobrazie letnim otacza różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni). Jaszczurki regulują swoją temperaturę ciała, przemieszczając się do korzystniejszego otoczenia. Aby podnieść temperaturę wewnętrzną, wygrzewają się na słońcu, natomiast aby się schłodzić, chowają się w cieniu różnych obiektów lub w norze. Ciało jaszczurki ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni). Żaba - cienka skóra żaby sprawia, że płaz ten bardzo szybko traci ciepło. Dlatego żaby są bardzo aktywne latem, natomiast zimą przechodzą w stan hibernacji, czyli hamują procesy przemiany materii. Zużywają wówczas mniej energii, a w rezultacie ciepła. Ciało żaby ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni). Okoń - temperatura ciała okonia zależy od temperatury wody, w której się znajduje. Zimą, kiedy temperatura spada, okoń przestaje żerować, a jego przemiana materii ulega zahamowaniu. Ciało okonia ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).
Zmiany temperatury ciała zwierząt i sposoby jej regulacji.
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika przedstawia zmiany temperatury ciała zwierząt i sposoby jej regulacji. Grafika podzielona jest na dwie części. Obie części przedstawiają fragment wąskiej rzeki. W wodzie i na brzegu widać różne zwierzęta. Po lewej stronie grafika przedstawia krajobraz latem, a prawa zimą. Na obu grafikach widać okonia w wodzie, żabę siedzącą na liściu unoszącym się na wodzie, jaszczurkę, kaczkę i mysz na brzegu. Pod grafiką widać nazwy zwierząt. Po kliknięciu na nazwę zwierzęcia zostaje tylko widok na nie. Zwierzę zaznaczone zostaje kolorem, który świadczy o temperaturze jego ciała. U góry ekranu widać kolorową podziałkę. Granatowe kolory to około siedem do dwunastu stopni Celsjusza, różowe od siedemnastu do dwudziestu dwóch, pomarańczowe dwadzieścia siedem, żółte od trzydziestu dwóch do trzydziestu siedmiu. Biały kolor to czterdzieści dwa stopnie Celsjusza. Po kliknięciu na nazwę zwierzęcia pojawia się też opis.

Mysz, podobnie jak człowiek, w niskiej temperaturze zwiększa swoją aktywność, żeby wytworzyć więcej ciepła, a także stroszy sierść, żeby zminimalizować jego straty. Przed ogrzaniem natomiast myszy mogą się chronić poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych w skórze. Zwiększają w ten sposób przepływ krwi, a więc i odprowadzanie ciepła przez skórę. Mysz w krajobrazie letnim i zimowym ma żółty kolor, czyli około trzydziestu siedmiu stopni Celsjusza. Mysz w krajobrazie letnim otacza różowe koło, a mysz w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).

Kaczka - skóra ptaków pokryta jest piórami, które zapewniają izolację termiczną, a także umożliwiają regulację temperatury ciała przez zmianę ich położenia. Nastroszenie piór ogranicza ruch powietrza na skórze i minimalizuje straty ciepła. Kaczka zaznaczona jest na żółto, czyli ma około trzydziestu siedmiu stopni Celsjusza. Kaczkę w krajobrazie letnim otacza różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).

Jaszczurki regulują swoją temperaturę ciała, przemieszczając się do korzystniejszego otoczenia. Aby podnieść temperaturę wewnętrzną, wygrzewają się na słońcu, natomiast aby się schłodzić, chowają się w cieniu różnych obiektów lub w norze. Ciało jaszczurki ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).

Żaba - cienka skóra żaby sprawia, że płaz ten bardzo szybko traci ciepło. Dlatego żaby są bardzo aktywne latem, natomiast zimą przechodzą w stan hibernacji, czyli hamują procesy przemiany materii. Zużywają wówczas mniej energii, a w rezultacie ciepła. Ciało żaby ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).

Okoń - temperatura ciała okonia zależy od temperatury wody, w której się znajduje. Zimą, kiedy temperatura spada, okoń przestaje żerować, a jego przemiana materii ulega zahamowaniu. Ciało okonia ma kolor dostosowany do koła je otaczającego. W krajobrazie letnim otacza ją różowe koło, a w krajobrazie zimowym granatowe koło (odpowiednia dwadzieścia dwa stopnie i siedem stopni).

1
Ćwiczenie 1
R1YleMProP3Kx
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RD0xiTBqO9Xtz
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R4BZhcmdaM5YL
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 4
Ro0LLhqmfCptr
Wykres zależności temperatury ciała od temperatury otoczenia u dwóch zwierząt.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RZY3uBW7yrV1V
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 5
R10wE0YQqgwT8
Zaznacz cechy budowy ciała ryby, które stanowią jej przystosowanie do wodnego środowiska życia. Możliwe odpowiedzi: 1. opływowy kształt ciała, 2. łuski pokryte śluzem, 3. obecność płetw, 4. lekkie kości wypełnione powietrzem, 5. obecność płuc, 6. dobrze wykształcony narząd słuchu
Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 6
R1OircNJ7j8ZQ
Łączenie par. . Linia naboczna dostarcza rybom informacji o kierunku i szybkości otaczającej je wody. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ryby oddychają za pomocą skrzeli, za pomocą których dostarczany jest do krwi ryby dwutlenek węgla, a odbierany jest tlen. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wszystkie ptaki są wyłącznie jajorodne. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Błony płodowe gadów umożliwiają im uniezależnienie rozmnażania od środowiska wodnego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RwCHBzHf6yGYC
Ćwiczenie 7
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1DFl9FFiea3S
Ćwiczenie 8
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 9
RYVByHdebhs8f
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 10

Rozstrzygnij, czy to prawda, że narządem napędowym ryb jest płetwa ogonowa.

Rjlvyo8CMsSaj
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 11
RdYtGfLORtIkG
Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1QbHV7ocY2Xf
Ćwiczenie 12
Wskaż wszystkie poprawne twierdzenia dotyczące płazów.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RWEogZ0ympQ8B
Ćwiczenie 13
Pogrupuj poniższe cechy na przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RMUpwfndn9MYZ
Ćwiczenie 14
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 15
RIVs6Lp9ZwnCk
Wyjaśnij, dlaczego żaby i ropuchy mają powieki na oczach. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 16

Wskaż korzyści, jakie mogą przynieść człowiekowi ropuchy żyjące na działce lub w ogródku.

RneH0t456KSO8
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 17
R2xyAoSCVq89d
Łączenie par. Wskaż, które zdanie jest prawdziwe, a które fałszywe.. Płazy składają jaja do wody.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Larwy płazów oddychają płucami, ale żyją w wodzie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jaja płazów otoczone galaretowatą otoczką to skrzek.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Larwa żaby nazywana jest kijanką.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podczas snu zimowego płazy mogą przebywać na dnie zbiorników wodnych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Andrzej Boczarowski, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 18
R3XMPPnYhr8Rw
Określ, w jakim klimacie płazy mogą być aktywne przez cały rok. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 19
RVMgg9OgvSFXy
Uzupełnij zdania, przyporządkowując cechę budowy gadów do roli, jaką pełni. 1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny chronią głowę przed uszkodzeniami mechanicznymi.
1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny chronią oczy oraz umożliwiają ich nawilżanie i oczyszczanie.
1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny chronią palce.
1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny chronią ciało przed uszkodzeniami i utratą wody.
1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny nie przepuszcza gazów i wody.
1. Sucha skóra, 2. Pazury, 3. Powieki, 4. Tarczki, 5. Rogowe łuski, 6. Dobrze umięśnione kończyny umożliwiają uniesienie ciała i sprawniejsze poruszanie się.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 20
RdksaJmhHGFzo
Przyporządkuj nazwy struktur wchodzących w skład jaja gada.
Budowa jaja gada.
Źródło: Andrzej Bogusz, licencja: CC BY-SA 3.0.
RM4V3xurcKCqf
Wskaż strukturę jaja, którą bezpośrednio otoczony jest zarodek. Możliwe odpowiedzi: 1. owodnia, 2. omocznia, 3. kosmówka, 4. pęcherzyk żółtkowy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 21
REBpcaM2EZgQv
Uzupełnij tekst odpowiednimi wyrażeniami. 1. silnie, 2. cienkie, 3. Pęcherzykowata budowa, 4. Gąbczasta budowa, 5. grube, 6. tlenu, 7. słabo, 8. Rurkowata budowa, 9. dwutlenku węgla płuc gadów ma na celu zwiększenie powierzchni wymiany gazowej między organizmem zwierzęcia a jego otoczeniem. Usprawnienie pobierania 1. silnie, 2. cienkie, 3. Pęcherzykowata budowa, 4. Gąbczasta budowa, 5. grube, 6. tlenu, 7. słabo, 8. Rurkowata budowa, 9. dwutlenku węgla i oddawania 1. silnie, 2. cienkie, 3. Pęcherzykowata budowa, 4. Gąbczasta budowa, 5. grube, 6. tlenu, 7. słabo, 8. Rurkowata budowa, 9. dwutlenku węgla jest także możliwe dzięki budowie ścian płuc, które są 1. silnie, 2. cienkie, 3. Pęcherzykowata budowa, 4. Gąbczasta budowa, 5. grube, 6. tlenu, 7. słabo, 8. Rurkowata budowa, 9. dwutlenku węgla i 1. silnie, 2. cienkie, 3. Pęcherzykowata budowa, 4. Gąbczasta budowa, 5. grube, 6. tlenu, 7. słabo, 8. Rurkowata budowa, 9. dwutlenku węgla unaczynione.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1B8rv53ZhYzX
Ćwiczenie 22
Owodniowce to grupa zwierząt wytwarzająca w rozwoju zarodkowym błony płodowe. Wskaż funkcję kosmówki. Możliwe odpowiedzi: 1. A. Ułatwia wymianę gazową między zarodkiem a środowiskiem., 2. B. Otacza zarodek i tworzy dla niego wodne środowisko rozwoju., 3. C. Magazynuje substancje odżywcze., 4. D. Gromadzi zbędne produkty przemiany materii.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 23
R1Aa8pVWsf9z7
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 24
R2PGopUS6qin2
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 25
RdajBbZVNLvJs
Owodniowce w rozwoju zarodkowym wytwarzają błony płodowe. Omów rolę owodni, omoczni i kosmówki w rozwoju zarodka. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 26

Intensywność przemiany materii u zwierząt zmiennocieplnych jest zależna od temperatury otoczenia. Zaobserwowano, że najedzone jaszczurki chętnie wygrzewają się na słońcu, natomiast podczas głodu wybierają miejsca zacienione.
Wyjaśnij, co jest przyczyną takiego zachowania jaszczurek.

RNNCGPcO7tpGG
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 27
ROLI9ve8675WY
Przyjrzyj się ptakom i ustal, które z nich żywią się głównie nasionami.
Źródło: Arjan Haverkamp, David Friel from Telford, Orin Zebest, Susanne Nilsson, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rop0B0VNnTkAj
Wskaż poprawny opis dzioba ziarnojadów.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 28

Wymień jak najwięcej cech budowy zewnętrznej i wewnętrznej ptaków, które są przystosowaniami do lotu.

R16dUcCdwZipF
Wymień jak najwięcej cech budowy zewnętrznej i wewnętrznej ptaków, które są przystosowaniami do lotu. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 29
R3TJ7W5HS8j4r
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 30
RTMaI3fQPBI5J
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 31
R1Vk1svflGRHo
Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 32

Odczytaj dane zawarte w tabeli i wykonaj poniższe polecenia.

Skład chemiczny jaja kurzego

Składniki (%)

żółtko

białko

skorupa

woda

48,7

86,76

1,6

sucha masa

51,3

13,23

98,4

białka

16,6

10,6

3,3

węglowodany

1,0

0,9

brak

tłuszcze

32,6

ślady

0,03

sole mineralne

1,1

0,6

95,10

  1. Odczytaj z tabeli, która część jaja zawiera najwięcej składników energetycznych i budulcowych.

  2. Wskaż części jaja, w których jest najwięcej wody. Wyjaśnij jej znaczenie dla zarodka.

  3. Określ, jakie znaczenie ma cieniutka warstwa tłuszczu pokrywająca skorupkę jaja.

RbICI0CGr19h4
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 33
R1JUgVb0JwtwC
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 34
R10dZd8E363SY
Uzupełnij zdania za pomocą odpowiednich wyrazów spośród podanych.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1awZ9r41I21Z
Ćwiczenie 35
Wskaż cechę, która jest charakterystyczna tylko dla przedstawicieli ssaków. Możliwe odpowiedzi: 1. Obecność błon płodowych, 2. Stała temperatura ciała, 3. Obecność gruczołów skórnych, 4. Pokrycie ciała włosami
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 36
RcCEazBlgObfr
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 37
R1Xq68BPxgQKu
Czaszki zwierzęce
Źródło: PD-self (https://commons.wikimedia.org), Didier Descouens (https://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.
R12QjFybvyOn7
Do wilka należy czaszka znajdująca się na fotografii po lewejprawej stronie. Można to stwierdzić na podstawie ostro zakończonych korony zębówwysokich i płaskich koron zębówkłów wystających poza linię zgryzudobrze rozwiniętych siekaczy dolnych.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RVBtQ07NYj0Tk
Zaznacz charakterystyczne cechy czaszki wilka.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 38
RmkVoxO26Ymy5
Wyjaśnij, dlaczego żółtko stanowi znacznie większy procent masy jaja ptaka niż komórki jajowej ssaka. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 39
RojmMPdmerq4K
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 40

Wielbłąd i niedźwiedź polarny są zwierzętami żyjącymi w skrajnie różnych środowiskach. Wielbłądy, spotykane w północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie, wykorzystywane są jako zwierzęta juczne przemierzające duże odległości w niesprzyjających warunkach pustynnych. Niedźwiedzie polarne żyją w Arktyce, gdzie spędzają dużo czasu, przemieszczając się po dryfujących krach lodowych lub pływając w wodzie. W tabeli zestawiono cechy zwierząt, które są przystosowaniem do zamieszkiwanego środowiska.

Cechy zwierząt

Zwierzę A

Zwierzę B

jasnobrązowa, gęsta sierść

biała, gęsta sierść

zapas tłuszczu na grzbiecie

gruba warstwa tłuszczu pod skórą

palcochodny; stopy o 2 lekko rozsuniętych palcach

stopochodny; szerokie stopy pokryte sierścią

  1. Na podstawie opisów rozpoznaj oraz nazwij zwierzę A i B.

  2. Wskaż przystosowania wielbłąda i niedźwiedzia polarnego do środowisk, w których żyją.

RjvwY8aNjlB0R
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.