Jak chronimy przyrodę?
Notatnik
Wraz z postępem ingerencji człowieka w przyrodę wiele gatunków roślin i zwierząt staje się zagrożonych wyginięciem. Organizmy te nie tylko są wyjątkowymi okazami, są też niezbędnym elementem środowiska, w którym żyją. Jeżeli nie będziemy ich chronić, doprowadzimy do wyginięcia tych gatunków roślin i zwierząt, a tym samym do zniszczenia przyrody, a może nawet do własnej zagłady.

Na czym polega ochrona gatunkowa roślin i zwierząt?
Ochrona gatunkowa jest formą ochrony przyrody, która ma na celu zachowanie w przyrodzie rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków tych organizmów. Chronionych roślin i grzybów nie wolno zrywać, zaś na chronione zwierzęta nie wolno polować. Bardzo często rośliny, zwierzęta i grzyby chroni się wraz z siedliskamisiedliskami, w których żyją. Istnienie gatunku jest bowiem często niemożliwe poza ściśle określonymi warunkami. Szczególnie dużo uwagi poświęca się gatunkom kluczowymgatunkom kluczowym.
Organizmy mogą być objęte ochroną ścisłą lub częściową. Rośliny, zwierzęta i grzyby pod ochroną ścisłą są chronione przez cały czas, a te pod ochroną częściową jedynie w określonym okresie w roku, np. zwierzęta, kiedy opiekują się młodymi. Rośliny objęte ochroną częściową można zbierać w ograniczonych ilościach, np. w celach leczniczych. Na zwierzęta częściowo chronione można w pewnych okresach polować.
Bardzo ważnymi gatunkami kluczowymi są dzięcioły. Mają one wielki wpływ na występowanie wielu innych zwierząt. Wykuwają w drzewach dziuple, z których nie zawsze jednak korzystają. Dziuple takie służą za schronienie dla innych ptaków, a niektóre nadrzewne zwierzęta gromadzą tam swoje zapasy na zimę.

Poznaj niektóre rośliny chronione w Polsce
Roślin objętych ochroną ścisłą nie wolno umyślnie niszczyć, ścinać ani zrywać. Nie można ich także sprzedawać ani wywozić poza granice naszego kraju.
Do roślin objętych ochroną ścisłą w Polsce należą m.in. brzoza karłowata, lilia złotogłów, mikołajek nadmorski, obuwik pospolity, sasanka zwyczajna i szarotka alpejska. Rośliny objęte ochroną częściową to na przykład śnieżyczka przebiśnieg, cis pospolity, sosna limba i kosodrzewina.
Poznaj wybrane zwierzęta chronione w Polsce
Zwierząt objętych ochroną nie wolno zabijać, chwytać, płoszyć, umyślnie niszczyć ich gniazd i jaj ani nor. Nie można ich niepokoić w okresie, kiedy odchowują młode. Nie wolno także nimi handlować.
W Polsce objęte ochroną ścisłą są m.in. żaba trawna, kumak nizinny, bocian czarny, zimorodek zwyczajny, puchacz zwyczajny, kozica tatrzańska, żubr europejski, niedźwiedź brunatny, ryś euroazjatycki, foka szara, jesiotr ostronosy. Ściśle chronione są również niektóre owady, np. modliszka, niepylak apollo, a także wybrane ślimaki, np. igliczek karpacki oraz pająki, np. strojniś nadobny.
Ważną rolę w ochronie przyrody pełnią obecnie ogrody zoologiczne. Dawniej służyły jedynie temu, by można było obejrzeć rzadkie i egzotyczne gatunki zwierząt. Dzisiaj wspierają także ich ochronę. W ogrodach tych żyją zwierzęta silnie zagrożone wyginięciem. Dzięki temu istnieje możliwość rozmnożenia ich i ponownego przywrócenia do środowiska naturalnego.

Podsumowanie
Organizmy są od siebie wzajemnie zależne, np. stanowią dla innych pożywienie lub same się nimi żywią.
Rzadkie i zagrożone wyginięciem gatunki roślin, zwierząt i grzybów są objęte ochroną gatunkową.
Ochrona gatunkowa może być ścisła (całkowita) lub częściowa (np. w okresie rozmnażania i odchowywania młodych albo w niektórych miejscach).
Sprawdź, jak rozumiesz!
Zaznacz nazwy 4 gatunków roślin podlegających w Polsce ochronie.
- mikołajek nadmorski
- stokrotka pospolita
- mniszek lekarski
- sasanka
- szarotka alpejska
- lilia złotogłów
- koniczyna polna
- babka zwyczajna
Zaznacz nazwy 4 gatunków zwierząt objętych w Polsce ścisłą ochroną.
- kozica
- świstak
- dzik
- bocian czarny
- wilk
- zaskroniec
- sarna
Ochroną gatunkową objęte są w Polsce następujące organizmy:
- tylko rośliny i zwierzęta.
- rośliny, zwierzęta i grzyby.
- tylko zwierzęta.
- tylko rośliny.
Rozwiąż krzyżówkę.
- Forma ochrony gatunkowej umożliwia odławianie zwierząt i chwytanie roślin w określonych miejscach i czasie.
- Największa krajowa sowa objęta ścisłą ochroną.
- Ssak drapieżny chroniony w Polsce.
- Gatunek sosny chroniony w Polsce.
- Gatunek, którego występowanie w ekosystemie jest konieczne do istnienia innych organizmów.
- Motyl chroniony w Polsce.
- Drzewo iglaste chronione w Polsce od wieków.
| 1 | ||||||||||||||
| 2 | ||||||||||||||
| 3 | ||||||||||||||
| 4 | ||||||||||||||
| 5 | ||||||||||||||
| 6 | ||||||||||||||
| 7 |





















