Rn6pFhILv63xq
Ilustracja przedstawia chropowatą powierzchnię zbudowaną z srebrnych oraz złotych sześcianów.

Powtórzenie - Figury w trzech wymiarach

Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.

Powtórzenie - Figury w trzech wymiarach.

Graniastosłup prosty
Definicja: Graniastosłup prosty

Graniastosłup prosty to taka figura przestrzenna, która ma

  • dwie podstawy będące jednakowymi wielokątami,

  • ściany boczne będące prostokątami.

Graniastosłupy mogą w podstawie mieć różne figury płaskie. Na przykład:

  • trójkąty (równoramienne, równoboczne, prostokątne, itp.),

  • czworokąty (trapezy, romby, kwadraty, itp.),

  • sześciokąty.

Nazwa graniastosłupa zależy od wielokąta, będącego jego podstawą.

Prostopadłościan i sześcian są przykładami graniastosłupów prostych.

W każdym graniastosłupie można wyróżnić kilka ważnych elementów.

RoZ0IAyj7sutP
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Wzór na pole powierzchni całkowitej graniastosłupa prostego,
w którym mamy n – kąt w podstawie jest postaci:

P c = 2 P p + n P b

gdzie Pp oznacza pole podstawy, a Pb pole ściany bocznej.

Ważne!

Wzór na objętość prostopadłościanu jest postaci:

V = a b c

gdzie ab to wymiary podstawy, a c to wysokość bryły.

Ostrosłup
Definicja: Ostrosłup

Ostrosłup to taki wielościan, którego podstawą jest dowolny wielokąt, a ściany boczne są trójkątami o wspólnym wierzchołku.

Ostrosłupy mogą w podstawie mieć różne figury płaskie. Na przykład:

  • trójkąty (równoramienne, równoboczne, prostokątne, itp.),

  • czworokąty (trapezy, romby, kwadraty, itp.),

  • sześciokąty.

Nazwa ostrosłupa zależy od wielokąta, będącego jego podstawą.

W każdym ostrosłupie można wyróżnić kilka ważnych elementów.

R1K2Cy9zDkrwc
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RmtQItkWNwNep
Ćwiczenie 1
Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Każdy prostopadłościan ma cztery ściany boczne i 12 krawędzi., 2. W każdym prostopadłościanie dwie ściany są kwadratami, a pozostałe prostokątami.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1DKzB6JecPVS
Ćwiczenie 2
Krawędź sześcianu ma długość 4 cm.
Zaznacz, ile wynosi suma długości wszystkich krawędzi sześcianu. Możliwe odpowiedzi: 1. 48 cm, 2. 24 cm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1IQDK26ZcSVL
Ćwiczenie 3
Krawędź sześcianu ma długość 4 cm. Zaznacz, ile wynosi pole powierzchni tego sześcianu. Możliwe odpowiedzi: 1. 96 cm2, 2. 64 cm2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1LWc0nrjioAZ
Ćwiczenie 4
Łączenie par. Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe. Zaznacz właściwą odpowiedź. Graniastosłup sześciokątny ma 12 wierzchołków i 12 krawędzi bocznych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Graniastosłup o podstawie ośmiokąta ma 16 wierzchołków i 9 ścian.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Tmab2MfkPPe
Ćwiczenie 5
Uzupełnij zdania. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz prawidłowe nazwy. 1. Każda ściana boczna graniastosłupa prostego ma kształt 1. czworokątny, 2. prosty pięciokątny, 3. prosty czworokątny, 4. prostokąta.
2. Jeżeli graniastosłup prosty ma w podstawie trapez, to jest to graniastosłup prosty 1. czworokątny, 2. prosty pięciokątny, 3. prosty czworokątny, 4. prostokąta.
3. Graniastosłup, który ma 4 ściany będące kwadratami i 2 ściany w kształcie rombu, to graniastosłup 1. czworokątny, 2. prosty pięciokątny, 3. prosty czworokątny, 4. prostokąta.
4. Jeżeli graniastosłup ma dokładnie 5 ścian w kształcie prostokąta, to jest to graniastosłup 1. czworokątny, 2. prosty pięciokątny, 3. prosty czworokątny, 4. prostokąta.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RudlYkuwdSy6V
Ćwiczenie 6
Wskaż zdania, które są prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Graniastosłup prosty trójkątny ma 3 ściany i 6 wierzchołków., 2. Jeżeli długość każdej krawędzi graniastosłupa prostego pięciokątnego wynosi 3 cm, to suma długości wszystkich krawędzi jest równa 45 cm., 3. Graniastosłup prosty pięciokątny ma wszystkich ścian 710., 4. Jeżeli długość każdej krawędzi graniastosłupa prostego dziesięciokątnego wynosi 5 cm, to suma długości wszystkich krawędzi podstaw jest równa 50 cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Który rysunek nie przedstawia siatki graniastosłupa prostego? Zaznacz wszystkie prawidłowe odpowiedzi.

RZBRxwQPk0HkG1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1MIhDpjqnqDB
Możliwe odpowiedzi: 1. Rysunek I, 2. Rysunek II, 3. Rysunek III, 4. Rysunek IV, 5. Rysunek V, 6. Rysunek VI
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R19LxADpul6MJ
Która siatka na pewno nie może być siatką graniastosłupa prostego? Możliwe odpowiedzi: 1. Siatka graniastosłupa złożona z dwóch takich samych trójkątów i trzech prostokątów., 2. Siatka graniastosłupa złożona z dwóch takich samych trapezów i czterech prostokątów., 3. Siatka graniastosłupa złożona z dwóch takich samych kwadratów i czterech równoległoboków., 4. Siatka graniastosłupa złożona z dwóch takich samych pięciokątów i czterech rombów.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8

Odpowiedz na pytania, wpisując w luki odpowiednie liczby.

R11AUdyXM1J4k1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RDhkpVHi8m50g
1. Ile cm2 papieru potrzeba na oklejenie sześciennego pudełka przedstawionego na rysunku? Odpowiedź: Na oklejenie sześciennego pudełka potrzeba Tu uzupełnij cm2 papieru.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1aLsHE3PJlM41
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1LRxXwdd1Xy5
2. Ile dm2 papieru potrzeba na oklejenie prostopadłościennego pudełka przedstawionego na powyższym rysunku? Odpowiedź: Na oklejenie prostopadłościennego pudełka potrzeba Tu uzupełnij dm2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RMJZDgqiZNtJu
Ćwiczenie 9
Pole powierzchni sześcianu jest równe 384 dm2. Oblicz i uzupełnij luki w zdaniach. 1. Pole powierzchni jednej ściany tego sześcianu wynosi Tu uzupełnij dm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Odpowiedz na pytania, wpisując w luki odpowiednie liczby.

Rd4R0nqUAA7gG1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RW4qzwOjk1YaD
Ile wynosi pole powierzchni prostopadłościanu, którego siatkę przedstawia powyższy rysunek? Odpowiedź: Pole powierzchni prostopadłościanu wynosi {} cm2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Rs7rSGs3PO5yQ
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1JD7PuqzGSHH
Bryłę przedstawioną na rysunku sklejono z prostopadłościanu i sześcianu. Ile wynosi pole powierzchni tej bryły? Odpowiedź: Pole powierzchni tej bryły wynosi Tu uzupełnij cm2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
REZHceJ3f1zwk
Ćwiczenie 11
Wskaż poprawnie zamienione jednostki. Możliwe odpowiedzi: 1. 5 dm3=5 l, 2. 300 cm3=3 dm3, 3. 400 cm3=0,4 dm3, 4. 70 m3=7000 l
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1KoKNPMoLPpU
Ćwiczenie 12
Oblicz i odpowiedz na pytania. Wpisz rozwiązanie w luki. 1. Ile wynosi objętość sześcianu o krawędzi 3 cm? Odpowiedż: Objętość sześcianu wynosi Tu uzupełnij cm3. 2. Ile cm3 plasteliny potrzeba na wykonanie 10 sześciennych kostek o krawędzi 5 cm? Odpowiedż: Potrzeba Tu uzupełnij cm3 plasteliny.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RjjYhrrZRT6ZR
Ćwiczenie 13
Oblicz i przeiągnij rozwiązanie, ile centymetrów sześciennych wynosi objętość prostopadłościanu o wymiarach: 2 cm, 3 cm5 cm
Odpowiedź: Objętość prostopadłościanu wynosi 1. 125, 2. 56, 3. 12, 4. 64, 5. 85, 6. 30, 7. 104 cm3.
2,5 cm, 1 dm0,05 m
Odpowiedź: Objętość prostopadłościanu wynosi 1. 125, 2. 56, 3. 12, 4. 64, 5. 85, 6. 30, 7. 104 cm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Am3SkprmNQZ
Ćwiczenie 14
Odpowiedz na pytania i uzupełnij luki w odpowiedziach. 1. Pole jednej ściany sześcianu ma 81 cm2. Ile cm3 ma objętość tego sześcianu? Odpowiedź: Objętość tego sześcianu wynosi Tu uzupełnij cm3. 2. Pole powierzchni sześcianu ma 294 cm2. Ile cm3 ma objętość tego sześcianu? Odpowiedź: Objętość tego sześcianu wynosi Tu uzupełnij cm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RLHkmDZLRHryH
Ćwiczenie 15
Oblicz. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz prawidłowe rozwiązanie. 1. W akwarium o wymiarach 4 dm x 50 cm x 6 dm zmieści się 1. 80, 2. 100, 3. 112, 4. 96, 5. 120, 6. 135 litrów wody.

2. Do akwarium o wymiarach podstawy 6 dm x 35 cm i wysokości 8 dm, jeśli chce się go napełnić do 23 wysokości, należy wlać 1. 80, 2. 100, 3. 112, 4. 96, 5. 120, 6. 135 litrów wody.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R132wfDCK8uZW
Ćwiczenie 16
W garnku jest 5 litrów kompotu. Oblicz, do ilu maksymalnie szklanek o pojemności 250 ml można rozlać ten kompot, jeżeli szklanki będą napełnione w całości, a do ilu jeżeli kompot zajmie 0,8 pojemności każdej szklanki. Odpowiedz uzupełniając luki w zdaniu. Odpowiedź: Jeżeli szklanki będą napełnione w całości kompot można rozlać do Tu uzupełnij szklanek lub do Tu uzupełnij szklanek jeżeli kompot zajmie 0,8 pojemności każdej z nich.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R4JBQ8cRWTPqb
Ćwiczenie 17
Oblicz i uzupełnij luki w odpowiedziach. 1. Damian ma 40 jednakowych klocków sześciennych. Z ilu klocków może zbudować największy sześcian? Odpowiedź: Damian największy sześcian zbuduje z Tu uzupełnij klocków. 2. Danka ma jednakowe klocki w kształcie prostopadłościanów o wymiarach: 1 cm, 2 cm4 cm. Ilu najmniej klocków może użyć, żeby zbudować sześcian? Odpowiedź: Najmniejsza liczba klocków, jaką musi użyć aby zbudować sześcian, to Tu uzupełnij.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1ChqCagDuEKC
Ćwiczenie 18
Siatka prostopadłościanu składa się z kwadratów o boku 6 cm i prostokątów o wymiarach 6 cm4 cm. Oblicz objętość i pole powierzchni tego prostopadłościanu. Przeciągnij rozwiązania i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: Objętość prostopadłościanu wynosi 1. 75, 2. 100, 3. 203, 4. 144, 5. 169, 6. 168 cm3, a pole powierzchni 1. 75, 2. 100, 3. 203, 4. 144, 5. 169, 6. 168 cm2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1cvyBx0NAA1H
Ćwiczenie 19
Objętość prostopadłościanu wynosi 100 dm3. Krawędzie podstawy mają długości 40 cm25 cm. Jakie jest pole powierzchni tego prostopadłościanu? Możliwe odpowiedzi: 1. 150 dm2, 2. 70 dm2, 3. 150 cm2, 4. 200 cm2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RYjGKW9NfgFCY
Ćwiczenie 20
Odpowiedz na pytanie i uzupełnij lukę. Dany jest prostopadłościan o krawędziach 1 m, 4 m5 m. Ile razy zwiększy się objętość prostopadłościanu, jeżeli każdą krawędź powiększy się 4 razy? Odpowiedź: Objętość prostopadłościanu zwiększy się Tu uzupełnij razy.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1FPjH5nvDlhF
Ćwiczenie 21
Odpowiedz na pytanie i uzupełnij lukę. Zbiornik samochodowy na benzynę jest prostopadłościanem o wymiarach 6 dm, 4 dm25 cm. Samochód zużywa średnio 8 litrów benzyny na 100 km. Jaką maksymalnie drogę można przejechać tym samochodem, jeśli zatankuje się go do pełna? Odpowiedź: Maksymalnie tym samochodem można przejechać Tu uzupełnij km.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
i5YPkW4Mgb_d5e291
Ćwiczenie 22

Rysunek przedstawia siatkę graniastosłupa. Oblicz obwód podstawy tego graniastosłupa.

RXlvXHR7yTfgf1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R11XWWkoFme4n
Obwód podstawy graniastosłupa Tu uzupełnij cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R10N0SDjlf8Vh
Ćwiczenie 23
Oblicz sumę długości wszystkich krawędzi graniastosłupa o wysokości równej 7cm, który w podstawie ma trójkąt prostokątny o przyprostokątnych długości 3cm4cm oraz przeciwprostokątnej długości 5cm, a następnie zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 52cm, 2. 40cm, 3. 31cm, 4. 60cm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R7tXNN1x2sInm
Ćwiczenie 23
Czy istnieje graniastosłup, który ma 18 ścian i 48 krawędzi? Jeżeli tak, to zaznacz jego nazwę. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 24
R1YXnEmZGzmKL
Skrzynkę balkonową o długości 64 cm, szerokości 22 cm i wysokości 17 cm pomalowano z zewnątrz farbą. Jaką powierzchnię pomalowano? Pomiń grubość desek, z których wykonano skrzynkę. Uzupełnij zdanie, przeciągając w lukę odpowiednią liczbę lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Pomalowano powierzchnię 1. 4332, 2. 4342, 3. 4334, 4. 4432 cm2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RcPREk0mTjlhQ
Ćwiczenie 25
Prostopadłościenny pojemnik na mąkę ma wymiary: 10 cm × 10 cm × 18 cm.
Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Pojemnik ma pojemność większą niż 1,5 litra a mniejszą niż 2 litry., 2. Skoro 1 kg mąki możemy przesypać do 7 szklanek o pojemności 250 cm3, to 1 kg mąki zmieści się w tym pojemniku., 3. Pojemnik ma pojemność 1800 l., 4. Gdy zmniejszymy każdy z wymiarów pojemników o połowę, to objętość również zmniejszy się o połowę.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R830SyDy5ZpDj
Ćwiczenie 26
Długość basenu w kształcie prostopadłościanu jest równa 25 m, szerokość 10 m, a głębokość jest wszędzie taka sama i równa 160 cm. Ile m3 wody mieści się w tym basenie? Wybierz odpowiedź spośród podanych. Możliwe odpowiedzi: 1. 400   , 2. 612 , 3. 40000 , 4. 8532
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 27

Mała sztabka złota ma kształt prostopadłościanu o wymiarach i masie przedstawionych w tabeli. Oblicz, ile gramów waży cm3 złota. Podaj wynik zaokrąglony do jedności.

Wymiary

Długość

103,8 mm

Grubość

10 mm

Szerokość

50 mm

Masa sztabki

1000 g

RV20gHvXK0DPb
Uzupełnij zdanie, przeciągając w lukę odpowiednią liczbę lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Około 1. 15, 2. 22, 3. 18, 4. 19 g.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 28

Figura A składa się z jednakowych sześcianów o krawędzi 2 cm, a figura B składa się z jednakowych prostopadłościanów o wymiarach 1 cm×1 cm×2 cm.

Rom8JSeiz9vFg1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Oblicz, o ile cm3 większą objętość ma figura A.

R1bYIyARMo8cn
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
ROmwQ2GtctmSf
Ćwiczenie 28
Figura A składa się z sześciu jednakowych sześcianów o krawędzi 2 cm, a figura B składa się z siedmiu jednakowych prostopadłościanów o wymiarach 1 cm×1 cm×2 cm. O ile cm3 większą objętość ma figura A? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. O 34cm3., 2. O 20cm3., 3. O 50cm3., 4. O 14cm3.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 29
RbH9GViCP4IlN1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Na podstawie rysunku rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe. Zaznacz je.

R12QxJTrHXdYc
Możliwe odpowiedzi: 1. Rysunek przedstawia ostrosłup sześciokątny., 2. Figura przestrzenna przedstawiona na rysunku ma 7 wierzchołków i 6 krawędzi., 3. Figura przestrzenna przedstawiona na rysunku ma 7 wierzchołków i 12 krawędzi., 4. Rysunek przedstawia ostrosłup dwunastokątny.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 30
R15EkuxVrklr8
Graniastosłup czworokątny o podstawie kwadratu o boku długości 6 cm i sześcian o krawędzi 12 cm mają jednakowe pola powierzchni. Oblicz wysokość graniastosłupa. Wysokośc graniastosłupa wynosi Tu uzupełnij .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RwBju2UlWfhob
Ćwiczenie 31
Pole powierzchni i objętość tego samego sześcianu wyrażone są taką samą liczbą. Jaka to liczba? Wskaż poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 27 , 2. 64 , 3. 125 , 4. 216
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RAe7DtwLy1dNX
Ćwiczenie 32
Ostrosłup ma cztery ściany i wszystkie krawędzie równej długości. Suma długości wszystkich krawędzi jest równa 30 cm. Jaka jest długość krawędzi tego ostrosłupa? Uzupełnij zdanie, przeciągając w lukę odpowiednią liczbę lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Długość krawędzi tego ostrosłupa wynosi 1. 5, 2. 3, 3. 6, 4. 4 cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 33
RT3bDB29z7n15
Sala lekcyjna w kształcie prostopadłościanu ma wymiary: długość 10 m, szerokość 6 m i wysokość 3,20 m. W sali tej są drzwi o wymiarach 1,20 m × 2 m i trzy okna o wymiarach 2 m × 1,80 m. Ściany tej sali (bez sufitu) będą dwukrotnie malowane farbą, której litr farby wystarcza na pomalowanie 12 m2 powierzchni. Jaką najmniejszą ilość puszek farby trzeba kupić, jeżeli jest ona sprzedawana w pięciolitrowych opakowaniach? Uzupełnij poniższe zdanie, wpisując w lukę odpowiednią liczbę. Potrzeba co najmniej Tu uzupełnij puszki.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Notatnik

Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.

R1b8OvSPUG8s3
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.