W szkole mówimy o szkole...
Warto wiedzieć!
W każdej szkole możemy spotkać nauczyciela, dla którego nauczanie jest nie tylko pracą, ale i życiowym powołaniem. Taki nauczyciel dzięki pasji i zaangażowaniu potrafi zainteresować uczniów nauczanym przedmiotem. Na jego lekcjach nie sposób się nudzić, ponieważ korzysta on z różnych form i metod pracy. Nauczyciel z powołaniem wie, że w szkole to nie oceny są najważniejsze. Szkoła to miejsce, w którym uczeń powinien rozwijać swoje zdolności i zainteresowania oraz nauczyć się budować relacje z rówieśnikami.
Odpowiedz na pytania.
Jaka forma pracy najbardziej motywuje cię do nauki?
praca indywidualna;
praca w grupie.
Jakie metody pracy na lekcji są dla ciebie najatrakcyjniejsze?
podające – wykład (także w formie prezentacji multimedialnej), pogadanka (nauczyciel zadaje pytanie, uczeń odpowiada);
problemowe (aktywizujące) – gry dydaktyczne, drama, drzewko decyzyjne, burza mózgów;
eksponujące – wyjście do kina, teatru, muzeum, wycieczka z przewodnikiem;
praktyczne – stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce (ćwiczenia ze słownikami, korzystanie z zasobów internetowych, metoda projektu).
Zapoznaj się z przemówieniami nauczycieli, którzy zostali nominowani do tytułu „NietuzinkowyNietuzinkowy nauczyciel roku”, a następnie wykonaj polecenia.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RJYUeAEKQ96QG
Film prezentujący wypowiedź nauczyciela, w której dziękuje on za nominację do tytułu „Nietuzinkowy nauczyciel roku”. Pedagog przywołuje również swoje doświadczenia, jakie nabył w czasie pracy z młodzieżą.
Wyjaśnij, na czym polega nietuzinkowość nauczycieli ukazanych w filmie.
Janusz Korczak
– pisarz, nauczyciel, lekarz, działacz społeczny. Pochodził z rodziny żydowskiej. Studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim. Po zakończonych studiach został współzałożycielem i dyrektorem Domu Sierot dla dzieci żydowskich. Prowadził popularne pogadanki radiowe, pisał książki dla dzieci (m.in. „Król Maciuś I”). W 1926 r. założył czasopismo dla dzieci „Mały Przegląd”, redagowane wraz z dziećmi. W stworzonym przez siebie systemie wychowawczym kładł nacisk na poszanowanie praw dziecka. Zdaniem Korczaka dzieci mają prawo do wyrażania własnych opinii, uczuć i potrzeb. Za niezmiernie ważne uważał także uczenie dzieci poczucia odpowiedzialności i szacunku wobec innych. Po wybuchu II wojny światowej Janusz Korczak nadal pracował w Domu Sierot. W 1942 r. wraz z podopiecznymi został wywieziony pociągiem do obozu śmierci w Treblince, gdzie zginął wraz z nimi. W wielu relacjach z tamtego okresu pojawia się opis długiej, czterogodzinnej drogi na UmschlagplatzUmschlagplatz (miejsce zbiórki warszawskich Żydów wywożonych do obozów zagłady), którą Janusz Korczak pokonał wraz z dziećmi z Domu Sierot. Tak o tym wspominała Irena Sendlerowa: „Był już wtedy bardzo chory, a mimo to szedł wyprostowany, z twarzą przypominającą maskę, pozornie opanowany: Szedł przodem tego tragicznego pochodu. Najmłodsze dziecko trzymał na ręku, a drugie maleństwo prowadził za rączkę”.
Wskaż przedstawioną w filmie zasadę pedagogiczną stworzoną przez Marię Montessori, którą uważasz za wartą wypróbowania w twojej klasie. Uzasadnij swój wybór.
Maria Montessori
– włoska lekarka, nauczycielka, twórczyni systemu wychowania dzieci zwanego metodą Montessori. Studiowała na Uniwersytecie Rzymskim matematykę i przyrodę, a potem medycynę. Po ukończeniu studiów pracowała w Klinice Psychiatrycznej, gdzie zajmowała się niepełnosprawnymi umysłowo dziećmi. W późniejszym czasie została dyrektorką jednego z rzymskich przedszkoli, w którym realizowała swoje pomysły pedagogiczne. Praca z najmłodszymi przekonała ją, że każde dziecko wymaga indywidualnego traktowania, ponieważ jedne dzieci rozwijają się szybciej, a drugie wolniej, jedne interesują się przyrodą, a inne wolą wykonywać prace plastyczne. Montessori uważała więc, że każde dziecko powinno móc swobodnie wybierać, czego i jak długo ma ochotę się uczyć. W 1950 i 1951 roku Maria Montessori była nominowana do Pokojowej Nagrody NoblaPokojowej Nagrody Nobla.
Określ wartości ważne dla nauczycieli występujących w filmie.
Zapoznaj się z poniższą fotografią i wykonaj ćwiczenia.
Opisz scenę, którą przedstawia pomnik. Weź pod uwagę informacje, które znajdują się w zamieszczonym powyżej biogramie Janusza Korczaka.
Zapoznaj się z opisem rzeźby Janusza Korczaka, a następnie napisz, jaką scenę prawdopodobnie przedstawia. Weź pod uwagę informacje, które zawarto w biogramie Janusza Korczaka.
Nazwij uczucia i emocje, które zostały oddane w postawach i wyrazie twarzy idących.
Określ, co wyraża grupa osób przedstawiona na pomniku.
Przyjrzyj się dokładnie zdjęciu pomnika i ustal, co leży u stóp przedstawionych na nim postaci. Sprawdź w dostępnych źródłach, dlaczego Żydzi w taki sposób ozdabiają groby zmarłych.
Sprawdź w dostępnych źródłach, dlaczego Żydzi kładą na grobach swoich bliskich kamienie. Sporządź krótką notatkę na ten temat.
Nancy Horowitz Kleinbaum, Stowarzyszenie umarłych poetów
Akcja książki Nancy Horowitz KleinbaumNancy Horowitz Kleinbaum Stowarzyszenie umarłych poetów rozpoczyna się jesienią 1959 roku w Akademii WeltonaAkademii Weltona, amerykańskiej elitarnej szkole średniej dla chłopców. Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego pracę w Akademii podejmuje John KeatingJohn Keating – nauczyciel języka angielskiego. Szybko zdobywa sympatię i szacunek uczniów, jednak jego niekonwencjonalne metody nauczania nie zyskują uznania wśród władz Akademii.
Książka Stowarzyszenie umarłych poetów powstała na podstawie scenariusza filmu wyreżyserowanego przez Petera WeiraPetera Weira w 1989 roku. W postać Johna Keatinga wcielił się Robin WilliamsRobin Williams. Film zdobył Oscara w kategorii za najlepszy scenariusz oryginalny.
Następnego dnia, podczas lekcji angielskiego, raz po raz któryś z uczestników nocnej wyprawy ziewał szeroko, dyskretnie przysłaniając ręką usta. Keating, chodząc między rzędami żwawymżwawym krokiem, zdawał się nie zwracać na to uwagi.
Stowarzyszenie umarłych poetów– Nie mówimy, że człowiek jest „zmęczony”. Mówimy, że jest wy–koń–czo–ny. Zamiast „smutny” powiemy... – strzelił palcami i wskazał na jednego z uczniów.
– ... przygnębiony?
– Doskonale! – Keating usiadł zadowolony. – Ludzie wymyślili język z jednego powodu, moi drodzy. - Znowu strzelił palcami i skinął głową w kierunku NeilaNeila.
– Aby móc się porozumieć?
– Pudło! O, nie! – odparł Keating. – Aby zabiegać o względy kobiet! A w tych wysiłkach, pamiętajcie, lenistwo może wam wyjść tylko na szkodę. Zresztą, wyjdzie wam ono na szkodę również podczas pisania rozprawek z angielskiego.
Chłopcy się roześmiali. Keating zamknął książkę, która leżała na jego biurku, podszedł do tablicy i zdjął wiszącą na niej mapę świata. Na tablicy zapisany był jakiś cytat. Keating odczytał go głośno:
„Na bok szkoły i wyznania, za wszelką cenę
Zezwalam przemówić Naturze,
Bez dozoru niczyjego i z energią swą prawdziwą”.– Jeszcze raz wuj WaltWalt – powiedział nauczyciel. – Ale, ale... przecież nie jest nam tak łatwo ignorować szkoły i wyznania, o których mówi WhitmanWhitman, tym bardziej, że jesteśmy uwarunkowani tradycją, domem i otoczeniem. W jaki sposób mamy, tak jak ujął to poeta, zezwolić przemówić prawdziwej naturze? Jak pozbyć się uprzedzeń? Myślowych nawyków? Wpływu innych osób? Otóż... jest na te pytania odpowiedź. Musimy nieustannie i uparcie poszukiwać nowego, innego punktu widzenia.
Chłopcy słuchali w skupieniu.
Nagle Keating wskoczył na swoje biurko i powiódł okiem po klasie.
– Dlaczego tu stanąłem? – zapytał.
– Żeby być wyższym? – zasugerował CharlieCharlie.
– Stanąłem tu, by przypomnieć samemu sobie, iż ciągle powinniśmy zmuszać się do innego patrzenia na świat. Stąd wszystko wygląda inaczej. Zapewniam was. Jeśli nie wierzycie, stańcie tu sami. No, proszę. Wszyscy po kolei. – Keating zeskoczył na podłogę.
Chłopcy wstali i nieufnie podeszli do katedrykatedry, zaintrygowani kolejnym dziwnym pomysłem nauczyciela. Nie dali się długo namawiać. Jeden po drugim zaczęli wchodzić na biurko Keatinga. Każdy stał przez chwilę, rozglądał się z zainteresowaniem, po czym zeskakiwał, robiąc miejsce następnemu. Czasami na biurko wchodziło po kilku na raz. Jedynie Todd Anderson nie ruszał się z miejsca. W tym czasie Keating cierpliwie spacerował po klasie i przyglądał się chłopcom z uśmiechem.
– Jeśli jesteście czegoś bardzo pewni – powiedział, kiedy przed biurkiem czekało na swoją kolej dwóch ostatnich uczniów – to spróbujcie pomyśleć o tym z innego punktu widzenia, nawet jeśli wiecie, że to śmieszne albo głupie. Kiedy czytacie książkę, nie bierzcie pod uwagę tylko tego, co mówi autor, weźcie pod uwagę również to, co myślicie wy. Musicie starać się odnaleźć swój własny głos, chłopcy. Im dłużej będziecie zwlekać z rozpoczęciem tych poszukiwań, tym mniej możecie liczyć na to, że będą uwieńczone sukcesem. ThoreauThoreau powiedział tak: „Większość ludzi wiedzie życie w milczącej beznadziei”. Dlaczego tak strasznie siebie zubażaćzubażać? Zaryzykujcie, postawcie stopę na ziemi nieznanej.
Keating podszedł do drzwi, stanął, odwrócił się twarzą do klasy i nagle zgasił światło. Zapalił, i znowu zgasił, i zapalił. Przez jakiś czas bawił się wyłącznikiem. – I jeszcze coś – powiedział. – Na następną lekcję każdy z was napisze wiersz, coś absolutnie własnego. I każdy wyrecytuje swój wiersz przed całą klasą. Do zobaczenia w poniedziałek – zakończył i wyszedł.
Źródło: Nancy Horowitz Kleinbaum, Stowarzyszenie umarłych poetów, tłum. Paweł Laskowicz, Poznań 2003, s. 57.
Dokończ poniższe zdania. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przeczytaj poniższe zdania. W jakim znaczeniu użyto w nich zapisanych pogrubioną czcionką rzeczowników: język, natura, klasa? Zaznacz poprawne wyjaśnienie znaczenia tych wyrazów.
„– Doskonale! – Keating usiadł zadowolony. – Ludzie wymyślili język z jednego powodu, moi drodzy. – Znowu strzelił palcami i skinął głową w kierunku Neila”.
„W jaki sposób mamy, tak jak ujął to poeta, zezwolić przemówić prawdziwej naturze? Jak pozbyć się uprzedzeń? Myślowych nawyków? Wpływu innych osób?”
„Na następną lekcję każdy z was napisze wiersz, coś absolutnie własnego. I każdy wyrecytuje swój wiersz przed całą klasą”.
Zastąp w podanych zdaniach zapisane pogrubioną czcionką wyrazy ich synonimami.
Uporządkuj poniższe wyrazy według ich treści – od najszerszej do najwęższej.
Każda grupa środowiskowa posiada swój własny język, który jest tajny, sztuczny i niezrozumiały dla osób postronnych. Własny język posiadali także uczniowie należący do Stowarzyszenia Umarłych Poetów. Stwórz słownik języka uczniowskiego.
Wyjaśnij, dlaczego Keating poprosił uczniów, aby na następną lekcję napisali wiersz.
Sprawdź, czy umiesz!
Opisz, czego Keating chciał nauczyć uczniów.
Który z zaprezentowanych w materiale nauczycieli jest, według ciebie, nietuzinkowy? Odpowiedz na pytanie i uzasadnij swoje zdanie. Możecie o tym podyskutować w klasie.
Przedstaw w formie komiksu temat: „Idealny nauczyciel”. Możesz stworzyć fikcyjną opowieść o tym, jak sobie wyobrażasz idealnego nauczyciela, jego rolę w życiu każdego ucznia.
Opisz swojego idealnego nauczyciela. Kim on dla ciebie jest? Jak go sobie wyobrażasz? Jak jest jego rola?
Napisz rozprawkę, w której rozważysz słuszność stwierdzenia Krzysztofa Konarzewskiego: „Idealny nauczyciel [...]: To uczony w swojej specjalności i wielki znawca duszy młodzieży”.
Słownik
stół lub pulpit wykładowcy, stojący na podium; też: podium z tym stołem lub pulpitem
wyróżniający się spośród ogółu, rzadko spotykany
Nagroda Nobla przyznawana przez Norweski Komitet Noblowski za działalność na rzecz światowego pokoju
[czyt. umszlagplac], niem. plac przeładunkowy – nieistniejąca obecnie rampa kolejowa przy ul. Stawki w Warszawie, która wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami była wykorzystywana w latach 1942–1943 jako miejsce zbiórki Żydów z warszawskiego getta przed wywiezieniem ich do obozu zagłady w Treblince lub innych obozów koncentracyjnych
uczynić kogoś ubogim lub uboższym, uczynić mniej zasobnym lub mniej różnorodnym
pełen werwy i temperamentu