Fotografia przedstawia dwie miseczki w kształcie serca ułożone obok siebie; miseczki ukazane są od góry; wewnątrz nich znajdują się wymieszane owoce: zielone winogrona, maliny, pokrojone kiwi i truskawki. Naczynia ułożone są na drewnianym pniu drzewa.
Fotografia przedstawia dwie miseczki w kształcie serca ułożone obok siebie; miseczki ukazane są od góry; wewnątrz nich znajdują się wymieszane owoce: zielone winogrona, maliny, pokrojone kiwi i truskawki. Naczynia ułożone są na drewnianym pniu drzewa.
Apetyt na zdrowe odżywianie
Zdrowe odżywianie
Źródło: pixabay, domena publiczna.
Warto wiedzieć!
Badania naukowe pokazują, że zdrowe odżywianie wpływa na jakość i długość naszego życia. Według najnowszej wiedzy to owoce i warzywa stanowią podstawę zdrowego żywienia. Warto uwzględnić ten fakt podczas codziennych zakupów spożywczych. Wybierać należy nie tylko produkty świeże i zdrowo wyglądające, ale także te, które są jak najmniej przetworzone. HipokratesHipokratesHipokrates powiedział: „Jesteś tym, co jesz”, co dowodzi, że już starożytni przykładali wagę do zdrowego sposobu odżywiania się.
Zapoznaj się z filmem na temat kulinarnych upodobań naszych przodków, a następnie wykonaj polecenia.
R1Q0oFknOTGnn
Film przedstawia rózne produkty i potrawy jedzone przez naszych przodków.
Film przedstawia rózne produkty i potrawy jedzone przez naszych przodków.
Film przedstawia rózne produkty i potrawy jedzone przez naszych przodków.
Polecenie 1
Naukowcy są dziś zgodni co do tego, że ze względów zdrowotnych należy bardzo ograniczać ilość mięsa w diecie. Oceń dietę naszych chłopskich i szlacheckich przodków, biorąc pod uwagę te zalecenia.
R128BBBo5Duo8
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Polecenie 2
Wymień trzy, cztery produkty z diety naszych przodków, które do tej pory są podstawą polskiej diety.
R1KUOlnLZnmkG
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Polecenie 3
Wymień potrawę wspomnianą w filmie, której nie znasz i której chętnie byś spróbował/spróbowała. Poszukaj w dostępnych źródłach przepisu na tę potrawę, a następnie ją przygotuj. Podziel się z innymi informacjami na temat tego, jak smakowało twoje danie i ile czasu trwało jego przyrządzenie.
RrwNebsEIc6SK
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Anny Lewandowskiej pt. „Zdrowe jedzenie – najważniejsze zasady zdrowego odżywiania, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Anna LewandowskaZdrowe jedzenie – najważniejsze zasady zdrowego odżywiania
Zdrowe jedzenie to dostarczanie organizmowi wysokiej jakości pożywienia w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu. […] Zdrowe jedzenie zakłada odpowiednią ilość spożytego pokarmu. […] Zdrowe odżywianie to także zbilansowanazbilansowanyzbilansowana dieta. Dzienny jadłospis musi dostarczyć wszystkie makroskładniki, tj. pełnowartościowe białka, tłuszcze i węglowodany w odpowiednich proporcjach. W jadłospisie powinny znaleźć się też warzywa, owoce […], orzechy (masło orzechowe) i nasiona będące źródłem witamin, minerałów oraz błonnika pokarmowego. […]
Zdrowe odżywianie powinno opierać się o fizjologicznefizjologicznyfizjologiczne procesy zachodzące w organizmie. Trawienie i wchłanianie pokarmu jest także obciążeniem dla ustrojuustrójustroju, dlatego należy przestrzegać nie tylko regularności posiłków, ale także 3–4‑godzinnych odstępów pomiędzy nimi. […]
Należy zadbać o to, aby dostarczać organizmowi zdrowe jedzenie o wysokiej wartości biologicznej białka, tłuszcze nienasycone i zdrowe węglowodany. […] należy postawić na zdrowe jedzenie pozbawione modyfikacji genetycznych, produkty pochodzenia ekologicznego ze zrównoważonych gospodarstw rolnych. […]
R10FakxjQmbu6
Zdjęcie przedstawia biały trójkątny półmisek, na którym znajduje się sałatka składająca się z wymieszanych pokrojonych liści sałaty, pomidorów, ogórków i kurczaka. Naczynie leży na błyszczącym czarnym blacie.
Zdrowa sałatka
Źródło: pixabay, domena publiczna.
R1WPHRkOutfit
Zdjęcie przedstawia trzy szaszłyki ułożone na białym talerzu ze złotą obwódką. Na drewniane patyki nadziane są pokrojone: marchew, papryka, pomidor, cukinia, cebula, pieczarki. Szaszłyki ozdobione są liśćmi pietruszki. W tle widoczne są liście pietruszki, fragment szklanego dzbanka.
Szaszłyki warzywne
Źródło: pixabay, domena publiczna.
Zdrowe odżywianie – podstawowe zasady
Zdrowe jedzenie to nie tylko wysokiej jakości produkty spożywcze, ale także właściwe zasady spożywania posiłków, przechowywania produktów spożywczych oraz stosowanej obróbki kulinarnej.
Zasady zdrowego odżywiania:
Wybieraj produkty pochodzenia naturalnego, z ekologicznych gospodarstw – mięso, nabiał, jaja, produkty zbożowe, warzywa i owoce.
Zachowaj sezonowość produktów. Im krótsza droga produktu od producenta do konsumentakonsumentkonsumenta, tym większa zawartość składników odżywczych, witamin i minerałów i niższe skażenie chemią rolną.
Spożywaj produkty o jak najmniejszym stopniu przetworzenia. Zjedzenie surowych owoców będzie korzystniejsze dla zdrowia niż wypicie soku, spożycie dżemu.
Warzywa i owoce w proporcji 3 : 1 powinny stanowić połowę „zdrowego talerza”. Różnokolorowe rośliny są źródłem witamin i błonnika pokarmowego.
Błonnik pokarmowy spożywany we właściwej ilości zapewnia właściwą perystaltykęperystaltykaperystaltykę jelit, zapobiega zaparciom i pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Zdrowe węglowodany – lista: kasze, makaron razowy, płatki owsiane, pieczywo razowe jako podstawowe źródło energii.
Nasiona roślin strączkowych, czyli białko pochodzenia roślinnego, m.in. ciecierzyca, soczewica, fasola, groch, bób, jako alternatywaalternatywaalternatywa dla białka zwierzęcego.
Dzień rozpoczynaj od pożywnego śniadania, które będzie źródłem energii i zapewni właściwy poziom koncentracji. Prostym rozwiązaniem są zdrowe koktajle na śniadanie, musli bezglutenowebezglutenowybezglutenowe lub płatki owsiane z orzechami i nasionami.
Pij wodę w ilości około 2 litrów na dobę.
RxzkLXQsMEET3
Zdjęcie przedstawia zielone warzywa i owoce ułożone na drewnianych jasnych deskach. Z lewej strony znajdują się: limonka, brokuły, połówka kiwi, zielone jabłko. Po środku ułożone są dwie połówki cytryny i połowa limonki. Za nimi w wysokiej szklance znajduje się zielony koktajl, do którego włożona jest gałązka pietruszki. Z prawej strony zdjęcia widoczna jest zielona papryka, połowa zielonego jabłka i połowa kiwi.
Zielone owoce i warzywa
Źródło: pixabay, domena publiczna.
R15pAwiYltoTA
Zdjęcie przedstawia produkty spożywcze. Po lewej stronie widoczna jest czerwona cebula, kiść pomidorów, butelka żółtej oliwy, ziemniaki w koszyku, dwie czerwone papryki, brokuły, za którymi widoczny jest fragment zielonej butelki wypełnionej ciemnym płynem. Na środku zdjęcia znajdują się połówki czerwonej cebuli i cytryn, koszyk, w którym znajdują się jabłka, bakłażan; za nimi widoczny jest fragment koszyka wiklinowego z rączką, w którym znajdują się od lewej: dwie cukinie, dwa banany, butelka z pomarańczowym sokiem, opakowanie jajek, ziemne winogrona, bochenek chleba, liście pora. Po prawej stronie zdjęcia widoczne są dwie połówki pomarańczy, dwa grejfruty, słoik z miodem, zielona butelka z wodą, główka sałaty lodowej i przezroczysta butelka z jasnożółtym płynem. Tło jest białe.
Zdrowe produkty
Źródło: pixabay, domena publiczna.
Zdrowe odżywianie – co jeść?
Zdrowe jedzenie powinno być urozmaicone, a posiłki prawidłowo zbilansowanezbilansowanyzbilansowane pod względem zapotrzebowania energetycznego oraz makroskładników (białka, tłuszczy i węglowodanów).
Zdrowe jedzenie a źródła białka – ekologiczne mięso, jaja, ryby, nasiona roślin strączkowych (groch, fasola, ciecierzyca, bób, soczewica) […].
Prawidłowe odżywianie a zdrowe węglowodany – zboża z pełnego przemiału, tj. pieczywo pełnoziarniste, kasze (gryczana, jęczmienna, komosa ryżowa, amarantusamarantusamarantus), makaron razowy, ryż pełnoziarnisty brązowy.
Zdrowe odżywianie a źródła tłuszczu – należy spożywać głównie tłuszcze pochodzenia roślinnego, które są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (oliwa z oliwek, olej lniany, awokado). Oleje roślinne najlepiej przyjmować w postaci surowej, jako np. dodatek do sałatek.
Zdrowe jedzenie a źródła błonnika pokarmowego – produkty z pełnego przemiału (zdrowe węglowodany), płatki owsiane, warzywa i owoce, najlepiej surowe, ze skórką.
Zdrowe odżywianie zakłada wyeliminowanie z diety wszystkich substancji szkodliwych dla organizmu takich jak alkohol, palenie tytoniu i inne. Należy ograniczyć spożywanie cukrów prostych […] tj. słodyczy, ciast, wyrobów cukierniczych. Do zdrowych przekąsek zalicza się owoce, orzechy nasiona czy np. ciasteczka owsiane niezawierające cukru.
01 Źródło: Anna Lewandowska, Zdrowe jedzenie – najważniejsze zasady zdrowego odżywiania, dostępny w internecie: https://foodsbyann.com/Zdrowe-jedzenie-najwazniejsze-zasady-zdrowego-odzywiania-blog-pol-1610546125.html [dostęp 31.03.2022].
Polecenie 4
Na podstawie tekstu Anny Lewandowskiej stwórz słowniczek wyrazów związanych ze zdrowym odżywianiem. Wypisz i ułóż w kolejności alfabetycznej słowa, których nie znasz, a następnie poszukaj ich znaczenia w słowniku języka polskiego lub innych źródłach.
R1602xlRi76PU
Ćwiczenie 1
Odnosząc się do tekstu Anny Lewandowskiej, ustal, co stanowi podstawę zdrowego jedzenia.
RwpnO3hl4U4K2
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Zwróć uwagę na cechy zdrowego żywienia wymieniane przez Annę Lewandowską.
Podstawą zdrowego jedzenia są produkty wysokiej jakości, ale także niemodyfikowana i nieprzetwarzana żywność.
Ćwiczenie 2
Rh1KEf5wC36Yi
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu prawidłowych odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 3
RfwG0Uk6wt6qO
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu prawdziwych i fałszywych stwierdzeń.
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu prawdziwych i fałszywych stwierdzeń.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z piramidą żywienia i zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży. Wstaw znacznik przy każdej warstwie piramidy i zapisz w nim, jak na co dzień stosujesz się do tych zaleceń.
R1Ap9d8wtoL9u
Ilustracja przedstawia piramidę żywienia i zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży. Na dolnej warstwie piramidy widać dzieci uprawiające sport - grają w piłkę, jeżdżą na rowerze, gimnastykują się. Podpis z boku tej warstwy: codzienna aktywność fizyczna. Na kolejnej warstwie widać warzywa i owoce: bakłażana, pomarańczę, marchew, kapustę, banana, śliwki, pół jabłka. Podpis z boku tej warstwy: różnorodne warzywa i owoce. Na kolejnej warstwie widać jasny i ciemny chleb, rogalika, worek mąki, miseczkę z ryżem, talerz z makaronem. Podpis z boku tej warstwy: pełnoziarniste produkty zbożowe. Na kolejnej warstwie widać kawałek żółtego i białego sera, karton z mlekiem, kubek z białym płynem, dwa plastikowe kubeczki jogurtu. Podpis z boku tej warstwy: produkty mleczne. Na kolejnej warstwie widać rybę, mięso, jaja, strączki grochu. Podpis z boku tej warstwy: chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych. Na ostatniej górnej warstwie widać butelkę z oliwą, orzechy włoskie i laskowe. Podpis z boku tej warstwy: zdrowe tłuszcze, oleje, orzechy.
Ilustracja przedstawia piramidę żywienia i zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży. Na dolnej warstwie piramidy widać dzieci uprawiające sport - grają w piłkę, jeżdżą na rowerze, gimnastykują się. Podpis z boku tej warstwy: codzienna aktywność fizyczna. Na kolejnej warstwie widać warzywa i owoce: bakłażana, pomarańczę, marchew, kapustę, banana, śliwki, pół jabłka. Podpis z boku tej warstwy: różnorodne warzywa i owoce. Na kolejnej warstwie widać jasny i ciemny chleb, rogalika, worek mąki, miseczkę z ryżem, talerz z makaronem. Podpis z boku tej warstwy: pełnoziarniste produkty zbożowe. Na kolejnej warstwie widać kawałek żółtego i białego sera, karton z mlekiem, kubek z białym płynem, dwa plastikowe kubeczki jogurtu. Podpis z boku tej warstwy: produkty mleczne. Na kolejnej warstwie widać rybę, mięso, jaja, strączki grochu. Podpis z boku tej warstwy: chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych. Na ostatniej górnej warstwie widać butelkę z oliwą, orzechy włoskie i laskowe. Podpis z boku tej warstwy: zdrowe tłuszcze, oleje, orzechy.
Piramida
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5
Na podstawie poprzedniego ćwiczenia i ilustracji przedstawiającej piramidę żywienia i zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży ustal, czego najbardziej brakuje w twojej diecie lub w twoim stylu życia.
RSBpVwlHCMSjT
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Polecenie 6
Jaką zasadniczą zmianę chciałbyś/chciałabyś wprowadzić do swojej diety i stylu życia, tak aby żyć zgodne z zaleceniami? Opisz w kilku zdaniach, na czym będzie polegać ta zmiana.
R1ZHXY3Maupij
Miejsce na odpowiedź ucznia.
1
R1d9wz0GWzasp
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polegające na wstawianiu wyrazów w odpowiednie miejsce ilustracji.
Zadanie interaktywne polegające na wstawianiu wyrazów w odpowiednie miejsce ilustracji.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5
Z poniższego przepisu wypisz czasowniki i określ ich tryb.
Przepis na naleśniki
Składniki:
250 ml mleka
200 g mąki pszennej
150 ml wody (np. gazowanej)
50 ml oleju
2 jajka
1/2 łyżeczki cukru
1/3 łyżeczki soli
Wykonanie:
Do dużej miski przesiej mąkę. Dodaj mleko, wodę, jajka, sól oraz cukier. Całość wymieszaj rózgą kuchenną lub zmiksuj za pomocą blendera.
Wlej 20 ml oleju i mieszaj.
Odstaw ciasto naleśnikowe na 15 minut pod przykryciem.
Smaż naleśniki na patelni natłuszczonej cienką warstwą oleju.
Gotowe naleśniki posmaruj warstwą wybranego nadzienia, np. dżemu, i zwiń w rulony.
RgrTMTN5Z1qDD
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Czasowniki mogą mieć postać trybu orzekającego, przypuszczającego i rozkazującego.
Wymienione czasowniki występują w trybie rozkazującym.
Polecenie 7
Zastanów się, jak można zmodyfikować przepis, aby naleśniki stały się zdrową przekąską. Jakie produkty można zamienić, które ograniczyć?
RvKJAdHivIQw2
Ważne!
Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jest poematem pamięci. Poeta odtworzył w nim świat istniejący już tylko we wspomnieniach. Wydobył z przeszłości głównie to, co budziło pozytywne uczucia, dlatego przedstawiona w dziele rzeczywistość ma charakter wyidealizowany. Wspomnienie u Mickiewicza w dużej mierze jest zakorzenione w doznaniach zmysłowych. Autor odwołuje się do zmysłu wzroku i słuchu, ale w jego pamięci mocno tkwią doznania smakowe, toteż kulinariakulinariakulinaria i rytuałyrytuałrytuały z nimi związane zajmują w Panu Tadeuszupoczesnepoczesnypoczesne miejsce.
Zapoznaj się z zamieszczonym poniżej fragmentem „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Adam MickiewiczPan Tadeusz
Księga 4
(fragment)
W kociołkach bigos grzano. W słowach wydać trudno Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną; Słów tylko brzęk usłyszy i rymów porządek, Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek. Aby cenić litewskie pieśni i potrawy, Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławyobławaobławy.
Przecież i bez tych przyprawprzecież i bez tych przyprawPrzecież i bez tych przypraw potrawą nie lada Jest bigos, bo się z jarzyn dobrych sztuczniesztuczniesztucznie składa. BierzebierzeBierze się dońdoń siekana, kwaszona kapusta, Która, wedle przysłowia, sama idzie w usta; Zamknięta w kotle, łonemłonołonem wilgotnym okrywa Wyszukanego cząstki najlepsze mięsiwa; I praży się, aż ogień wszystkie z niej wyciśnie Soki żywne, aż z brzegów naczynia warwar war pryśnie I powietrze dokoła zionie aromatem.
Bigos już gotów. Strzelcy z trzykrotnym wiwatem, Zbrojni łyżkami, biegą i bodą naczynie; Miedź grzmi, dym bucha, bigos jak kamforakamforajak kamfora ginie; Zniknął, uleciał; tylko w czeluściach saganówsagansaganów Wre para jak w kraterze zagasłych wulkanów.
02 Źródło: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Warszawa 1957, s. 117.
Ćwiczenie 6
Na podstawie fragmentu „Pana Tadeusza” wyjaśnij, dlaczego przyrządzano bigos. Opisz, co to za potrawa, z czego wynikała jego niezwykłość i wyjątkowy smak.
R1EGeP3w3GRwH
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Zwróć uwagę na proces przygotowania potrawy oraz czas, w którym jest podawana.
We fragmencie „Pana Tadeusza” jest mowa o przyrządzaniu bigosu dla uczestników polowania. Bigos to intensywna w smaku potrawa składająca się z kapusty i najlepszych gatunków mięsa. Wyjątkowy smak bigos zawdzięcza długiemu gotowaniu.
Ćwiczenie 7
R1LbJmic0z8xD
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu do siebie cytatów i wyrazów.
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu do siebie cytatów i wyrazów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 8
Wybierz jeden ze środków stylistycznych wykorzystanych do opisu bigosu we fragmencie „Pana Tadeusza”, a następnie określ jego funkcję w tekście.
R13zPvYix126h
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Zastanów się nad tym, jak dany środek stylistyczny wpływa na ukazanie walorów bigosu.
„woń cudna” - epitet ułatwia wyobrażenie sobie niezwykłego zapachu bigosu; „treści ich miejski nie pojmie żołądek” - uosobienie żołądka wskazuje na to, że jedzenie bigosu jest niezwykłym doznaniem, kulinarną ucztą; „Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy” - wyliczenie podkreśla okoliczności, które pozwalają jeszcze bardziej docenić smak bigosu; „potrawą nie lada / Jest bigos” - przerzutnia wybija czytelnika z rytmu wiersza i ma jeszcze dobitniej zaznaczyć niezwykłość bigosu; „[kapusta] sama idzie w usta” - ożywienie dynamizuje obraz poetycki; dzięki niemu łatwiej sobie wyobrazić, jakim powodzeniem cieszył się bigos, jak go łapczywie jedzono; „bigos jak kamfora ginie” - porównanie wzmacnia obraz bigosu jako potrawy momentalnie znikającej ze stołu, cieszącej się niesamowitym powodzeniem wśród biesiadników.
Ciekawostka
Bigos to typowa dla kuchni polskiej, litewskiej i białoruskiej potrawa z kapusty i mięsa. Pierwotnie słowa „bigos” używano na określenie sposobu siekania mięsa, potem nazywano tak potrawę z siekanego mięsa, a w XVII w. słowo to zaczyna oznaczać również danie przyrządzone z resztek innych potraw. W XVII i XVIII w. bigos był potrawą sporządzaną z siekanego mięsa, ryb lub nawet raków. Do tej siekaniny dodawano cebulę i pietruszkę, a następnie zakwaszano sokiem z cytryny lub octem winnym. W XVIII w. drogie składniki zaczęto zastępować kiszoną kapustą. W XIX w. uległy zmianie proporcje mięsa i kapusty i w ten sposób powstał współczesny bigos.
RNRZ0glmc9wDX
Zdjęcie przedstawia szklaną miskę z bigosem, czyli duszoną kapustą z mięsem i przyprawami. W miskę wetknięta jest łyżka.
Bigos
Źródło: domena publiczna.
Ćwiczenie 9
RUlVHgHuaaVqG
Zadanie interaktywne polegające na rozwiązaniu krzyżówki.
Zadanie interaktywne polegające na rozwiązaniu krzyżówki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 10
RUVwq2HOnTwhX
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu objaśnień do frazeologizmów.
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu objaśnień do frazeologizmów.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11
RnKqTUns5HPI2
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu frazy do luki w zdaniu.
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu frazy do luki w zdaniu.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Sprawdź, czy umiesz!
Polecenie 8
Napisz list, w którym zachęcisz koleżankę lub kolegę do zdrowego odżywiania. Pamiętaj o ważnych elementach listu, takich jak: miejsce i data napisania listu, zwroty do adresata, podpis.
R1Ne3CFeN116o
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Słownik
alternatywa
alternatywa
inna możliwość, inne rozwiązanie
amarantus
amarantus
roślina z rodziny szarłatowatych, pochodząca z Ameryki Środkowej, obecnie uprawiana na całym świecie; nasiona amarantusa mają dużą wartość odżywczą, są stosowane w piekarnictwie, przemyśle cukierniczym i farmaceutycznym
bezglutenowy
bezglutenowy
pozbawiony glutenu, czyli mieszaniny białek występujących w ziarnach niektórych zbóż
bierze
bierze
tu w znaczeniu: składa się na
doń
doń
do niego
fizjologiczny
fizjologiczny
związany z fizjologią - procesami życiowymi organizmu
Hipokrates
Hipokrates
(ok. 460 p.n.e.- ok. 377 p.n.e./ok. 375 p.n.e.); lekarz grecki, jeden z prekursorów współczesnej medycyny
kamfora
kamfora
związek chemiczny pozyskiwany z drewna cynamonowca kamforowego, bardzo łatwo się ulatnia
konsument
konsument
nabywca lub użytkownik towarów, usług, zasobów lub dóbr
kulinaria
kulinaria
wszystko, co jest związane z przyrządzaniem i gotowaniem potraw; potrawy będące wytworem sztuki kulinarnej
łono
łono
zewnętrzna, dolna część brzucha człowieka
obława
obława
pościg za zwierzęciem, podczas którego jest ono napędzane na stanowiska myśliwych
perystaltyka
perystaltyka
ruchy przełyku, żołądka, jelit i moczowodów wywołujące przesuwanie się pokarmu
poczesny
poczesny
ważny, zaszczytny
przecież i bez tych przypraw
przecież i bez tych przypraw
tu: nawet gdy nie mieszka się na wsi, nie wraca z polowania, i tak bigos smakuje wyśmienicie
rytuał
rytuał
zespół czynności, których częste powtarzanie tworzy dotyczący czegoś zwyczaj
sagan
sagan
duży garnek przeznaczony do gotowania w nim lub przechowywania jedzenia
