Tytuł: Gotować każdy może

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć

Gotować każdy może. Zasady tworzenia przepisu

Grupa docelowa

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, publicystyczny lub reklamowy;

4) dostrzega relacje między częściami wypowiedzi (np. tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie);

5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych.

II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

1) rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik, partykuła, wykrzyknik) i określa ich funkcje w tekście;

2) odróżnia części mowy odmienne od nieodmiennych;

3) dostrzega rolę czasownika w wypowiedzi, odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych, rozpoznaje bezosobowe formy czasownika: formy zakończone na -no, -to, konstrukcje z się; rozumie ich znaczenie w wypowiedzeniu oraz funkcje w tekście;

6) stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych;

11) rozpoznaje typy wypowiedzeń, uwzględniając cel wypowiedzi: wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące – rozumie ich funkcje i je stosuje.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) wskazuje główne cechy języka mówionego i języka pisanego;

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

1) identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia typy komunikatu: informacyjny, literacki, reklamowy, ikoniczny;

2) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi.

Ogólny cel kształcenia

Kształcenie umiejętności odbioru i konstruowania tekstów użytkowych.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

1. rozpoznaje przepis jako formę gatunkową;

2. wie, z jakich elementów składa się przepis i jaki ma układ graficzny;

3. redaguje przepis na podstawie opisu literackiego;

4. rozpoznaje czasowniki w formie osobowej i bezosobowej;

5. poprawnie zapisuje skróty miar i wag.

Metody/techniki kształcenia

• podające: opis, wyjaśnienie;

• problemowe: waloryzacyjna ekspresyjna, rozmowa;

• eksponujące: ekspozycja;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika;

• praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy

• aktywność zbiorowa jednolita;

• aktywność grupowa jednolita i zróżnicowana;

• aktywność w parach;

• aktywność indywidualna.

Przebieg zajęć

Przed zajęciami

Nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie na zajęcia książki kucharskie.

Faza wprowadzająca

Nauczyciel określa cel zajęć, wyjaśniając, że uczniowie poznają formę wypowiedzi, jaką jest przepis. Przekonają się, że gotowanie może być prawdziwą sztuką, ale, jak każda sztuka, wymaga nauki, ćwiczeń i podręcznika. Może być nim książka kucharska pełna przepisów – jeżeli na zajęcia zostały dostarczone książki, uczniowie mogą je swobodnie przeglądać.

Faza realizacyjna

1. Rozmowa na temat ulubionych potraw, sposobów ich przyrządzania, składników, z jakich powstają – warto zapytać o zdanie wszystkich uczniów. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na kulturę wypowiedzi uczniów i sprawić, by nikt podczas takiej rozmowy nie czuł się dyskryminowany.

2. Nauczyciel i uczniowie uruchamiają lekcję “Anybody can cook”. Uczniowie odsłuchują pierwszej części nagrania.

3. Analiza grafiki z przepisem na zupę pomidorową. Uczniowie, z pomocą nauczyciela, wyodrębniają części składowe przepisu, nauczyciel sprawdza stopień zrozumienia tekstu, zadając pytania o jego treść.

4. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na formę czasownika w przepisach w dostępnych na ławkach książkach kucharskich. Kilkoro uczniów odczytuje odpowiednie fragmenty przepisów. Nauczyciel wyjaśnia, że w przepisie może być użyta zarówno forma bezosobowa czasownika (bezokolicznik), jak i forma osobowa w trybie rozkazującym. Uczniowie odsłuchują dalszą część nagrania i wykonują zadanie nr 1. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów. Wybrany uczeń odczytuje swoją propozycję na forum klasy.

5. Uczniowie odsłuchują dalszą część nagrania. Nauczyciel wprowadza informację o jednostkach miary i wagi, omawia ich skróty. Następnie uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 2 (utrwalanie pisowni skrótów jednostek miar). Po zrealizowanym ćwiczeniu uczniowie zapisują zaobserwowaną regułę ortograficzną dotyczącą zapisu skrótów jednostek miar i wag w zeszycie (powinni zwrócić uwagę na zasadę skracania i brak kropki).

6. Zadanie 3: uczniowie wybierają jedno z dwóch zaproponowanych dań i zapisują propozycję przepisu (praca indywidualna lub w parach). Po skończonej pracy uczniowie odczytują swoje przepisy na forum klasy i porównują swoje receptury.

7. Zadanie 4: ćwiczenie interaktywne polegające na dopasowaniu potrawy charakterystycznej dla danego kraju (ciekawostka).

Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi uczniów, by ocenili lekcję pod względem ciekawości, przydatności i realizacji (toku). W tym celu przygotowuje krótkie ankiety dla każdego z nich (może to być np polecenie: Czy dzisiejsza lekcja podobała ci się? Swoją wypowiedź uzasadnij).

Praca domowa

Zadanie 5 w abstrakcie: tworzenie przez uczniów przepisu na potrawę, którą chcieliby ugotować najbliższym.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Anybody can cook

What are your favourite dishes? Can you prepare them? Do you prepare them together with your family and friends? Do you use recipes when you cook? Where can recipes be found?

This is a tomato soup recipe. Would you dare to cook it?

You already know how to prepare tomato soup. Note the verbs used in the recipe. Do you know this verb form? It is the impersonal verb form. In a recipe you can also use personal verb form in the imperative. Do you remember how to create it?

You already know what a recipe comprises and what verb forms are used in it. Now you can create your own recipe.

In order for the dish to be tasty you need to add the right amount of each ingredient according to the information in the recipe. Do you know abbreviations of measurement units used in recipes?

Can you spot an orthographic rule in the spelling of abbreviations of units of measurement? Write down your observations in your notebook.