RUzSEDvyzIHnc

Zdjęcie przedstawia leżącego na plecach, na podłodze mężczyznę ubranego w granatową koszulę, dżinsowe spodnie i ciemne buty. Jego ręce leżą wzdłuż ciała, a głowa jest przechylona w lewą stronę. Ma zamknięte oczy.

1. Ocena stanu przytomności

Utrata przytomności to brak świadomości i zdolności reagowania na wszystkie bodźce zewnętrzne, takie jak: zimno, gorąco, ból, hałas itp. Z tego powodu osoba nieprzytomna staje się właściwie bezbronna. Wyłączona świadomość powoduje, że najmniejsze zagrożenia, z którymi osoby przytomne potrafią poradzić sobie same, u osoby nieprzytomnej mogą doprowadzić nawet do śmierci. Podstawowym zagrożeniem wynikającym z takiego stanu jest uduszenie spowodowane zatkaniem górnych dróg oddechowych własnym językiem. Inne zagrożenia to m.in.:

• zachłyśnięcie śliną lub wymiocinami,

• zatkanie dróg oddechowych ciałem obcym znajdującym się w chwili utraty przytomności w jamie ustnej poszkodowanego,

• wychłodzenie lub przegrzanie,

• urazy mechaniczne spowodowane przebywaniem w miejscach niebezpiecznych.

Polecenie 1

Zastanów się, jakie niebezpieczeństwa zagrażają osobie nieprzytomnej przedstawionej na poniższym zdjęciu?

RPJZVjS0qDsCx1

Kolorowe zdjęcie przedstawia kobietę leżącą na chodniku. Kobieta leży na boku, równolegle do krawężnika chodnika. Sylwetka usytuowana jest po prawej stronie zdjęcia. Poszkodowana ma skierowane plecy w kierunku jezdni, twarz w stronę trawnika. Głowa kobiety ułożona na wyprostowanej ręce. Druga ręka ułożona wzdłuż ciała. Dłoń na biodrach. Noga lekko zgięta do tyłu. Druga noga – wyprostowana, ułożona równolegle do dolnej kończyny. Kobieta ubrana jest w granatowy T-shirt, dżinsy, skórzaną brązową kurtkę i białe buty sportowe.

Przyczyny utraty przytomności mogą być różne, np. udar, zatrzymanie funkcji życiowych, uraz głowy, zadławienie, padaczka i wiele innych. Osoba udzielająca pierwszej pomocy przed oceną stanu przytomności poszkodowanego musi ocenić najpierw, czy miejsce jest bezpieczne i czy może podejść do poszkodowanego, nie narażając własnego życia (szczegółowe informacje dotyczące bezpieczeństwa miejsca zdarzenia można znaleźć tutajiCJEdSff2ytutaj). Następnie może dokonać wstępnej oceny stanu przytomności.
Jeśli poszkodowany się porusza, krzyczy, płacze, wzywa pomocy, kieruje wzrok w naszą stronę, można z pewnością stwierdzić, że jest przytomny i oddycha. Jeśli może rozmawiać i logicznie odpowiada na pytania, osoba udzielająca pierwszej pomocy powinna przeprowadzić krótki wywiad, uzyskując najważniejsze informacje, które potem można przekazać zespołowi karetki pogotowia ratunkowego lub innym służbom ratowniczym. Jeśli poszkodowany może swobodnie oddychać, ratownik stara się go nie przemieszczać i opatrywać urazy w pozycji zastanej. Pozwala to uniknąć pogłębiania ewentualnego urazu kręgosłupa u poszkodowanego.

Wywiad SAMPLE

S – symptomy: Co się dzieje? Co boli?
A – alergie: Czy jesteś na coś uczulony? (Na jakieś leki?)
M – medykamenty: Czy przyjmujesz jakieś leki?
P – przebyte choroby: Czy chorujesz na coś?
L – lunch: Kiedy ostatnio jadłeś?
E – ewentualnie, co się stało: Czy pamiętasz wydarzenia przed wypadkiem?

Najlepiej wszystkie informacje zapisywać, ponieważ są szczególnie ważne, zwłaszcza gdy poszkodowany straci przytomność przed przybyciem służb ratunkowych.

Jeśli poszkodowany nie porusza się i nie otwiera oczu mimo odgłosów dochodzących z otoczenia, osoba udzielająca pierwszej pomocy musi szybko dokonać szczegółowej oceny stanu przytomności. Należy klęknąć przy poszkodowanym w taki sposób, aby cały czas mieć możliwość obserwowania jego twarzy. Dwa bodźce, które pozwalają ocenić stan przytomności, to głos i dotyk. Delikatnie łapiemy poszkodowanego za ramiona i potrząsamy nimi (jak na ilustracji 1.), równocześnie wydajemy krótkie polecenia i zadajemy pytania: Czy mnie słyszysz? Co się stało? Otwórz oczy. Podnieś rękę. Daj znak, że mnie słyszysz.

R1Di8rNO0MtCt1

Kolorowa ilustracja przedstawia nieprzytomnego mężczyznę leżącego na podłodze. Głowa po lewej stronie ilustracji. Kołnierz koszuli rozpięty. Głowa odchylona do tyłu. Obok mężczyzny klęczy kobieta. Pochylona kobieta ma wsparte dłonie na ramionach mężczyzny.

Jakakolwiek reakcja poszkodowanego na nasze działania (zmiana mimiki twarzy, grymas, otwarcie oczu, ruch ciała itp.) świadczy o tym, że odbiera on bodźce zewnętrzne. Może się zdarzyć, że z powodu odniesionych obrażeń lub z innych przyczyn taka osoba nie będzie w stanie logicznie odpowiedzieć na zadane pytanie lub wydane polecenie. Należy pamiętać, że każda próba reakcji (nawet nie do końca udana) świadczy o tym, że poszkodowany reaguje. Jeśli ocenimy, że poszkodowany jest przytomny, oznacza to, że oddycha, jednak już na tym etapie trzeba ocenić wstępnie wydolność oddechu, czyli zaobserwować i usłyszeć, czy oddech jest spokojny, czy słychać chrapanie, charczenie, czy przy oddychaniu pojawia się grymas bólu na twarzy.

2. Udrożnienie dróg oddechowych

Głównym zagrożeniem u osoby nieprzytomnej jest mechaniczna niedrożność dróg oddechowych spowodowana zapadaniem się języka na tylną ścianę gardła, co ilustruje grafika obok. Dzieje się tak dlatego, że taka osoba wiotczeje i język (który jest mięśniem) również traci swoją sprężystość i opadając, zamyka górne drogi oddechowe. Podstawowym zadaniem osoby udzielającej pierwszej pomocy jest zapewnienie drożność dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej.

Aby udrożnić drogi oddechowe, należy ułożyć palce jednej dłoni na żuchwie a palce drugiej dłoni na czole, następnie powoli odchylić głowę maksymalnie do tyłu. Jeśli podczas odchylania głowy natkniemy się na opór, nie wolno pokonywać go na siłę – może to doprowadzić do poważnego uszkodzenia kręgosłupa. Należy również pamiętać, aby palce układać na częściach kostnych żuchwy; ułożenie ich za nisko spowoduje przy odchylaniu głowy do tyłu dociskanie tkanek miękkich i podduszenie poszkodowanego.

Rl9mTWAe1dMSB1

Ilustracja przedstawia poszkodowane nieprzytomnie starsze dziecko leżące na plecach. Koszula rozpięta. Zbliżenie na głowę dziecka. Prawa strona twarzy widoczna dla obserwatora. Na prawym boku twarzy błękitny schemat układu jamy nosowej i ustnej. Usta dziecka zamknięte. Język opada na tylną ścianę jamy gardłowej. Opis: miejsce przerwania drożności.

Udrożnienie dróg oddechowych

Instrukcja: Udrożnienie dróg oddechowych

Krok

Uklęknij obok ramienia poszkodowanego.

Krok

Ułóż palce jednej dłoni na żuchwie.

RYgpJdXDePO1y1

Ilustracja przedstawia nieprzytomnego mężczyznę leżącego na plecach. Koszula rozpięta. głowa po prawej stronie ilustracji. Prawa strona twarzy widoczna dla obserwatora. Na prawym boku twarzy błękitny schemat układu jamy nosowej i ustnej. Usta zamknięte. Język opada na tylną ścianę gardła. Jama gardłowa jest niedrożna. Sanitariusz przytrzymuje żuchwę poszkodowanego palcem wskazującym.

Krok

Drugą dłoń połóż na czole poszkodowanego.

Rf161KrPuIaC11

Ilustracja przedstawia nieprzytomnego mężczyznę leżącego na plecach. Koszula rozpięta. Głowa po lewej stronie ilustracji. Prawa strona twarzy widoczna dla obserwatora. Na prawym boku twarzy błękitny schemat układu jamy nosowej i ustnej. Usta zamknięte. Język leżącego mężczyzny opada na tylną część gardła. Jama gardłowa jest niedrożna. Sanitariusz przytrzymuje głowę poszkodowanego, kładąc dłoń na czole mężczyzny. Palcem wskazującym drugiej ręki przytrzymuje żuchwę.

Krok

Odchyl głowę do tyłu. Uwaga: jeśli napotkasz opór, nie pokonuj go na siłę.

Rzi0Oikq3AEe51

Ilustracja przedstawia poszkodowanego nieprzytomnego mężczyznę leżącego na plecach. Koszula rozpięta. Głowa po lewej stronie ilustracji. Prawa strona twarzy widoczna dla obserwatora. Na prawym boku twarzy błękitny schemat układu jamy nosowej i ustnej. Usta zamknięte. Niebieska strzałka wskazuje drożne drogi oddechowe w jamie nosowej oraz gardłowej. Sanitariusz przytrzymuje głowę poszkodowanego, kładąc dłoń na czole mężczyzny. Palcem wskazującym drugiej ręki przytrzymuje żuchwę.

3. Ocena oddechu

Kolejnym etapem udzielania pierwszej pomocy osobie nieprzytomnej – po udrożnieniu dróg oddechowych – jest ocena oddechu. Przytrzymując odchyloną głowę poszkodowanego (udrożnione drogi oddechowe), należy ocenić oddech metodą widać‑słychać‑czuć.

Widać – widzę ruchy klatki piersiowej i przepony.
Słychać – słyszę własnym uchem wydychane przez poszkodowanego powietrze.
Czuć – czuję na własnym policzku oddech poszkodowanego.

Ocena oddechu poszkodowanego

Instrukcja: Ocena oddechu poszkodowanego

Krok

Trzymając jedną dłoń na czole poszkodowanego, a drugą przytrzymując żuchwę, pochyl się i zbliż ucho oraz policzek do ust poszkodowanego (nie dotykając ich). Wskazówka: jeśli masz długie włosy, zadbaj o to, by nie przeszkadzały w ocenie oddechu, np. zepnij je z tyłu.

Krok

Nasłuchuj oddechu poszkodowanego.

Krok

Staraj się poczuć jego oddech na własnym policzku.

Krok

Obserwuj ruchy klatki piersiowej i przepony.

R18Ty3L46Xbq51

Ilustracja przedstawia poszkodowanego mężczyznę leżącego na podłodze. Głowa po lewej stronie ilustracji. Koszula rozpięta. Prawa strona twarzy widoczna dla obserwatora. Głowa mocno odchylona do tyłu. Usta poszkodowanego zamknięte. Obok mężczyzny, klęczy kobieta. Lewą dłonią przytrzymuje głowę mężczyzny trzymając jego czoło. Palcem wskazującym prawej dłoni, kobieta przytrzymuje żuchwę. Głowa kobiety skierowana w stronę klatki piersiowej poszkodowanego. Czarna przerywana linia wskazuje punkt skierowania wzroku kobiety na przeponę leżącego mężczyzny.

Aby można było prawidłowo dokonać oceny oddechu, poszkodowany musi mieć odsłoniętą klatkę piersiową. Tylko w taki sposób można dokładnie zaobserwować jej ruchy. Ocena oddechu wymaga skupienia, dość łatwo można jej dokonać w zamkniętych pomieszczeniach, kiedy z otoczenia nie dochodzą żadne hałasy. Jednak na ulicy, kiedy wieje wiatr, jeżdżą samochody, pada deszcz, jest ciemno, osoba udzielająca pierwszej pomocy musi być bardzo skoncentrowana.
Wiesz już, jak ocenić oddech. Teraz nauczysz się interpretować wyniki.
Dorosły człowiek w stanie spoczynku wykonuje zwykle 12–16 oddechów na minutę (niektóre źródła podają, że górna granica oddechu prawidłowego może dochodzić do 20 oddechów na minutę). Ocena oddechu u osoby nieprzytomnej trwa 10 sekund, więc aby uznać, że poszkodowany nieprzytomny oddycha prawidłowo, trzeba w czasie 10‑sekundowej oceny zaobserwować co najmniej 2 oddechy. Brak oddechu u poszkodowanego lub stwierdzony 1 oddech w ciągu 10 sekund wiąże się z koniecznością rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo‑oddechowej (jak ją wykonać, dowiesz się na kolejnych lekcjach). Teraz skupimy się na osobie nieprzytomnej z oddechem prawidłowym, której pozostawienie na plecach bez drożnych dróg oddechowych doprowadzi do śmierci przez uduszenie.

4. Pozycja boczna

Poszkodowany nieprzytomny z oddechem prawidłowym musi mieć utrzymywaną drożność dróg oddechowych. Najlepszym rozwiązaniem jest ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznejpozycja boczna bezpiecznapozycji bocznej, którą określa się również jako pozycję kątów prostych, boczną ustaloną czy też pozycję bezpieczną. Nie ma znaczenia, na którym boku kładziemy poszkodowanego, istotne jest, aby w razie długiego oczekiwania na służby ratunkowe obracać poszkodowanego na drugi bok co 30 minut.

Układanie poszkodowanego w pozycji bocznej

Instrukcja: Układanie poszkodowanego w pozycji bocznej

Krok

Uklęknij przy poszkodowanym, wyprostuj jego nogi, ręce ułóż wzdłuż tułowia.

Krok

Rękę znajdującą się bliżej ciebie ułóż tak, aby zachowany był kąt prosty pomiędzy tułowiem a ramieniem oraz pomiędzy ramieniem a przedramieniem (kąt prosty w łokciu). Dłoń poszkodowanego powinna być skierowana w górę.

R1QwXhkCeZtyv1

Ilustracja przedstawia sposób układania poszkodowanego w pozycji leżącej. Mężczyzna, poszkodowany, leży na plecach. Głowa w kierunku obserwatora ilustracji. Na prawo od poszkodowanego kobieta. Prawą ręka poszkodowanego kobieta zgina w łokciu, dłoń układa w górę. Kąt prosty pomiędzy przedramieniem i ramieniem. Druga ręka wzdłuż tułowia. Nogi proste, równolegle do siebie.

Krok

Dalsze ramię przełóż w poprzek klatki piersiowej, a grzbiet dłoni podłóż pod policzek poszkodowanego.

R3WKLGbpzeZap1

Poszkodowany mężczyzna leży na plecach. Prawa ręka nadal zgięta w łokciu pod kątem prostym. Dłoń skierowana w górę. Kobieta po prawej przekłada lewą rękę mężczyzny w poprzek klatki piersiowej. Lewa dłoń jest umieszczona pod prawym policzkiem mężczyzny. Ręka zgięta w łokciu.

Krok

Dalszą nogę poszkodowanego złap pod kolanem i pociągnij do góry, nie odrywając stopy od podłoża.

R16D0PK5DVgHI1

Poszkodowany mężczyzna leży nadal na plecach. Prawa ręka zgięta w łokciu pod kątem prostym. Dłoń skierowana do góry. Lewa ręka ułożona w poprzek klatki piersiowej. Lewa dłoń umieszczona pod prawym policzkiem poszkodowanego. Kobieta podciąga lewą nogę poszkodowanego w górę tak aby nastąpiło zgięcie w kolanie. Stopa lewej nogi nadal na podłożu. Prawa noga wyprostowana na podłożu.

Krok

Gdy osiągniesz kąt prosty w kolanie, jedną ręką chwyć dalsze ramię poszkodowanego, drugą ręką jego dalsze udo i pociągnij do siebie tak, aby poszkodowany przewrócił się na bok.

Krok

Upewnij się, że pozycja poszkodowanego jest stabilna, i odegnij głowę lekko do tyłu, udrożniając w ten sposób drogi oddechowe.

R11s4wHfK8emW1

Poszkodowany mężczyzna leży na prawym boku, twarzą zwrócony w stronę obserwatora ilustracji. Głowa po lewej stronie ilustracji, nogi po prawej. Ręka mężczyzny na podłożu nadal zgięta w łokciu pod kątem prostym. Dłoń skierowana do góry. Druga ręka, zgięta w łokciu, przełożona przez klatkę piersiową w poprzek. Przedramię znajduje się pod policzkiem i szyją, bezpośrednio na podłożu. Noga położona bezpośrednio na podłożu prosta w kolanie. Druga noga, zgięta w kolanie pod kątem prostym, wysunięta do przodu, kolano na podłożu. Zgięta noga zabezpiecza poszkodowanego w pozycji stabilnej.

Cechy pozycji bocznej – bezpiecznej:

• jest stabilna,

• zapewnia drożność dróg oddechowych,

• chroni przed zachłyśnięciem.

Ułożenie nieprzytomnego poszkodowanego na boku jest bardzo ważne. Nieprzytomny człowiek ma zniesione odruchy (w tym także połykania), jednak funkcje wydzielnicze są zachowane. Pozycja boczna chroni zatem np. przed zachłyśnięciem jego własną śliną. Zawsze przed obróceniem poszkodowanego na bok należy zdjąć mu okulary (jeśli posiada), zaś co minutę trzeba kontrolować jego stan, łącznie z oceną oddechu trwającą 10 sekund. Pierwsza ocena oddechu powinna być wykonana zaraz po ułożeniu poszkodowanego w pozycji bocznej (najlepiej przyłożyć grzbiet naszej dłoni do ust poszkodowanego i w ten sposób dokonać oceny). Jeśli stwierdzimy, że oddech jest nieprawidłowy, przetaczamy poszkodowanego na plecy i rozpoczynamy RKO.

5. Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

Szczególnym przypadkiem jest sytuacja, w której zastajemy poszkodowanego leżącego na brzuchu i musimy przystąpić do oceny oddechu. Jeśli z powodu ułożenia jego ciała nie można dokonać tego w sposób pewny i skuteczny, trzeba go obrócić na plecy. Osoba udzielająca pierwszej pomocy musi pamiętać, aby podczas obracania poszkodowanego nie przetoczyć go przez twarz i nie spowodować tym samym dodatkowych obrażeń (trzeba pamiętać także o zdjęciu okularów). Zaprezentowana technika pozwala obrócić na plecy osobę znacznie większą i cięższą od nas samych.

Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

Instrukcja: Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

Krok

Uklęknij przy poszkodowanym, wyprostuj jego nogi, ręce ułóż wzdłuż tułowia.

Krok

Dalszą rękę poszkodowanego umieść pod jego biodrem.

RX97KpfFOO9fy1

Poszkodowana osoba leży na brzuchu. Ręce ułożone wzdłuż tułowia. Nogi proste, równolegle do siebie. Twarz zwrócona do podłoża. Osoba leży zwrócona głową w lewą stronę zdjęcia. Obok poszkodowanej osoby, w głębi zdjęcia, klęczy kobieta układająca poszkodowaną osobę w pozycji bezpiecznej. Kobieta przytrzymuje dłoń i biodro osoby leżącej. Dłoń wkłada pod biodro.

Krok

Jedną ręką podnieś bliższą nogę i drugą rękę włóż pomiędzy nogi, łapiąc dalsze udo poszkodowanego.

RqSZiNc9WxUcK1

Osoba poszkodowana leży nadal na brzuchu. Dłoń ręki pod biodrem. Kobieta pomagająca osobie poszkodowanej, unosi nogę leżącej. Unoszona noga to noga bliżej kobiety. Druga ręka kobiety przełożona jest poniżej uniesionej nogi osoby leżącej – tak, aby dłoń kobiety była umieszczona poniżej biodra osoby poszkodowanej.

Krok

Drugą rękę poszkodowanego zegnij i umieść na jego plecach, swoją rękę wsuń pod łokieć poszkodowanego, złap za jego dłoń i spleć palce.

R129itNEt36bN1

Osoba poszkodowana leży na brzuchu. Noga osoby leżącej, bliższa do kobiety pomagającej w ułożeniu poszkodowanej, jest uniesiona. Ręka kobiety ułożona poniżej uniesionej nogi. Dłoń przytrzymuje udo drugiej nogi leżącej na podłożu. Druga ręka kobiety na plecach osoby leżącej. Palce drugiej ręki splecione z palcami dłoni bliżej kobiety układającej leżącą osobę w pozycji bezpiecznej. Palce dłoni splecione, ręka poszkodowanej osoby zgięta w łokciu i ułożona na plecach. Druga ręka osoby leżącej umieszczona nadal na podłożu. Dłoń wsunięta pod biodro.

Krok

Pewnym ruchem obróć poszkodowanego na plecy.

R1LPONi4QFPC21

Osoba poszkodowana leży na boku (tyłem do obserwatora zdjęcia). Nogi osoby poszkodowanej wyprostowane, ułożone równolegle. Dłoń kobiety pomagającej osobie poszkodowanej przytrzymuje dolne udo osoby leżącej. Druga dłoń spleciona palcami z dłonią górnej ręki osoby leżącej. Ręka zgięta w łokciu, włożona za plecy osoby poszkodowanej. Dłonie splecione palcami znajdują się na plecach osoby leżącej. Dolna ręka osoby leżącej ułożona pod biodrem.

Podsumowanie

• Ocena oddechu metodą widać‑słychać‑czuć trwa 10 sekund.

• Oddech prawidłowy to minimum dwa oddechy na 10 sekund. W razie oddechu nieprawidłowego konieczne jest rozpoczęcie RKO.

• Po stwierdzeniu oddechu prawidłowego u osoby nieprzytomnej należy ją ułożyć w pozycji bocznej. Jeśli poszkodowany ma okulary, trzeba pamiętać, by je zdjąć.

• Kobiety w ciąży zawsze układamy na lewym boku.

• Z poszkodowaną osobą przytomną należy (jeśli jest taka możliwość) przeprowadzić wywiad SAMPLE.

• Krótkotrwałą utratę przytomności, trwającą od kilku do kilkudziesięciu sekund, nazywamy omdleniem. Najczęstszą jego przyczyną jest chwilowe niedotlenie mózgu i stan ten w większości przypadków nie wymaga wzywania służb ratunkowych, ale trzeba otoczyć taką osobę opieką, bacznie ją obserwować i nie zostawiać samej. Pierwsza pomoc polega na dostarczeniu poszkodowanemu jak najwięcej tlenu (zaleca się otworzyć okno, wyprowadzić z dusznego pomieszczenia itp.).

• Przedłużająca się utrata przytomności – brak świadomości – jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu. Osoba nieprzytomna traci kontakt ze światem zewnętrznym, przestaje reagować na bodźce głosowe, dotyk, ból, co powoduje, że staje się całkowicie bezbronna.

• Największym zagrożeniem dla osoby nieprzytomnej jest uduszenie się przez opadający na tylną ścianę gardła język oraz zadławienie własną śliną lub wymiocinami.

• Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać po stwierdzeniu, że osoba jest nieprzytomna, jest zbadanie oddechu. W przypadku gdy jest on zachowany, należy ułożyć osobę poszkodowaną w pozycji bocznej bezpiecznej.

• Ułożenie osoby nieprzytomnej na boku jest dla niej najbezpieczniejsze, ponieważ w pozycji tej poszkodowany nie zadławi się własną śliną/wymiocinami, pozycja jest stabilna, a język nie zatyka górnych dróg oddechowych.

• Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowychikbRONKVvG_1443519142631_0numerach alarmowych.

• Obejrzyj film i przypomnij sobie, w jaki sposób obrócić poszkodowanego z brzucha na pelcy.

  R9Pmkhls09ewv1

  Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

  Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

  Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D115oUixE

  Obracanie poszkodowanego z brzucha na plecy

• Obejrzyj animację i przypomnij sobie postępowanie w czasie udrożniania dróg oddechowych.

  Rgxqdo6whaqBp1

  Udrożnienie dróg oddechowych

  Udrożnienie dróg oddechowych

  Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D115oUixE

  Udrożnienie dróg oddechowych

ikbRONKVvG_1443519142631_0

R48sVWEvdwa6W1

Ogólnopolskie numery alarmowe

Słowniczek

Zadania