Tytuł: Z przygód podróżnika w czasie: kierunek – przyszłość!

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć

Z przygód podróżnika w czasie: kierunek – przyszłość!

Grupa docelowa

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

7) określa w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego;

2) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;

7) znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;

2) gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi; redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi;

3) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych);

4) wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych;

5) odróżnia przykład od argumentu;

6) przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego;

7) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

2) wykonuje przekształcenia na tekście cudzym, w tym skraca, streszcza, rozbudowuje i parafrazuje.

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich, korzysta z informacji;

6) rozwija umiejętności samodzielnej prezentacji wyników swojej pracy;

8) rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie analizują i interpretują fragment powieści fantastycznonaukowej.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje dzieła literackie, w których realizowany jest motyw podróży;

• uzasadnia swoje zdanie;

• odczytuje sens dzieła literackiego;

• odgrywa role;

• porządkuje chronologicznie poznane lektury szkolne.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: pogadanka;

• praktyczne: elementy dramy, ćwiczenia przedmiotowe;

• eksponująca: nagranie;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność w parach;

• aktywność zbiorowa.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć i podaje uczniom kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, do jakich czasów chcieliby się przenieść i dlaczego. Pyta również, jak – ich zdaniem – wyglądałaby taka podróż, gdyby była możliwa.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie rozmawiają w parach o tekstach kultury, w których jest mowa o podróżowaniu w czasie. Zapisują tytuły na planszy interaktywnej w abstrakcie.

2. Nauczyciel opowiada krótko o Herbercie George’u Wellsie. Uczniowie czytają fragment jego powieści pt. „Wehikuł czasu”, a następnie wykonują zadanie interaktywne, w którym należy ocenić prawdziwość podanych informacji.

3. Nauczyciel rozpoczyna rozmowę o emocjach, jakie towarzyszyły bohaterowi tekstu, i zachęca uczniów do wykonania zadania interaktywnego polegającego na zapisaniu w tabeli nazw emocji bohatera w trakcie podróży i po zatrzymaniu wehikułu oraz poparcia swojego zdania odpowiednimi cytatami.

4. Uczniowie samodzielnie formułują pytania, które warto by było zadać podróżnikowi w czasie, następnie dzielą się swoimi pomysłami na forum klasy.

5. Nauczyciel wyświetla uczniom przygotowany wcześniej fragment filmu pt. „Goście, goście” (należy wybrać taki fragment, który przedstawia zagubienie podróżników z przeszłości w czasach współczesnych wynikające z braku wiedzy na temat przedmiotów, których przeznaczenia nie znają) i wynotowują wynalazki, które budziły zdziwienie przybyszów z przeszłości. Nauczyciel zachęca do dyskusji, jaki efekt został osiągnięty dzięki umieszczeniu dwunastowiecznego rycerza i jego giermka w XX wieku.

6. Uczniowie, na podstawie wcześniej przygotowanych pytań, przeprowadzają między sobą wywiad (jedna osoba wciela się w rolę podróżnika, a druga – dziennikarza). Nauczyciel przypomina dziennikarzom o dociekliwości podczas zadawania pytań, a podróżnikom – o obrazowym wypowiadaniu się i zachowywaniu autentyzmu.

7. Nauczyciel proponuje wykonanie zadania interaktywnego, w którym należy uporządkować poznane już teksty literackie w kolejności powstawania. Jeśli uczniowie pracowali z innym zestawem lektur, nauczyciel może dowolnie wymienić tytuły dzieł.

Faza podsumowująca

Nauczyciel rozdaje uczniom krótkie ankiety z ewaluacją pracy własnej.

Następnie podsumowuje zajęcia, zadając uczniom pytania:

• Dlaczego motyw podróży w czasie stał się tak popularny w literaturze XX w.?

• W jaki sposób zostały opisane emocje bohatera Wehikułu czasu?

Praca domowa

Wyobraź sobie, że na jakiś czas przeniosłeś się w przyszłość. Napisz opowiadanie, w którym opowiesz o tym, jak wygląda świat, do którego trafiłeś.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The adventures of the time traveller: destination – future!

Dreams about travels in time express one of the eternal longing of a humankind. Overcoming the constraints of time, learning about the future, changing the past – over the centuries such desires have taken different forms. With the development of science and technology, these dreams gained a new strength. The examples of this inspiring influence can be found in many cultural texts of the 20th century. The writers and later, the film directors, dealt with the time travel theme very often. They used it not only for the pure entertainment purposes, but also, as a starting point for the reflections on society, civilization and on the human existence entanglement in time. The literary pioneer of this topic, and a patron of many later stories about time travel, is Herbert George Wells, who at the end of the 19th century published the famous Time Machine.

Herbert George Wells (1866–1946) was an English writer who became famous as the author of the science‑fiction pieces. He is considered to be one of the pioneers of the contemporary science‑fiction literature. The most famous novels by him are: Time Machine (1895), Dr Moreau Island (1896), Invisible Man (1897), War of the Worlds (1898). Many times his works were adapted to the screen, and they became the inspiration for the artistic projects in other media.