R12192efrJ5bH
Grafika przedstawia dwa splecione symbole węży. Jeden jest niebieski, a drugi żółty.

Pisanie poleceń w języku Python w trybie interaktywnym

Logo języka Python
Źródło: Dnu72, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Zainstalowaliśmy już interaktywne środowisko Pythona - IDLEIDLEIDLE. Znamy podstawowe typy danych, zmienne i operatory. Potrafimy pobrać dane z klawiatury i przypisać je do zmiennej. Teraz czas na dalsze działania - użyjemy IDLEIDLEIDLE w trybie interaktywnymtryb interaktywny (REPL)interaktywnym i nauczymy się wykorzystywać wprowadzone dane.

Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
Twoje cele
  • Użyjesz IDLEIDLEIDLE w trybie REPLtryb interaktywny (REPL)REPL.

  • Poznasz i zastosujesz zasady łączenia ciągów znaków.

  • Napiszesz program obliczający sumę dwóch liczb, w którym wykorzystasz wiedzę dotyczącą poleceń w języku Python.

1

Zacznijmy od poznania środowiska języka Python. Będziemy używać środowiska IDLEIDLEIDLE, dzięki któremu możemy nie tylko zapisywać i uruchamiać programy, lecz także testować je i uczyć się w trybie interaktywnymtryb interaktywny (REPL)trybie interaktywnym.

Na początek ustawimy wielkość czcionki, którą będziemy się posługiwać – dzięki temu będziemy lepiej widzieć kod. W menu Options wybieramy Configure IDLE i tam ustawiamy rozmiar czcionki, następnie potwierdzamy przyciskiem OK.


Przykład 1

IDLE, gdy system jest gotowy do pracy, pojawia się znak zachęty >>>. Za nim wpisujemy polecenie i zatwierdzamy klawiszem ENTER. Wówczas IDLE przetwarza to polecenie, wypisuje informację zwrotną i przechodzi do oczekiwania na kolejne polecenie.

Linia 1. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny kratka REPL minus Read Eval Print Loop. Linia 2. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny imie znak równości cudzysłów Adam cudzysłów. Linia 3. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły imie zamknij nawias okrągły. Linia 4. Adam. Linia 5. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny imie. Linia 6. apostrof Adam apostrof. Linia 7. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny nazwisko znak równości cudzysłów Mickiewicz cudzysłów. Linia 8. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły cudzysłów Nazywam się cudzysłów przecinek imie przecinek nazwisko przecinek cudzysłów i napisałem apostrof Dziady apostrof cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 9. Nazywam się Adam Mickiewicz i napisałem apostrof Dziady apostrof.

Zapoznaj się z filmem przedstawiającym działanie środowiska IDLE:

RG3NTHKCBABNZ
Film przedstawia działanie środowiska IDLE.
RoRc0RzDPZgvS
Wykonanie poleceń w trybie REPL
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ważne informacje dotyczące języka Python

  • Wiersze rozpoczynające się znakiem # to komentarze – zapisane w nich polecenia będą ignorowane.

  • W języku Python, należy uważać na spacje wstawiane na początku linii, spacja wstawiona na początku linii będzie traktowana jako blok kodu i wyświetlony zostanie błąd SyntaxError: unexpected indent.

  • Operacja przypisania, gdy zostanie poprawnie wykonana, nie powoduje wypisania żadnej informacji.

  • W środowisku IDLE wpisanie samej nazwy zmiennej powoduje wyświetlenie jej wartości – to nie działa w skryptach.

  • Możemy łączyć tekst z innymi typami danych, wówczas stosujemy zamianę innych typów (tzw. rzutowanie) na typ str, stosując funkcję konwertującą str(), np.:

Przykład 2

Zapoznaj się z ilustracją przedstawiającą wynik poniższego kodu wprowadzonego do środowiska IDLE.

Linia 1. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny typ podkreślnik int znak równości 1798. Linia 2. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny typ podkreślnik str podkreślnik 1 znak równości cudzysłów Mickiewicz cudzysłów. Linia 3. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny typ podkreślnik str znak równości cudzysłów Adam cudzysłów plus typ podkreślnik str podkreślnik 1 plus cudzysłów urodził się w roku cudzysłów plus str otwórz nawias okrągły typ podkreślnik int zamknij nawias okrągły. Linia 4. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły typ podkreślnik str zamknij nawias okrągły. Linia 5. Adam Mickiewicz urodził się w roku 1798.
RzzjKEndT6EkD
Przykład - kod w środowisku IDLE
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
  • Gdy za pomocą funkcji print() wypisujemy na ekranie tekst połączony ze zmienną, parametry oddzielamy znakiem przecinka, np.:

Linia 1. print otwórz nawias okrągły cudzysłów To jest ciąg znaków ze cudzysłów przecinek zmienna zamknij nawias okrągły.
  • Jeśli wpiszemy nazwę zmiennej, której język Python nie zna lub wpiszemy polecenie, które jest błędne, środowisko IDLE zgłosi odpowiedni błąd (ang. traceback), np.:

Linia 1. NameError dwukropek name dwukropek apostrof zmienna apostrof is not defined.
Dla zainteresowanych

Jeśli chcemy zawrzeć w ciągu znaków jakąś wartość przechowywaną w zmiennej, możemy użyć tzw. f‑stringf‑stringf‑string. Zmienną umieszczamy w nawiasie klamrowym, a ciąg znaków poprzedzamy literą „f”, np.: f"To jest ciąg znaków ze {zmienna}"

Dla zainteresowanych

Chcąc zapisać ciąg znaków jeden pod drugim, bez wywoływania kolejny raz funkcji print(), korzystamy ze znaku specjalnego \n.

Linia 1. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły cudzysłów Nazywam się dwukropek lewy ukośnik nAdam lewy ukośnik nMickiewicz cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 2. Nazywam się dwukropek. Linia 3. Adam. Linia 4. Mickiewicz.

Sprawdźmy teraz w menu "Shell" opcję "Restart Shell" (CTRL+F6). Zapoznajmy się z tym, w jaki sposób środowisko IDLE wykonuje wyczyszczenie pamięci i to komunikuje:

Linia 1. znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości RESTART dwukropek Shell znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości.

Po takiej operacji środowisko IDLE usuwa ze swojej pamięci wszystko, co do tej pory w nim stworzyliśmy.

Notatnik

RpcR6aN8JsX4Q
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2

Gra edukacyjna

R1H5CgvZce6Ev
Gra edukacyjna
Gra edukacyjna
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Pisanie poleceń w języku Python w trybie interaktywnym61280Brawo! Wiesz już jak programować w trybie interaktywnym w języku Python!Niestety, nie udało Ci się. Zapoznaj się jeszcze raz z materiałem i spróbuj ponownie.1
Test

Pisanie poleceń w języku Python w trybie interaktywnym

Witaj w grze edukacyjnej. Czekają na Ciebie trzy etapy gry. W każdym etapie znajdują się dwa pytania. Odpowiedz poprawnie na każde z nich, aby przejść dalej. Powodzenia!

Liczba pytań:
6
Limit czasu:
12 min
Twój ostatni wynik:
-
Polecenie 1
Rva8AuCklPxJW
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
R14ARNxZjZEcL
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
ciekawostka
Polecenie 3
R15wFkuV1XD14
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Animacja (samouczek)

R11oXZ3WmqYlB
Film dotyczy pisania poleceń w języku Python.
Ważne!

Funkcja input() zawsze zwraca ciąg znaków (typ danych str).


Przypisanie wielokrotne w języku Python

R1a95CRUmXhow1
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ważne!

Pamiętajmy o ważnej zasadzie – po lewej stronie operatora przypisania musi być dokładnie tyle samo elementów, co po prawej stronie.

Język Python oblicza elementy w następującej kolejności:

  1. Najpierw obliczane są wartości elementów po prawej stronie znaku równości.

  2. Następnie te wartości przypisywane są zmiennym znajdującym się po lewej stronie znaku równości.


Polecenie 4
RiRyZNpqKQ6jr
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 5
R1ctwprTapmpy
Miejsce na Twoje notatki: (Uzupełnij) .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
3

Zestaw ćwiczeń interaktywnych

1
Pokaż ćwiczenia:
RPQBjl27fhUdf
Ćwiczenie 1
Dana jest zmienna pisarka = "Maria Dąbrowska". Wskaż, które instrukcje wypiszą poprawnie łańcuch znaków Maria Dąbrowska napisała 'Noce i dnie'.
RDRgGFLXoeWze1
Ćwiczenie 2
Zaznacz poprawną odpowiedź.
Skrót REPL oznacza Możliwe odpowiedzi: 1. Read Eval Print Loop, 2. Reading Evalidating Print Loop, 3. Rób Ewidentnie Proste eLementy
Źródło: Adam Jurkiewicz, licencja: CC BY 3.0.
RMAe5p1FwLMSJ1
Ćwiczenie 3
Zaznacz poprawną odpowiedź.
Czy w Pythonie można rozpocząć polecenie od znaku jednej spacji? Możliwe odpowiedzi: 1. NIE, gdyż wtedy mamy SyntaxError: unexpected indent, 2. TAK - w końcu to tylko jedna mała SPACJA!, 3. To oczywiście zależy - czasami NIE, ale czasami TAK.
Źródło: Adam Jurkiewicz, licencja: CC BY 3.0.
R1THns3Xr6pvF1
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z kodem programu, którego zadaniem jest dodanie dwóch liczb.
Wskaż, który fragment kodu należy wstawić na końcu, aby poprawnie wyświetlić informację na ekranie.
Źródło: Adam Jurkiewicz, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
R1RWY3KVzRoRJ
Zapoznaj się z kodem na ilustracji. Która ze zmiennych nie zwróci błędu przy próbie wyświetlenia jej za pomocą print()?
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY 3.0.

Zapoznaj się z kodem na ilustracji. Która ze zmiennych nie zwróci błędu przy próbie wyświetlenia jej za pomocą print()?

Linia 1. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny kratka REPL minus Read Eval Print Loop. Linia 2. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny imie znak równości cudzysłów Juliusz cudzysłów. Linia 3. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły imie zamknij nawias okrągły. Linia 4. Juliusz. Linia 5. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny. Linia 6. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny nazwisko znak równości cudzysłów Słowacki cudzysłów. Linia 7. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny. Linia 8. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny nazwisko. Linia 9. apostrof Słowacki apostrof. Linia 10. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny. Linia 11. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny print otwórz nawias okrągły f cudzysłów otwórz nawias klamrowy imie zamknij nawias klamrowy otwórz nawias klamrowy nazwisko zamknij nawias klamrowy wielkim poetą był kropka cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 12. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny. Linia 13. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny mickiewicz. Linia 14. Traceback otwórz nawias okrągły most recent call last zamknij nawias okrągły dwukropek. Linia 15. File cudzysłów otwórz nawias ostrokątny pyshell kratka 10 zamknij nawias ostrokątny cudzysłów przecinek line 1 przecinek in otwórz nawias ostrokątny module zamknij nawias ostrokątny mickiewicz. Linia 16. NameError dwukropek name apostrof mickiewicz apostrof is not defined. Linia 17. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny. Linia 18. znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości RESTART dwukropek Shell znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości znak równości. Linia 19. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny imie. Linia 20. Traceback otwórz nawias okrągły most recent call last zamknij nawias okrągły dwukropek. Linia 21. File cudzysłów otwórz nawias ostrokątny pyshell kratka 10 zamknij nawias ostrokątny cudzysłów przecinek line 1 in otwórz nawias ostrokątny module zamknij nawias ostrokątny imie. Linia 22. NameError dwukropek name apostrof imie apostrof is not defined. Linia 23. zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny zamknij nawias ostrokątny.
R1ZxrASXtCOhR
Wskaż zmienną, która zostanie poprawnie wyświetlona przy pomocy print().
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
21
Ćwiczenie 6
RcNpONJnjlpAV
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z fragmentem kodu i wykonaj ćwiczenie.

Linia 1. int otwórz nawias okrągły cudzysłów 22 cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 2. int otwórz nawias okrągły cudzysłów A cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 3. int otwórz nawias okrągły cudzysłów 10 cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 4. int otwórz nawias okrągły cudzysłów 3 kropka 14 cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 5. float otwórz nawias okrągły cudzysłów 23 cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 6. float otwórz nawias okrągły cudzysłów A cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 7. float otwórz nawias okrągły string znak równości cudzysłów 3 kropka 14 cudzysłów zamknij nawias okrągły. Linia 8. float otwórz nawias okrągły cudzysłów 3 kropka 14 cudzysłów zamknij nawias okrągły.
RNCVtJRDNJvJc
Wysłuchaj fragmentu książki innego filozofa, Oswalda Spenglera, pt. Zmierzch Zachodu (1918). Zastanów się i wyjaśnij tezę, iż cywilizacja jest dopełnieniem i zakończeniem kultury. Jak ma się ona do kryzysu Zachodu? (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
311
Ćwiczenie 8

Zapisz i wyświetl dodawanie dwóch zmiennych typu int, aby na ekranie pojawił się napis:

Suma zmiennych wynosi 45

Ćwiczenie wykonaj, wykorzystując testerkę, a następnie powtórz zadanie w środowisku IDLE.

Porównaj proces dla testerki i środowiska IDLE.

R1J3SsCVnENh01
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.
4

Słownik

f‑string
f‑string

sposób zapisu ciągów znaków (zmiennych typu str) zawierający zmienne, np. f"Tekst i {zmienna}"

IDLE
IDLE

z ang. Integrated Development and Learning Environment; środowisko do zapisywania i uruchamiania programów napisanych w języku Python; wykorzystuje się je do nauki programowania

tryb interaktywny (REPL)
tryb interaktywny (REPL)

Pętla – Czytaj – Wykonaj – Wyświetlaj (REPL, ang. Read Eval Print Loop), to interaktywne środowisko programistyczne, które przyjmuje proste polecenia użytkownika, wykonuje je, zwraca wynik oraz wraca do początku pętli. Jest to podstawowy sposób działania środowiska IDLE.

funkcja konwertująca
funkcja konwertująca

język Python jest językiem programowania, który pozwala w zmiennej przechowywać wartości dowolnego typu, ale tylko jednego typu w danym momencie; w zmiennej możemy przechowywać wartość typu str, a następnie typu int; funkcja konwertująca pomaga nam zmienić typ danej przechowywanej w zmiennej

5

Bibliografia

  • Dokumentacja języka Python, docs.python.org, dostęp 12..03.2024.

  • Jurkiewicz A., Python 3 - Projekty dla początkujących i pasjonatów, wyd. Helion, Gliwice 2021.

  • Kody źródłowe używane w e‑materiałach znajdziesz na platformie GitHub: github.com/ZPE‑Epodreczniki/Python‑szkola‑podstawowa.

  • Łos K., Python dla nastolatków. Projekty graficzne z Python Turtle , wyd. Helion, Gliwice 2022.

  • Petzold Ch., Kod. Ukryty język komputerów, wyd. Helion, Gliwice 2021.

  • Sysło M.M., Algorytmy, wyd. Helion, Gliwice 2016.