Lesson plan (Polish)
Temat: Średniowieczna Polska – powtórzenie wiadomości
Adresat
Uczniowie klasy V szkoły podstawowej
Podstawa programowa
II. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
2. zna legendy o początkach państwa polskiego;
3. wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami.
III. Refleksja nad historią jako nauką. Uczeń:
1. wyjaśnia, na czym polega praca historyka;
2. odróżnia historię od dziejów legendarnych.
IV. Postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej. Uczeń sytuuje w czasie i opowiada o:
1. księciu Mieszku i czeskiej Dobrawie – chrzcie Polski;
2. Bolesławie Chrobrym – pierwszym królu – i zjeździe w Gnieźnie.
V. Polska w okresie wczesnopiastowskim. Uczeń:
1. opisuje (...) kryzys monarchii Mieszka II;
2. charakteryzuje odbudowę i rozwój państwa Piastów za rządów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego;
3. przedstawia dokonania Bolesława Krzywoustego, opisuje konflikt z Cesarstwem Niemieckim;
4. opisuje społeczeństwo Polski pierwszych Piastów.
VI. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego. Uczeń:
1. umieszcza w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego;
2. opisuje przyczyny oraz wskazuje skutki rozbicia dzielnicowego;
3. umieszcza w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko‑krzyżackimi oraz zagrożeniem najazdami tatarskimi w okresie rozbicia dzielnicowego;
4. opisuje przemiany społeczne i gospodarcze, z uwzględnieniem ruchu osadniczego;
5. charakteryzuje proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku, wskazując na rolę władców piastowskich (ze szczególnym uwzględnieniem roli Władysława Łokietka) oraz Kościoła.
VII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:
1. opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV wieku;
2. analizuje dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka);
3. opisuje związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku.
Ogólny cel kształcenia
Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie tematycznym: Średniowieczna Polska
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
zadawać i odpowiadać na pytania kolegów dotyczące tematu lekcji;
utrwalać materiał z lekcji: Legendarne początki Polski; Mieszko I – początki państwa polskiego; Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski; Polska po śmierci Bolesława Chrobrego; Od Polski drewnianej do murowanej; Kazimierz Wielki – zręczny polityk;
utrwalać słownictwo związane z tematem lekcji.
Metody/techniki kształcenia
aktywizujące
dyskusja.
podające
pogadanka.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
eksponujące
pokaz.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z działu *Średniowieczna Polska*, a wybranych, by na podstawie lekcji przygotowali w oparciu o generator zamieszczony w abstrakcie krzyżówki dla kolegów do pracy na lekcji.
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Prowadzący przypomina uczestnikom zajęć, jakiego obszaru tematycznego będzie dotyczyła lekcja.
Faza realizacyjna
Uczniowie wyświetlają na tablicy interaktywnej opracowane przed lekcją krzyżówki. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, w oparciu o technikę świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.
Ćwiczenie 1. Zadawanie pytań. Uczniowie wykorzystują formularz do zapisania pytań skierowanych do kolegi lub koleżanki w celu sprawdzenia rozumienia wysłuchanego tekstu.
Uczniowie wykonują dwa zadania z generatorami zawartymi w abstrakcie. Swoją odpowiedź przygotowują pisemnie. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, uzupełniając ją w razie konieczności o dodatkowe wiadomości.
Uczniowie analizują mapę przedstawiającą Polskę po rozbiciu dzielnicowym i przyporządkowują władców do ich dzielnic.
Uczniowie uzupełniają puste miejsca w tekście opisującym dzieje Piastów od rozbicia dzielnicowego do śmierci Kazimierza Wielkiego.
Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenie językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?
Co było łatwe, a co trudne?
Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?
Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia
Praca domowa
Przygotuj pięć pytań dotyczących omawianego obszaru, które mogłyby się znaleźć na kartkówce z lekcji.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Legenda
Mit
Legenda założycielska
Legenda dynastyczna
Zamek – budynek lub zespół budynków dla celów obronnych, mieszkalnych i użytkowych otoczonych murami. Często był siedzibą monarchy lub centrum władzy książęcej.
Dwór
Książę
Smok
Potomek
Chrzest – przyjęcie przez władcę Polan, Mieszka I, wyznania chrześcijańskiego, który zapoczątkował chrystianizację kraju.
Chrześcijaństwo.
Plemiona słowiańskie.
Dwór cesarski.
Misja chrystianizacyjna – misja polegająca na upowszechnianiu chrześcijaństwa wśród pogan
Diadem cesarski - opaska na głowę wykonana ze złota lub srebra, będąca oznaką władzy
Koronacja – uroczystość, w czasie której na głowę władcy nakładano koronę, a jego samego namaszczano świętymi olejami
Zjazd Gnieźnieński
Pielgrzymka
Katedra – główny kościół chrześcijański, siedziba biskupa.
Stolica – miasto, w którym znajdują się najważniejsze (centralne) organy państwa.
Testament – dokument, akt prawny, w którym spadkobierca rozporządza swoim majątkiem na wypadek swojej śmierci.
Dzielnica – część Polski we władaniu księcia, która powstała po podziale kraju dokonanym przez Bolesława Krzywoustego.
Senior – najstarszy z rodu, któremu mieli podlegać książęta poszczególnych dzielnic.
Wojna domowa – konflikt zbrojny między obywatelami jednego państwa lub członkami jednej grupy/plemienia.
Zakon – zgromadzenie religijne, którego członkowie składają śluby i żyją według przyjętych reguł.
Prusowie – pogańskie ludy zamieszkujące w średniowieczu wybrzeże Bałtyku na wschód od Wisły.
Krzyżacy – zakon rycerski, sprowadzony na ziemię chełmińską przez Konrada Mazowieckiego w 1226 r., jego pełna nazwa brzmi: Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.
Rozwój gospodarczy - proces wzrostu i poprawy jakości gospodarki, prowadzi do podniesienia poziomu życia mieszkańców.
Osada – małe miasteczko, którego mieszkańcy są zaangażowani w jedną gałąź gospodarki, np. wydobywanie soli.
Ratusz – reprezentacyjny budynek będący siedzibą władz miejskich, znajdujący się najczęściej w centrum miasta.
Mury obronne – struktura obronna, fortyfikacja wykonana z kamienia lub cegły, której zadaniem jest ochrona miasta przed zagrożeniem z zewnątrz.
Prawo składu - obowiązek nałożony na kupców podróżujących przez miasto, aby tam przebywać przez pewien czas i sprzedawać swoje towary.
Uniwersytet – instytucja szkolnictwa wyższego, składająca się z kilku działów nauki, np. prawo, administracja i posiadanie prawa do nadawania stopni naukowych.
Polityk – osoba zaangażowana w politykę, która sprawuje władzę i rządzi krajem, kierując się wspólnym interesem.
Wieczny pokój – stały konsensus, umowa między stronami (zazwyczaj krajami), które pozostają w konflikcie zbrojnym.
Lenno – ziemia nadana wasalowi przez pana lennego (seniora); tutaj: ziemia która jest formalnie własnością seniora ale jest zarządzana przez wasala.
Następca – osoba, która przejmuje prawa i obowiązki zmarłego.
Międzynarodowa arena – międzynarodowa przestrzeń, w której kraje, narody i instytucje prowadzą dyskusje, spory i rozmowy.
Uczta – duża i wystawna impreza.
Teksty i nagrania
Medieval Poland - a repetition lesson
Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6
Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4, 5, 6