Komunikacja z pacjentem jest bardzo ważnym elementem pracy opiekuna medycznego. Jej prawidłowy przebieg warunkuje właściwe wykonanie wielu czynności będących obowiązkiem opiekuna medycznego. Do elementów komunikacji należy komunikacja werbalna (słowa) oraz niewerbalna (gesty, mimika twarzy, ton głosu). Warto podkreślić, iż siedemdziesiąt procent komunikatu przekazywane jest w sposób niewerbalny, a więc za pomocą między innymi gestykulacji, mimiki twarzy, dotyku, postawy ciała, pozycji i odległości od partnera interakcji.

Aby dobrze rozpocząć rozmowę z pacjentem, należy pamiętać o:

• odpowiednim zwracaniu się do pacjenta (per „Pani”, „Pan”). Nie należy się spoufalać ani używać zwrotów w liczbie mnogiej („To jak się czujemy?”) lub w trzeciej osobie („Jadła śniadanie?”) oraz zdrobnień,

• przedstawieniu się, wyjaśnieniu swojej roli i omówieniu planowanych aktywności,

• potwierdzeniu danych pacjenta (zapytanie o nazwisko i imię pacjenta), aby upewnić się, że mamy do czynienia z właściwą osobą.

Cechy poprawnej komunikacji opiekuna medycznego z pacjentem:

• wiarygodność, profesjonalizm i życzliwość,

• indywidualne podejście,

• przewaga słuchania,

• zgodność zachowań werbalnych i niewerbalnych,

• zrozumiałość i prostota przekazu,

• stymulowanie do przekazu zwrotnego,

• poznawanie potrzeb pacjenta i dążenie do ich zaspokojenia,

• stosowanie pytań otwartych, które dają pacjentowi możliwość swobodnej wypowiedzi.

Sposoby pokonywania barier w komunikacji:

• dopasowanie przekazu do potrzeb i możliwości odbiorcy – to, do kogo mówimy, może mieć wpływ na to, jak ten przekaz będzie odebrany,

• stosowanie odpowiedniego kodu przekazu. Formułowanie jednoznacznych przekazów – zwracajmy szczególną uwagę na następujące sytuacje:

  • wyrażając życzenie, mów, jaką wagę ma dla Ciebie określona sprawa,

  • kiedy się denerwujesz, zaznaczaj, że mówisz o własnych odczuciach,

  • przy wyrażaniu obaw unikaj obwiniania kogoś za swoje emocje,

  • stosując komunikaty niejednoznaczne, upewnij się, że Ty i Twój rozmówca mówicie o tym samym obszarze doświadczeń,

• dbałość o formę wypowiedzi: głos – odpowiednia szybkość, głośność, zaangażowanie; postępowanie w myśl zasady: „Pomyśl, zanim powiesz!”,

• nieprzekazywanie zbyt wielu informacji jednocześnie,

• panowanie nad własnymi emocjami,

• wykorzystywanie sprzężenia zwrotnego – zadawaj pytania i obserwuj zachowanie pacjenta,

• pamiętanie o charakterystyce pytań:

  • pytania zamknięte (np. „Czy to Pana boli?”) ograniczają odpowiedzi do „tak” lub „nie”,

  • pytania otwarte – dają odpowiadającemu swobodę wypowiedzi, a odbiorcy więcej informacji.

Zachowania i działania, których należy unikać:

• krytykowanie, ocenianie i obwinianie – mogą one poważnie zakłócić funkcjonowanie pacjenta oraz utrudnić dalszą z nim współpracę,

• używanie niezrozumiałego języka oraz niejasne lub nieprecyzyjne informowanie – może być to odebrane jako zagrożenie i spowodować nieuzasadniony niepokój pacjenta,

• brak informowania pacjenta – może to prowokować silny lęk u chorego i pogorszenie jego samopoczucia,

• straszenie w celu zmotywowania pacjenta – zazwyczaj przynosi ono negatywne skutki, np. uruchomienie mechanizmu zaprzeczania lub wzmocnienie niekorzystnej postawy, co powoduje utrwalenie się zachowania, które powinno być skorygowane,

• przedmiotowe traktowanie pacjenta, np. rozmowy o chorym z innymi osobami z zespołu w obecności pacjenta, ignorowanie go, zamiast bezpośredniego zwracania się do niego,

• prowadzenie ważnych rozmów z pacjentem w obecności osób postronnych (np. innych pacjentów, ich rodzin),

• pośpiech, ponaglanie, okazywanie zniecierpliwienia,

• nakazywanie, upominanie, pouczanie,

• etykietowanie,

• moralizowanie.

Szczególnej staranności oraz zwrócenia uwagi na metody rozwiązywania konfliktu wymaga postępowanie z pacjentem, który ma trudności z kontrolą własnych emocji, jest zdenerwowany lub agresywny. W takich sytuacjach ważne jest:

• panowanie nad własnymi emocjami,

• formułowanie jednoznacznych i zrozumiałych komunikatów,

• unikanie oceny i moralizowania,

• odwoływanie się do obowiązujących zasad.

Oddziały

Na oddziale chorób wewnętrznych przebywają dorośli pacjenci w różnym wieku, w trakcie diagnostyki lub leczenia rozmaitych dolegliwości zdrowotnych. Dla wielu pacjentów pobyt w szpitalu jest bardzo stresującym doświadczeniem. Niektórzy mogą wycofywać się, unikać nawiązywania kontaktu, co utrudnia realizację zaleceń medycznych oraz współpracę z pacjentem także w zakresie samoobsługi. Z tego powodu należy pamiętać, iż niewykonywanie podstawowych czynności pielęgnacyjnych i samoobsługowych przez pacjenta może być spowodowane zaawansowanym wiekiem czy trudnościami w poruszaniu się, ale także być jednym z objawów choroby podstawowej.

Na oddziale neurologicznym przebywają dorośli pacjenci w różnym wieku i z rozmaitymi dolegliwościami związanymi z zaburzeniami funkcji układu nerwowego. Pacjenci w starszym wieku są hospitalizowani na oddziale neurologicznym, gdy wymagają kompleksowej opieki medycznej. Inną częstą przyczyną ich hospitalizacji jest postępowanie rehabilitacyjno‑terapeutyczne po przebytym udarze mózgu. Należy pamiętać, iż ze względu na ubytki neurologiczne pacjenci mogą wymagać intensywnego wsparcia w zakresie podstawowych czynności samoobsługowych, przy czym istotne jest także aktywizowanie pacjentów w celu przygotowania ich do względnie samodzielnego funkcjonowania w warunkach domowych.

Choroby

Depresja jest czwartą najpoważniejszą chorobą na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. To poważna choroba, której objawami mogą być: smutek, utrata zainteresowań i odczuwania przyjemności, poczucie winy, niska samoocena, zaburzenia snu i apetytu, uczucie zmęczenia i osłabienie koncentracji.

Udar mózgu to nagłe wystąpienie ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, które trwa dłużej niż dwadzieścia cztery godziny i wynika wyłącznie z przyczyn naczyniowych. Większość przypadków stanowią udary niedokrwienne, których przyczyną jest niedrożność naczyń krwionośnych w mózgu spowodowana miażdżycą lub zakrzepem krwi. Ograniczenie lub brak dopływu krwi do określonej części mózgu powoduje upośledzenie jego funkcji, co prowadzi do poważnego, często nieodwracalnego, uszkodzenia tego narządu. Charakterystycznymi objawami udaru są: asymetria twarzy (obniżenie kącika ust, opadanie powieki), znaczne pogorszenie sprawności ruchowej spowodowane niedowładem po jednej stronie ciała, zaburzenia równowagi oraz chodu, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia pamięci, trudność w wykonywaniu precyzyjnych ruchów rękami (np. pisanie, samoobsługa). Najczęściej pacjenci wymagają nie tylko rehabilitacji ruchowej, ale również wsparcia, a nawet ponownej nauki podstawowych czynności samoobsługowych.

Afazja ruchowo‑czuciowa to najczęstszy rodzaj afazji związany z różnego rodzaju zaburzeniami funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Pacjent nie jest w stanie ani zrozumieć mowy innych osób, ani prawidłowo się wypowiadać. Ten typ afazji stanowi częste powikłanie po przebytym udarze mózgu.

Gra wcielanie się w rolę “Wcielanie się w rolę opiekuna” rozpoczyna się ekranem startowym. Za pomocą przycisku Start, gracz przechodzi do ekranów z opisem celów i zasad gry. Poruszanie się między tymi ekranami umożliwiają przyciski Dalej lub Wstecz.

Każdy tekst oznaczony ikoną Włącz/wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.

Gra zbudowana jest w oparciu o scenariusze dotyczące nawiązania kontaktu pomiędzy opiekunem medycznym a przebywającym na danym oddziale szpitalnym pacjentem – chorym współpracującym, niewspółpracującym, agresywnym i takim, z którym nawiązanie kontaktu słowno‑logicznego jest utrudnione. W grze przedstawiono prawidłowe metody i techniki komunikacyjne oraz błędy podczas komunikacji z wymienionymi pacjentami.

Po kliknięciu przycisku Dalej na planszy z zasadami, gracz przechodzi do menu Wybór scenariusza. Następnie gracz wybiera pacjenta, na ekranie wyświetla się opis osoby, na podstawie którego gracz będzie podejmować decyzje. Po kliknięciu przycisku Dalej, pojawiają się trzy warianty odpowiedzi na pytanie nawiązujące do opisu przypadku. Każdy z nich złożony jest z materiału filmowego i jego opisu tekstowego. Gracz ma za zadanie wybrać jeden wariant, klikając przycisk z ikoną “ptaszka” i Sprawdź. Odpowiedź poprawna oznacza, że przechodzi dalej. Odpowiedzi tworzą ścieżki, którymi osoba ucząca się przesuwa się podczas gry. Po udzieleniu prawidłowej lub prawie prawidłowej odpowiedzi, może przejść do następnego pytania. Jeśli gracz udzieli całkowicie błędnej odpowiedzi, pojawia się symbol samouczka – po kliknięciu tej ikony wyświetla się podpowiedź, dzięki której osoba ucząca się uzupełni swoją wiedzę. Po każdym pytaniu gracz otrzymuje informację o poprawności wykonania zadania. W przypadku błędnego wykonania, gracz przechodzi do wstępnego opisu pacjenta i może jeszcze raz podjąć próbę odpowiedzi.

Po prawidłowym przejściu wybranej postaci, gracz przechodzi za pomocą przycisku Dalej do ekranu z wyborem scenariusza. Nie ma możliwości pominięcia pytania.

Aby ukończyć grę, gracz musi poprawnie nawiązać kontakt ze wszystkimi pacjentami.

RMJe5wtMVsYet

Przyciski funkcyjne