E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykonywanie wyrobów z tworzyw sztucznych

CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych - Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 814209

Słownik pojęć dla e‑materiałów

Wpisz do poniższego okna słowo lub frazę, w celu ich wyszukania w poniższym słowniku.

1

Poniżej zamieszczono słownik pojęć, występujących w lekcji „Wykonywanie wyrobów z tworzyw sztucznych”. Pojęcia zostały uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Dodatkowo na koniec każdej definicji zamieszczono podświetloną na niebiesko nazwę multimedium, z której pochodzi pojęcie. Kliknięcie na nazwę multimedium umożliwia przeniesienie do odpowiedniego materiału.

Biotworzywo
Biotworzywo

TworzywaTworzywa sztuczneTworzywa uzyskiwane z surowców naturalnych.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Mastrbatch (koncentrat, przedmieszka)
Mastrbatch (koncentrat, przedmieszka)

Stały dodatek stosowany do barwienia (masterbatch barwiący) lub nadawania tworzywom innych właściwości, np. antypalnych (masterbatch antypalny), antystatycznych (masterbatch antystatyczny) itd.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Polimer
Polimer

Substancja chemiczna o bardzo dużej masie cząsteczkowej, która składa się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Poliolefiny
Poliolefiny

PolimeryPolimerPolimery mające w swoim składzie wyłącznie wodór i węgiel. Występujące w nich długie łańcuchy węglowe -C‑C-C są podstawowym szkieletem łańcuchów samych polimerów (przykłady poliolefin: polietylen, polipropylen).

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Tworzywa biodegradowalne
Tworzywa biodegradowalne

Mogą być rozkładane przez mikroorganizmy w naturalnych warunkach środowiskowych. Składają się z łańcuchów polimerowychPolimerpolimerowych, które mikroorganizmy mogą rozkładać na drobne cząsteczki.

Materiał multimedialny: Interaktywne narzędzia typu scenario‑based learningD1H4sG21LInteraktywne narzędzia typu scenario‑based learning: Obsługa maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Tworzywa sztuczne
Tworzywa sztuczne

Materiały składające się z polimerówPolimerpolimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i niewystępujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerówPolimerpolimerów naturalnych oraz dodatków modyfikujących takich jak np. napełniacze proszkowe lub włókniste, stabilizatory termiczne, stabilizatory promieniowania UV, uniepalniacze, środki antystatyczne, środki spieniające, barwniki itp. Termin „tworzywa sztuczne” funkcjonuje obok często stosowanych określeń potocznych, np. plastik. Najściślejszym terminem obejmującym wszystkie materiały zawierające jako główny składnik polimerPolimerpolimer, bez rozróżniania, czy jest on pochodzenia sztucznego czy naturalnego, jest określenie „tworzywa polimerowe”.
Podział tworzyw: Tworzywa sztuczne klasyfikuje się na wiele sposobów, w zależności od przyjętego kryterium podziału. Najczęściej stosowaną klasyfikacją tworzyw sztucznych jest podział technologiczny - ze względu na własności reologiczne, które wiążą się z własnościami użytkowymi.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Tworzywa kompostowalne
Tworzywa kompostowalne

Podtyp tworzyw biodegradowalnychTworzywa biodegradowalnetworzyw biodegradowalnych, które mogą ulec rozkładowi w procesie kompostowania w specjalnie kontrolowanych warunkach kompostowania. Warunki kompostowania obejmują odpowiednią temperaturę, wilgotność i obecność mikroorganizmów.

Materiał multimedialny: Interaktywne narzędzia typu scenario‑based learningD1H4sG21LInteraktywne narzędzia typu scenario‑based learning: Obsługa maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Tworzywa nieulegające rozkładowi
Tworzywa nieulegające rozkładowi

Utrzymują swoją strukturę przez długi czas w warunkach naturalnych środowiska. Są one odporne na działanie mikroorganizmów i procesy degradacji.

Materiał multimedialny: Interaktywne narzędzia typu scenario‑based learningD1H4sG21LInteraktywne narzędzia typu scenario‑based learning: Obsługa maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Tworzywa termoplastyczne
Tworzywa termoplastyczne

Są liniowymi polimeramiPolimerpolimerami, które mogą być rozgałęzione lub nie, a także są rozpuszczalne w niektórych rozpuszczalnikach organicznych. Są to rodzaje tworzyw sztucznychTworzywa sztucznetworzyw sztucznych, które są zdolne do rozpuszczenia w wysokich temperaturach, które topnieją po podgrzaniu i twardnieją po ochłodzeniu. Pozwala to na doskonałą kontrolę nad różnymi formami. Ponadto dzięki tym właściwościom nadają się do recyklingu, ponieważ można je podgrzewać i formować, tworząc nowe przedmioty. Jednak ważne jest, aby wiedzieć, że po ich recyklingu zmieniają się ich właściwości fizyczne, dzięki czemu zmniejszają się możliwości ponownego wykorzystania.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Właściwości mechaniczne
Właściwości mechaniczne

Właściwości materiału związane z jego wytrzymałością, np. wytrzymałość na ściskanie, wytrzymałość na rozciąganie, wytrzymałość na zginanie, sprężystość.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Właściwości sprężyste
Właściwości sprężyste

Posiadają materiały, które nietrwale odkształcają się pod wpływem działającej siły.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Wskaźnik szybkości płynięcia MFI
Wskaźnik szybkości płynięcia MFI

Masa stopionego polimeruPolimerpolimeru, który wypływa przez standardowy otwór w ustalonym czasie i temperaturze. Miara ta jest wyrażana w gramach na 10 minut (g/10 min) lub w innych jednostkach w zależności od przyjętej metody pomiaru. MFI jest używane jako narzędzie do kontroli jakości surowców polimerowych, analizy ich przetwarzalności oraz do przewidywania zachowania w procesach produkcyjnych.

Materiał multimedialny: Interaktywne narzędzia typu scenario‑based learningD1H4sG21LInteraktywne narzędzia typu scenario‑based learning: Obsługa maszyn i urządzeń do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych.