Temat: Pożegnanie z monarchią. Przyczyny Wielkiej Rewolucji Francuskiej

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XV. Wielka rewolucja we Francji. Uczeń:

1. wyjaśnia główne przyczyny rewolucji i ocenia jej rezultaty.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają społeczeństwo przedrewolucyjnej Francji

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać różnice między poszczególnymi stanami we Francji;

• charakteryzować cechy feudalnego systemu rządów;

• wskazywać związki między sytuacją społeczeństwa a nastrojami rewolucyjnymi.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali w e‑podręczniku podrozdział lekcji: „Bankrutujący król i lekkomyślna królowa” i wykonali Polecenie 4.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Uczniowie na forum klasy omawiają z nauczycielem politykę finansową dworu Ludwika XVI. Nauczyciel zadaje pytania pomocnicze: Co to jest deficyt budżetowy? Jakie były przychody dworu królewskiego? Ile wynosiły koszty jego utrzymania? Co najbardziej obciążało budżet Francji? Czy polityka Ludwika XVI była korzystna dla budżetu państwa?.

3. Nauczyciel wyjaśnia, na czym będzie polegała lekcja i jakie kryteria sukcesu powinni osiągnąć uczniowie.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy (po 5‑6 osób) i rozdaje przygotowane zawczasu pomoce naukowe: skrótowo opisane na kolorowych karteczkach samoprzylepnych fikcyjne „sylwetki” przedstawicieli społeczeństwa francuskiego, np. Pierre – właściciel dużej manufaktury, wykształcony, odnosi sukcesy w prowadzeniu interesów itd.; Bastien – właściciel małego gospodarstwa dotkniętego klęską nieurodzaju, ojciec 6 dzieci; Roland, hrabia de Moulles – arystokrata bez majątku, utrzymanek dworu francuskiego, kiepsko wykształcony, awanturnik, intrygant i pijanica itp.; (przedstawiciel każdego stanu na kartce odpowiednio wybranego koloru, przy czym tych ze stanu trzeciego jest proporcjonalnie najwięcej). Podczas pracy grup nauczyciel monitoruje aktywność uczniów, służy pomocą, pilnuje czasu.

2. Zadanie dla grup można wykonać w następujący sposób: uczniowie w grupach otrzymują arkusz z tabelą, podzieloną na 3 kolumny. W komórkach znajdują się pytania: Kto płaci podatki? Kto sprawuje urzędy? Kto doradza królowi? Kto otrzymuje opiekę od króla? Następnie uczniowie zapoznają się z sylwetkami przedstawicieli trzech różnych stanów i przyporządkowują je według własnego uznania do tabeli na arkuszu.

3. Uczniowie odczytują swoje wyniki. Po prezentacjach wyników nauczyciel omawia faktyczny stan, w którym przedstawiciele stanu trzeciego (jeden kolor, np. zielony) trafiają do komórki płacących podatki. Następnie prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1. Uczniowie po zapoznaniu się z ilustracją interaktywną mówią, jakie informacje na temat społeczeństwa francuskiego chciał przekazać jej autor .

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel, korzystając z wyników pracy w grupach i informacji z Polecenia 1, tworzy na tablicy metaplan. Uczniowie mogą korzystać z kartek samoprzylepnych. Nauczyciel, nawiązując do różnic w prawach i obowiązkach każdego ze stanów w przedrewolucyjnej Francji, pyta uczniów: Jak było? Dlaczego nie było tak, jak być powinno? Jak być powinno? Uczniowie podsuwają rozwiązania, ustnie lub spisane na kartkach samoprzylepnych; przyklejają je w odpowiednich miejscach lub piszą na tablicy; dzielą się spostrzeżeniami z klasą i nauczycielem. Następnie nauczyciel upewnia się, że ćwiczenie zostało wykonane prawidłowo i udziela uczniom informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel wyjaśnia, że już w okresie przed rewolucją byli we Francji ludzie, którzy starali się odpowiedzieć na podobne pytania (Emmanuel Joseph Sieyès – pytania o znaczenie stanu trzeciego; Monteskiusz – idea trójpodziału władzy). Prosi o wykonanie Ćwiczenia 1, czyli uzupełnienie podanych zdań brakującymi słowami (ewentualnie zadaje je do domu). Na koniec upewnia się, że zostało ono prawidłowo wykonane przez uczniów i udziela im informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią własną pracę na lekcji, pracę nauczyciela oraz kolegów i koleżanek.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje lekturę podrozdziału „Społeczeństwo francuskie wyrasta z feudalizmu”, wynotowanie źródeł oporu wobec władzy Ludwika XVI i wykonanie Ćwiczenia 2. Uczniowie, korzystając z maszyny losującej, powinni dopasować ilustracje do podpisów i podanych informacji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The end of monarchy. Causes of the Great French Revolution

At the end of the 18th century, France was the most populated country in Europe. The wealth of France was available only to a few. The first and second estates (higher clergy and nobility) had a monopoly on occupying the most important positions in the church and army, as well as extensive economic and judicial privileges. Those social strata that formed part of the third estate and contributed the most to France's economic growth, on the other hand, had far fewer opportunities to benefit from the results of their work. The worst situation was for peasants and labourers (sans‑culottes) belonging to this estate, because France was hit by numerous natural disasters and food prices rose sharply. The country was hit by a crisis caused by the incompetent rule of King Louis XVI. This monarch ordered his ministers to seek financial resources in order to balance the budget. At the same time, however, he did not see a need to improve the situation of France's poorest people or to carry out deeper reforms. Under the pressure of the still unresolved question of raising money, the king had to summon the Estates General (i.e. the assembly of representatives of all three French estates), which could decide on new taxes. However, it did not happen so. On 17 June 1789, the representatives of the third estate invited to Versailles proclaimed themselves to be the National Assembly, ignoring the members of the nobility and clergy, or even Louis XVI himself.