Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów Operator maszyn i urządzeń odlewniczych i Technik odlewnik3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów Operator maszyn i urządzeń odlewniczych i Technik odlewnik

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego, technik przemysłu metalurgicznego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

MTL.03 Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego wyodrębnionej w zawodach operator maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego, technik przemysłu metalurgicznego

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji MTL.03 Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego:

• wykonywania obsługi codziennej oraz konserwacji maszyn i urządzeń metalurgicznych

Efekty kształcenia

MTL.03.3. Eksploatacja maszyn i urządzeń do przygotowania materiałów wsadowych w procesach metalurgicznych

Uczeń:
1) wykonuje obsługę codzienną oraz konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych do przygotowania materiałów wsadowych w procesach metalurgicznych

MTL.03.4. Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych w procesach metalurgicznych

Uczeń:
1) wykonuje obsługę codzienną oraz konserwację maszyn i urządzeń stosowanych w procesie wytwarzania i odlewania metali i ich stopów

MTL.03.5. Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej metali i ich stopów

Uczeń:
1) wykonuje obsługę codzienną oraz konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu do obróbki plastycznej metali i ich stopów

MTL.03.6. Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali i ich stopów na gorąco i na zimno

Uczeń:
1) wykonuje obsługę codzienną oraz konserwację maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej metali i ich stopów na gorąco i na zimno

MTL.03.7. Eksploatacja maszyn i urządzeń do wykończania wyrobów poddawanych obróbce plastycznej

Uczeń:
1) wykonuje obsługę codzienną oraz konserwację maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach wykończania wyrobów poddawanych obróbce plastycznej

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDxr4A4K2VWprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy.

Film instruktażowyKonserwacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznegoD1ALEabZqFilm instruktażowyKonserwacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego to film przybliżający konserwację maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego.

Materiał E‑book Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznychD1Bq3J4v5E‑book Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznych zawiera treści dotyczące obsługi oraz konserwacji maszyn i urządzeń metalurgicznych.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDGRdC5XNmInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuD10U9DAVlSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaD15aLle0VPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięD159KWRR5Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD1B9KHYtLNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD1EfoNWTnInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów Operator maszyn i urządzeń odlewniczych i Technik odlewnik.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film instruktażowy - tutorial – Konserwacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy przedstawiający etapy konserwacji maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego.

• Nauczyciel zatrzymuje film co jakiś czas i omawia poszczególne etapy konserwacji. Zwraca uwagę na wszystkie używane maszyny i urządzenia oraz wypisuje ich nazwy.

• Zadaniem uczniów podczas oglądania filmu jest sporządzanie notatek i zapamiętywanie jak największej liczby informacji. - Po obejrzeniu e‑materiału prowadzący dzieli klasę na trzy grupy, którym przydziela do omówienia dany temat (Jak wygląda konserwacja suwnicy wsadowej; W jaki sposób przeprowadza się pomiary predykcyjne transformatora; Jak wygląda proces poboru próbek oleju z transformatora)

• Każda z grup ma za zadanie szczegółowo opisać przydzielone zagadnienie.

• Grupy otrzymują kartki papieru formatu $\mathrm{A}4$ oraz flamastry i na tych kartkach opisują dane zagadnienie. Na tym etapie nauczyciel monitoruje pracę grup i służy im pomocą w razie problemów z wykonaniem zadania.

• Grupy przestawiają na forum klasy wyniki swojej pracy.

• Nauczyciel komentuje poprawność wykonania zadania i nagradza ocenami grupę, która najlepiej wywiązała się z zadania.

E‑book – Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznych

• Nauczyciel pokazuje uczniom na zajęciach E‑book, który jest uzupełnieniem informacji zawartych w filmie instruktażowym.

• W trakcie przeglądania e‑booka pozwala uczniom zadawać pytania i udziela na nie odpowiedzi.

• Nauczyciel uprzedza, że zaprezentowane w e‑booku informacje będą potrzebne do wykonania ćwiczenia.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup, rozdaje im kartki i długopisy. Następnie każda z grup ma za zadanie opracowaniem jednego rozdziału z e booka:

  • Stan techniczny maszyn

  • Utrzymanie ruchu

  • Obsługa techniczna i naprawa

  • Pomiary predykcyjne

  • Eksploatacja maszyn i urządzeń

• Uczniowie notują najważniejsze zagadnienia z poszczególnych rozdziałów.

• Po zapoznaniu się z materiałem oraz sporządzeniu notatek, poszczególne grupy na forum prezentują zdobytą wiedzę.

• Nauczyciel kontroluje poprawność przekazywanych informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć (najlepiej pod koniec lekcji, gdyż materiały te służą utrwaleniu wiedzy ucznia) i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań - nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

Słownik pojęć dla e- materiału

• Nauczyciel drukuje hasła wraz z ich omówieniem zawartych w słowniku pojęć dla e- materiału, ale w taki sposób, aby oddzielić hasła od definicji.

• Uczniowie zostają podzieleni na lekcji na $8$ grup, z których każda otrzymuje cztery hasła i cztery definicje.

• Zadaniem każdej grupy jest przyporządkowanie hasła do odpowiadającej mu definicji. Czas wykonania zadania to $5$ minut.

• Ćwiczenie jest doskonałym uzupełnieniem pracy uczniów na lekcji i pozwala utrwalić zdobytą wiedzę.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film instruktażowy - tutorial – Konserwacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film instruktażowy, który przedstawia etapy konserwacji maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego

• Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami w jaki sposób przeprowadza się konserwację danych maszyn i urządzeń oraz w jaki sposób pobiera się próbki oleju z transformatora.

• Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np.: W jaki sposób dokonuje się demontażu pierścieni rolki szpulera?; Jak przebiega smarowanie rolki ciągnącej?; W jaki sposób opisuje się próbki pobrane z transformatora?.

• Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi komplet małych karteczek przedstawiających poszczególne elementy związane z konserwacją maszyn i urządzeń.

• Zadaniem uczniów jest ich odpowiednie przyporządkowanie w ciągu $10$ minut.

• Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

• Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwego dla nich podziału.

• Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów i przedstawia właściwe etapy konserwacji.

• Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Na zakończenie zajęć prowadzący chwali uczniów za zaangażowanie w zajęcia.

E‑book – Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznych

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji e‑book przedstawiający wykonywanie oprzyrządowania odlewniczego. Podczas prezentowania e‑booka rozwija najważniejsze kwestie, pozwala też uczniom zadawać pytania i udziela na nie odpowiedzi.

• Zadaniem uczniów jest oglądanie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Po zakończeniu przeglądania e‑booka uczniowie otrzymują pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym materiałem. Przykładowe pytania mogłyby być następujące: Jakie są fazy istnienia maszyny?; Jak wygląda proces eksploatacji maszyn?; Jakie są typy konserwacji utrzymania ruchu?. Odpowiedzi notują na kartce.

• Po zakończeniu sesji pytań nauczyciel dopytuje uczniów o poprawne odpowiedzi na te pytania. Potwierdza lub podaje poprawne odpowiedzi, uzasadniając je materiałami z e‑booka.

• W trakcie udzielania poprawnych odpowiedzi na pytania uczniowie samodzielnie sporządzają notatkę z tego zadania.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o odczytanie notatki.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań - nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela, na przykład na tablicy interaktywnej.

Słownik pojęć dla e- materiału

• Nauczyciel wyświetla uczniom słownik pojęć dla e- materiału, zwracając uwagę na strukturę opracowanych w nim haseł.

• Uczniowie mają za zadanie stworzenie $4$ dowolnych haseł encyklopedycznych dotyczących stanowisk oraz materiałów niezbędnych do wykonania rdzenia odlewniczego czy metod wytwarzania rdzeni. Wybrane przez nich hasła nie mogą pokrywać się z już zawartymi w słowniku pojęć.

• Tworzenie haseł odbywa się w OneNote, przy użyciu smartfonów lub komputerów, co umożliwia uczniom dołączanie do tekstu materiałów multimedialnych, np. zdjęć lub filmów.

• Każdy uczeń ma $20$ minut na stworzenie swoich haseł słownikowych.

• W trakcie wykonywania zadania nauczyciel kontroluje pracę uczniów i udziela im wskazówek w razie ewentualnych problemów.

• Końcowym etapem lekcji jest wyświetlenie klasie efektów pracy poszczególnych osób i ich omówienie pod kątem poprawności merytorycznej.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

E materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). Wskazane jest, aby uczniowie przyswoili sobie informacje z filmu, e‑booka i słownika pojęć. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć nakazuje uczniom zapoznanie się z e- materiałami. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

• Równocześnie przekazuje im zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Odpowiedzi na pytania te zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną w zakresie konserwacji maszyn i urządzeń metalurgicznych.

• Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń musi znaleźć odpowiedź.

• Po odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np.: e‑mail'em i przychodzi na lekcję przygotowany i gotowy do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

• Nauczyciel daje mu zadanie: Zaplanuj poszczególne etapy konserwacji suwnicy wsadowej.

• Uczeń planuje poszczególne etapy i opisuje ich przebieg.

• Po zakończeniu planowania przedstawia swoje pomysły nauczycielowi.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło ci trudności; Co wykonałeś bez problemu; Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując się do planowania poszczególnych etapów; Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy.

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na $3$ grupy i każdej z nich przydziela określony temat: demontaż pierścieni rolki szpulera, konserwacja suwnicy wsadowej, etapy konserwacji suwnicy wsadowej.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e- materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie go nauczycielowi.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• W przypadku pytań - nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Na podstawie wykonanych prac, grupy są odpowiednio oceniane.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło grupie trudności; Co grupy wykonały bez problemu; Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację następnym razem; Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia. Uczniowie mogą biernie oglądać film instruktażowy czy e‑book, czynnie uczestniczyć w zadaniach zbliżonych do zawodowych. Uczeń zawsze może też zajrzeć do poszczególnych materiałów po dawkę brakującej wiedzy. Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał od dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat wykonywania oprzyrządowania odlewniczego z innej strony. Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści