1936 – kompozycja Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę
1937 – Sonata na 2 fortepiany i perkusję
1943 – Koncert na orkiestrę
1
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1S0jPqrhXTTO1
I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka.
8. Muzyka XX i XXI wieku. Uczeń:
3) wymienia i charakteryzuje twórczość kompozytorów: Claude Debussy, Maurice Ravel, Aleksander Skriabin, Arnold Schönberg, Siergiej Prokofiew, Igor Strawiński, Béla Bartók, Siergiej Rachmaninow, Dymitr Szostakowicz, Manuel de Falla, George Gershwin, John Cage, Olivier Messiaen, Pierre Boulez, Karheinz Stockhausen, Steve Reich, Gerard Grisey, Kaija Saariaho, Thomas Adès i in.;
II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń:
4. dokonuje analizy percepcyjnej, uwzględniając:
a) elementy muzyki,
d) strukturę gatunków i form muzycznych, ich zmiany i rozwój,
e) funkcje: np. religijna, społeczna, użytkowa, artystyczna i in.
Nauczysz się
charakteryzować twórczość Beli Bartóka;
przedstawiać znaczenie Bartóka jako badacza kultury ludowej;
analizować oddziaływanie Bartóka na twórczość kolejnych pokoleń.
Życie i twórczość Beli Bartóka
Kompozytorzy wkraczający na scenę muzyczną na przełomie XIX i XX wieku, o ile szukali inspiracji w folklorzeFolkloryzmfolklorze muzycznym, traktowali go zgoła inaczej niż ich poprzednicy. W romantyzmie sama obecność folkloru świadczyła o podążaniu twórcy za aktualną modą, dla twórców XX‑wiecznych, godnym zainteresowania wzorem były tylko najbardziej archaiczne formy folkloru, sięgające do historycznych skal, czy kapryśnych i nieregularnych ukształtowań rytmicznych. Jednym z pierwszych kompozytorów, który cenił w muzyce tradycyjnej inne, niż jego antenaci, wartości był Bela Bartók, węgierski kompozytor, pianista i badacz muzyki ludowej.
RxjTDHxHZEExA
Inspiracje Beli Bartóka
Olbrzymi wpływ na zainteresowania i twórczość Bartóka miała przyjaźń z Zoltanem Kodály’em, który za cel postawił sobie prace związane z utrwalaniem folkloru węgierskiego: poddanie go analizie stylokrytycznej, twórcze opracowanie wzorów ludowych, przygotowanie „nowej” publiczności do percepcji „nowej” muzyki (drogą odpowiedniej edukacji, nie tylko w zawodowym szkolnictwie muzycznym, lecz przede wszystkim w powszechnym systemie kształcenia) i – ostatecznie – próba wprowadzenia tzw. profesjonalnej muzyki węgierskiej w obieg ogólnoeuropejski.
RCOmydnxknARu
Zebrane materiały Bartók dokładnie analizował stając się jednym z prekursorów etnografii muzycznejEtnomuzykologiaetnografii muzycznej, ponadto w rozmaity sposób wprowadzał wzory ludowe bądź ich dalekie reminiscencje do własnych kompozycji. Obok cytatów i stylizowanych melodii odnaleźć można w jego twórczości przykłady szczególnego rodzaju syntezy tego, co tradycyjne, z nowoczesnym językiem muzycznym.
Rvvywd7MZidPp
Jako wybitny humanista, Bartók dostrzegał zagrożenia związane z ekspansją haseł nacjonalistycznych w Niemczech i Austrii. Po rozpoczęciu działań wojennych wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie utrzymywał się z pracy badawczej w archiwum folklorystycznym przy Columbia University oraz z lekcji gry na fortepianie. Z czasem, najznamienitsi muzycy zaczęli zamawiać u niego utwory. Tak powstał Koncert na orkiestrę dla Sergiusza Kusewickiego (1943) oraz skrzypcowa Sonata dla Yehudi Menuhina (1944).
RFLyQw3ACs46g
R60HJAyCvgeSC1
R12kDeSgQTP5T1
RpnJCwO0BHzXw1
R1BDXB2Sb8Ten1
R1CcNGOk1cIye
R1Rz1BcFIonxo
RpG2AGmCAQt0v
Fonograf - prezentacja obiektu
RhDKGTNItUjXr1
Zadania
RwW4ASP1IeLd7
Ćwiczenie 1
RNzDaDhZHAO2O
Ćwiczenie 2
RFsSxRnosBfVl
Ćwiczenie 3
Rx1Oa14faMiwE
Ćwiczenie 4
R1SFKgpawnwgX
Ćwiczenie 5
RVws280qstcB5
Ćwiczenie 6
Ro8cv7buGLJwQ
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
Etnomuzykologia
Etnomuzykologia
dziedzina muzykologii badająca tradycyjną kulturę muzyczną oraz muzykę kultur pozaeuropejskich.
Folkloryzm
Folkloryzm
kierunek w sztuce polegający na włączaniu w tkankę dzieła artystycznego elementów kultury ludowej.
Fonograf
Fonograf
skonstruowany przez Thomasa Edisona jeden z pierwszych przyrządów rejestrujących i odtwarzających dźwięki.
Impresjonizm
Impresjonizm
kierunek w sztuce zapoczątkowany w Paryżu w II połowie XIX wieku; głównym celem artystów impresjonistów (początkowo malarzy i rzeźbiarzy) było uchwycenie ulotnych momentów; nazwa kierunku, nawiązująca do tytułu obrazu Claude’a Moneta Impresja, wschód słońca, pochodzi z jednej z pierwszych negatywnych krytyk autorstwa Louisa Leroya.
Konserwatorium
Konserwatorium
szkoła kształcąca muzyków różnych specjalności.
Poemat symfoniczny
Poemat symfoniczny
powstały w XIX wieku gatunek muzyczny o swobodnej budowie formalnej, uzależnionej od programu pozamuzycznego (treści literackiej, dzieła plastycznego etc.).
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
Biblioteka muzyczna
R60HJAyCvgeSC1
Utwór: Bela Bartok, Pod gołym niebem I Pod gołym niebem I jest utworem przeznaczonym na fortepian. Posiada szybkie tempo i instrumentalną fakturę homofoniczną. Cechuje się złowrogim, tajemniczym charakterem.
R12kDeSgQTP5T1
Utwór: Bela Bartok, Pod gołym niebem II Pod gołym niebem II jest utworem przeznaczonym na fortepian. Posiada szybkie tempo i instrumentalną fakturę homofoniczną. Cechuje się tajemniczym, atonalnym charakterem.
RpnJCwO0BHzXw1
Utwór: Bela Bartok, Pod gołym niebem IV Pod hołum niebem IV jest utworem przeznaczonym na fortepian. Posiada umiarkowane tempo i instrumentalną fakturę homofoniczną. Cechuje się tajemniczym, spokojnym charakterem.
R1BDXB2Sb8Ten1
Utwór: Bela Bartok, Pod gołym niebem V Pod gołym niebem V jest utworem przeznaczonym na fortepian. Posiada szybkie tempo i instrumentalną fakturę homofoniczną. Cechuje się atonalnym, żwawym charakterem.
R1CcNGOk1cIye
Utwór: Bela Bartok, Zamek Sinobrodego Zamek Sinobrodego jest operą przeznaczoną na głosy i orkiestrę. Posiada zróżnicowane tempo i wokalno-instrumentalną fakturę homofoniczną. Cechuje się atonalnym, tragicznym charakterem.
R1Rz1BcFIonxo
Utwór: Bela Bartok, Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę jest kompozycją przeznaczoną na skrzypce, altówkę, wiolonczelę, kontrabas, instrumenty perkusyjne i czelestę. Posiada umiarkowane tempo (Andante tranquillo) i instrumentalną fakturę. Cechuje się atonalnym, złowrogim, tajemniczym charakterem.
RpG2AGmCAQt0v
Utwór: Bela Bartok, Koncert na orkiestrę Koncert na orkiestrę jest utworem przeznaczonym na orkiestrę symfoniczną. Składa się z pięciu części: Introduzione (Allegro non troppo), Giuoco delle coppie (Allegretto scherzando), Elegia (Andante non troppo), Intermezzo interrotto (Allegretto), Fonale. Pesante (Presto). Kompozycja posiada instrumentalną i fakturę homofoniczną. Cechuje się zróżnicowanym w zależności od części charakterem.
Przewiń
Głośność
Bibliografia
T. A. Zieliński, Bartok, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1969
L. Lesznai, Bela Bartok : sein Leben, seine Werke, Deutscher Verlag für Musik, Leipzig 1961