Przymiotniki nieokreślone

Włoskie zaimki przymiotne nieokreślone (aggettivi indefiniti) wskazują ilość w sposób ogólny i nieprecyzyjny. Dostosowują się swoją formą do rzeczowników, którym towarzyszą. Jest to bardzo liczna grupa określeń. Wiele z nich może występować także samodzielnie jako zaimki rzeczowne nieokreślone (np. nessuno, alcuni). W tym e‑materiale jednak skupimy się właśnie na aggettivi indefiniti.

Przeanalizuj znaczenie wybranych zaimków przymiotnych nieokreślonych na podstawie przykładów zdań, które pokazują kontekst ich użycia.

• altrettanto: oznacza „równie”, „tak wiele jak”, „tyle samo”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R12WTzNo9I5pV

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
altrettanto	altrettanta	altrettanti	altrettante

La scrittrice ha pubblicato finora tre raccolte di poesia e altrettanti romanzi – Pisarka opublikowała dotychczas trzy zbiory poezji i tyle samo powieści.

• diverso: oznacza „różny”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R1WD4mlByzgnB

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
diverso	diversa	diversi	diverse

Nel libro leggiamo di diverse protagoniste che hanno dovuto affrontare tanti ostacoli per essere felici. – W książce czytamy o różnych bohaterkach, które musiały pokonać wiele przeszkód, żeby być szczęśliwe.

• molto: oznacza „wiele, dużo”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R1Vfei5aw6rmO

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
molto	molta	molti	molte

Mi sono rimasti molti capitoli da studiare per l’esame di letteratura. – Zostało mi wiele rozdziałów do nauki na egzamin.

• parecchio: oznacza „dużo, sporo”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby; przyjmuje się, że jest to ilość większa od „poco”, ale nieco mniejsza od „molto”:

R3wpIBD8Ip66T

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
parecchio	parecchia	parecchi	parecchie

Abbiamo letto parecchi buoni libri di questa scrittrice, ma il nuovo romanzo è decisamente il migliore! – Przeczytaliśmy dużo/sporo książek tej pisarki, ale nowa powieść jest zdecydowanie najlepsza!

• poco: oznacza „mało, niewiele”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

RJEAc7mBwL9Qc

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
poco	poca	pochi	poche

Generalmente non mi piacciono i romanzi gialli, ci sono solo poche eccezioni, come nel caso di quelli di Camilleri. – Ogólnie nie lubię kryminałów, jest niewiele wyjątków, jak te Camilleriego.

• tanto: oznacza „wiele, dużo, wielki, duży”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

RrMd5SyCfLgmu

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
tanto	tanta	tanti	tante

Ho tanta voglia di leggere questo libro. – Mam wielką ochotę przeczytać tę książkę.

• troppo: oznacza „zbyt wiele, zbyt dużo”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R14Hcodh3t8h9

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
troppo	troppa	troppi	troppo

Ci sono troppi protagonisti in questa storia, non riesco a capire la trama. – W tej historii jest zbyt wielu bohaterów, nie jestem w stanie zrozumieć akcji.

• vario: oznacza „różny”, ale też „wiele”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

RPiZhf9wTnXEm

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	vplurale femminile
vario	varia	vari	varie

Tra vari autori italiani contemporanei, preferisco Dacia Maraini. – Spośród różnych włoskich współczesnych autorów preferuję Dacię Maraini.

Ho vari libri su questo argomento. – Mam wiele książek/różne książki na ten temat.

• tutto: oznacza „cały, wszystko”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R1ZOPmjOE3fzc

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
tutto	tutta	tutti	tutte

Abbiamo letto tutta la storia con un grande interesse. – Przeczytaliśmy całą historię z wielkim zainteresowaniem.

Zauważ, że pomiędzy przymiotnikiem nieokreślonym „tutto” a rzeczownikiem stosuje się zawsze rodzajnik:

tutta la storia –  cała historia;

tutti i libri – wszystkie książki;

tutte le scrittrici – wszyscy pisarze.

• nessun/nessuno: oznacza „nikt, żaden”; występuje w rodzaju męskim i żeńskim liczby pojedynczej, nie ma swoich form w liczbie mnogiej:

RHGCyKAUjhsb8

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
nessun, nessuno (z tymi samymi rzeczownikami, które stosuje się z rodzajnikami lo/uno)	nessuna	-	-

Non mi è piaciuta nessuna poesia di quell’autore. – Nie spodobał mi się żaden wiersz tego autora.

Non c’è nessuna possibilità di farlo. – Nie ma żadnej możliwości, żeby to zrobić.

• alcun/alcuno: w zależności od liczby zmienia swoje znaczenie, odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R15UiFSw8wezM

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
alcun, alcuno (z tymi samymi rzeczownikami, które stosuje się z rodzajnikami lo/uno)	alcuna	alcuni	alcune

W liczbie pojedynczej ma zastosowanie wyłącznie w przeczeniu i jest wtedy synonimem „nessuno”:

Nella nostra libreria non c’è alcun libro della scrittrice che ha vinto il premio Nobel, sono stati venduti tutti in un giorno. – W naszej księgarni nie ma żadnej książki pisarki, która wygrała nagrodę Nobla, wszystkie zostały sprzedane w jeden dzień.

Non vedo alcun esempio giusto. – Nie widzę żadnego dobrego przykładu.

W liczbie mnogiej natomiast, „alcuni” i „alcune” zmieniają swoje znaczenie na „niektórzy, niektóre, kilka”:

Ti do alcuni consigli. – Dam ci kilka rad.

Alcune metafore di questo poema non sono per me chiare. – Niektóre metafory tego poematu nie są dla mnie jasne.

• altro: oznacza „kolejny, następny”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby. W liczbie pojedynczej występuje z rodzajnikiem.

R1PcWkUfsR7v9

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminilev	plurale maschile	plurale femminile
altro	altra	altri	altre

Vuoi comprare un’altra biografia di Dante? – Czy chcesz kupić kolejną biografię Dantego?

Domani sarà un altro giorno pieno di sole. – Jutro będzie kolejny słoneczny dzień.

Uwaga! Określenie „l'altro giorno” (z rodzajnikiem określonym) ma inne znaczenie. Oznacza „któregoś dnia”, „ostatnio”.

Ho letto quel libro l'altro giorno. – Któregoś dnia przeczytałem/przeczytałam tę książkę.

• certo: oznacza „pewien, niektórzy”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby. W liczbie pojedynczej towarzyszy mu rodzajnik nieokreślony.

RCWaenkOoJqkG

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
certo	certa	certi	certe

Abbiamo bisogno di un certo tipo di carta. – Potrzebujemy pewnego rodzaju papieru.

Certe poesie di d’Annunzio mi piacciono, certe no. – Niektóre wiersze d’Annunzia podobają mi się, a niektóre nie.

Uwaga! Słowo „certo” w użyciu „certe no” oznacza zaimek rzeczowny.

• ciascun/ciascuno: oznacza „każdy”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby:

R172AOYP0fduZ

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
ciascun, ciascuno (z tymi samymi rzeczownikami, które stosuje się z rodzajnikami lo/uno)	ciascuna	ciascuni	ciascune

Ciascun romanzo di Umberto Eco ha una trama molto complessa. – Każda powieść Umberta Eco ma skomplikowaną fabułę.

• ogni: oznacza „każdy”; występuje w rodzaju męskim i żeńskim liczby pojedynczej, nie ma swoich form w liczbie mnogiej:

R1asoS9N9LMjz

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
ogni	ogni	-	-

Ogni reportage di Oriana Fallaci parla di un tema importante. – Każdy reportaż Oriany Fallaci podejmuje ważny temat.

• tale: oznacza „taki”; odmienia się przez wszystkie osoby i liczby, w liczbie pojedynczej jest poprzedzony rodzajnikiem nieokreślonym:

RRUx8ffrc7cU9

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
un tale	una tale	tali	tali

Un libro con un tale argomento mi interessa di più. –  Książka o takiej tematyce interesuje mnie najbardziej.

Tali romanzi mi commuovono moltissimo. – Takie powieści bardzo mnie wzruszają.

• qualche: oznacza „kilka, niektórzy”; występuje w rodzaju męskim i żeńskim liczby pojedynczej, nie ma swoich form w liczbie mnogiej. Chociaż „qualche” oznacza „kilka”, to gramatycznie odpowiada liczbie pojedynczej: qualche pagina – kilka stron, qualche racconto – kilka opowiadań.

R1Tnnk9UpIztf

Ilustracja

singolare maschile	singolare femminile	plurale maschile	plurale femminile
qualche	qualche	-	-

Ho tradotto qualche poesia dall’italiano al polacco. – Przetłumaczyłam kilka wierszy z włoskiego na polski.

Qualche volta mi è capitato di ascoltare un’intervista alla scrittrice Margaret Mazzantini. – Kilka razy zdarzyło mi się wysłuchać wywiadu z pisarką Margaret Mazzantini.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga