Sęk otwarty zdrowy nie wykazuje jakichkolwiek oznak zgnilizny. Można wyróżnić zdrowe sęki jasne, których drewno ma barwę zbliżoną do otaczającego drewna, oraz sęki ciemne, których drewno jest wyraźnie ciemniejsze od drewna pnia. Ciemne zabarwienie wynika z gęstszego usłojenia (duży udział drewna późnego), występowania drewna reakcyjnego oraz wysycenia drewna żywicami, garbnikami lub gumami. Sęki ciemne można zwyczajowo podzielić na sęki rogowe – silnie wysycone żywicą typowe dla gatunków iglastych (szczególnie sosny) oraz sęki czarne – w gatunkach liściastych i jodle.

RCRVrOvkEEUJb

Zdjęcie przedstawia dwa różne pnie drzewa. Pień po lewej stronie posiada duży sęk w kolorze otaczającej go kory. Pień po prawej stronie posiada duży sęk w barwie jaśniejszej niż kora pnia.

Brewki to pasma ukośnych, symetrycznych zmarszczeń kory o przebiegu stycznym do blizny zakrywającej głęboko zarośnięty sęk. Występują u gatunków z cienką korowiną. Dokonuje się szacunkowego określenia kąta rozwarcia ramion brewki. Im większy kąt zawarty między ramionami brewki, tym głębiej zalega sęk, a im dłuższe brewki, tym jest on większy.

REkjvv3PTB5s3

Zdjęcie przedstawia dwa różne sęki zrośnięte, a konkretnie brewki. Mają trójkątny kształt unoszący się ku górze. Brewki po lewej stronie mają delikatniejszą strukturę i są mniej widoczne. Brewki po prawej stronie mają znaczne wgłębienie na środku. Tkanki brewek są nieregularne, w miejscy zrośnięcie struktura włókien przybiera kształt gęstych wgłębień.

Pęknięcia okrężne biegną mniej więcej równolegle do pobocznicy pnia, najczęściej w postaci odspojenia się od siebie dwóch przyrostów rocznych – mają wówczas postać szczeliny po granicy słoja rocznego. Taki regularny przebieg jest charakterystyczny dla drewna drzew iglastych i pierścieniowonaczyniowych, w których drewno wczesne ma mniejszą wytrzymałość. W przypadku gatunków rozpierzchłonaczyniowych o bardziej równomiernej strukturze drewna pęknięcia okrężne mogą przechodzić przez kilka różnych słojów rocznych. Pęknięcia okrężne mogą przebiegać od czoła na znacznej długości pnia. Powstają bardzo często jako efekt występowania wewnętrznego bielu. W przypadku gdy pęknięciom okrężnym towarzyszy przylegająca do nich zgnilizna, nazywamy je opukliną. Pęknięcia okrężne dawniej dzielono na łukowe i pełne, jednakże z punktu widzenia wykorzystania surowca ważniejsze jest, w jakiej części pnia występują i jaką część czoła obejmują. Bardzo często wykluczają możliwość przetarcia drewna.

RVwbi7WBdCtTO

Zdjęcia przedstawiają pęknięcia okrężne. Widoczny jest pień w przekroju poprzecznym, na którego powierzchni występują półokrągłe, wąskie pęknięcia.

Pęknięcia mrozowe powstają od gwałtownego spadku temperatury. Wskutek bardzo niskiej temperatury drewno pęka, a następnie w okresie wegetacyjnym tkanka przyranna powoduje zarastanie powstałej rany. Następnej zimy z powodu osłabienia struktury drewna z reguły pęknięcie się odnawia. Cykl się powtarza i w ten sposób powstaje tzw. listwa mrozowa. To wada bardzo istotna z punktu widzenia ścinki drzew, bo stwarza duże zagrożenie dla pilarza. Ponadto uniemożliwia wykorzystanie drewna jako drewna łuszczarskiego na sklejkę. Przy pomiarze stwierdza się obecność wady, jej przebieg, liczbę pęknięć.

RQRw2tM0CAuIp

Ilustracja przedstawia dwa różne pęknięcie mrozowe. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Na środku znajduje się ciemniejsza część o obłym, wyciągniętym do góry kształcie. Od rdzenia odchodzi widoczne, ciemne pęknięcie. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień w przekroju podłużnym. Znajdują się na nim warstwy ułożone od najciemniejszego do najjaśniejszego.

Pęknięcia głębokie to te, których głębokość na czole jest większa niż 1/10 średnicy czoła.

RfBmh9efic95R

Zdjęcia przedstawiają pęknięcia głębokie. Widoczne są pnie w przekroju poprzecznym, na których powierzchni występują głębokie pęknięcia o trójkątnym kształcie. Pęknięcie od rdzenia jest najcieńsze, a później się rozchodzi.

Krzywizna jednostronna – występuje tylko jedna strzałka ugięcia (może to dotyczyć nie całej sztuki, ale wymaganych minimalnych odcinków).

R1DszIkKlT87C

Zdjęcia przedstawiają krzywiznę jednostronną. Pnie drzewa są delikatnie wygięte w jedną stronę.

Zbieżystość to stopniowe zmniejszanie się średnicy pnia w kierunku cieńszego końca. Jest naturalną cechą drzew wynikającą ze wzrostu, nie da się wyhodować drzew bez zbieżystości. Drzewa liściaste są na ogół bardziej zbieżyste od iglastych. Drzewa wolno rosnące lub występujące na skraju lasu są nisko ugałęzione i zbieżyste. Nadmierna zbieżystość obniża jakość drewna okrągłego i tarcicy. W tarcicy stanowi przyczynę powstawania obniżającego wytrzymałość pozornego skrętu włókien. W drewnie przeznaczonym na słupy zbieżystość to pożądana cecha ze względu na wzrost wytrzymałości na zginanie.

Tej wady nie uwzględnia się przy klasyfikowaniu drewna. Przyjmuje się jednak, że standardowa zbieżystość wynosi do centymetra na metr. W różnych częściach pnia kształtuje się ona odmiennie. Mierząc zbieżystość, różnicę między dwiema średnicami drewna w centymetrach dzieli się przez odległość w metrach między miejscami pomiaru tych średnic, a wyraża się w centymetrach na metr. Należy pominąć inne wady, w tym napływy korzeniowe i zgrubienie odziomkowe.

RyI47UVglmvBd

Zdjęcia przedstawiają zbieżystość. Widoczne są pnie drzew wykonane z dolnej perspektywy. Średnica pnia zmniniejsza się w góry.

Spłaszczenie to nieprawidłowy, zbliżony do eliptycznego, zarys przekroju poprzecznego. Często towarzyszy mu mimośrodowość rdzenia oraz jednostronne zwiększenie szerokości słojów rocznych, a niekiedy wielordzenność, zakorek czy drewno reakcyjne. Może występować w jednej płaszczyźnie lub mieć przebieg spiralny w drewnie wykazującym skręt włókien. Często jest wynikiem wady budowy: wielordzenności, martwicy, zakorka czy drewna reakcyjnego. Spłaszczenie jest zwykle skutkiem pochylenia drzewa i wytwarzania przez drzewo drewna reakcyjnego. Druga bardzo typowa przyczyna to uszkodzenie kambium w części obwodu pnia. Wada powoduje nadmierną ilość odpadów w dalszej obróbce. Tarcica wyprodukowana z takiego surowca paczy się i pęka przez różną kurczliwość drewna wąsko- i szerokosłoistego. Wadę określa się jako różnicę między największą i najmniejszą średnicą wyrażoną w centymetrach lub stosunkiem różnicy tych średnic do średnicy większej.

R5iAKHGEk2teJ

Zdjęcia przedstawia spłaszczenie. Widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Kształt pnia odbiega od regularnego wyglądu, jest wyciągnięty w jedną stronę, przyjmuje bardziej owalną formę. Dodatkowo ma pęknięcie głębokie.

Rv4bIN879d1up

Zdjęcia przedstawia spłaszczenie. Widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Kształt pnia odbiega od regularnego wyglądu, jest wyciągnięty w jedną stronę, przyjmuje bardziej owalną, spłaszczną formę. Kolor drewna jest zróżnicowany, w jednych miejscach jaśniejszy, a w innych ciemniejszy.

Zgrubienie odziomkowe to znaczny wzrost średnicy w odziomkowej części strzały drzewa w porównaniu z resztą strzały. Mierzy się je jak zbieżystości, ale tylko w części odziomkowej.

RJ1x5q2GblzoJ

Zdjęcie przedstawia zgrubienie odziomkowe. Widoczne są dwa pnie, które w dolnej części się rozszerzają.

Napływy korzeniowe mają formę podłużnych wypukłości w odziomkowej części pnia. Wywołuje je wzrost systemu korzeniowego. W napływach korzeniowych odziomkowe przekroje pnia mają kształt falisty. Ta wada obniża wydajność materiałową, w tarcicy powoduje tzw. pozorny skręt włókien, wymaga większego nakładu robocizny przy usuwaniu obróbką ręczną nadmiernych napływów korzeniowych. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R11heQOuyQJwA

Zdjęcia przedstwiają napływy korzeniowe. Widoczne są dwa pnie porośnięte bluszczem. Na powierzchni kory występują podłużne i skręcone wypułości. Pień rozchodzi się w taki sposób, jakby był złożony z kilku mniejszych pni.

Obrzęk to zniekształcenie pnia w postaci narośli z drewna zdrowego, choć często odmiennej budowy niż drewno pnia (zawiły układ włókien). Przyczyną powstawania obrzęków jest działanie bodźców zewnętrznych lub rozwój pączków śpiących. Po uszkodzeniu przez mróz, grzyby, pożar, wiatr następuje lokalnie silniejszy rozwój tkanki przyrannej i powstanie szerszego, jaśniejszego słoja. Cenne formy spotyka się w brzozie, topoli, jesionie, lipie, jaworze, orzechu. Powierzchnia obrzęku może być gładka lub głęboko, nieregularnie spękana.

W drewnie konstrukcyjnym, z uwagi na nieprawidłowy układ włókien, obrzęk jest uważany za dużą wadę, ponieważ zmniejsza wytrzymałość mechaniczną materiału. Jednocześnie ze względu na dekoracyjny wygląd drewna jest wykorzystywany w okleinach, boazeriach. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

Rj2J6Ya4B7Kr8

Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia obrzęków. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień, który w dolnej części ma dwa duże, obłe i wypukłe ciemniejsze tkanki. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień przekroju podłużnym. Przyrośnięty do drzewa obrzęk ma nieregularną, pofalowaną formę. W miejscu obrzęku występują również pęknięcia, a kora jest ciemniejsza.

RShQlbaXq0aWB

Ilustracja przedstawia trzy zdjęcia obrzęków. Na pierwszym i drugim zdjęciu na powierzchni pnia występuje znaczne zgrubienie i uwypuklenie w dolnej części drzewa, przed konarem. 
Na zdjęciu trzecim widoczne są ciemne, małe narośla, które pokrywają pień drzewa.

Rak jest zniekształceniem pnia w postaci zgrubień, narośli lub ubytków drewna, spowodowanym przez grzyby pasożytnicze, bakterie i inne czynniki biologiczne. Wewnątrz występuje zgnilizna – to odróżnia tę wadę od obrzęku, który ma zdrowe drewno. Dawniej rozróżniano raka zamkniętego – pokrytego korą oraz raka otwartego – pozbawionego kory, często z ubytkami drewna i wydęciem pnia po przeciwnej stronie, niekiedy pokrytego warstwą zakrzepłej żywicy. Przylegające do rany drewno jest wtedy przeżywiczone (np. obwar na sośnie).

Rak obniża jakość sortymentów, drewno rakowate powstałe w wyniku przerostu tkanek ma splątany układ włókien. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R1McALQzTav7E

Na ilustracji znajdują się raki na pniu. Są to nieregularne, duże narośle, które znacznie zniekształcają pień.

RZiHHmZlaquPx

Na zdjęciu widoczny jest rak przylegający do cienkiego pnia. Ma kształt nieregularnych obłych zgrubień, które ciasno do siebie przylegają.

REnHgaWEfF6RV

Na zdjęciu znajduje się rak na pniu. Jest to duże zgrubienie, które przybiera eliptyczny kształt. Od dołu widoczne jest wgłębienie.

Skręt włókien to widoczny na pobocznicy spiralny układ włókien. Jest łatwo zauważalny, gdy towarzyszą mu pęknięcia, które właśnie na skutek skrętu włókien nie mają przebiegu prostoliniowego, tylko ukośny. Można go też zaobserwować w postaci ukośnych bruzd korowiny. Pogarsza mechaniczne właściwości drewna, powoduje znacznie większą kurczliwość wzdłuż włókien. Mierzy się odchylenie włókien od podłużnej osi pnia, a wynik wyraża w centymetrach na metr.

RkcifBhTbpjJM

Na ilustracji znajdują się dwa zdjęcia skrętu włókien. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień, którego włókna nie są ułożone prosto, a skręcają w prawą stronę. Widoczne jest również duże, skośne pęknięcie. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień w przekroju podłużnym. W górnej części włókna przebiegają równo, ale w dolnej następuje skręt, przez co pień jest wykrzywiony.

Wielordzenność to występowanie wewnątrz pnia dwóch lub większej liczby rdzeni otoczonych odrębnym usłojeniem, które w pewnej odległości od rdzeni łączy się i przechodzi we wspólne usłojenie. Wada ta występuje w przypadku zrośnięcia się dwóch lub więcej drzew oraz rozwidleń. Zmniejsza wydajność surowca drzewnego, najczęściej z powodu wad towarzyszących (spłaszczenie, zakorek). Niekiedy na przekrojach można zaobserwować rzekomą wielordzenność, która jest efektem przecięcia sęków, nie stanowi to wady. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R1Rz20tHdYpSz

Ilustracja przedstawia wielordzenność. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień zbudowany z dwóch rdzeni, które są połączone tkanką na środku. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest jest pień zbudowany z dwóch rdzeni w przekroju poprzecznym.

RDY3CCUWgDekP

Na zdjęciu widoczny jest pień zbudowany z dwóch rdzeni w przekroju poprzecznym. Pień nie jest okrągły jak w przypadku drzew z prawidłowym rdzeniem, ale ma bardziej pociągły kształt. Dodatkowo na powierzchni pnia występują podłużne wgłębienia. 


Przeżywiczenie to zazwyczaj miejscowe, wywołane uszkodzeniem pnia, nadmierne przesycenie drewna żywicą. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RiRlssefiEfDx

Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia przeżywiczenia. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Na jego powierzchni występuje duże pęknięcie prowadzące przez rdzeń. Z pęknięcia wylewa się znaczna ilość żywicy. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Na jego powierzchni występują liczne pęknięcia, z których wylała się żywica. Zaschnięta żywica ma ciemniejszy kolor i wygląda jak nieregularne plamy.

Zakorek to wrośnięte w drewno płaty kory. Powstaje najczęściej po zrośnięciu się dwóch pni (wielordzenność) lub napływów korzeniowych. Zakłóca jednorodną budowę drewna z powodu wygięcia słojów rocznych wokół zakorka. Wyróżnia się zakorek otwarty, który jest widoczny na czole i pobocznicy pnia w postaci bruzdy wypełnionej korą, oraz zakorek zarośnięty – widoczny tylko na czole w postaci szczeliny wypełnionej korą. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RSRjTZNobgcex

Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia zakorka. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Powierzchnia pnia jest nieregularna, a słoje układają się w chaotyczny sposób. Jest to spowodowane zakorkiem zlokalizowanym w dolnej części pnia. Zakorek ma pofalowany kształt i ciemny kolor. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień z dwoma rdzeniami w przekroju poprzecznym. Między rdzeniami znajduje się zakorek, który ma kształt ciemnego i głębokiego wgłębienia.

Martwica otwarta – niezarośnięta nowo narastającym drewnem, widoczna na pobocznicy pnia jako powierzchnia martwego drewna. W odróżnieniu od świeżych uszkodzeń mechanicznych widać już działanie tkanki przyrannej i rozpoczęcie procesu zarastania rany. Mierzy się największą szerokość i długość martwicy w centymetrach, określa się także liczbę występujących zabitek.

RyUFMo0yhXiKm

Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia martwicy otwartej. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekorju poprzecznym. Pień nie ma okrągłego kształtu jak w przypadku zdrowego drzewa. Od rdzenia odchodzą trzy półokrągłe elementy, które go okalają, ale nie tworzą zamkniętej formy. Między półokrągłymi elementami widoczne są przerwy. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień. Kora porastająca drzewo ma długi, podłużny ubytek.

Fałszywa twardziel to odmienne zabarwienie wewnętrznej (środkowej) strefy drewna okrągłego o zarysie kolistym, owalnym, gwiaździstym lub nieregularnym i barwie (w zależności od gatunku drewna) od jasnożółtej do czerwonobrunatnej i szarej. Występuje wyłącznie w gatunkach liściastych, beztwardzielowych: buku, grabie, brzozie, olsze, osice, klonie, jaworze. Istnieje nawet pogląd, że w przypadku buka nie powinno się mówić, że jest beztwardzielowy, a jedynie, że jest gatunkiem, który w późnym wieku wytwarza twardziel. Fałszywa twardziel jest wadą pierwotną, czyli pojawia się za życia drzewa. Zdrowa fałszywa twardziel nie wpływa na mechaniczne właściwości drewna, obniża jedynie jego podatność na nasycenie i gięcie. Zmniejsza estetyczne walory drewna w wyrobach, choć niektórzy są skłonni zapłacić więcej za drewno z tą wadą właśnie ze względów wizualnych. Niestety z fałszywej twardzieli może rozwijać się zgnilizna. Powstawanie wady nie jest do końca wyjaśnione. Zdrowa fałszywa twardziel przypomina twardziel normalną – występują w niej substancje twardzielowe, jest bardziej odporna na działanie grzybów, jednak z czasem staje się na nie podatna.

Szczególnie trudno odróżnić fałszywą twardziel od zgnilizny.

O fałszywej twardzieli możemy mówić, dopóki drewno jest zdrowe. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek oznaki rozkładu drewna, mówimy już o zgniliźnie. Najprościej zarysować czoło ryszpakiem. Jeżeli powstaje jednolity wiór, nie ma działania patogenów; jeśli jednak wiór się kruszy, oznacza to działanie czynników patogenicznych, czyli zgniliznę. Mierząc wadę, na czole określa się jej największy zasięg i odnosi do średniej średnicy czoła.

Rs226DfN27dTK

Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia fałszywej twardzieli. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Środek pnia ma jasny, niemal biały kolor i ma obły kształt. Okala go ciemna obwoluta. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Jego forma jest nieregularna. Rdzeń ma ciemny kolor, a reszta tkanek jest jasnobrązowa.

Wewnętrzny biel to jasno zabarwiona warstwa drewna (barwą i właściwościami zbliżona do bielu). Występuje w strefie twardzieli. Na przekroju czołowym widoczna w postaci łuku lub pierścienia, obejmuje kilka do kilkunastu słojów rocznych. Występuje w drewnie gatunków twardzielowych, najczęściej w dębie, rzadziej w iglastych. Wywołuje ją niska temperatura, która powoduje obumarcie lub uszkodzenie miękiszu, co skutkuje brakiem możliwości przebiegu procesu twardzielowania.

Wewnętrzny biel często ulega zgniliźnie, przechodząc w opuklinę. Z punktu widzenia klasyfikacji drewna jest to wada stosunkowo mało istotna, oczywiście pod warunkiem, że nie ma w nim objawów rozkładu. Jeżeli drewno ulega rozkładowi, to – podobnie jak przy fałszywej twardzieli – wadę należy klasyfikować jako zgniliznę. Zdrowy wewnętrzny biel dyskwalifikuje drewno na beczki, bo z racji braku wcistek jest przesiąkliwe. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R7e4eRkymPDB8

Zdjęcie przedstawia wewnętrzny biel. Drewno widoczne jest w dużym przybliżeniu, a na jego powierzchni znajduje się biel, który ma podłużny, ostro zakończony kształt.

Zaciągi garbnikowe (słoneczne) to brunatne lub rdzawe zabarwienie drewna widoczne na powierzchni czoła w postaci plam, od których ciągną się w głąb drewna klinowate smugi. Jest następstwem utlenienia w drewnie wyługowanych garbników. Występują w drewnie gatunków liściastych bogatych w garbniki, głównie w drewnie dębowym. Powstawaniu wady sprzyja długie składowanie drewna w okresie wiosenno‑letnim w warunkach bezpośredniego nasłonecznienia. Wada obniża estetyczne walory drewna, ale w żadnym stopniu nie wpływa na jego właściwości. W odróżnieniu od wielu pozostałych nie wywołuje dalszych przemian w drewnie. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RQvrXkDbi0HSz

Zdjęcie przedstawia zaciągi garbnikowe (słoneczne). Widoczne jest drzewo w przekroju podłużnym. Pod korą znajduje się ciemna, fioletowa smuga, która ciągnie się przez długość pnia.

Zaparzenie to zmiana barwy drewna często na barwę czerwonobrunatną. Dochodzi do niej w wyniku biochemicznych zmian treści komórek miękiszowych. Wada widoczna na przekroju czołowym pnia w postaci drobnych plam, które z czasem powiększają się i tworzą jednolitą zwartą powierzchnię. Rozwija się od czoła (również od miejsc uszkodzeń kory na pobocznicy drewna), przybierając postać klinowatych smug zwężających się w głąb drewna. Często sięgają one płytko i znikają już po odcięciu kilkucentymetrowego plastra, jednak w przypadku długo przelegującego surowca mogą sięgać bardzo głęboko. Zaparzenie występuje w drewnie świeżo ściętych drzew gatunków beztwardzielowych składowanym w ciepłej porze roku. By go uniknąć, drzewa po ścince można pozostawić bez okrzesywania.

Samo zaparzenie nie wpływa na mechaniczne właściwości drewna, zmniejsza jedynie jego podatność na impregnowanie i nasycanie. Jest jednak bardzo istotną wadą, bo w ciągu bardzo krótkiego czasu prowadzi do rozkładu uniemożliwiającego przerób drewna wskutek rozwoju rozproszonej zgnilizny miękkiej. Na czole dokonujemy szacunkowego określenia stosunku powierzchni objętej wadą do powierzchni całego czoła.

RMyAh7Jf9p6sz

Zdjęcie przedstawia zaparzenia. Widoczne są pnie w przekroju poprzecznym. Na ich powierzchni znajdują się ciemne, nieregularne plamy. Jedne nachodzą na pień i mają bardziej obły kształt, a inne znajdują się blisko zewnętrznej części pnia, przy korze i mają kształt zbliżony do półksiężyca.

Sinizna – szaroniebieskie, niekiedy prawie czarne (sinizna czarna) zabarwienie w postaci promieniowo przebiegających smug w bielu głównie drewna iglastego, wywołane przez grzyby pasożytnicze. Sinizna obserwowana jest na czole, ale także na pobocznicy w miejscach uszkodzenia kory przez rolki harwestera. Jej powstawaniu sprzyjają wilgotne (30–80%) i ciepłe (20–25°C) warunki składowania drewna. W pozyskiwanym surowcu drzewnym można wyróżnić siniznę posuszową (na zamierających lub martwych drzewach), spałową (w drewnie ze spałą żywiczarską) i składnicową (zbyt długie składowanie surowca). Obniża wartości estetyczne drewna i utrudnia jego nasycanie. Obecność grzyba powoduje zmianę barwy, ale nie prowadzi do rozkładu komórek, przez co wytrzymałość drewna w zasadzie jest identyczna jak drewna zdrowego. Jest jednak bardzo istotną wadą przy klasyfikacji drewna ze względu na częstość występowania oraz możliwość pojawienia się kolejnych wad. Mierząc wadę, dokonujemy szacunkowego określenia stosunku powierzchni bielu objętego sinizną do powierzchni całego bielu.

R18wBlorcQYxt

Ilustracja przedstawia siniznę. Na zdjęciu po lewej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Niemal na całej jego powierzchni występują ciemne zasinienia. Najbardziej widoczne są w zewnętrznej części pnia. Na zdjęciu po prawej stronie widoczny jest pień w przekroju poprzecznym. Rdzeń jest nienaruszony, ale na wewnętrznej części pnia występują sine, podłużne plamy.

Brunatnica – krwawobrunatne, niejednolite zabarwienie bielastej części pnia, występuje często z sinizną w drewnie iglastym, głównie sosnowym i świerkowym składowanym zbyt długo w nieodpowiednich warunkach atmosferycznych. Wywołują je niektóre grzyby pasożytnicze. Wpływ brunatnicy na właściwości techniczne jest podobny jak sinizny, choć takie drewno ma gorsze właściwości mechaniczne. Jednocześnie w jej następstwie często pojawia się zgnilizna, w związku z czym drewno objęte brunatnicą nie może być wykorzystywane jako konstrukcyjne. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RQhDRsFc5a6TV

Zdjęcia przedstawiają brunatnicę. Na całej powierzchni drewna występują sine plamki.

Mokra twardziel jodły to czerwonawe lub czerwonawobrązowe zabarwienie części twardzielowej drewna jodłowego. Wywołują je bakterie. Wada ze względu na udział jodły w lasach ma znaczenie marginalne. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

Zaszarzenie – powierzchniowa zmiana barwy widoczna na czole drewna. Czoło drewna przyjmuje szarą lub srebrnoszarą barwę. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RU58jJHjwe08V

Zdjęcie przedstawia zaszarzenie. Widoczny jest pień w przekroju poprzecznym z licznymi pęknięciami. Kolor drewna jest ciemny, szczególnie w zewnętrznej części.

Chodniki owadzie powierzchowne to ślady po owadach na pograniczu kory i drewna, ich głębokość nie przekracza 3 mm. Powstają w wyniku bytowania tzw. szkodników fizjologicznych – takie chodniki nie są uwzględniane w dalszej klasyfikacji drewna, bo nie mają wpływu na możliwość przerobu drewna.

RgMN8epoaazfz

Zdjęcie przedstawia chodniki owadzie powierzchniowe. Na powierzchni drzewa widoczne są kształty, które przypominają odciśnięte liście.

R1Z776O6lyS3e

Zdjęcie przedstawia chodniki owadzie powierzchniowe. Na powierzchni drzewa widoczne są podłużne, pofalowane i nieregularne wgłębienia.

Spała żywiczarska to widoczne na pobocznicy drewna okrągłego ślady nacięć kory i zewnętrznych słojów rocznych wykonanych w procesie pozyskiwania żywicy balsamicznej. Tę wadę wydzielono, jednak z powodzeniem można by ją zaklasyfikować jako zabitkę/martwicę niezarośniętą. Z założenia żywicowanie drzew miało odbywać się 6 lat przed wyrębem i wówczas nie miałoby ono żadnego znaczenia, tymczasem od lat 90. w Polsce nie żywicuje się drzew, a ciągle można spotkać drzewa z tą wadą. W wyniku żywicowania zbyt młodych drzew wadzie zaczynają towarzyszyć inne wady, np. sinizna, zgnilizna, przeżywiczenie. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R2pB6v4CDEev7

Zdjęcia przedstawiają spałę żywiczarska. Widoczna jest wycięta warstwa drewna z pnia. Duży płat drewna został wycięty pod skosem, pozostawiając na pniu podłużne i regularne wgłębienia, przez którego środek przechodzi jedno wgłębienie pionowe.

Obecność obcych ciał oznacza tkwiące w drewnie kawałki metali, kamieni itp. i towarzyszące im zmiany barwy w otaczającym drewnie, które często przechodzą w zgniliznę. To bardzo poważna wada przede wszystkim dlatego, że może być przyczyną wypadków czy uszkodzenia sprzętu zarówno przy pozyskaniu, jak i przerobie drewna. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

R8aRtla6M15xX

Ilustracja przedstawia obecnosc ciał obnych tkwiących w drewnie. Na pierwszym zdjęciu widoczne jest wgłębienie okalający cały pień drzewa. Na drugim zdjęciu widoczny jest gwóźdź wbity w pień, a na trzecim metalowy, płaski element, również przybity za pomocą gwoździ.

Zwęglenia to opalenia i nadwęglenia pobocznicy, rzadziej czoła drewna okrągłego w wyniku uszkodzenia ogniem (pożary lasu, ogniska itp.). Takie drewno ma obniżone właściwości wytrzymałościowe i inne właściwości fizyczne, zmieniony skład chemiczny. W skrajnych wypadkach może nie mieć wartości użytkowej. Pomiaru nie wykonuje się, stwierdza się jedynie obecność wady.

RlXZX78gRv7KK

Ilustracja przedstawia zwęglone elementy drzewa. Zwęglone drewno jest ciemne i suche.

Uszkodzenia technologiczne boczne to uszkodzenia widoczne na pobocznicy z tym, że same odarcia kory bez uszkodzenia drewna nie zaliczają się do wad drewna. Są szczególnie istotne dla drzew które po zabiegach trzebieżowych pozostają do dalszego wzrostu, ponieważ w ten sposób powstaną na nich zabitki. Mierzy się głębokość w centymetrach z pominięciem grubości kory.

R1dS3kwmmz9Wc

Zdjęcie przedstawia uszkodzenie boczne. Pień leży na ściółce. Na jego powierzchni występuję nieregularne i ostre odłamania.

RpVWAuQ3grEd6

Zdjęcie przedstawia uszkodzenie boczne na dwóch pniach. Na powierzchni pierwszego pnia widoczne są liczne, półokrągłe wgłębienia, a przez środek przechodzi długie wgłebienie składające się z małych prostokątów. Na drugim pniu kore została częściowo zerwana.