Kocham to miejsce, więc działam... czyli rzecz o lokalnym patriotyzmie
Warto wiedzieć!
Patriotyzm lokalny to przywiązanie do miejsca swojego zamieszkania, określanego często „małą ojczyzną”. To poczucie związku z określonym terytorium, jego krajobrazem, ludnością, symbolami, wytworami kultury. Miłość do małej ojczyzny wyraża się poprzez szacunek dla tradycji, troskę o dobro najbliższych, zainteresowanie problemami społeczności, poświęcenie wolnego czasu, lojalność i odpowiedzialność za własne czyny. Patriotyzm lokalny jest źródłem działania człowieka, wyzwala jego aktywność, pobudza inicjatywę, kształtuje zaangażowanie. Dbając o lokalne zabytki i pomniki przyrody, pielęgnując miejsca pamięci historycznej, promując swoje miasto, wieś czy dzielnicę, troszcząc się o czystość na ulicach lub kibicując lokalnej drużynie, stajesz się lokalnym patriotą.
W jaki sposób mieszkańcy twojej miejscowości o nią dbają? Opisz działania, jakie podejmują.
Zapoznaj się z filmem „Lokalny patriotyzm”, a następnie wykonaj polecenia.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RT56Q1nETTGcD
Film przedstawiający wywiad studenta Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadzony z uczennicami szkoły podstawowej na temat lokalnego patriotyzmu, tak zwanej „małej ojczyzny”.
Nazwij uczucia, jakimi darzy swoją „małą ojczyznę” lokalny patriota.
Oceń, czy uczennice można nazwać lokalnymi patriotkami. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Podaj własne propozycje działań, które mogłyby zachęcić młodych ludzi do angażowania się w różne inicjatywy w swoim miejscu zamieszkania.
Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska
córka słynnego polskiego malarza Wojciecha Kossaka, poetka i dramatopisarka. Znana przede wszystkim jako autorka poezji miłosnej. Do najbardziej znanych tomików poetyckich Pawlikowskiej należą „Niebieskie migdały” i „Różowa magia”. Po wybuchu II wojny światowej poetka wraz z mężem Stefanem Jasnorzewskim, który był oficerem lotnictwa polskiego, udała się na obczyznę i tam powstał wiersz „Błonia”.
Przeczytaj wiersz „Błonia” Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Krakowskie BłoniaKrakowskie Błonia zajmują powierzchnię 48 hektarów, to ulubione miejsce spacerów mieszkańców miasta. Przez kilka wieków były pastwiskami dla zwierząt, dziś są miejscem odpoczynku, spotkań, festynów i koncertów. Współcześnie straciły swój wiejski charakter, co roku odbywają się tu zawody balonowe, biegi i uroczystości. Ważnymi wydarzeniami w dziejach Błoni były msze święte odprawione dla setek tysięcy wiernych przez papieża Jana Pawła II podczas kolejnych pielgrzymek do Polski w 1979 r., 1983 r., 1987 r.
BłoniaGdzie znajdziesz tak zielone łąki tuż przy mieście,
Poświęcone niedzielnej, sielankowejsielankowej sjeście,
Gdzie tyle kramówkramów, dzieci, krów, źrebców przy klaczy,
I tylu spośród naszych dzisiejszych tułaczytułaczy,
Wówczas z rodziną, wówczas kochanków beztroskich,
Wspólnie się życiem swoim cieszyło krakowskim?...
Gdzie znajdziesz taki obszar, zdany w upominku
Ludności? Błonia... kwadrans piechotą od Rynku...Źródło: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Poezje, t. 2, Warszawa 1958.
Na podstawie wiersza Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej „Błonia” napisz, gdzie leżały Błonia. W odpowiedzi wykorzystaj cytaty i mapę Krakowa.
wypas bydła
rodzinne spotkania
zawody balonowe
msze papieskie
sprzedaż towarów na kramach
zawody sportowe
zabawy dzieci
biegi uliczne
kino pod chmurką
spotkania narzeczonych
występy cyrku
Co można sprzedawać na kramie? Przyjrzyj się poniższej ilustracji kramu i wypisz artykuły, które są przedmiotem handlu.
Co można sprzedawać na kramie? Przeczytaj opis powyższej ilustracji kramu i wypisz artykuły, które są przedmiotem handlu.
Słowo „kram” pochodzi z języka niemieckiego i ma różne znaczenia.
Oznacza rodzaj niewielkiego prowizorycznego sklepu ustawianego na jarmarkach, festynach lub targowiskach. To budka, stragan, czasem tylko stolik lub ława z porozkładanym, drobnym towarem. Na kramach sprzedaje się między innymi słodycze, zabawki, pamiątki, wyroby rękodzieła.
Przenośnie oznacza drobiazgi, rupiecie zgromadzone w jakimś miejscu.
Kramem określa się również kłopotliwe okoliczności, sytuacje wywołujące zamęt, zamieszanie np. narobić komuś kramu.
Przysłowie „Jaki pan, taki kram” oznacza, że człowieka można poznać po jego otoczeniu, miejscu, w którym żyje.
Wskazówka: Zwróć uwagę na to, że na kramach sprzedaje się różne produkty. Mogą to być również warzywa i owoce lub artykuły papiernicze.
Kiedy cieszysz się z sukcesu narodowej drużyny sportowej lub polskiego sportowca, czujesz prawdopodobnie szczególny rodzaj radości. Razem z tobą cieszą się inni. W tym przeżyciu możesz odnaleźć poczucie wspólnoty – jeden ze składników miłości do ojczyzny.
Przyjrzyj się mapie Polski. Odnajdź na niej swoje województwo. Czy znasz atrakcje turystyczne swojego regionu? Jakie informacje można jeszcze dodać do mapy?
Przeczytaj poniższe wypowiedzi. Jak sądzisz, jakie konkretnie działania oznacza np. troska o środowisko naturalne? A wspieranie polskiej kultury? Czy według ciebie deklaracje te świadczą o szacunku do własnego kraju? Porozmawiaj o tym z koleżanką lub kolegą.
Wysłuchaj nagrania recytacji wiersza Antoniego Słonimskiego pt. Ojczyzna lub zapoznaj się z jego treścią. Zastanów się i napisz, kto i w czyim imieniu mówi w tym utworze.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D18MARJAd
Fragment wiersza Ojczyzna czyta Elżbieta Golińska
Ojczyzna(fragment)
Są kraje, gdzie są smaczniejsze lody
I domy większe, i samochody.
Gdzie bułki bielsze od naszej bułki,
Szkoły ładniejsze od naszej szkółki.Są kraje większe, bogatsze kraje,
Lecz nam się w domu lepiej wydaje.
Choć mamy dla nich wiele przyjaźni,
Lecz w domu zawsze jest jakoś raźniej.Źródło: Ojczyzna, [w:] Antoni Słonimski, 138 wierszy, Warszawa 1984, s. 73.
Antoni Słonimski
Antoni Słonimski to polski poeta, dramaturg i rysownik. Znany był ze swojego poczucia humoru, m.in. wraz z Julianem Tuwimem przygotowywał corocznie primaaprilisowe dodatki do gazety.
Przeczytaj utwór Ojczyzna i odpowiedz na pytania:
Jaka jest główna myśl tego wiersza?
Czy zgadzasz się z osobą mówiącą w wierszu? Uzasadnij odpowiedź.
Co znaczą słowa: „Lecz w domu zawsze jest jakoś raźniej”?
Jak rozumiesz przysłowie: „Cudze chwalicie, swego nie znacie”?
Przeczytaj wiersz A. Słonimskiego i wskaż rymujące się pary wyrazów.
Są kraje, gdzie są smaczniejsze lody
I domy większe, i samochody.
Gdzie bułki bielsze od naszej bułki,
Szkoły ładniejsze od naszej szkółki.
Są kraje większe, bogatsze kraje,
Lecz nam się w domu lepiej wydaje.
Choć mamy dla nich wiele przyjaźni,
Lecz w domu zawsze jest jakoś raźniej.
Sprawdź, czy umiesz!
Utwórz zbiór skojarzeń do słowa „ojczyzna”. Zapisz wszystkie propozycje. Następnie zredaguj i zapisz własną definicję tego słowa.
Zbierz informacje na temat swojej małej ojczyzny: dzielnicy, miasta, wioski, regionu. Przygotuj prezentację lub plakat. Umieść tam informacje o historii, tradycjach, ciekawych/pięknych miejscach, zabytkach, kulinariach, interesujących ludziach. Postaraj się wskazać jak najwięcej walorów swojej małej ojczyzny.
Przygotuj folder reklamujący twoją miejscowość. Umieść w nim:
Nazwę miejscowości i nazwę regionu. Możesz dołączyć mapkę z miejscowością.
Opis interesujących, nietypowych, niepowtarzalnych miejsc, budowli, obiektów.
Opis lub wywiad z interesującymi ludźmi, mieszkającymi w twojej miejscowości.
Zadbaj, żeby tekst był zabawny.
Nie zapomnij o ilustracjach i zdjęciach – forma wizualna jest bardzo ważna.
Zaprezentuj swój folder przed całą klasą.
Przygotuj artykuł promujący twoją miejscowość. Umieść w nim:
Nazwę miejscowości i nazwę regionu.
Opis interesujących, nietypowych, niepowtarzalnych miejsc, budowli, obiektów.
Opis lub wywiad z interesującymi ludźmi, mieszkającymi w twojej miejscowości.
Zadbaj, żeby tekst był zabawny.
Zaprezentuj swój folder przed całą klasą.
Zbierz informacje o potrawach, przysmakach, wyrobach rękodzieła pochodzących z twojego regionu, miasta lub wioski. Zaprojektuj kram, który będzie reklamował twoją małą ojczyznę. Narysuj go i opisz towary, jakie można na nim sprzedawać.
Zbierz informacje o potrawach, przysmakach, wyrobach rękodzieła pochodzących z twojego regionu, miasta lub wioski. Opisz wygląd kramu, wymień towary, jakie można na nim sprzedawać.
Słownik
otwarta przestrzeń pokryta trawą, łąka, duże pastwisko
park miejski położony w Krakowie; dawniej tereny te były pastwiskiem
mały sklepik z drobnym towarem
prowadzić kram, sprzedawać na straganie, kramie
spierać się, targować o coś
odznaczający się pogodą, spokojem
1. ręczny wyrób przedmiotów;
2. przedmiot wykonany ręcznie przez rękodzielnika
osoba przebywająca poza granicami ojczyzny (zwykle wbrew swej woli); emigrant, wygnaniec, wychodźca