E-materiały do kształcenia zawodowego

Ewidencja gruntów i budynków

BUD.19. Wykonywanie prac geodezyjnych związanych z katastrem i gospodarką nieruchomościami - Technik geodeta 311104

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej e‑materiale.

1
budynek
budynek

Obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, DZ.U. z 2021, poz. 2351.

Dokument Obliczenia Opłaty
Dokument Obliczenia Opłaty

Dokument utrwalający wysokość należnej opłaty oraz sposób jej wyliczenia, zawierający: nazwę jednostki organizacyjnej, która go wystawiła; identyfikator i datę wniosku o udostępnienie materiałów, wniosku o wydanie wypisu lub wyrysu z operatu ewidencyjnego, wniosku o umożliwienie okresowego korzystania z usług systemu „ASG‑EUPOS”, wniosku zgłoszenia prac lub jego uzupełnienia, wniosku o udostępnienie do wglądu zbiorów aktów notarialnych oraz orzeczeń sądowych i decyzji administracyjnych będących podstawą wpisów w ewidencji gruntów i budynków, podmiotom, które posiadają uprawnienia do wglądu do takich zbiorów na podstawie odrębnych przepisów, wniosku o koordynację usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu; nazwy oraz liczbę jednostek rozliczeniowych udostępnianych materiałów zasobu lub czynności, a także oznaczenia pozycji w odpowiedniej tabeli opłat zawartej w załączniku do ustawy; wysokość użytych do wyliczenia podstawowych stawek jednostkowych oraz współczynników korygujących; kwotę opłaty; datę wystawienia dokumentu oraz podpis organu lub upoważnionej przez niego osoby. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, Dz. U. z 2021 r. poz. 1990.

działka ewidencyjna
działka ewidencyjna

Ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu ewidencyjnego, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą granic działek ewidencyjnych. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U z 2021 r. poz. 1390.

ewidencja gruntów i budynków
ewidencja gruntów i budynków

Wykaz zawierający informacje na temat: gruntów - ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty; budynków - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych; lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej. W ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także właścicieli nieruchomości, a w przypadku nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego - oprócz właścicieli także inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa, znajdują się te nieruchomości; w przypadku gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli - osoby lub inne podmioty, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania; wykaz zawiera również miejsce pobytu stałego lub adres siedziby podmiotów (właścicieli nieruchomości). Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, Dz.U. z 2021 r. poz. 1990.

geodeta uprawniony
geodeta uprawniony

Osoba posiadająca uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 18 sierpnia 2020 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych  i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, Dz.U. z 2020 r. poz. 1429.


jednostka ewidencyjna

jednostka ewidencyjna

Obszar gruntów usytuowanych w granicach administracyjnych gminy, miasta, dzielnicy (dzielnic). Jednostka ewidencyjna składa się z obrębów ewidencyjnych. Identyfikator TERYT dla jednostki ewidencyjnej to WWPPGG_R. WW to kod województwa, PP to kod powiatu w województwie, GG kod gminy w powiecie. R określa typ gminy.

kartoteka budynków
kartoteka budynków

Raport zawierający opisowe informacje o budynkach; dane są segregowane w odpowiednich pozycjach kartoteki, przypisanym tym jednostkom rejestrowym gruntów, na których położone są budynki.

kataster nieruchomości
kataster nieruchomości

Obecnie pojęcie tożsame z ewidencją gruntów i budynków. Pojawiło się po raz pierwszy w polskim prawodawstwie w 1947 r. w dekrecie o katastrze gruntowym i budynkowym. Zgodnie z zapisami tego dekretu to oparty na mapie spis gruntów i budynków, stanowiący odrębny przedmiot własności. Na podstawie dekretu z 1955 r. kataster nieruchomości przemianowano na ewidencję gruntów i budynków.

kierownik prac geodezyjnych
kierownik prac geodezyjnych

Geodeta uprawniony, ustanowiony przez wykonawcę zgłoszonych prac geodezyjnych do kierowania tymi pracami. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 18 sierpnia 2020 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, Dz.U. z 2020 r. poz. 1429.

Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT)
Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT)

Usystematyzowany zbiór obiektów majątku trwałego, służący m.in. badaniom statystycznym, celom ewidencyjnym, a także ustalaniu stawek odpisów amortyzacyjnych. W ramach KŚT wyróżnia się 10 grup. Są to: grunty; budynki i lokale (spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego); obiekty inżynierii lądowej i wodnej; kotły i maszyny energetyczne; maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania; maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne; urządzenia techniczne; środki transportu; narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej nieklasyfikowane; inwentarz żywy.

kontur klasyfikacyjny
kontur klasyfikacyjny

Ciągły obszar gruntu, wyodrębniony w wyniku gleboznawczej klasyfikacji gruntów, który obejmuje grunty zaliczane do tej samej klasy bonitacyjnej.

Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT)
Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT)

Rejestr podziału terytorialnego Polski, który prowadzi Główny Urząd Statystyczny. TERYT składa się z kilku systemów składowych. Są to TERC, czyli system identyfikatorów i nazw jednostek podziału administracyjnego; SIMC, czyli system identyfikatorów i nazwy miejscowości; BREC, czyli system rejonów statystycznych i obwodów spisowych; NOBC, czyli system identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości i budynków.

lokal (samodzielny mieszkalny)
lokal (samodzielny mieszkalny)

Wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, Dz.U. z 2021 r. poz. 1048.

majątek trwały (aktywa trwałe)
majątek trwały (aktywa trwałe)

Część aktywów, których okres użytkowania wynosi więcej niż rok. Zgodnie z artykułem 3 ust. 1 pkt. 13 Ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r. , Dz.U. z 2021 r. poz. 217, aktywa trwałe nie są zaliczane do aktywów obrotowych. Innymi słowy, aktywami trwałymi są wszystkie te, których celem nie jest ich zużycie, sprzedaż lub inne wykorzystanie w bliskiej przyszłości.

mapa ewidencyjna (katastralna)
mapa ewidencyjna (katastralna)

Wizualizacja danych z ewidencji gruntów i budynków, zawierających: granice i numery działek ewidencyjnych; punkty graniczne; kontury budynków z oznaczeniem rodzaju budynku lub ich bloków, jeżeli istnieją, a także numery najwyższych kondygnacji budynków lub ich bloków, albo najniższych kondygnacji budynków podziemnych lub ich bloków oznaczonych liczbą ujemną; kontury użytków gruntowych i ich oznaczenia; kontury klasyfikacyjne i ich oznaczenia; występujące w obszarze mapy granice jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa i obrębów ewidencyjnych wraz z ich oznaczeniami; inne elementy, które nie kolidują z danymi ewidencyjnymi, a pozwalają na uczytelnienie treści mapy; nazwy ulic i placów oraz związane z nimi numery porządkowe, a także nazwy cieków, zbiorników wodnych i innych obiektów fizjograficznych; znaki graficzne siatki kwadratów, z których przynajmniej dwa widoczne w obszarze mapy powinny być opisane współrzędnymi. Integralną częścią mapy ewidencyjnej jest jej opis, który stanowią w szczególności: tytuł mapy, informacja o skali, informacja o lokalizacji obszaru przedstawionego na mapie, w tym identyfikator i nazwa jednostki ewidencyjnej oraz numer i nazwa obrębu ewidencyjnego. Mapy zasadnicze tworzy się w oparciu o informacje zawarte w bazie danych obiektów topograficznych (BDOT500). Mapę ewidencyjną generuje się w skali zapewniającej jej czytelność. Szczegółowość informacji pozwala na tworzenie map w skalach 1:500, 1:1000, 1:2000 oraz 1:5000. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 lipca 2021 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej, Dz.U. z 2021 r. poz. 1385. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U z 2021 r. poz. 1390.

mapa glebowo‑rolnicza
mapa glebowo‑rolnicza

Kartograficzne opracowanie przedstawiające podział przestrzeni rolniczej na kompleksy rolniczej przydatności gleb. Mapa glebowo‑rolnicza zawiera kompleksy przydatności gleb oraz informacje o typach, rodzajach i gatunkach gleb.

mapa klasyfikacyjna
mapa klasyfikacyjna

Kartograficzne przedstawienie wyników przeprowadzonej gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Sporządza się ją na kopii mapy ewidencyjnej.

mapa topograficzna
mapa topograficzna

Opracowanie kartograficzne o treści przedstawiającej elementy środowiska geograficznego powierzchni Ziemi i ich przestrzenne związki.

mapa zasadnicza
mapa zasadnicza

Wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawierające informacje o przestrzennym usytuowaniu: punktów osnowy geodezyjnej, działek ewidencyjnych, budynków, konturów użytków gruntowych, konturów klasyfikacyjnych, sieci uzbrojenia terenu, budowli i urządzeń budowlanych oraz innych obiektów topograficznych, a także wybrane informacje opisowe dotyczące tych obiektów. Mapy zasadnicze tworzy się w oparciu o informacje zawarte w bazie danych obiektów topograficznych (BDOT500). Szczegółowość informacji pozwala na tworzenie map w skalach 1:500, 1:1000, 1:2000 oraz 1:5000. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 lipca 2021 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej, Dz.U. z 2021 r. poz. 1385.

obręb ewidencyjny
obręb ewidencyjny

Obszar gruntów, usytuowany w granicach wsi, sołectw, zespołów urbanistycznych lub dzielnic czy osiedli miast; ewentualnie teren ograniczony naturalnymi granicami, wyznaczonymi przez cieki, linie kolejowe, ulice i inne obiekty fizjograficzne. Informacje o nazwach i numerach województw, powiatów, gmin, jednostek ewidencyjnych i obrębów znajdują się w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT)

podział nieruchomości
podział nieruchomości

Fizyczne wyodrębnienie części powierzchni ziemskiej (działki gruntowej), która w wyniku podjętej w przyszłości czynności prawnej może stanowić samodzielną nieruchomość gruntową albo wejść w skład innej nieruchomości. Prawne wyodrębnienie części działki może nastąpić tylko podczas wcześniejszego podziału nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta zatwierdzającej podział. Wyjątek stanowi podział nieruchomości rolnej i wydzielenie powierzchni co najmniej 0,3000 ha; w takim przypadku decyzja nie jest wydawana. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Dz.U. z 2021 r. poz. 1989.

rejestr budynków
rejestr budynków

Niemający obecnie umocowania prawnego raport, którego podstawą były dane ewidencyjne, traktujący o budynkach stanowiących odrębny, w odniesieniu do gruntu, przedmiot własności; rejestr sporządzany według przynależności budynków do poszczególnych jednostek rejestrowych budynków. Zawierał oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów związanych z poszczególnymi budynkami oraz informacje na temat właścicieli budynków, ich udziale w prawie własności, a także o zarządcach budynków Skarbu Państwa bądź jednostek samorządu terytorialnego i ich udziale w trwałym zarządzie.

użytek gruntowy
użytek gruntowy

Wykazywany w ewidencji gruntów i budynków podział gruntów ze względu na ich faktyczny sposób użytkowania lub zagospodarowania. Klasyfikacji jest 26 i każda oznaczona jest innymi literami. Przykładowe klasyfikacje i ich oznaczenia to m.in: grunty orne (R), sady (S), łąki trwałe (Ł), pastwiska trwałe (Ps), nieużytki (N), lasy (Ls), tereny mieszkaniowe (B), drogi (dr).

Ciągły obszar gruntu w granicach obrębu ewidencyjnego, wyodrębniony ze względu na faktyczny sposób użytkowania lub zagospodarowania, to kontur użytku gruntowego. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U. z 2021 r. poz. 1390.

wznowienie znaków granicznych
wznowienie znaków granicznych

Czynność (bez postępowania rozgraniczeniowego) wykonywana wówczas, gdy znaki uprzednio ustalone zostały przesunięte, uszkodzone lub zniszczone. Wznowienie znaków może być zrealizowane na zlecenie strony i przez geodetę, który posiada stosowne uprawnienia. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, Dz.U. z 2021 r. poz. 1990.

wypis z rejestru gruntów
wypis z rejestru gruntów

Podpisany przez upoważnionego pracownika dokument, zawierający zestawienie tabelaryczne dotyczące gruntów, budynków, lokali, czyli dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, m.in.: położenie nieruchomości, nazwę województwa, powiatu, jednostki ewidencyjnej, nazwę i numer obrębu ewidencyjnego, numer jednostki rejestrowej, odpowiednio: gruntów, budynków albo lokali. Wypis określa również użytki gruntowe, takie jak: grunty rolne, grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione, grunty zabudowane i zurbanizowane, grunty pod wodami i tereny różne. W ramach gruntów zabudowanych i zurbanizowanych rozróżnia się tereny: mieszkaniowe, rekreacyjno‑wypoczynkowe, komunikacyjne. Wypis z rejestru gruntów może zawierać też dane podmiotowe m.in.: właścicieli, opis prawa własności, adresy zameldowania na pobyt stały albo siedziby podmiotów. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, Dz.U. z 2021 r. poz. 1390.

wyrys z rejestru gruntów
wyrys z rejestru gruntów

Podpisany przez upoważnionego pracownika wyrys wykonany z mapy ewidencyjnej, przedstawiający - w graficznej formie - informacje zgromadzone w ewidencji gruntów i budynków.