Podstawowe pojęcia ekonomiczne w gospodarstwie rolnym
Koszty prowadzenia produkcji rolniczej
Koszty bezpośrednie to te związane z określoną produkcją. Zalicza się do nich koszt zakupu materiału siewnego, nawozów i środków ochrony roślin, pasz i innych. Wartość kosztów bezpośrednich rośnie wraz z zakresem produkcji.
Koszty pośrednie nazywane są kosztami ogólnogospodarczymi i są wspólne dla całego gospodarstwa. To koszt energii elektrycznej, wody, stosowanych paliw czy ubezpieczenie gospodarstwa.
Koszty amortyzacji to koszty wynikające ze stopniowego zużywania się środków trwałych, takich jak maszyny i urządzenia, czy konieczności aktualizacji oprogramowania w systemach rolnictwa precyzyjnego.
Opłacalność produkcji rolnej
Miarą opłacalności produkcji rolnej jest nadwyżka wartości produkcji nad kosztami (bezpośrednimi i pośrednimi) – przy czym za wartość produkcji ogółem przyjmuje się zarówno sumę wartości produkcji roślinnej oraz zwierzęcej sprzedanej na zewnątrz, jak również wartość produktów zużytych wewnątrz gospodarstwa (na przykład poplonów wykorzystanych w żywieniu krów).
Efektywność produkcji rolnej
Efektywność gospodarstwa ocenia się, porównując wartość produkcji uzyskanej z 1 ha uprawy lub od 1 zwierzęcia z bezpośrednimi kosztami jej uzyskania. Jest to tzw. nadwyżka bezpośrednia. Pozwala ona ocenić efekty finansowe różnych kierunków produkcji rolnej w zmiennej rzeczywistości gospodarczej.