Temat: Mieszko I - król pogan, książę chrześcijan

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

V. Polska w okresie wczesnopiastowskim. Uczeń:

1. sytuuje w czasie i przestrzeni państwo pierwszych Piastów oraz przedstawia jego genezę;

2. wyjaśnia okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa kulturowe, społeczne i polityczne chrystianizacji Polski; (…)

3. opisuje społeczeństwo Polski pierwszych Piastów.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają początki państwa polskiego

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• kim był Mieszko I i jakie miał zasługi;

• jak Piastowie stworzyli silne państwo;

• jakie osiągnięcia w polityce zewnętrznej miał Mieszko I;

• dlaczego przyjęcie chrztu było tak istotne dla młodego państwa.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i rozwiązać zadania.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, rozpoczynając burzę mózgów, o początki państwa polskiego. Następnie wynotowuje najważniejsze skojarzenia, jakie mają uczniowie.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, zwracając uwagę, że zanim przejdą do omawiania państwa Mieszka I, należy wyjaśnić, jak wyglądała sytuacja na ziemiach polskich przed X wiekiem. Co wiemy o tych terenach i ich dziejach.

2. Uczniowie czytają fragment kroniki Galla Anonima opisujący Mieszka I i wykonują Ćwiczenie 1. Następnie nauczyciel przybliża im państwo Mieszka I, wspominając m.in. o uznaniu zwierzchności cesarza Ottona I, sojuszu z Przemyślidami i małżeństwie z Dobrawą, chrzcie oraz oddaniu kraju pod opiekę św. Piotra. Uczniowie zapoznają się z dwoma tekstami źródłowymi (Ćwiczenie 2 i Ćwiczenie 3) i na ich podstawie układają podane w ćwiczeniach zdania według chronologii zdarzeń. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały wykonane poprawnie, i udziela informacji zwrotnej. Wyjaśnia przede wszystkim rolę i znaczenie chrztu oraz wejścia Polski w świat chrześcijański.

3. Następnie przedstawia podboje i politykę ekspansji prowadzoną przez władcę. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 4. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej..

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc) .

Faza podsumowująca

1. Podsumowując lekcję, uczniowie wykonują Polecenie 1, przypominając sobie najważniejsze wydarzenia z życia Mieszka I, oraz Ćwiczenie 5 (uzupełniają podany tekst). Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej. Następnie nauczyciel zadaje pytanie, rozpoczynając dyskusję, jak możemy ocenić Mieszka I i jego dokonania. Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią oni własną pracę na lekcji, aktywność swoją oraz kolegów i koleżanek. Ocenią również jakie treści były dla nich interesujące, co im się podobało a co należałoby zmienić lub poprawić .

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Zastanów się, jakie skutki dla mieszkańców państwa Mieszka I przyniosło przyjęcie chrztu? Jak myślisz, czy taka decyzja spotkała się z zadowoleniem jego podwładnych? .

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Mieszko I–ruler of Pagans, Duke of Christians

Mieszko I is considered to be the first historical ruler of Poland. Unfortunately, we do not have much information about his predecessors and their country. It is widely accepted that the country of the Polans – the tribe from which Mieszko was, was one of many countries that functioned in this area in those times. It is hard to say whether the people of those countries cooperated with each other and if they had common goals. The only thing that is accepted as fact is that before 10th century on the territory of Poland there was no political community which would have a larger territory.

This situation changed in the 10th century, when the country lead by the Piasts began to grow stronger and stronger. The Polans conquered Polish lands, taking over the entire Wielkopolska area around the middle of the 10th century. The success was achieved thanks to incredible leadership skills and the ruler having the support of a team of warriors. This can be attested by a relation of a Jewish merchant, Ibrahim ibn Yaqub, from the 2nd half of the 10th century. He had first news about a developing country lead by Duke Mieszko, who ruled over extensive lands.

A turning point in the history of the land of Mieszko I was the alliance he formed in 965 with Boleslaus I, Duke of Bohemia of the Přemyslid dynasty. As a result, he married the daughter of the duke, Doubravka, who most probably influenced him to accept baptism in 966. The reason for this decision can be noticed in the interior policy – higher authority and position of the Duke, as well as foreign affairs – it made the ruler of Polan tribe an equal partner among Christian rulers. The baptism of the ruler, and also of the country ruled by Mieszko, entered the world of Latin culture. Thanks to the numerous endeavours of the ruler, it was possible to have relations with the Christian world and to create a missionary bishopric in Poznań, subjected directly to the Pope. The head of that bishopric was bishop Jordan. It was a great political success, as it allowed to retain independence from the German church hierarchy that laid claim to the authority over the Christianized Slavs and it was probably caused by the fact that the country was given to the Holy See as a St. Peter’s gift. The circumstances of that event are unclear.

Accepting Christianity and alliances with Christian rulers allowed for a stronger expansion. Thanks to the support of the Emperor, he won against the Veleti who lived in the Pomerania region, then he won against the Margrave Odo I, Margrave of the Saxon Ostmark in Battle of Cedynia in 972. During that time, he had connections with German aristocracy, which resulted in his marriage to Oda of Haldensleben, a relative of the Emperor. He had numerous victories in the south of the country, after breaking the alliance with the dukes of Bohemia, he took control of Wrocław and took Silesia away from them. The ruler died in 992 and was probably buried in the Cathedral of Poznań.