Rzymianie czcili wielu bogów. Wznieśli nawet świątynię dedykowaną wszystkim bogom – Pantheon. Byli także bardzo zabobonni. Czcili wiele przedmiotów „na wszelki wypadek”, gdyby podlegały władzy lub stanowiły siedzibę jakiegoś nieznanego bóstwa.
R1Tuy8GQjOrqq1
Ilustracja przedstawia dzieło Giovanniego Paniniego pt. „Wejście do panteonu”. Widzimy wnętrze rzymskiego Panteonu, świątyni poświęconej Bogom. W okrągłej budowli, zwieńczonej kopułą, znajdują się ludzie, zarówno turyści, jak i Rzymianie. Niektórzy stoją w grupach i rozmawiają, inni podziwiają wnętrze budowli, jeszcze inni klęczą przed kaplicami grobowymi i się modlą. Kaplice grobowe znajdują się w murze ściany podpierającej kopułę, naprzemiennie we wnękach prostokątnych i półkolistych. Przed każdą półkolistą wnęką osadzone zostały po dwie kolumny, wspierające kopułę.
Giovanni Paolo Panini, „Wejście do panteonu”, 1734 r., National Gallery of Art., Londyn, Anglia, wikimedia.org, domena publiczna
Dziś zapoznasz się z Hymnem do Diany autorstwa Gajusza Waleriusza KatullusaGajusz Waleriusz Katullus (Gaius Valerius Catullus)Gajusza Waleriusza Katullusa. Struktura utworu wiele mówi o rzymskiej pobożności i obrzędowości. Utwór rozpoczyna się wezwaniem do uczczenia Diany, kolejne strofy przedstawiają jej pochodzenie, elementy świata i dziedziny życia, za które była odpowiedzialna. Hymn kończy prośba o to, by Diana obdarzała Rzymian swymi łaskami i wspierała ich tak, jak czyniła to do tej pory. Charakterystyczne dla Rzymskiej obrzędowości jest wymienianie wielu przydomków bóstwa (którego echem w chrześcijaństwie są litanie) - Rzymianie w obawie przed tym, by nie pominąć jakiegokolwiek przydomku i nie urazić tym boga, starali się wymieniać wszystkie przydomki danego bóstwa, jakie znali. By zabezpieczyć się przed ewentualnym pominięciem któregoś z nich, często do swych modlitw wplatali formułę: lub jakimkolwiek lubisz być zwany/zwana imieniem. W Hymnie do Diany funkcję takiej formuły pełni zdanie: sīs quōcumque tibī placet. – bądź tam, gdzie tylko zechcesz.
R1GBjwJYbtXQr1
Ilustracja przedstawia rzeźbę wykonaną z białego marmuru. Jest to Diana, przy boku której stoi mały jeleń. Młoda, piękna bogini ubrana jest w chiton i sandały. Głowę zwróconą ma w prawą stronę, prawą ręką sięga po strzałę, znajdującą się w kołczanie, umieszczonym na plecach. W lewej ręce prawdopodobnie trzyma łuk – obecnie zachował się tylko fragment łuku, część łęczyska trzymana we wnętrzu dłoni. Jeleń, znajdujący się przy lewej nodze Diany, stoi na dwóch nogach.
Leochares, „Diana”, I/II wiek n.e., Wersal w Galerii Kariatyd w Luwrze, wikimedia.org, CC BY 2.5
Diana była utożsamiana z grecką Artemidą, czczoną m.in. jako bogini lasów i płodności. Często przedstawiano ją jako myśliwą z łukiem w ręku i złowioną zwierzyną lub jako kobietę z wieloma piersiami – takie wyobrażenie Artemidy (Diany) jest znane pod nazwą Artemidy z Efezu.
R14ExRQHtBoqE1
Ilustracja przedstawia rzeźbę Artemidy z Efezu. Głowa, ręce oraz stopy są w kolorze czarnym. Ubrana jest jakby w białą suknię, na której znajdują się małe rzeźby zwierząt. Kobieta jest przestawiona z wieloma piersiami, trzy rzędy piersi umieszczone zostały w dolnej części korpusu.
„Rzymska kopia greckiego posągu Artemidy z Efezu”, II wiek p.n.e., Muzea Kapitolińskie, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Szczególnym miejscem kultu Artemidy (Diany) była grecka wyspa Delos, gdzie według mitu, Latona, znienawidzona i ścigana przez Herę (Junonę) za swój romans z Zeusem (Jowiszem) znalazła schronienie i urodziła Dianę.
RWQtRgfknAYPw1
Ilustracja przedstawia dzieło Marcantonio Franceschiniego pt. „Narodziny Apollina i Diany”. Na polanie, pod drzewem, oparta o kamień leży kobieta i spogląda na swoje dzieci – dwójkę gołych niemowląt, dziewczynkę i chłopczyka, leżących na białym płótnie. Grubiutkie niemowlęta głowy mają zwrócone ku matce. Kobieta ubrana jest w brązową suknię, nogi okryte ma niebieskim materiałem, na którym też leży. Odsłoniętą ma prawą pierś. Otacza ją roślinność w ciemnozielonych kolorach. Na drugim planie, na niebie widać kobietę w biało-niebieskim stroju. Leży na chmurach i grozi palcem młodej matce.
Film animowany Translatorium. Film składa się z dwóch część. Pierwsza część ukazuje pochodzenie Diany (tj. z romansu Jowisza z Latoną) i moment jej przyjścia na świat. Druga przedstawia części świata i dziedziny życia podporządkowane Dianie. Na ekranie widać mężczyznę z długimi rozwianymi włosami, w lewej ręce trzyma żółty piorun. Na ramiona zarzuconą ma błękitną, długą pelerynę. Patrzy na stojącą przed nim kobietę o ciemnych upiętych w kok włosach. Ubrana jest w błękitną długą suknię. Następnie pojawiają się kolejne sceny romansu. W trakcie animacji lektor czyta następujące informacje: A: Ecce Iuppiter, deus Rōmānus. Iuppiter (Graecē Zeus) est rex omnium deōrum. B: Eius uxor est Iūnō (Graecē Hera). C: Quamquam Iuppiter Iūnōnem uxōrem habet, multās aliās fēminās et deās amat. D: Ūna ex iīs deābus, quās Iuppiter amat, est Lātōna. E: Lātōna cum Iove gravida est. F: Iūnō expellit eam ē sēdibus deōrum. G: Lātōna fugit in insulam, cuius nōmen est Dēlos, H: et ibi prope olīvam liberōs parit: I: Apollinem et Diānam. A: Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae, B: eius frāter est Apollō. C: Quārum rērum dea est Diāna? D: Diāna est dea: E: montium, F: silvārum, G: saltuum, H: amnium, I: lūnae J: et frūgum. K: Diānam invocant fēminae puerperae, id est fēminae, quae liberōs pariunt. L: Diāna implet casulās agricolārum bonīs frūgibus usque tectum
Film animowany Translatorium. Film składa się z dwóch część. Pierwsza część ukazuje pochodzenie Diany (tj. z romansu Jowisza z Latoną) i moment jej przyjścia na świat. Druga przedstawia części świata i dziedziny życia podporządkowane Dianie. Na ekranie widać mężczyznę z długimi rozwianymi włosami, w lewej ręce trzyma żółty piorun. Na ramiona zarzuconą ma błękitną, długą pelerynę. Patrzy na stojącą przed nim kobietę o ciemnych upiętych w kok włosach. Ubrana jest w błękitną długą suknię. Następnie pojawiają się kolejne sceny romansu. W trakcie animacji lektor czyta następujące informacje: A: Ecce Iuppiter, deus Rōmānus. Iuppiter (Graecē Zeus) est rex omnium deōrum. B: Eius uxor est Iūnō (Graecē Hera). C: Quamquam Iuppiter Iūnōnem uxōrem habet, multās aliās fēminās et deās amat. D: Ūna ex iīs deābus, quās Iuppiter amat, est Lātōna. E: Lātōna cum Iove gravida est. F: Iūnō expellit eam ē sēdibus deōrum. G: Lātōna fugit in insulam, cuius nōmen est Dēlos, H: et ibi prope olīvam liberōs parit: I: Apollinem et Diānam. A: Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae, B: eius frāter est Apollō. C: Quārum rērum dea est Diāna? D: Diāna est dea: E: montium, F: silvārum, G: saltuum, H: amnium, I: lūnae J: et frūgum. K: Diānam invocant fēminae puerperae, id est fēminae, quae liberōs pariunt. L: Diāna implet casulās agricolārum bonīs frūgibus usque tectum
Film animowany Translatorium. Film składa się z dwóch część. Pierwsza część ukazuje pochodzenie Diany (tj. z romansu Jowisza z Latoną) i moment jej przyjścia na świat. Druga przedstawia części świata i dziedziny życia podporządkowane Dianie. Na ekranie widać mężczyznę z długimi rozwianymi włosami, w lewej ręce trzyma żółty piorun. Na ramiona zarzuconą ma błękitną, długą pelerynę. Patrzy na stojącą przed nim kobietę o ciemnych upiętych w kok włosach. Ubrana jest w błękitną długą suknię. Następnie pojawiają się kolejne sceny romansu. W trakcie animacji lektor czyta następujące informacje: A: Ecce Iuppiter, deus Rōmānus. Iuppiter (Graecē Zeus) est rex omnium deōrum. B: Eius uxor est Iūnō (Graecē Hera). C: Quamquam Iuppiter Iūnōnem uxōrem habet, multās aliās fēminās et deās amat. D: Ūna ex iīs deābus, quās Iuppiter amat, est Lātōna. E: Lātōna cum Iove gravida est. F: Iūnō expellit eam ē sēdibus deōrum. G: Lātōna fugit in insulam, cuius nōmen est Dēlos, H: et ibi prope olīvam liberōs parit: I: Apollinem et Diānam. A: Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae, B: eius frāter est Apollō. C: Quārum rērum dea est Diāna? D: Diāna est dea: E: montium, F: silvārum, G: saltuum, H: amnium, I: lūnae J: et frūgum. K: Diānam invocant fēminae puerperae, id est fēminae, quae liberōs pariunt. L: Diāna implet casulās agricolārum bonīs frūgibus usque tectum
A: Ecce Iuppiter, deus Rōmānus. Iuppiter (Graecē Zeus) est rex omnium deōrum. B: Eius uxor est Iūnō (Graecē Hera). C: Quamquam Iuppiter Iūnōnem uxōrem habet, multās aliās fēminās et deās amat. D: Ūna ex iīs deābus, quās Iuppiter amat, est Lātōna. E: Lātōna cum Iove gravida est. F: Iūnō expellit eam ē sēdibus deōrum. G: Lātōna fugit in insulam, cuius nōmen est Dēlos, H: et ibi prope olīvam liberōs parit: I: Apollinem et Diānam.
A: Diana jest córką Jowisza i Latony. B: Jej bratem jest Apollon. C: Czego boginią jest Diana? D: Diana jest boginią: E: gór, F: lasów, G: dolin, H: strumieni, I: księżyca, J: i zbiorów. K: Dianę wzywają kobiety w połogu, to znaczy kobiety, które rodzą dzieci. L: Diana wypełnia chaty rolników aż po dach dobrymi zbiorami.
A: Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae, B: eius frāter est Apollō. C: Quārum rērum dea est Diāna? D: Diāna est dea: E: montium, F: silvārum, G: saltuum, H: amnium, I: lūnae J: et frūgum. K: Diānam invocant fēminae puerperae, id est fēminae, quae liberōs pariunt. L: Diāna implet casulās agricolārum bonīs frūgibus usque tectum.
A: Diana jest córką Jowisza i Latony. B: Jej bratem jest Apollon. C: Czego boginią jest Diana? D: Diana jest boginią: E: gór, F: lasów, G: dolin, H: strumieni, I: księżyca, J: i zbiorów. K: Dianę wzywają kobiety w połogu, to znaczy kobiety, które rodzą dzieci. L: Diana wypełnia chaty rolników aż po dach dobrymi zbiorami.
Utwór muzyczny Tyrtarion - Hymnus Dianae. Kompozycja ma tempo umiarkowane. Cechuje ją radosny i taneczny charakter. Wykonywany jest przez głosy męski przy akompaniamencie zespołu instrumentalnego.
Utwór muzyczny Tyrtarion - Hymnus Dianae. Kompozycja ma tempo umiarkowane. Cechuje ją radosny i taneczny charakter. Wykonywany jest przez głosy męski przy akompaniamencie zespołu instrumentalnego.
Źródło: Catullus - Edited with Textual and Interpretative Commentary by D.F.S. Thomson, Toronto 1997. Tłumaczenie: Katullus „ Poezje wszystkie”, Kraków 2013
Zadania
R1J8uoryLsZ5C
Ćwiczenie 1
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. VERUM Możliwe odpowiedzi: 1. Apollō est fīlius Diānae. 2. Diāna est dea marium et flūminum. 3. Diāna est dea frūgum. 4. Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae. 5. Lātōna ā Iūnōne expulsa est. 6. Iuppiter Lātōnam amābat. 7. Fēminae puerperae Iūnōnem Lūcīnam invocant. FALSUM Możliwe odpowiedzi: 1. Apollō est fīlius Diānae. 2. Diāna est dea marium et flūminum. 3. Diāna est dea frūgum. 4. Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae. 5. Lātōna ā Iūnōne expulsa est. 6. Iuppiter Lātōnam amābat. 7. Fēminae puerperae Iūnōnem Lūcīnam invocant.
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. VERUM Możliwe odpowiedzi: 1. Apollō est fīlius Diānae. 2. Diāna est dea marium et flūminum. 3. Diāna est dea frūgum. 4. Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae. 5. Lātōna ā Iūnōne expulsa est. 6. Iuppiter Lātōnam amābat. 7. Fēminae puerperae Iūnōnem Lūcīnam invocant. FALSUM Możliwe odpowiedzi: 1. Apollō est fīlius Diānae. 2. Diāna est dea marium et flūminum. 3. Diāna est dea frūgum. 4. Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae. 5. Lātōna ā Iūnōne expulsa est. 6. Iuppiter Lātōnam amābat. 7. Fēminae puerperae Iūnōnem Lūcīnam invocant.
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. Przeciągnij zdania prawdziwe w pole VERUM, zdania fałszywe w pole FALSUM.
Apollō est fīlius Diānae., Diāna est dea marium et flūminum., Diāna est dea frūgum., Iuppiter Lātōnam amābat., Fēminae puerperae Iūnōnem Lūcīnam invocant., Lātōna ā Iūnōne expulsa est., Diāna est fīlia Iovis et Lātōnae.
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Chłopcy i dziewczęta całkowicie oddani w wierze Dianie śpiewają hymn na jej cześć. 2. Diana jest boginią gór, zieleniących się lasów, ukrytych leśnych pastwisk i jarów oraz szumiących strumieni. 3. Diana jako księżyc odmierza bieg lat swym comiesięcznym kursem po niebie. 4. Diana wypełnia chaty rolników dobrymi plonami aż po dach. 5. Diana wspiera lud rzymski od zarania dziejów. 6. Diana jest córką Junony porzuconą przez nią pod drzewkiem oliwnym na wyspie Delos. 7. Rodzące kobiety przeklinają Dianę (pod imieniem Junony Lucyńskiej) obwiniając ją za bóle porodowe.
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Chłopcy i dziewczęta całkowicie oddani w wierze Dianie śpiewają hymn na jej cześć. 2. Diana jest boginią gór, zieleniących się lasów, ukrytych leśnych pastwisk i jarów oraz szumiących strumieni. 3. Diana jako księżyc odmierza bieg lat swym comiesięcznym kursem po niebie. 4. Diana wypełnia chaty rolników dobrymi plonami aż po dach. 5. Diana wspiera lud rzymski od zarania dziejów. 6. Diana jest córką Junony porzuconą przez nią pod drzewkiem oliwnym na wyspie Delos. 7. Rodzące kobiety przeklinają Dianę (pod imieniem Junony Lucyńskiej) obwiniając ją za bóle porodowe.
Zapoznaj się z tekstem i oceń, czy poniższe informacje zgadzają się z jego treścią czy nie. Zaznacz zdania prawdziwe.
Chłopcy i dziewczęta całkowicie oddani w wierze Dianie śpiewają hymn na jej cześć.
Diana jest boginią gór, zieleniących się lasów, ukrytych leśnych pastwisk i jarów oraz szumiących strumieni.
Diana jako księżyc odmierza bieg lat swym comiesięcznym kursem po niebie.
Diana wypełnia chaty rolników dobrymi plonami aż po dach.
Diana wspiera lud rzymski od zarania dziejów.
Diana jest córką Junony porzuconą przez nią pod drzewkiem oliwnym na wyspie Delos.
Rodzące kobiety przeklinają Dianę (pod imieniem Junony Lucyńskiej) obwiniając ją za bóle porodowe.
R1WfqF0wG88N8
Ćwiczenie 4
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Ubī Lātōna Diānam pōsuit, postquam eam pepercit? Możliwe odpowiedzi: 1. prope silvam, 2. prope Dēliam olīvam, 3. in montibus
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Ubī Lātōna Diānam pōsuit, postquam eam pepercit? Możliwe odpowiedzi: 1. prope silvam, 2. prope Dēliam olīvam, 3. in montibus
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Ubī Lātōna Diānam pōsuit, postquam eam pepercit?
prope silvam
prope Dēliam olīvam
in montibus
R6ZSq67hvzV49
Ćwiczenie 5
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iuppiter est: Możliwe odpowiedzi: 1. Apollinis frāter, 2. Apollinis pater, 3. Apollinis fīlius
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iuppiter est: Możliwe odpowiedzi: 1. Apollinis frāter, 2. Apollinis pater, 3. Apollinis fīlius
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iuppiter est:
Apollinis frāter
Apollinis pater
Apollinis fīlius
R1BPEHvBcLqKY
Ćwiczenie 6
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iūnō est: Możliwe odpowiedzi: 1. māter Apollinis, 2. Dea Graeca, 3. Uxor Iovis
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iūnō est: Możliwe odpowiedzi: 1. māter Apollinis, 2. Dea Graeca, 3. Uxor Iovis
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Iūnō est:
māter Apollinis
Dea Graeca
Uxor Iovis
R1EukBxvw2i5s
Ćwiczenie 7
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Diāna Graecē est: Możliwe odpowiedzi: 1. Aphrodiīte, 2. Hēra, 3. Arthēmis
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Diāna Graecē est: Możliwe odpowiedzi: 1. Aphrodiīte, 2. Hēra, 3. Arthēmis
Lege textum et respondē rogāta: Po zapoznaniu się z tekstem lub prezentacją odpowiedz na pytanie: Diāna Graecē est:
Aphrodiīte
Hēra
Arthēmis
Słowniki
Słownik pojęć
Afereza
Afereza
zjawisko fonetyczne polegające na pomijaniu samogłoski e w nagłosie form czasownika esse, gdy występuje on po wyrazie zakończonym na samogłoskę lub – um, np.: illa est – ill’est, quantum est – quantum‘st.
Elizja
Elizja
zjawisko fonetyczne w poezji łacińskiej polegające na pomijaniu w wymowie końcowych samogłosek wyrazów (także końcówek -um, -am, -em), gdy kolejny wyraz rozpoczyna się od samogłoski (lub h), np. ill(a) oculis.
Gajusz Waleriusz Katullus (Gaius Valerius Catullus)
Gajusz Waleriusz Katullus (Gaius Valerius Catullus)
rzymski poeta żyjący w I wieku przed Chrystusem. Należał do neoteryków (zobacz niżej). Do naszych czasów zachował się zbiór jego wierszy składający się ze 116 utworów.
Glikonej (strofa glikonejska)
Glikonej (strofa glikonejska)
starożytna miara metryczna (stropha Glyconia) stosowana m.in. przez Katullusa. Schemat metrycznym6a66ff8a928e19cb_0000000000009Schemat metryczny
Neoterycy
Neoterycy
tzw. poetae novi, grupa poetów, do których zaliczany był Gajusz Waleriusz Katullus (Gaius Valerius Catullus), działających w Rzymie w połowie I wieku przed Chrystusem. Poeci ci zrywali z wcześniejszą rzymską tradycją literacką polegającą na pisaniu długich eposów historycznych (wychwalających czyny wielkich bohaterów). Wzorowali się na poezji hellenistycznej, tworzyli zbiory krótkich wierszy.
Poezja metryczna
Poezja metryczna
poezja opierająca się na rytmie, uzyskiwanym dzięki odpowiedniemu ułożeniu sylab długich i krótkich w wersie tak. Istniało wiele wzorów (schematów) metrycznych.
Słownik łacińsko‑polski
Rnoji2Rm8BpOb1
Słownik łacińsko‑polski.
Słownik łacińsko‑polski.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
m6a66ff8a928e19cb_0000000000009
RlYUIGeJz0Q67
Ilustracja przedstawiająca schemat metryczny.
Schemat metryczny, online-skills, CC BY 3.0
Galeria dzieł sztuki
R1Tuy8GQjOrqq1
Ilustracja przedstawia dzieło Giovanniego Paniniego pt. „Wejście do panteonu”. Widzimy wnętrze rzymskiego Panteonu, świątyni poświęconej Bogom. W okrągłej budowli, zwieńczonej kopułą, znajdują się ludzie, zarówno turyści, jak i Rzymianie. Niektórzy stoją w grupach i rozmawiają, inni podziwiają wnętrze budowli, jeszcze inni klęczą przed kaplicami grobowymi i się modlą. Kaplice grobowe znajdują się w murze ściany podpierającej kopułę, naprzemiennie we wnękach prostokątnych i półkolistych. Przed każdą półkolistą wnęką osadzone zostały po dwie kolumny, wspierające kopułę.
Giovanni Paolo Panini, „Wejście do panteonu”, 1734 r., National Gallery of Art., Londyn, Anglia, wikimedia.org, domena publiczna
R1GBjwJYbtXQr1
Ilustracja przedstawia rzeźbę wykonaną z białego marmuru. Jest to Diana, przy boku której stoi mały jeleń. Młoda, piękna bogini ubrana jest w chiton i sandały. Głowę zwróconą ma w prawą stronę, prawą ręką sięga po strzałę, znajdującą się w kołczanie, umieszczonym na plecach. W lewej ręce prawdopodobnie trzyma łuk – obecnie zachował się tylko fragment łuku, część łęczyska trzymana we wnętrzu dłoni. Jeleń, znajdujący się przy lewej nodze Diany, stoi na dwóch nogach.
Leochares, „Diana”, I/II wiek n.e., Wersal w Galerii Kariatyd w Luwrze, wikimedia.org, CC BY 2.5
R14ExRQHtBoqE1
Ilustracja przedstawia rzeźbę Artemidy z Efezu. Głowa, ręce oraz stopy są w kolorze czarnym. Ubrana jest jakby w białą suknię, na której znajdują się małe rzeźby zwierząt. Kobieta jest przestawiona z wieloma piersiami, trzy rzędy piersi umieszczone zostały w dolnej części korpusu.
„Rzymska kopia greckiego posągu Artemidy z Efezu”, II wiek p.n.e., Muzea Kapitolińskie, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RWQtRgfknAYPw1
Ilustracja przedstawia dzieło Marcantonio Franceschiniego pt. „Narodziny Apollina i Diany”. Na polanie, pod drzewem, oparta o kamień leży kobieta i spogląda na swoje dzieci – dwójkę gołych niemowląt, dziewczynkę i chłopczyka, leżących na białym płótnie. Grubiutkie niemowlęta głowy mają zwrócone ku matce. Kobieta ubrana jest w brązową suknię, nogi okryte ma niebieskim materiałem, na którym też leży. Odsłoniętą ma prawą pierś. Otacza ją roślinność w ciemnozielonych kolorach. Na drugim planie, na niebie widać kobietę w biało-niebieskim stroju. Leży na chmurach i grozi palcem młodej matce.