bg‑azure

Nel seguente testo troverai un menu di tipici piatti italiani. Analizzalo attentamente.

W poniższym tekście znajduje się menu z typowymi daniami kuchni włoskiej. Przeanalizuj je uważnie.

Elżbieta Tomasi-Kapral, Justyna Groblińska Ristorante Buon Gusto

Cari ospiti,

il nostro nuovo menu ѐ prontoprontopronto! Ecco la nostra propostala proposta (f)proposta per la stagione estivala stagione (f) estivastagione estiva.

Antipasti

Formaggi mistimistomisti – 10,00 €
Bruschette olio e pomodoroBruschette olio e pomodoroBruschette olio e pomodoro – 5,00 €
Salumi misti – 12,00 €

Primi Piatti

Risotto ai funghiil fungo (m)funghi – 10,00 €
Tagliatelle al ragùTagliatelle al ragùTagliatelle al ragù – 13,00 €
Spaghetti alla carbonaraSpaghetti alla carbonaraSpaghetti alla carbonara – 10,00 €

Secondi Piatti

Cotoletta di polloil pollo (m)pollo alla milanese – 8,00 €
Filetto di manzoil manzo (m)manzo alla griglia – 11,00 €

Pizza

Margherita – 5,00 €
(pomodoro, mozzarella, basilico, olio d’oliva)
Prosciutto cotto – 7,00 €
(pomodoro, mozzarella, prosciutto cottoil prosciutto (m) cottoprosciutto cotto, olio d’oliva)
Quattro formaggi – 10,00 €
(mozzarella, parmigiano, pecorino, gorgonzola)
Verdure – 8,00 €
(pomodoro, mozzarella, verdure di stagione: peperone, melanzana, zucchina)
Capricciosa – 7,50 €
(pomodoro, mozzarella, prosciutto, funghi, carciofiil carciofo (m)carciofi)
Tonno – 7,00 €
(pomodoro, mozzarella, tonnoil tonno (m)tonno, olio d’oliva)

Contorni

Patatine frittePatatine frittePatatine fritte – 3,00 €
Patate lessele patate (f) lessePatate lesse – 3,00 €
Verdure grigliate – 3,00 €
Insalata mista – 3,00 €

Dolci

Macedonia di frutta di stagioneMacedonia di frutta di stagioneMacedonia di frutta di stagione – 3,50 €
Panna cotta – 4,00 €
Tiramisù – 4,00 €

Bevande

Acqua minerale naturale – 2,00 €
Acqua minerale gassatal’acqua (f) minerale gassataAcqua minerale gassata – 2,00 €
Spremuta di aranciala spremuta (f)Spremuta di arancia – 4,00 €
Bibite in lattinala bibita (f) in lattinaBibite in lattina – 3,00 €

Caffè

2,00 €

Se volete prenotare un tavoloprenotare il tavoloprenotare un tavolo potete chiamarci (+39 873 642 091) oppure scriverci una e‑mail: buongusto@ristorante.it.
Potete gustare i nostri piatti anche a casa vostra, ordinandoli da asportoordinare da asportoordinandoli da asporto.

1 Źródło: Justyna Groblińska, Elżbieta Tomasi-Kapral, Ristorante Buon Gusto, licencja: CC BY 3.0.
1
Esercizio 1

Abbina i nomi dei piatti alle immagini.

Dopasuj nazwy dań do ilustracji.

RdhCSl7wTbTGq
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, grafika: Pixabay.com, Unsplash.com, Wikipedia.org, (Ivan Vighetto), licencja: CC BY 3.0.

Abbina i nomi in italiano alle loro traduzioni in polacco.

Połącz nazwy w języku włoskim z ich polskimi tłumaczeniami.

R1SjqGSUfRLtK
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Esercizio 2

Vero o falso?

Prawda czy fałsz?

R1VkzKhbjsYcD
Łączenie par. . Il ristorante Buon Gusto ha un nuovo menu.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Al ristorante Buon Gusto non ci sono piatti vegetariani.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. I clienti possono ordinare i piatti da asporto.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zamawianie we włoskich restauracjach i czasownik prendere

W menu restauracji Buon Gusto znajdują się podstawowe kategorie dań, jakie możesz spotkać we włoskich restauracjach. Są to: antipasti, primi piatti, secondi piatti, pizze, contorni, dolcibevande. Co kryje się pod tymi nazwami?

  • l’antipasto (m) / gli antipastito przystawki, czyli małe porcje różnych dań (spożywane na zimno lub na ciepło) serwowane przed daniem głównym;

  • il primo piatto (m) / i primi piattito pierwsze dania. Kategoria ta obejmuje zupy (we Włoszech nie są jadane tak często jak w Polsce), ale przede wszystkim dania przygotowane na bazie różnego rodzaju makaronu czy ryżu (w zależności od regionu);

  • il secondo piatto (m) / i secondi piattito drugie dania. Zawierają potrawy przygotowane na bazie różnego rodzaju mięs czy ryb;

  • il contorno (m) / i contornisą to dodatki do dań głównych, czyli np. warzywa (gotowane, zapiekane, surowe), sałaty, ale też ziemniaki (gotowane, zapiekane, smażone) itp. Dodatki serwowane są zazwyczaj wraz z daniem drugim, często na oddzielnym talerzu;

  • il dolce (m) / i dolci – to deser. We Włoszech kategoria ta obejmuje nie tylko różnego rodzaju ciasta, kremy i lody, ale również owoce, które Włosi chętnie jedzą po obiedzie, również w formie sałatki owocowejla macedonia;

  • la bevanda (f) / le bevandeto napoje. Podobnie jak w restauracjach polskich, również we Włoszech możemy zamówić zimne napojele bevande fredde. Na koniec całego posiłku wielu Włochów zamówi kawęil caffè.

Wszystkie te kategorie razem stanowią menu completokompletne menu, ale oczywiście nie musisz zamawiać dania z każdej kategorii, każdy decyduje o tym, ile chce zjeść i zamawia tylko to, na co ma ochotę.

  • la pizza (f) / le pizzepizza we włoskiej karcie dań stanowi oddzielną kategorię.

Włoskie restauracje, podobnie jak polskie, oferują swoim gościom oprócz menu fissostałego menu – również piatto del giornodanie dnia – albo menu della settimanamenu na aktualny tydzień.

Zwróć teraz uwagę na poniższe zwroty. Warto je zapamiętać, bo dzięki nim złożysz zamówienie w restauracji czy poprosisz o rachunek. Niektóre z nich wystąpiły już w tekście źródłowym i zostaną wykorzystane w filmie.

RO1GbIbdI3Czz
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.

L’ospite (gość)
Ordinare - zamawiać

Il cameriere (kelner)
Ordinare - zamawiać

Posso avere il menu? – Czy mogę poprosić o menu?

Cosa avete di buono oggi? – Co macie dzisiaj dobrego?

Io so già cosa prendo. – Już wiem, co zamówię.

Vorrei... – Chciałbym/Chciałabym...

Prendo... – Zamawiam (dosł. biorę)...

Per me... – Dla mnie...

Posso prendere l’ordinazione? – Czy mogę przyjąć zamówienie?

Avete già scelto? – Czy już wybraliście?

Cosa prende/prendete? – Co Pan/Pani zamawia/ zamawiacie?

Da bere? – Coś do picia?

Da mangiare? – Coś do jedzenia?

Vuole/Volete ancora qualcosa? – Czy chce Pan/Pani/ chcecie coś jeszcze?

L’ospite (gość)
Chiedere il conto - prosić rachunek

Il cameriere (kelner)
Chiedere il conto - prosić rachunek

Mi scusi, vorrei pagare.
Przepraszam Pana/Panią, chciałbym/chciałabym zapłacić.

(Può portarmi) il conto per favore? 
Czy mógłby Pan/Pani przynieść mi rachunek?/
Poproszę rachunek.

Il resto ѐ per Lei. 
 Reszta dla Pana/Pani.

Tenga pure il resto. 
 Proszę zatrzymać resztę.

Conto unico o separato?

Płacicie razem czy osobno?

Ecco il conto./Eccolo. 
 Oto rachunek.

Sono... euro. 
 Do zapłaty... euro.

Grazie. 
Dziękuję.

Grazie mille.
Dziękuję bardzo.

W tym materiale często pojawia się czasownik prendere (brać, zamawiać). Jest to regularny czasownik należący do koniugacji II i odmienia się następująco:

R1aY7VcMBm691
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.

persona

singolare

persona

plurale

io

prendo

noi

prendiamo

tu

prendi

voi

prendete

lui/lei

prende

loro

prendono

ReY8iJUSiwNIY
Appunti:  (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga

l’acqua (f) minerale gassata
l’acqua (f) minerale gassata
R1AJXZYoeCwkL1
Nagranie dźwiękowe

woda mineralna gazowana

RZPQmA0lHHnDo1
Nagranie dźwiękowe
alla griglia
alla griglia
Rp7qtbDaIhZZN1
Nagranie dźwiękowe

z rusztu

R1Orx7HTgFu4H1
Nagranie dźwiękowe
la bibita (f) in lattina
la bibita (f) in lattina
RBLhiV5TVYOlc1
Nagranie dźwiękowe

napój w puszce

R17hGVqDQvcrp1
Nagranie dźwiękowe
la bruschetta (f)
la bruschetta (f)
R197QrrOUqARG1
Nagranie dźwiękowe

rodzaj włoskiej grzanki z opiekanego chleba

R1GBTN8Fh7ZUY1
Nagranie dźwiękowe
il carciofo (m)
il carciofo (m)
R1I2T2GOLprCq1
Nagranie dźwiękowe

karczoch

RZXH9tG6WblvB1
Nagranie dźwiękowe
fritto
fritto
RMPQ6BzuCvGVn1
Nagranie dźwiękowe

smażony

R1K7McaAHnaL31
Nagranie dźwiękowe
il fungo (m)
il fungo (m)
RMMQteM3seKTJ1
Nagranie dźwiękowe

grzyb

R1DYawmBIpwZT1
Nagranie dźwiękowe
il manzo (m)
il manzo (m)
R1cliqfFUtIBp1
Nagranie dźwiękowe

wołowina

R1MK9Zc3PMSeC1
Nagranie dźwiękowe
misto
misto
R17t7QZNIGMdL1
Nagranie dźwiękowe

mieszany

RJQpbYg6uR34B1
Nagranie dźwiękowe
ordinare da asporto
ordinare da asporto
R5zSvuAnIW0VX1
Nagranie dźwiękowe

zamawiać na wynos

R1VJWjqtkkqxy1
Nagranie dźwiękowe
le patate (f) lesse
le patate (f) lesse
RYxuzdtKnjpSs1
Nagranie dźwiękowe

gotowane ziemniaki

R1a7URbcVaJVJ1
Nagranie dźwiękowe
il pollo (m)
il pollo (m)
RV9jyjZ6JhCK71
Nagranie dźwiękowe

kurczak

RMJSTAs9VVKHh1
Nagranie dźwiękowe
prenotare il tavolo
prenotare il tavolo
RTeUXWKtCigKi1
Nagranie dźwiękowe

zarezerwować stolik

R1ISvxlGZrhbM1
Nagranie dźwiękowe
pronto
pronto
R1VpftqxuttwX1
Nagranie dźwiękowe

gotowy

RocUlo9k8n4qK1
Nagranie dźwiękowe
proporre
proporre
R1cQRrZdTZ6bw1
Nagranie dźwiękowe

proponować

R1awaKQ0yBr0I1
Nagranie dźwiękowe
la proposta (f)
la proposta (f)
R1aBvVXIWvvk01
Nagranie dźwiękowe

propozycja

Ro78yqj5kAUrq1
Nagranie dźwiękowe
il prosciutto (m) cotto
il prosciutto (m) cotto
RbuGYEyUBp3bS1
Nagranie dźwiękowe

szynka gotowana

RnDrBYdG3gwS61
Nagranie dźwiękowe
la spremuta (f)
la spremuta (f)
RIhWO91e6SB3O1
Nagranie dźwiękowe

świeżo wyciskany sok

RLqMpDdopfAX61
Nagranie dźwiękowe
la stagione (f) estiva
la stagione (f) estiva
RjJWRWZRu5jP01
Nagranie dźwiękowe

sezon letni

RgQ9gPhD0bftM1
Nagranie dźwiękowe
il tonno (m)
il tonno (m)
R1dh89s57bDdV1
Nagranie dźwiękowe

tuńczyk

R11IWSOPdbuqT1
Nagranie dźwiękowe
la vasta scelta (f)
la vasta scelta (f)
RK0ue5zjHcUlP1
Nagranie dźwiękowe

szeroki wybór

RM5G6pQEoaVv01
Nagranie dźwiękowe
Bruschette olio e pomodoro
Tagliatelle al ragù
Spaghetti alla carbonara
Patatine fritte
Macedonia di frutta di stagione