Na zdjęciu fragment Kremla moskiewskiego. Widać trzy budynki: Cerkiew Wasyla Błogosławionego, Dzwonnicę Iwana Wielkiego i fragment Pałacu. Przed budynkami brukowany plac. Temat lekcji: Muzyka rosyjska na przykładzie Borodina, Rimskiego-Korsakowa i Musorgskiego
Ważne daty
1833‑1887 – lata życia Aleksandra Borodina
1839‑1881 – lata życia Modesta Musorgskiego
1844‑1908 – lata życia Nikołaja Rimskiego‑Korsakowa
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1Nc9TW3kvYEL
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
2. W zakresie gry na instrumentach. Uczeń:
1) gra na instrumentach ze słuchu lub/i przy pomocy nut (w zespole lub/i solo) na jednym lub kilku instrumentach melodycznych (do wyboru np. flet podłużny, flażolet /flecik polski/, pianino, keyboard, gitara, dzwonki, metalofon, ksylofon i inne) oraz perkusyjnych niemelodycznych:
C) proste utwory,
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
5. wyszukuje nagrania z literatury muzycznej w celu zilustrowania twórczości kompozytorów, cech epoki, charakterystyki stylów, przygotowując prezentacje lub/i, muzyczne portfolio;
Nauczysz się
opisywać twórczość Potężnej Gromadki zwracając uwagę na elementy charakterystyczne - odwoływanie się do folkloru, dźwiękonaśladownictwa.;
rozpoznawać ze słuchu utwory muzyczne;
stosować właściwą terminologię muzyczną.
Potężna Gromadka – rosyjska szkoła narodowa
W romantyzmie wykształciły się tzw. szkoły narodowe. Były to grupy kompozytorów, którzy tworzyli w okresie romantyzmu. Poszczególni kompozytorzy zachwycali się odrębnością narodową, często wykorzystywali w swoich utworach odniesienia do folkloru, mitów, wydarzeń historycznych czy legend. Kompozytorzy dążyli do stworzenia własnego języka muzycznego. Najbardziej znaną grupą kompozytorów należących do rosyjskiej szkoły narodowej jest tzw. Potężna Gromadka, w której skład wchodzą: Aleksandr Borodin, Milij Bałakiriew, Cezar Cui, Modest Musorgski, Nikołaj Rismki‑Korskaow. Ich twórczość charakteryzuje się emocjonalnością, a także wykorzystywaniem elementów folkloru.
Aleksandr Borodin – pierwszy z Potężnych
Aleksandr Borodin jest pierwszym kompozytorem wchodzącym w skład Potężnej Gromadki. Do jego najbardziej znanych dzieł należą trzy symfonieSymfoniasymfonie, dwa kwintetyKwintetkwintety smyczkowe oraz operęOperaoperęKniaź Igor, której nie zdążył dokończyć za życia. To właśnie z niej pochodzą Tańce Połowieckie, które są najbardziej znanym utworem Borodina.
Rks3lWkKj2Oh91
Polecenie 1
Wymień skład wykonawczy Tańców połowieckich z opery Kniaź Igor.
Wymień skład wykonawczy Tańców połowieckich z opery Kniaź Igor.
Wymień skład wykonawczy Tańców połowieckich z opery Kniaź Igor.
Wysłuchaj Tańców Połowieckich z opery Kniaź Igor Aleksandra Borodina. Opisz emocje towarzyszące Ci podczas słuchania, spróbuj wymienić skład wykonawczy wykorzystany w utworze.
R15IajV8ILvTD
R166iGehI9Dez
Polecenie 2
Opisz charakter poszczególnych części Tańców Połowieckich z opery Kniaź Igor.
Opisz charakter poszczególnych części Tańców Połowieckich z opery Kniaź Igor.
Opisz charakter poszczególnych części Tańców Połowieckich z opery Kniaź Igor.
Wysłuchaj jak brzmi fragment utworu Tańce połowieckie z opery Kniaź Igor zagrany na oboju, a następnie przygotuj flet i spróbuj go zagrać z nut.
RHVt6ZSlnGu14
R1DHVo5JyphVc
Nikołaj Rimski‑Korsakow – mistrz orkiestracji
Nikołaj Rimski‑Korsakow był członkiem Potężnej Gromadki. Uważany był za mistrza orkiestracji - potrafił dobierać i określać styl gry instrumentów w orkiestrze. To on pomógł w napisaniu partytury Partyturapartytury Tańców Połowieckich, a także dokończył Kniazia Igora po śmierci Borodina. Rimski‑Korsakow napisał 15 oper, 3 symfonieSymfoniasymfonie, a także dzieła kameralne, kantatyKantatakantaty, miniatury orkiestrowe. Jego najbardziej znaną kompozycją jest Szeherezada,suitaSuitasuita orkiestrowa, która inspirowana była arabskimi Baśniami z tysiąca i jednej nocy – zbioru opowiadań i legend o sułtanie Szachrijarze i jego żonie Szeherezadzie. Innym znanym utworem kompozytora jest Lot trzmiela, który jest przykładem muzyki ilustracyjnej.
RYb2Tytw1uudD
Polecenie 3
Odpowiedz na pytanie: Jak zmieniał się charakter i tempo utworu Szecherezada?
Odpowiedz na pytanie: Jak zmieniał się charakter i tempo utworu Szecherezada?
Odpowiedz na pytanie: Jak zmieniał się charakter i tempo utworu Szecherezada?
Wysłuchaj poniższego fragmentu utworu i zwróć uwagę na tempo utworu. Zauważ, że tempo utworu jest zróżnicowane - utwór posiada bardzo szybkie momenty oraz spokojne i powolne. Czy jesteś w stanie wymienić instrumenty wykonujące ten fragment?
RMeYbijxzcaeD
RizOdlws2I90t
Polecenie 4
Odpowiedz na pytanie: W jaki sposób kompozytor przedstawił za pomocą muzyki latającego owada?
Odpowiedz na pytanie: W jaki sposób kompozytor przedstawił za pomocą muzyki latającego owada?
Odpowiedz na pytanie: W jaki sposób kompozytor przedstawił za pomocą muzyki latającego owada?
Wysłuchaj kompozycji Lot trzmiela Nikołaja Rimskiego‑Korsakowa. Opisz elementy muzyczne, które imitują latającego trzmiela.
R199HYQMCbBu8
RBfUACSrW1TVO
Modest Musorgski – mistrz miniatur muzycznych
Modest Musorgski był członkiem Potężnej Gromadki. Był oficerem wojskowym, jednak zrezygnował z tej funkcji dla muzyki. Pomimo braku formalnego wykształcenia muzycznego potrafił grać na fortepianie i komponować. Jego najbardziej znanym dziełem są Obrazki z wystawy – cykl dziesięciu miniatur fortepianowych, z których każda nosi inny tytuł: Gnom, Stary zamek, Tuileries, Bydło, Taniec kurcząt w skorupkach, Samuel Goldenberg i Szmuł, Rynek w Limoges, Katakumby, Chatka na kurzej stopce, Wielka Brama w Kijowie. Kompozycja jest przykładem muzyki programowej i ilustracyjnej.
RD2cLUlmw6Qvj
Polecenie 5
Przypomnij sobie co oznaczają skróty ff, sf i p.
Przypomnij sobie co oznaczają skróty ff, sf i p.
Przypomnij sobie co oznaczają skróty ff, sf i p.
Wysłuchaj poniższego utworu i zwróć uwagę na jego dynamikę. Czy jesteś w stanie określić co oznaczają zapisy typu: ff, sf, p na poniższym fragmencie partytury?
RBjvsQ77OuTAW
Polecenie 6
Wyszukaj w Internecie informacje na temat folkloru rosyjskiego oraz okresu romantyzmu. Zaprezentuj te informacje klasie w dowolnej formie.
Wyszukaj w Internecie informacje na temat folkloru rosyjskiego oraz okresu romantyzmu. Zaprezentuj te informacje klasie w dowolnej formie.
Wyszukaj w Internecie informacje na temat folkloru rosyjskiego oraz okresu romantyzmu. Zaprezentuj te informacje klasie w dowolnej formie.
Wyszukaj w Internecie informacji na temat folkloru rosyjskiego oraz okresu romantyzmu. Stwórz prezentację, na której zaprezentujesz inne utwory z repertuaru Potężnej Gromadki, które wpisują się w pojęcie folkloru rosyjskiego.
R1KY0gsbqVjpB
Ćwiczenie 1
RVLHw1qzcPgn3
Ćwiczenie 2
R1ApkItBGIeG1
Ćwiczenie 3
R16VpNPhGdHnm
Ćwiczenie 4
RiqRkVgB0ULXW
Ćwiczenie 5
RBtHKpTxH4RKn
Ćwiczenie 6
R1MAnnOmUFgMz
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
Kantata
Kantata
utwór wokalno‑instrumentalny w nastroju uroczystym, złożony m.in. z arii, duetów i chórów.
Kwintet
Kwintet
utwór muzyczny skomponowany na pięć instrumentów lub na pięć głosów.
Opera
Opera
sceniczny dramat muzyczny.
Partytura
Partytura
zapis nutowy utworu muzycznego, podzielony na partie wokalne i instrumentalne.
Suita
Suita
muzyczna cykliczna forma instrumentalna, tzn. zbudowana z kilku lub kilkunastu części, głównie o charakterze tanecznym, utrzymanych na ogół w tej samej lub pokrewnej tonacji; rozkwit suity nastąpił w późnym baroku; suita barokowa składała się z allemande, courante, sarabandy i gigue oraz z intermezzów tanecznych (menuet, gawot) i nietanecznych (preludium, aria);
Symfonia
Symfonia
jedna z głównych wielkich form orkiestrowych, wykształcona pod koniec XVIII w. m.in przez szkołę mannheimską oraz przez tzw. wielkich klasyków wiedeńskich (J. Haydn, W. A. Mozart, L. van Beethoven); budowa symfonii oparta jest na zasadzie cyklu sonatowego.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
J. Habela, Słowniczek muzyczny, PWM, Kraków 1998.
Biblioteka muzyczna
R15IajV8ILvTD
RMeYbijxzcaeD
R199HYQMCbBu8
RBjvsQ77OuTAW
Bibliografia
Józef Chomiński, Krystyna Wilkowska‑Chomińska, Historia muzyki, PWM, Warszawa 1989.