związki organiczne powszechnie występujące w organizmach żywych, zawierające w cząsteczce co najmniej jedną grupę karboksylową (–COOH) i co najmniej jedną grupę aminową (–NHIndeks dolny 22₂₂); są m.in. częścią gospodarki hormonalnej oraz odpowiadają za regenerację komórek, biorą również udział w procesie metabolizmu węglowodanów i tłuszczów; aminokwasy białkowe są podstawowym budulcem białek

Budowa układu pokarmowego koniaDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego konia

wielocukier zbudowany z jednakowych monosacharydów, łańcuchy celulozy są długie i nierozgałęzione lub bardzo słabo rozgałęzione, stanowi główny składnik ścian komórkowych roślin oraz niektórych grzybów. Roślinożercy nie wytwarzają enzymówenzymy trawienneenzymów trawiących celulozę, jej przyswajanie jest możliwe dzięki enzymom produkowanym przez bakterie symbiotyczne żyjące w przewodzie pokarmowym.

Budowa układu pokarmowego koniaDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego konia

określona ilość paszypaszapaszy, która jest przeznaczona w ciągu doby dla jednego zwierzęcia; do właściwej dawki pokarmowej oraz normowania żywienia jest potrzebna szczegółowa znajomość wartości pokarmowej aktualnie posiadanych przez hodowcę różnych paszpaszapasz

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

określamy ją symbolem ES; różnica między energią brutto (odpowiadającą energii cieplnej wyzwolonej w wyniku spalania składników paszypaszapaszy) a energią utraconą w kale, czyli to, co koń może wykorzystać z danej paszy

Budowa układu pokarmowego koniaDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego konia

specyficzna grupa białek, wydzielanych w układzie pokarmowym ludzi i zwierząt; enzymy są odpowiedzialne za przyśpieszenie rozkładu złożonych związków z pożywienia do jak najprostszych do strawienia cząsteczek; u koni ich produkcja zachodzi m.in. w żołądku i jelicie cienkim

Budowa układu pokarmowego koniaDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego konia

organiczny związek chemiczny stanowiący podstawowy substrat energetyczny dla komórek organizmu

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

mierniki wartości pokarmowej (produkcyjnej) pasz, używane także do określania zapotrzebowania zwierząt na paszę

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

pasze soczyste zakonserwowane naturalnie w wyniku fermentacji lub przez dodanie kwasów organicznych bądź mineralnych (np. mrówkowego lub siarkowego), a także preparatów fabrycznych; kiszonki (a zwłaszcza sianokiszonki) są chętnie jedzone przez konie, ale to pasza wysokoenergetyczna i zawierająca mało białka, co powoduje tycie zwierząt, uznawana jest również za przyczynę powstawania niedoborów pokarmowych oraz zatruć w obrębie jelit u koni; kiszonki są pozbawione kurzu i dlatego poleca się je koniom z alergiami i chorobami układu oddechowego związanymi z pyleniem

Re0v3ln7p039v

Zdjęcie przedstawia belę kiszonki. Ma ona kształt walca. Owinięta jest białą folią, która częściowo została naderwana. Kiszonki mają postać drobno zmielonych i sklejonych ze sobą roślin.

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

sposób podawania soli mineralnych koniom, przede wszystkim użytkowym, które  wraz z potem szybko tracą składniki mineralne

R1Ej7P4RGb4lF

Zdjęcie przedstawia lizawkę leżącą na ziemi. Ma ona kanciasty i nieregularny kształt oraz przeźroczysto‑biały kolor. Obok lizawki znajduje się liżący ją koń.

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

pierwiastki występujące w organizmach; w roślinach ich zawartość przekracza 0,1% suchej masysucha masasuchej masy, np. wapń, fosfor, magnez, sód, potas, chlor, siarka

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

pierwiastki występujące w śladowych ilościach w organizmach; w roślinach ich zawartość nie przekracza 0,1% suchej masysucha masasuchej masy, np. żelazo, miedź, kobalt, molibden, jod, mangan, cynk, fluor, selen

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

młode konie w wieku od ok. 6 miesięcy do 1 roku odłączone od klaczy matki

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego oraz substancje uzyskiwane w wyniku procesów chemicznych (np. mocznik) i biologicznych (np. drożdże paszowe) zawierające składniki pokarmowe, służące do żywienia zwierząt; mogą być: mlekopędne (otręby pszenne), smakowe (sól, cukier, zioła), lecznicze (śruta poekstrakcyjna lniana, otręby, kreda), rozwalniające (ziemniaki, buraki wywary, młoda zielonkazielonkazielonka), zatwardzające (sianosianokiszonka siano, susze, kreda), wzdymające (bobik, groch, lucerna, koniczyna)

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

pasze o stosunkowo niskiej energetyczności, zawierają powyżej 40% wody: zielonkiZielonkazielonki, kiszonkikiszonkikiszonki, okopowerośliny okopoweokopowe, niektóre produkty uboczne przemysłu rolno‑spożywczego

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

paszepaszapasze o stosunkowo niskiej energetyczności, zawierają powyżej 19% włókna surowego, np. sianosianokiszonka siano, susze, słoma

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

paszepaszapasze bogate odżywczo, do których zaliczamy ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowychrośliny strączkoweroślin strączkowych, otręby, mąki pastewne; podnoszą kaloryczność dawki żywieniowej dla koni i dostarczają odpowiedniej ilości składników odżywczych

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

aktywność motoryczna w przewodzie pokarmowym, która powoduje przesuwanie pokarmu z przełyku aż do jego końcowego odcinka, czyli odbytnicy; potocznie mianem perystaltyki określa się czasem ruchy perystaltyczne w jelicie

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

inaczej motylkowate; rodzina roślin z klasy dwuliściennych (jedna z najliczniejszych), licząca ok. 700 rodzajów i blisko 18 tys. gatunków, skupionych w 3 podrodzinach: brezylkowych, mimozowych i bobowych (najliczniejsza); są to drzewa, krzewy, byliny i rośliny krótkotrwałe; liście z przylistkami, złożone pierzasto lub dłoniasto; kwiaty zwykle obupłciowe, zebrane w kwiatostany typu: grona, baldachogrona, kłosa lub główki; owoc — strąk, nasiona bezbielmowe, z dużym zarodkiem i materiałami zapasowymi (skrobiaskrobiaskrobia) zgromadzonymi w liścieniach; wiele bobowatych (np. koniczynę, seradelę, lucernę) uprawia się jako cenne rośliny pastewne bogate w składniki odżywcze, witaminy oraz mikro- i makroelementy; bobowate dostarczają wapnia i magnezu, posiadają również bardzo dużo białka, ale z tego powodu są dla wielu koni szkodliwe w dużym udziale; siano z bobowatych podaje się koniom w niewielkich ilościach, ponieważ jest wzdymające i tym samym niebezpieczne, najlepszym wyborem jest siano z traw z dodatkiem ziół i roślin bobowatych; dzięki pasieniu się konie mogą same dobierać składniki pokarmowe na podstawie aktualnych potrzeb ich organizmu; również nasiona tzw. roślin strączkowychrośliny strączkoweroślin strączkowych (np. grochu, fasoli, soczewicy) są cennym źródłem białka

RRHZ55kXAknSI

Zdjęcie przedstawia łubin. Łodyga zakończona jest kwiatostanem. Łubin posiada motylkowate kwiaty, które zebrane są w długie grona. Pojedynczy kwiat składa się z pięciu płatków. Na górze znajduje się jeden płatek. Jest on największy. Dwa dolne płatki są mniejsze i tworzą łódeczkę, ochraniającą pręciki i słupek. Pozostałe płatki znajdują się po bokach, otulając łódeczkę. Płatki mają niebieską barwę, z niewielką domieszką bieli. Łodyga łubinu posiada liczne odgałęzienia, z których wyrastają liście. Pojedynczy liść składa się z kilku promieniście rozchodzących się podłużnych listków.

Katalog roślin i pasz w żywieniu koniDejTd8TLdKatalog roślin i pasz w żywieniu koni

grupa roślin uprawnych, których główną częścią użytkową są podziemne bulwy lub korzenie, np. ziemniaki, buraki, marchew; w żywieniu koni najczęściej wykorzystuje się buraki pastewne i ćwikłowe oraz marchew - wymyte, oczyszczone i pozbawione zepsutych części; rośliny okopowe są chętnie jedzone przez konie, nie zawierają jednak wielu składników odżywczych, przyczyniają się również do wzdęć; zaleca się ich nie więcej niż 1 kg na 100 kg masy ciała konia dziennie

R10DrY06Bw9Qh

Wykopane bulwy ziemniaka

Katalog roślin i pasz w żywieniu koniDejTd8TLdKatalog roślin i pasz w żywieniu koni

rośliny z rodziny bobowatychrośliny bobowatebobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach uprawiane jako rośliny pastewne, jadalne i dostarczające surowca do przemysłu spożywczego; do roślin strączkowych zalicza się jare rośliny jednoroczne; w klimacie umiarkowanym uprawia się m.in. bób, fasolę zwykłą, groch zwyczajny, soczewicę jadalną; niekiedy w żywieniu koni,  jako dodatek do paszy treściwej, stosowane są nasiona roślin strączkowych (np. bobik, łubin, czy wyka), nie są one jednak polecane przez specjalistów, ponieważ mogą być przyczyną kolek, a ich białko nie ma wysokiej wartości

R1LRYnO7itaQD

Zdjęcie przedstawia otwarty strąk bobu. Strąk składa się z dwóch części, które ułożono obok siebie. Do wnętrza jednej z nich przylegają ustawione w szeregu jasnozielone nasiona bobu. Wnętrze drugiej części strąka jest puste. Posiada zagłębienia w kształcie nasion. Nasiona bobu mają obły kształt. Wyglądem przypominają nerkę.

Katalog roślin i pasz w żywieniu koniDejTd8TLdKatalog roślin i pasz w żywieniu koni

(trawy) rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców, stanowiąca główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk; należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża; w żywieniu koni stosuje się ziarna zbóż -  owies, jęczmień, kukurydzę i pszenicę, które są głównym źródłem energii w końskiej diecie

RNrjJTa6v4SBn

Zdjęcie przedstawia zbliżenie na kupkówkę pospolitą. To roślina o długiej i cienkiej łodydze. Liście kupkówki są szarozielone, długie, dość szerokie. Łodyga zakończona jest kwiatostanem w postaci luźnej wiechy, zagęszczającej się u góry. Wiecha składa się z gałązek, zakończonych gęstymi kupkami kłosków o jasnofioletowej barwie.

Katalog roślin i pasz w żywieniu koniDejTd8TLdKatalog roślin i pasz w żywieniu koni

powstają dzięki skurczom mięśni okrężnych jelita cienkiego; przesuwają strawioną treść pokarmową w kierunku końca jelita grubego i odbytu; skurczowi mięśni jednego odcinka jelita odpowiada rozluźnienie odcinka leżącego pod nim i przesunięcie do niego treści pokarmowej; odbywają się ze średnią prędkością 2 cm na sekundę

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

rośliny zielone (trawy, rośliny motylkowate), skoszone w początkowym okresie wegetacji i wysuszone w warunkach naturalnych do 15–18% zawartości wody; siano zalicza się do pasz objętościowych; w okresie gdy koń nie ma dostępu do pastwiska siano jest podstawą końskiej diety; w przypadku koni najlepszym wyborem jest siano z roślin bobowatych (koniczyny czy lucerny), ponieważ zawiera więcej energii, białka, witamin oraz wapnia niż siano z trawy

R10aQZGUbC7tI

Siano zwinięte w duże bele

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

pasza, rodzaj kiszonki; od zwykłej kiszonki różni się zawartością suchej masy; zazwyczaj sianokiszonki składają się w ponad 50% z masy suchej, a w kiszonkach jej zawartość wynosi pomiędzy 30 a 40%; sianokiszonki przygotowuje się z roślin podsuszonych o zawartości 40‑60% suchej masy; zielonkę, z której powstaną sianokiszonki, formuje się w bele i owija folią w celu izolacji od powietrza; sianokiszonki są lepiej przyswajalne przez konie niż konwencjonalne kiszonki

RhFg2doaitxve

Zielonka na sianokiszonkę sprasowana w bele i owinięta folią

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

drobno pocięte słoma, sianosianokiszonka siano itp., służące jako pasza

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

wielocukier, substancja zapasowa występująca w roślinach

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

jeden z soków trawiennych; przeźroczysta, bezbarwna, płynna wydzielina gruczołowej części trzustki; podstawową rolą soku trzustkowego jest trawienie składników pokarmowych: białek, węglowodanów i tłuszczów (przy udziale żółci); trawienie odbywa się za pomocą enzymów trawiennychenzymy trawienneenzymów trawiennych

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

pozostałość danego produktu po usunięciu z niego wody

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

związki organiczne o różnej budowie chemicznej niezbędne do prawidłowej czynności organizmu, do wytwarzania składników budulcowych, hormonów, koenzymów, uczestniczące w procesach przemian metabolicznych węglowodanów, białek i tłuszczów; dzielą się na rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

produkt odpadkowy w cukrownictwie, używany jako pasza; w żywieniu koni stosuje się przede wszystkim wysłodki buraczane, to łatwostrawna pasza energetyczna, bogata w błonnik i łatwo przyswajalne pektyny

R35vDrI3bNVqF

Zdjęcie przedstawia miskę, w której znajdują się wysłodki. Są to drobne, wysuszone fragmenty roślin. Mają jasnobrązową barwę.

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

rodzaj paszy składającej się ze skoszonych zielonych części roślin, świeżych, ususzonych lub przetworzonych w inny sposób. Cechą charakterystyczną zielonek jest wysoka (70‑85%) zawartość wody. Najczęściej na zielonki uprawia się rośliny wieloletnie motylkowate (głównie koniczynę łąkową i lucernę mieszańcową), rośliny strączkowerośliny strączkowerośliny strączkowe (łubin żółty, łubin wąskolistny, bobik, groch polny, wykę, seradelę), trawy (kupkówkę pospolitą, życice, tymotkę łąkową, rajgras wyniosły, stokłosę bezostną i uniolowatą, kostrzewę łąkową), rośliny zbożowe (owies, jęczmień jary, żyto, kukurydzę), a także liście roślin korzeniowych i okopowych (głównie buraków cukrowych, także czerwonych, marchwi, brukwi, łęty ziemniaczane); podawane na świeżo lub po odpowiednim przygotowaniu w postaci kiszonek, suszu lub siana. W przypadku  dużych zwierząt gospodarskich, a więc i koni, zielonki są podstawą żywienia w okresie letnim. Zawierają wszystkie podstawowe składniki pokarmowe: białko, węglowodany, niewielką ilość tłuszczu oraz związki mineralne i witaminy.

Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koniDjtCZ7T45Wybór pasz do dawek stosowanych w żywieniu koni

R11sOFpV7TkQO

Zdjęcie przedstawia leżącego na łące karego źrebaka. Jego grzywa i ogon są krótkie, gęste i ciemne. Źrebak na głowie posiada biały, wąski pasek, biegnący od czoła ku nozdrzom.

młody samiec bądź młoda samica konia od urodzenia do ukończenia 6 miesiąca życia

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego

płynna wydzielina wątroby kręgowców uczestnicząca w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów

Budowa układu pokarmowegoDNo5X9kyXBudowa układu pokarmowego