Ilustracja jest tłem tematu lekcji. Przedstawia fragment obrazu Rembrandta Harmenszoona van Rijna „Syndycy cechu sukienników”. Ukazuje pięciu mężczyzn w ciemnych strojach z białymi kołnierzami. Pięciu z nich ma założone duże kapelusze. Trzech siedzi przy pulpicie, na którym leży otwarta książka. Tłem jest wnętrze o brązowych ścianach z filarem. Na tle ilustracji znajduje się czarny pasek z napisem: Porównanie malarstwa portretowego renesansu i baroku.
Porównanie malarstwa portretowego renesansu i baroku
Ważne daty
koniec XIII w. – początek XVI w. – ramy czasowe renesansu we Włoszech
XV w. – koniec XVI w. – ramy czasowe renesansu w krajach zachodniej, północnej i środkowej Europy
1401 – symboliczny początek renesansu w sztuce: ogłoszenie pierwszego w dziejach historii sztuki konkursu na wykonanie brązowych drzwi do babtysterium przy florenckiej katedrze Santa Maria del Fiore (konkurs wygrał Lorenzo Ghiberti)
koniec XVI w. – połowa XVIII w. – ramy czasowe baroku
1664 – Claude Perrault zaprojektował wschodnią fasadę Luwru, datę tę przyjmuje się za początek sztuki barokowej
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R16iQiefGyZ4K1
Scenariusz zajęć do pobrania
Scenariusz zajęć do pobrania
Źródło: online-skills.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
wymieniać cechy charakterystyczne dla epoki renesansu i baroku;
charakteryzować portrety renesansowe i barokowe;
wskazać, który obraz jest renesansowy, a który barokowy, mając na uwadze: oświetlenie i wyrazistość konturu, znaczenie przedstawiania detalu, występowanie kompozycji statycznej i dynamicznej, przedstawianie tła;
konstruować z dostępnych elementów portrety pasujące do stylu omawianych epok.
Renesans
Renesans, inaczej odrodzenie, to okres w historii kultury europejskiej zapoczątkowany pod koniec XIII wieku we Włoszech. W krajach na północ od Alp trwał w XV–XVI wieku, a w Polsce w latach 1450‑1630. W tym czasie sztukę charakteryzowała fascynacja antykiem i rozwój humanizmuHumanizmhumanizmu. Dlatego artysta, szukając piękna postaci ludzkiej, z jednej strony dążył do jej idealizacji opartej na klasycznych, wzorcowych proporcjach. Zgłębiał prawdę o naturze człowieka, zwłaszcza o jego anatomii. Zainteresowania twórców skoncentrowane były na odkryciu perspektywy linearnejPerspektywa linearnaperspektywy linearnej, stąd kompozycje były oparte na czytelnych, klasycznych zasadach, budowane na osi symetrii albo wpisywane w figury geometryczne: trójkąta lub koła. Mimo ukazywania ruchu, całość cechowały harmonia i statyczność. Artyści odwoływali się przede wszystkim do motywów mitologicznych i religijnych.
Barok
Barok trwał od końca XVI wieku do połowy XVIII wieku. Sztuka barokowa łączyła różne dziedziny i nie opierała się na klasycznych regułach. Stworzyła swój własny język plastyczny w celu zobrazowania społecznych i duchowych nastrojów epoki. U podstaw leżała głęboka religijność, dlatego artyści często przedstawiali tematy religijne, ale także: mitologiczne, alegoryczneAlegoriaalegoryczne, historyczne i portretowe. Obrazy nasycone były bogatą symboliką. Malowane sceny sugerowały ukazanie chwili zatrzymanej pędzlem artysty, stąd duża ekspresja obrazów i bogata dekoracyjność – skłonność do przepychu, bogatej ornamentyki. Kompozycje były dynamiczne, oparte na mocnych kontrastach świetlnych i układach diagonalnychDiagonalnydiagonalnych. Źródło światła było trudne do określenia, dlatego wskazywano na jego irracjonalność.
Poniżej umieszczono dwa dzieła sztuki. Jedno z nich to obraz ilustrujący główne idee i wartości plastyczne epoki renesansu, drugie obrazuje wartości plastyczne cechujące barok. Dzieła ukazują typowe dla każdego okresu schematy kompozycyjne z opisem.
RbnJS9WTRsUn71
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Rafaela „Zaślubiny Marii”, który podzielony jest wyraźnie na dwie części, górną i dolną. W dolnej znajduje się scena zaślubin. Pośrodku stoi kapłan, po lewej Madonna i jej orszak składający się z pięciu kobiet o delikatnych rysach twarzy i pełnych wdzięku pozach. Po prawej Józef z gałęzią pokrytą kwiatami i czterej mężczyźni. Postaci na obrazie jest dwanaście, co świadczy o odzwierciadlaniu matematycznej harmonii poprzez stosunki liczbowe. W górnej połowie obrazu widoczny jest budynek w stylu tempietta Bramantego. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Rafaela „Zaślubiny Marii”, który podzielony jest wyraźnie na dwie części, górną i dolną. W dolnej znajduje się scena zaślubin. Pośrodku stoi kapłan, po lewej Madonna i jej orszak składający się z pięciu kobiet o delikatnych rysach twarzy i pełnych wdzięku pozach. Po prawej Józef z gałęzią pokrytą kwiatami i czterej mężczyźni. Postaci na obrazie jest dwanaście, co świadczy o odzwierciadlaniu matematycznej harmonii poprzez stosunki liczbowe. W górnej połowie obrazu widoczny jest budynek w stylu tempietta Bramantego. Do obrazu został dołączony komentarz:
Rafael, „Zaślubiny Marii”, 1504, olej na drewnie, Pinacoteca di Brera, Mediolan, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RINmkqXQuTDHW1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Fransa Halsa pt. „Spotkanie oficerów i sierżantów Gwardii Obywatelskiej”. Obraz przedstawia czternastu mężczyzn podczas spotkania oficerów i sierżantów. Mężczyźni pozują do portretu zbiorowego na tle dziedzińca Starej Gildii Gildii w Harlemie. Dziedziniec porośnięty jest wysokimi, gęstymi drzewami, a ich ciemnobrązowa zieleń stanowi tło dla eleganckich postaci. Nad mężczyznami dorysowana jest czerwona, pozioma linia. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Fransa Halsa pt. „Spotkanie oficerów i sierżantów Gwardii Obywatelskiej”. Obraz przedstawia czternastu mężczyzn podczas spotkania oficerów i sierżantów. Mężczyźni pozują do portretu zbiorowego na tle dziedzińca Starej Gildii Gildii w Harlemie. Dziedziniec porośnięty jest wysokimi, gęstymi drzewami, a ich ciemnobrązowa zieleń stanowi tło dla eleganckich postaci. Nad mężczyznami dorysowana jest czerwona, pozioma linia. Do obrazu został dołączony komentarz:
Frans Hals, „Spotkanie oficerów i sierżantów Gwardii Obywatelskiej”, 1633, olej na płótnie, Frans Hals Museum, Haarlem, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
RTbp4Vnp27C7O1
Ćwiczenie 1
Poniżej umieszczono cechy charakterystyczne dla renesansu i baroku. Określ, które z nich odpowiadają każdej z epok:
alegoryczność, dynamika, idealizacja, idealne proporcje, harmonia, symetria, układy diagonalne, mocny światłocień, dekoracyjność.
Poniżej umieszczono cechy charakterystyczne dla renesansu i baroku. Określ, które z nich odpowiadają każdej z epok:
alegoryczność, dynamika, idealizacja, idealne proporcje, harmonia, symetria, układy diagonalne, mocny światłocień, dekoracyjność.
Poniżej umieszczono określenia charakteryzujące epokę renesansu i epokę baroku. Umieść je w odpowiednich rubrykach. Hasła: alegoryczność, bogata symbolika, dekoracyjność, dynamika, ekspresja, harmonia, idealizacja, idealne proporcje, irracjonalność oświetlenia, mocny światłocień, nawiązanie do wzorów antycznych, statyczność, symetria, światło rozproszone, układy diagonalne, wartości humanistyczne, zgłębianie prawdy o człowieku.
Portrety renesansowe poprzez równomierne rozłożenie światła jednakowo wyraziście oświetlają cały obraz. W ten sposób możemy zobaczyć każdy namalowany detal, nawet ten najmniejszy. Postać wyraźnie odcina się od tła, które może być całkowicie jednorodne, np. czarne, albo ukazywać pejzaż, niemniej wyrazisty i też jednakowo oświetlony. Natomiast malarstwo barokowe opiera się na silnych kontrastach świetlnych, widać w nich wyraźną grę światła i cienia, w tym miejsca kontrastowe, mocno oświetlone. Światło potęguje nastrój i tajemnicę obrazu, a detale często nikną w cieniu.
Zapoznaj się z poniższymi ilustracjami, aby poznać schematy i komentarze opisujące wskazane cechy malarstwa renesansowego i barokowego.
RSzTIhxfVu0ej1
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret młodej Wenecjanki” namalowany przez Albrechta Dürera ”. Kobieta ukazana jest w półprofilu, ma lekko opuszczona głowę, spięte z tyłu, rude, kręcone włosy. Na szyi zawieszony ma biało-czarny naszyjnik. Suknia kobiety dekorowana jest geometrycznym, żółto-czerwonym wzorem. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret młodej Wenecjanki” namalowany przez Albrechta Dürera ”. Kobieta ukazana jest w półprofilu, ma lekko opuszczona głowę, spięte z tyłu, rude, kręcone włosy. Na szyi zawieszony ma biało-czarny naszyjnik. Suknia kobiety dekorowana jest geometrycznym, żółto-czerwonym wzorem. Do obrazu został dołączony komentarz:
Albrecht Dürer, „Portret młodej Wenecjanki”, 1505, olej na drewnie, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń, Austria, wikimedia.org, domena publiczna
RwISUs6pf3G4f1
Ilustracja interaktywna przedstawia „Helenę Fourment” - portret wykonany przez Petera Paula Rubensa Kobieta ukazana jest frontalnie, lekko pochylona. Ma rudawe włosy, które dekoruje wpięta z lewej strony ozdoba. Jej twarz jest bladoróżowa z rumieńcami na policzkach. Ubrana jest w jasną, bogatą suknię z dużym dekoltem, bufiastymi rękawami i ogromnym kołnierzem, na którą zarzucona ma ciemnobrązową pelerynę. Suknię pośrodku spina wielka brożka. Tło jest ciemnobrązowe. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia „Helenę Fourment” - portret wykonany przez Petera Paula Rubensa Kobieta ukazana jest frontalnie, lekko pochylona. Ma rudawe włosy, które dekoruje wpięta z lewej strony ozdoba. Jej twarz jest bladoróżowa z rumieńcami na policzkach. Ubrana jest w jasną, bogatą suknię z dużym dekoltem, bufiastymi rękawami i ogromnym kołnierzem, na którą zarzucona ma ciemnobrązową pelerynę. Suknię pośrodku spina wielka brożka. Tło jest ciemnobrązowe. Do obrazu został dołączony komentarz:
Peter Paul Rubens, „Helena Fourment”, ok. 1630-1640, olej na drewnie, Rijksmuseum, Amsterdam, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
R1eHwb3KOw2He
Ćwiczenie 2
Na podstawie wyżej omówionych dzieł, wskaż różnice pomiędzy portretem renesansowym i barokowym.
Na podstawie wyżej omówionych dzieł, wskaż różnice pomiędzy portretem renesansowym i barokowym.
Mając na uwadze oświetlenie,wyrazistość konturu i znaczenie przedstawiania detalu na obrazie wskaż, który obraz jest renesansowy, a który barokowy. Przeciągnij odpowiednie hasła pod reprodukcje.
renesans, barok
.................
.................
R1ckBbFpGVVhX
Ćwiczenie 3
Rembrandt i Dürer to malarze, którzy często tworzyli portrety. Który z nich jest artystą barokowym?
Rembrandt i Dürer to malarze, którzy często tworzyli portrety. Który z nich jest artystą barokowym?
Mając na uwadze znaczenie przedstawiania detalu na obrazie, wskaż, który obraz jest renesansowy, a który barokowy. Przeciągnij odpowiednie hasła pod reprodukcje.
barok, renesans
.................
.................
R1FqYTMnx6MJ9
Ćwiczenie 4
Która z cech jest charakterystyczna dla malarstwa barokowego: statyka czy dynamika?
Która z cech jest charakterystyczna dla malarstwa barokowego: statyka czy dynamika?
Biorąc pod uwagę występowanie kompozycji statycznej i dynamicznej, podpisz, który portret jest renesansowy, a który barokowy. Używaj tylko małych liter.
.................
.................
Kompozycje renesansowe i barokowe
Kompozycje renesansowe to wystudiowane sceny, w których postacie wyraźnie pozują, zatrzymując się w określonym geście. Stąd dominuje kompozycja statyczna z przewagą pionów i poziomów. Kompozycje barokowe są również wystudiowane, jednak pozy modeli są przedstawione tak, jakby artysta uchwycił ich wizerunek w trakcie wykonywania ruchu – jest to kompozycja dynamiczna z przewagą linii diagonalnych.
Poniższe ilustracje ukazują schemat kompozycji i komentarz słowny opisujący jego zastosowanie przez artystów: renesansowego i barokowego.
RZoZPpn8zF1YG1
Ilustracja interaktywna przedstawia "Portret kobiety" namalowany przez Rafaela Santiego. Jest to portret Margherity, córki Francesca Lutiego. Kobieta ma delikatna urodę, ukazana jest z półprofilu, prawa rękę trzyma na piersi. Ubrana jest w jasna udrapowaną suknię z dużym dekoltem, który dekorują brązowe, bursztynowe korale. Jej włosy z przedziałkiem zaczesane są do tyłu i prawdopodobnie spięte w kok. Na głowie zarzuconą ma beżową chustę. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia "Portret kobiety" namalowany przez Rafaela Santiego. Jest to portret Margherity, córki Francesca Lutiego. Kobieta ma delikatna urodę, ukazana jest z półprofilu, prawa rękę trzyma na piersi. Ubrana jest w jasna udrapowaną suknię z dużym dekoltem, który dekorują brązowe, bursztynowe korale. Jej włosy z przedziałkiem zaczesane są do tyłu i prawdopodobnie spięte w kok. Na głowie zarzuconą ma beżową chustę. Do obrazu został dołączony komentarz:
Rafael Santi, „Portret kobiety”, 1514, olej na płótnie, Galleria Palatina, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R1QLpMTuDHkUO1
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret damy jako pasterki” namalowany przez Jana Mytensa. Ukazuje kobietę siedzącą na tle pejzażu i podpierającą się. W lewym ręku trzyma . kij pasterski. Ubrana jest w atłasową, czerwoną suknię i niebieski płaszcz. Na głowie ma duży kapelusz. Jest zamyślona. Przy jej kolanie stoi owca. Tło wypełnia daleki, ciemny pejzaż. Do obrazu został dołączony komentarz:
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret damy jako pasterki” namalowany przez Jana Mytensa. Ukazuje kobietę siedzącą na tle pejzażu i podpierającą się. W lewym ręku trzyma . kij pasterski. Ubrana jest w atłasową, czerwoną suknię i niebieski płaszcz. Na głowie ma duży kapelusz. Jest zamyślona. Przy jej kolanie stoi owca. Tło wypełnia daleki, ciemny pejzaż. Do obrazu został dołączony komentarz:
Jan Mytens, „Portret damy jako pasterki”, 1652, olej na płótnie, Haags Historisch Museum, Haga, Holandia, wikimedia.org, flickr.com, CC BY 3.0
R1Z6t4Dvxkk3o
Ćwiczenie 5
Jakie różnice w kompozycji zostały omówione w powyższych dziełach: „Portret kobiety” Rafaela Santiego i „Portret damy jako pasterki” Jana Mytensa? Wskaż właściwą cechę dla każdego z obrazów.
Jakie różnice w kompozycji zostały omówione w powyższych dziełach: „Portret kobiety” Rafaela Santiego i „Portret damy jako pasterki” Jana Mytensa? Wskaż właściwą cechę dla każdego z obrazów.
RDvlLmfQdNqE2
Ćwiczenie 6
Co różni portret renesansowy od barokowego? Wymień kilka cech różniących te style.
Co różni portret renesansowy od barokowego? Wymień kilka cech różniących te style.
Przyjrzyj się autoportretom wybitnych artystów. Każdy z nich, bazując na własnym stylu, jest jednocześnie reprezentantem swojej epoki. Analizując sposób portretowania, wskaż dwóch twórców renesansowych i dwóch barokowych. Kliknij w punkt pod obrazem i wpisz "renesans" lub "barok".
.................
.................
.................
.................
Portret zbiorowy
Jednym z rodzajów portretu jest portret zbiorowy ukazujący grupę postaci reprezentującą pewną zorganizowaną zbiorowość, zjednoczonych jakąś wspólną działalnością. Portrety te były szczególnie charakterystyczne dla malarstwa barokowego. W renesansie portrety zbiorowe często ukazywane były w scenach religijnych lub mitologicznych. W obu epokach były one odmiennie komponowane – w renesansie widzimy wystudiowany gest pokazany w kompozycji statycznej, w baroku gwałtowność i poruszenie pokazane w kompozycji dynamicznej. Sprzyjało temu odpowiednio namalowane światło: w renesansie jasność absolutna z rozproszonym światłem bezkierunkowym, a w baroku ostre kontrasty światła i cienia oraz irracjonalne oświetlenie.
ReFw0fTBaA3yo
Ćwiczenie 7
Która z cech jest właściwa dla dzieł renesansowych: kompozycja otwarta, czy kompozycja zamknięta?
Która z cech jest właściwa dla dzieł renesansowych: kompozycja otwarta, czy kompozycja zamknięta?
Mając na uwadze podstawowe informacje o malarstwie renesansowym i barokowym, przyporządkuj dzieła do odpowiedniej epoki. Wpisz odpowiednie hasła pod reprodukcje (barok, renesans). Używaj tylko małych liter, wpisując słowo: „renesans” lub „barok”.
.................
.................
RWB75myNrwkdS
Ćwiczenie 8
Przyporządkuj definicję do pojęcia.
- Kompozycja dynamiczna to: 1. kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu, czy 2. kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu.
- Kompozycja statyczna to: 1. kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu, czy 2. kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu.
Przyporządkuj definicję do pojęcia.
- Kompozycja dynamiczna to: 1. kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu, czy 2. kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu.
- Kompozycja statyczna to: 1. kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu, czy 2. kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu.
Przyporządkuj definicję do pojęcia.
kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu., kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu.
Kompozycja dynamiczna
Kompozycja statyczna
Polecenie 1
Wybierz dwa dowolne dzieła z epoki baroku i renesansu, które pojawiły się na lekcji i dokonaj analizy porównawczej dzieł.
Słownik pojęć
Alegoria
Alegoria
motyw lub zespół motywów, który poza znaczeniem dosłownym i bezpośrednio przedstawionym ma ukryte znaczenie dodatkowe, pozostawione domyślności odbiorcy lub wyjaśnione przez autora.
Autoportret
Autoportret
portret własny artysty.
Diagonalny
Diagonalny
o układzie ukośnym.
Humanizm
Humanizm
nazwa pochodzi od słowa „homo”, czyli ludzki. Oznacza ruch filozoficzny, kulturalny i moralny powstały w XV wieku we Włoszech, cechujący epokę renesansu. W centrum zainteresowań był człowiek, w tym jego godność, wolność, wszechstronny rozwój psychiczny, intelektualny i fizyczny. Hasłem humanizmu była maksyma komediopisarza starorzymskiego Terencjusza: Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce.
Kompozycja dynamiczna
Kompozycja dynamiczna
kompozycja, w której przeważają skosy, linie łamane, krzywizny lub łuki. Odbiorca ma wrażenie ruchu.
Kompozycja statyczna
Kompozycja statyczna
kompozycja, w której przeważają uporządkowane elementy pionowe i poziome. Odbiorca ma wrażenie równowagi, spokoju i bezruchu.
Perspektywa linearna
Perspektywa linearna
zwana też perspektywą zbieżną, geometryczną – perspektywa, której istotą jest rzutowanie wszystkich elementów przestrzeni na płaszczyznę w kierunku punktu zbiegu. Początkowo punkt zbiegu znajdował się zawsze na środku linii horyzontu, przebiegającej na wysokości oczu. Obecnie wskazuje się również perspektywy linearne z inaczej umieszczonymi punktami zbiegu: boczną, ukośną, żabią (punkt widzenia położony nisko) i z lotu ptaka (punkt widzenia położony wysoko).
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Słownik języka polskiego PWN
Galeria dzieł sztuki
RDGQ0nvmcevxQ1
Ilustracja przedstawia obraz Rafaela „Zaślubiny Marii”, który podzielony jest wyraźnie na dwie części, górną i dolną. W dolnej znajduje się scena zaślubin. Pośrodku stoi kapłan, po lewej Madonna i jej orszak składający się z pięciu kobiet o delikatnych rysach twarzy i pełnych wdzięku pozach. Po prawej Józef z gałęzią pokrytą kwiatami i czterej mężczyźni. Postaci na obrazie jest dwanaście, co świadczy o odzwierciadlaniu matematycznej harmonii poprzez stosunki liczbowe. W górnej połowie obrazu widoczny jest budynek w stylu tempietta Bramantego.
Rafael Santi, „Zaślubiny Marii”, 1504, olej na drewnie, Pinacoteca di Brera, Mediolan, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R6L2FjBh1Ieqv1
Ilustracja przedstawia obraz Fransa Halsa pt. „Spotkanie oficerów i sierżantów Gwardii Obywatelskiej”. Obraz przedstawia czternastu mężczyzn podczas spotkania oficerów i sierżantów. Mężczyźni pozują do portretu zbiorowego na tle dziedzińca Starej Gildii Gildii w Harlemie. Dziedziniec porośnięty jest wysokimi, gęstymi drzewami, a ich ciemnobrązowa zieleń stanowi tło dla eleganckich postaci.
Frans Hals, „Spotkanie oficerów i sierżantów Gwardii Obywatelskiej”, 1633, olej na płótnie, Frans Hals Museum, Haarlem, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
R1NKIg9ONmvba1
Ilustracja przedstawia „Portret młodej Wenecjanki” namalowany przez Albrechta Dürera ”. Kobieta ukazana jest w półprofilu, ma lekko opuszczona głowę, spięte z tyłu, rude, kręcone włosy. Na szyi zawieszony ma biało-czarny naszyjnik. Suknia kobiety dekorowana jest geometrycznym, żółto-czerwonym wzorem.
Albrecht Dürer, „Portret młodej Wenecjanki”, 1505, olej na drewnie, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń, Austria, wikimedia.org, domena publiczna
RyLoxHyQcaF3l1
Ilustracja przedstawia „Helenę Fourment” - portret wykonany przez Petera Paula Rubensa Kobieta ukazana jest frontalnie, lekko pochylona. Ma rudawe włosy, które dekoruje wpięta z lewej strony ozdoba. Jej twarz jest bladoróżowa z rumieńcami na policzkach. Ubrana jest w jasną, bogatą suknię z dużym dekoltem, bufiastymi rękawami i ogromnym kołnierzem, na którą zarzucona ma ciemnobrązową pelerynę. Suknię pośrodku spina wielka brożka. Tło jest ciemnobrązowe.
Peter Paul Rubens, „Helena Fourment”, ok. 1630-1640, olej na drewnie, Rijksmuseum, Amsterdam, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
R1KsfpzJW4uCB1
Ilustracja przedstawia „Portret Maddaleny Doni” Rafael Santi. Obraz ukazuje młodą kobietę na tle pejzażu. Ma gładko uczesane włosy. Ubrana jest w dopasowaną, czerwoną suknię z dużym dekoltem, a na ramionach założone ma ciemne i szerokie rękawy. Dłonie kobiety są założone jedna na drugą. Jej szyję dekoruje medalion. Tłem jest nisko położony krajobraz z pionowym drzewem.
Rafael Santi, „Portret Maddaleny Doni”, 1506, olej na drewnie, Palazzo Pitti, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RECPuMODip3tT1
Ilustracja przedstawia portret Petera Paula Rubensa "Filcowy kapelusz". Ukazuje Susannę Furman w czarnym kapeluszu z dużym rondem i piórem. Kobieta ubrana jest w czarną suknię z czerwonymi rękawami i dużym dekoltem. Jej wzrok skierowany jest w stronę widza. Na raniona ma zarzucony szary szal. Tło wypełnia pejzaż nieba z szarymi chmurami.
Peter Paul Rubens, „Filcowy kapelusz”, ok. 1622–1625, olej na drewnie, National Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
RcCgnLiqyjHbZ1
Ilustracja przedstawia „Portret Osvolta Krela” Albrechta Dürera”. Przedstawiona mężczyznę, znajdującego się przed czerwoną kurtyną z napisem w górnej części, ubranego w duży płaszcz z futrzaną podszewką, swobodnie założony tylko na prawym ramieniu, jedwabną koszulę i złoty łańcuch. Mężczyzna ma mocne rysy twarzy, wyraźny nos, zmarszczone brwi, groźną minę i jasnobrązowe, długie, kręcone włosy. Lewą stronę tła wypełnia krajobraz z wysokimi drzewami.
Albrecht Dürer, „Portret Osvolta Krela”, 1499, olej na drewnie, Alte Pinakothek, Monachium, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
R1Ac1ztzCXe2N1
Ilustracja przedstawia „Portret mężczyzny trzymającego zegarek” Fransa Halsa. Ukazuje mężczyznę w dużym, czarnym kapeluszu i czarnej pelerynie z białym kołnierzem. Postać zwrócona jest w lewą stronę. W prawej dłoni trzyma złoty zegarek. Tło obrazu jest ciemnobrązowe.
Frans Hals, Portret mężczyzny trzymającego zegarek, 1643, olej na drewnie, Barnes Foundation, Filadelfia, Stany Zjednoczone Ameryki, wikimedia.org, domena publiczna
R1ehRYPfpLOVn1
Ilustracja przedstawia "Portret kobiety" namalowany przez Rafaela Santiego. Jest to portret Margherity, córki Francesca Lutiego. Kobieta ma delikatna urodę, ukazana jest z półprofilu, prawa rękę trzyma na piersi. Ubrana jest w jasna udrapowaną suknię z dużym dekoltem, który dekorują brązowe, bursztynowe korale. Jej włosy z przedziałkiem zaczesane są do tyłu i prawdopodobnie spięte w kok. Na głowie zarzuconą ma beżową chustę. Po kliknięciu kursorem myszy na grafikę zostanie wyświetlona informacja dodatkowa.
Rafael Santi, „Portret kobiety”, 1514, olej na płótnie, Galleria Palatina, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RP6u7yP76BmeX1
Ilustracja przedstawia „Portret damy jako pasterki” namalowany przez Jana Mytensa. Ukazuje kobietę siedzącą na tle pejzażu i podpierającą się. W lewym ręku trzyma . kij pasterski. Ubrana jest w atłasową, czerwoną suknię i niebieski płaszcz. Na głowie ma duży kapelusz. Jest zamyślona. Przy jej kolanie stoi owca. Tło wypełnia daleki, ciemny pejzaż.
Jan Mytens, „Portret damy jako pasterki”, 1652, olej na płótnie, Haags Historisch Museum, Haga, Holandia, flickr.com, CC BY 3.0
R12vQpUfKbmCY1
Ilustracja przedstawia „Portret Pietro Bembo” Rafaela Santiego. Ukazuje młodzieńca z dłońmi opartymi o parapet. Mężczyzna patrzy na widza z delikatnie zarysowanym uśmiechem. W prawej dłoni trzyma zwiniętą w rulon karteczkę. Młodzieniec na głowie założony ma czerwony beret, spod którego spływają długie, kasztanowe włosy. Strój portretowanego składa się z czarnej peleryny, nałożonej na czerwony kaftan, zza kołnierzyka którego wystaje fragment białej koszuli. W tle znajduje się pejzaż z pagórkami, widokiem na jezioro i krętą drogę.
Rafael, „Portret Pietro Bembo”, 1504-1506, olej na drewnie, Museum of Fine Arts, Budapeszt, Węgry, wikimedia.org, domena publiczna
RrDa0NMo1GWaS1
Ilustracja przedstawia Portret „Marie-Louise de Tassis”, namalowany przez Antoona van Dycka. Ukazuje młodą kobietę ubraną w jedwabną sukienkę, z bufiastymi rękawami i dużym dekoltem oraz czarny płaszcz. W prawej dłoni dama trzyma wachlarz z piór strusia Młoda twarz kobiety otoczona jest szerokim koronkowym kołnierzem. Postać patrzy na widza z lekkim uśmiechem. Tło jest szarobrązowe.
Antoon van Dyck, „Marie-Louise de Tassis”, ok. 1630, olej na płótnie, Fürstlich Liechtensteinische Gemäldegalerie, Vaduz, Liechtenstein, wikimedia.org, domena publiczna
RMMJLlfrMWyoF1
Ilustracja przedstawia „Portret Innocentego X” Diego Velázqueza. Ukazuje siedzącego w papieskim fotelu papieża. Sylwetka Innocentego X ukazana została en trois quarto, tzn. w trzech czwartych, z ukosa. Mężczyzna ma na sobie oficjalny strój: białą sutannę, nałożoną na nią białą, suto marszczoną i ozdobioną koronką albę, czerwony, aksamitny mucet (rodzaj peleryny sięgającej łokci) z wywiniętym, białym kołnierzem oraz jedwabne, karmazynowe camauro (nakrycie głowy noszone przez papieży od XII wieku). Jego wzrok jest przenikliwy. Ma zaciśnięte usta, zmarszczone i lekko uniesione brwi, lekko zaczerwienione policzki, zmarszczki na czole. Tłem jest ciężka, ciemnoczerwona kotara.
Diego Velázquez, „Portret Innocenta X”, ok. 1650, olej na płótnie, Doria Pamphilj Gallery, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Rs0IH5b1JegnF1
Ilustracja przedstawia obraz Leonarda da Vinci "Ostatnia Wieczerza" Jest to malowidło naścienne. Przedstawia Chrystusa z apostołami, siedzących za długim stołem, nakrytym białym obrusem. Jezus siedzi pośrodku. Po jego bokach symetrycznie są pogrupowane postacie. Rozmawiają i gestykulują. Wnętrze jest symetryczne, z trzema oknami w centralnej ścianie oraz wnękami w ścianach bocznych. U dołu widoczny jest fragment otworu drzwiowego.
Leonardo da Vinci, „Ostatnia wieczerza”, 1495–1498, fresk, Santa Maria delle Grazie, Mediolan, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R1d7D4a4BqoVg1
Ilustracja ukazuje „Autoportret” Antonella da Messiny. Mężczyzna przedstawiony jest z lewego półprofilu. Ma na sobie brązowe odzienie zapięte pod szyję, spod którego wystaje fragment białej koszuli, a na głowie - czerwoną czapkę. Patrzy w stronę widza. Tło obrazu jest czarne.
Rembrandt Harmenszoon van Rijn „Syndycy cechu sukienników”, 1662, olej na płótnie, Rijksmuseum, Amsterdam, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
RDEO7B8kOWv2s1
Obraz Antonello da Messina pt. „Autoportret”. Młody mężczyzna, z czerwoną czapką na głowie, ubrany jest w brązową szatę.
Antonello da Messina, „Autoportret”, ok. 1475, National Gallery, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
R1AKyM0PGhiTR1
Ilustracja ukazuje „Autoportret” Petera Paula Rubensa. Przedstawia mężczyznę z brodą i wąsami, w dużym kapeluszu, czarnym stroju i białej koszuli. Ujęty jest z prawego półprofilu, a wzrok skierowany ma w stronę widza. W tle znajduje się fragment pejzażu z zachmurzonym niebem.
Peter Paul Rubens, „Autoportret”, 1623, National Gallery of Australia, Canberra, Australia, wikimedia.org, domena publiczna
R1eXMyrJzCOZQ1
Ilustracja przedstawia „Autoportret” Diego Velázqueza. Mężczyzna o długich, kręconych włosach, z brodą i wąsami pozuje z prawego półprofilu, podpiera się pod bokiem prawą ręką. Ubrany jest w zbroje i czarny płaszcz. Przy lewym boku ma zawieszoną szpadę, a na lewej ręce założoną długą, szarą rękawicę. Tło obrazu jest żółto-szare.
Diego Velázquez, „Autoportret”, 1643, Uffizi, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R1998CjPjaDTs1
Ilustracja przedstawia „Autoportret” Albrechta Dürera. Ukazuje mężczyznę o kręconych blond włosach, z brodą i wąsami, w białej marszczonej koszuli, obszytej ozdobną taśmą. Dodatkowo rękawy mają rozcięcia. Przez ramię przerzucona została peleryna. na dłonie ma założone rękawiczki, a na głowie czapkę. Po prawej stronie znajduje się okno z widokiem na górzysty krajobraz Alp.
Albrecht Dürer, „Autoportret”, 1498, Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna