W krainie mitów – lot w chmurach. Praca plastyczna z wyobraźni.
Ważne daty
Do V w. – Starożytność - Ptaki jako motywy pisma i zdobień – starożytny Egipt. Mit Ikara.
XV‑XVI w. – Renesans - Leonardo da Vinci – szkice i próby z pierwszą lotnią; perspektywa powietrzna. Inni włoscy malarze - perspektywa zbieżna.
XVI‑XVIII w. – Barok - Głęboki światłocień – silne kontrasty światła i cienia w obrazach.
XVIII‑XIX w. – Klasycyzm - Delikatne kontrasty światłocieniowe.
XX, XXI w. – Przestrzeń na obrazie - łączenie dotychczasowych doświadczeń. Sztuka w przestrzeni publicznej.
mc5ca1a53f54d9ea1_0000000000021
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R19vopapQAapS1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
mc5ca1a53f54d9ea1_0000000000024
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
4) charakteryzuje i rozróżnia sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach płaskich; rozpoznaje rodzaje perspektyw (w tym m.in.: rzędowa, kulisowa, aksonometryczna, barwna, powietrzna, zbieżna); rozpoznaje i świadomie stosuje światłocień, jako sposób uzyskania iluzji przestrzeni; podejmuje działania kreatywne z wyobraźni i z natury, skoncentrowane wokół problematyki iluzji przestrzeni;
5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach z wyobraźni i transpozycji natury);
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami).
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
klasyfikować barwy w sztukach plastycznych;
rozróżniać i identyfikować w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne;
charakteryzować i rozróżniać sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach płaskich;
rozpoznawać rodzaje perspektyw;
charakteryzować pozostałe środki wyrazu artystycznego;
wyrażać w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości.
Wstęp
Spójrz na poniższą fotografię. Ile kolorów można zauważyć na tym zdjęciu? Jak to możliwe, że wystarczy tylko jeden, aby uzyskać zróżnicowane plamy barwne i wydobyć z obrazu kształty? To walorWalorwalor - różna intensywność tego samego koloru. Im ciemniejszy niebieski, tym zdaje się być cięższy. Błękitne chmurki są tak lekkie, że robią wrażenie nadmuchanych i na tle ciężkiego, niebieskiego nieba jakby przybliżają się do nas. Jeszcze delikatniejsze są promienie słońca. Dzieje się tak dzięki lekkości nadanej światłem. Im jaśniejszy kolor, tym bardziej rozświetlony. Stosując różne odcienie plam jednego koloru, uzyskamy kontrasty walorowe. Oto jeden ze sposobów pokazania przestrzeni na płaskiej powierzchni. Wystarczy umiejętne wprowadzanie światła do koloru.
R1BtUOkp01Wkv1
Fotografia przedstawia niebo z białymi chmurami, środek rozświetlają promienie słońca.
Niebo, online skills, CC BY 3.0
Dlaczego jesteśmy przekonani, że dzieli nas ogromna przestrzeńPrzestrzeńprzestrzeń od ptaków lecących na tle zachodzącego słońca? To inny sposób na wyrażenie przestrzeni za pomocą przeciwstawienia barw zimnych i ciepłych. Ptaki w kolorze zbliżonym do czerni na tle żółtego, niemal złotego nieba wydają się jeszcze mniejsze, a tym samym bardziej oddalone. Powstał kontrast temperaturowy. Kolor zimny wygląda jakby się skurczył w towarzystwie ciepłej, napęczniałej tonacji. Dodatkowo efekt pogłębia zmniejszenie rozmiarów ptaków. Ten zabieg to perspektywa geometryczna. Perspektywa polega na odpowiednim malowaniu coraz odleglejszych warstw. Chcąc uzyskać iluzję przestrzeni na płaszczyźnie, mamy do wyboru wiele różnych rodzajów tej techniki.
RY8zHO0OSj3tq1
Fotografia przedstawia pomarańczowe niebo towarzyszące zachodowi słońca. Na środku widać żółte słońce i kilka ptaków latających po niebie.
Zachód słońca, online skills, CC BY 3.0
MARZENIA O LATANIU
Myśli człowieka od tysięcy lat wznosiły się ku górze. Starożytni Egipcjanie chętnie wykorzystywali sylwetki ptaków w swoim piśmie hieroglificznym. Ich motywami zdobili ściany i przedmioty. Bóg nieba imieniem Horus miał postać sokoła. Starożytni Grecy opowiadali mitMitmit o Dedalu, który zbudował skrzydła dla siebie i syna Ikara. Miał to być sposób na wydostanie się z niewoli na wyspie rządzonej przez groźnego króla.
RA95PjskjBq5f1
Ilustracja przedstawia obraz Charlesa Paula Landona "Ikar i Dedal". Na szczycie budowli stoi Dedal, a z jego rąk wznosi się do lotu Ikar. Obie postacie są nagie. Dedal jest starszym, umięśnionym mężczyzną z brodą, jego skrzydła są ciemne. Ma wyciągnięte ręce. Ikar to młodzieniec o delikatnym ciele i białych skrzydłach. Oderwał się od podłoża, unosi prawą nogę wyżej od lewej, wznosi ręce przed siebie i rozpościera w górze skrzydła. Malarz ukazał początek lotu. W dole pod bohaterami rozciąga się ocean i jaśnieje pogodne niebo.
Charles Paul Landon, „Ikar i Dedal”, 1799, Muzeum Sztuk Pięknych Dentelle w Alencon, wikipedia.org, domena publiczna
Dużo później na początku XVI w. Leonardo da Vinci rysował pierwsze szkice latającej machiny, marząc o wzniesieniu się na niej w powietrze. To właśnie ten najwszechstronniejszy, od czasów renesansu, artysta i wynalazca opracował zasady perspektywy powietrznej. Ponieważ atmosfera ziemska ma zabarwienie niebieskie, obiekty oddalone od nas postrzegamy jako tym jaśniejsze i bardziej niebieskie, im dalej są od nas. Mistrz Leonardo wykorzystywał tę więdzę, malując swoje obrazy. Najsłynniejszym z nich jest „Mona Lisa”.
R4E4BZVAO2Uuz1
Ilustracja przedstawia fotografię będącą rękopisem Leonarda da Vinci ukazującą szkic maszyny latającej i jej opis. W górnej części znajdują się trzy szkice. Obrazują zamysł konstrukcyjny mechanizmu napędzającego maszynę. Dolna część zawiera odautorski komentarz.
Leonardo da Vinci, "Maszyna latająca", ok. 1500, online skills, CC BY 3.0
RWxRmac7IJTM6
Ilustracja przedstawia obraz Leonarda da Vinci pt. "Mona Lisa". Kobieta ma gładko zaczesane włosy z przedziałkiem na środku głowy. Ma pogodny wyraz twarzy. Jej dłonie spoczywają spokojnie skrzyżowane jedna na drugiej. Ma ciemną sukienkę z dekoltem. W tle krajoobraz.
Leonardo da Vinci, „Mona Lisa”, 1503-1506, Muzeum Luwr, online skills, domena publiczna
Musiało upłynąć prawie 500 lat od wynalazku Leonarda, zanim pierwszy samolot uniósł się w powietrze. Jednak to za mało. Człowiek stale próbuje różnych sposobów, aby choć przez chwilę być jak ptak, który w locie dotyka chmur. Taką sytuację przedstawia poniższe zdjęcie. Fotograf uchwycił moment lotu do wody na desce surfingowej. Przyjrzyjmy się iluzji przestrzeni na tym zdjęciu. To efekt perspektywy barwnej. Kolory bliżej nas są ciepłe, a bardziej oddalone coraz zimniejsze. Od brązu przez szarobrązowy, zielonkawo‑niebieski, niebieski aż po granat z odcieniem czerni.
R12jMCzKlr5hv1
Fotografia przedstawia dwójkę serferów na tle morskich fal. Kobieta jest w trakcie skoku na wodę, a mężczyzna stoi na skale i jest skierowany w stronę towarzyszki.
Lot na desce surfingowej, online skills, CC BY 3.0
S: Co to za melodia, tato? O: Przebój z mojego dzieciństwa. To były nasze klimaty. Zespół The Kelly Family. Byli w Polsce w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. W 2017 też. Wracają wspomnienia. Piosenka nazywa się “David's song” czyli “Ptaki”. Wyglądasz, jakbyś czegoś potrzebował. S. Zgadłeś. Mam zadanie domowe z plastyki na jutro. Pomożesz? O: Dlaczego nie pomyślałeś o tym wcześniej? Trudno będzie znaleźć sklep czynny o tej porze. A nawet, jeśli masz wszystko … S: Wszystko mam. O: Poza jednym – jest późno. S: Tato, ty jak zwykle. Nie wiesz, że do sztuki potrzeba natchnienia? O: Wierzę ci, że o inspirację twórczą nie zawsze łatwo, jednak myślę, że gdybyś powiedział wcześniej, ja też miałbym więcej czasu, by twojemu natchnieniu pomóc. S: Dobra, obiecuję, że następnym razem zapytam najszybciej, jak tylko się da. O: Tak, tak. Mitologiczny Ikar też obiecywał ojcu, że zachowa bezpieczną wysokość podczas lotu, a jednak utonął. S: Jak to? Utonął podczas lotu? Nie rozumiem. O: Opowiem ci później ten grecki mit o Ikarze i jego ojcu Dedalu. Pod warunkiem, że nie zabraknie przestrzeni do rozmowy. O cóż więc chodzi w twoim zadaniu domowym? S: No tak, chodzi o przestrzeń. Ale do rozmowy? Dzzziiiiwne. Od dawna potrafię wykonywać płaskie kompozycje rysunkowe. Takie 2D. Chociaż w rzeczywistości prawie nic nie jest płaskie. Na ostatniej lekcji dowiedziałem się, jak przedstawić głębię na płaszczyźnie, czyli jak dodać trzeci wymiar na obrazie. Głębia to przestrzeń, to coś, co mnie otacza. Jest bliżej lub dalej. O: Przestrzeń, o której ty mówisz, ma sens fizyczny. Chociaż jest praktycznie nieograniczona, jej fragmenty można zmierzyć i pokazać na obrazie. Ja miałem na myśli pewne warunki, dzięki którym rozmowa jest w ogóle możliwa: co najmniej dwoje ludzi, miejsce i czas spotkania, chęć do rozmowy, czasami też odpowiedni nastrój. Tak rozumiana przestrzeń jest przenośnią. Czy według ciebie mamy teraz taką przestrzeń? S: Właściwie tak, chociaż masz rację, że jest problem z czasem. O: Zatem nie marnujmy go i przejdźmy do rzeczy. Na czym polega twoje zadanie domowe? S: Związane jest z przestrzenią. Mam przyjść na lekcję z gotowym pomysłem na pracę plastyczną na zadany temat. O: I tylko tyle? S: Ależ, tato! Aż tyle! Muszę nie tylko wyobrazić sobie temat, ale jeszcze wybrać odpowiednią technikę malowania przestrzeni. O: Teraz już wiem więcej. Krótko mówiąc. Na jutrzejszą lekcję plastyki powinieneś obmyślić koncepcję dwuwymiarowej pracy plastycznej, w której przy pomocy wybranych przez ciebie środków plastycznych zinterpretujesz przestrzeń. S: Powiedziałeś to samo co ja, ale wcale nie krócej i jakoś tak…, zagmatwałeś. Czy ty wiesz, ile jest sposobów na pokazanie przestrzeni na płaskiej powierzchni? Na szczęście, większość zaczyna się od tego samego słowa - perspektywa: perspektywa barwna (inaczej malarska), perspektywa powietrzna, no i… hm… perspektywa zbieżna (jedna z geometrycznych). Poza tym jeszcze walor. To, chyba różne tonacje jednego koloru. Od najjaśniejszych do najciemniejszych. Może teraz jakiś przebój z mojej młodości? Cha cha… O: Dobrze. No to… S: … aaa, i jeszcze można użyć kolorów dopełniających. To każde dwa kolory naprzeciw siebie z koła barw, bo te najbardziej kontrastują. Oglądałem malowidła z baroku. Wtedy malarze lubili i dużo światła, i dużo cienia na tym samym obrazie. Zaraz, jak to było… Wiem! Wiem! Światłocień! O: Jestem pełen podziwu, ile środków plastycznych zapamiętałeś! Dodam jeszcze plamę czyli jakiś kolorowy nieokreślony kształt, linię czyli granicę plam, kreskę jako ślad twojego narzędzia i będzie komplet. Przyznaję, że dla początkującego „pogromcy” przestrzeni w dziedzinie plastyki wybór nie jest łatwy. Spróbuję ci pomóc. Utwórzmy trzy otwarte szufladki. W nich cztery sposoby iluzji przestrzeni na płaszczyźnie. Wyobraź sobie podpisy na nich i wybierz jedną: Szufladka 1. Geometryczna. Szufladka 2. Powietrzna. Szufladka 3. Barwna, inaczej malarska. Szufladka 4. Walorowa. S: Najpierw zamknę pierwszą i drugą: geometryczną i powietrzną. Przypomniałem sobie, że mam się skupić na operowaniu plamą. Do walorowej wystarczy jedna plakatówka, ale może ta malarska będzie ciekawsza? Wybieram barwną, czyli malarską. O: No to teraz jestem ciekaw, czy dysponujesz odpowiednią paletą barw. S: Co masz na myśli? O: By posłużyć się perspektywą malarską musisz mieć kolory zarówno z ciepłej, jak i zimnej strony koła barw. S: Sprawdzę. Ups… Zaschnięte. O: … jak Ikar. Też ojca nie posłuchał. S: No właśnie. Co z tym Ikarem. Opowiesz? O: Innym razem, bo już późno. Zabrakło przestrzeni w tej rozmowie.
Latająca maszyna Leonarda da Vinci
R1IG991A41oKu1
Animacja 3D przedstawia lotnię skonstruowaną na podstawie rysunków Leonarda da Vinci. Obiekt składa się z siedziska, nad nim znajdują się skrzydła, do których doczepione są linki do sterowania nogami. Z tyłu dołączony jest ogon. Obiektem można obracać dookoła własnej osi i oglądać z każdej strony. Do animacji dołączony jest instrumentalny podkład muzyczny.
Animacja 3D przedstawia lotnię skonstruowaną na podstawie rysunków Leonarda da Vinci. Obiekt składa się z siedziska, nad nim znajdują się skrzydła, do których doczepione są linki do sterowania nogami. Z tyłu dołączony jest ogon. Obiektem można obracać dookoła własnej osi i oglądać z każdej strony. Do animacji dołączony jest instrumentalny podkład muzyczny.
Maszyna Leonarda da Vinci
MIT IKARA
Konstrukcja z piór i pszczelego wosku zastąpiła Dedalowi i Ikarowi skrzydła podczas ucieczki z niewoli. Ojciec ostrzegał Ikara, aby nie wznosił się za wysoko, bo wosk się roztopi i pióra odpadną. Ten jednak nie posłuchał. Zbliżył się za bardzo ku słońcu. Spadł i utopił się w morzu. Ta legendarna opowieść do dzisiaj wpływa na wyobraźnię artystów. Jednym z nich był Pieter Bruegel (starszy), autor obrazu Pejzaż z upadkiem Ikara. Opowiada nim tragedię tonącego młodzieńca, na którego nikt nie zwraca uwagi. Malarz wykorzystał odkrycie Leonarda da Vinci i wyraził głębię przy pomocy perspektywy powietrznej.
R1BAfW8OzXSKw1
Ilustracja przedstawia obraz Pietera Bruegela "Pejzaż z upadkiem Ikara". Ukazuje mężczyznę, który zajęty jest oraniem pola. Postać znajduje się na wysokim morskim brzegu. Za nim, w dole, pasterz pasie stado owiec. Jeszcze niżej, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami. Na horyzoncie widoczne są góry oraz portowe miasto. Tytułowy Ikar jest niewidoczny dla nikogo i za chwilę utonie. Jego nogi wystają z morza, pomiędzy rybakiem, a statkiem. Nikt nie zwraca uwagi na tragedię Ikara, wszyscy są pochłonięci swoją pracą.
Pieter Bruegel (starszy), „Pejzaż z upadkiem Ikara”, ok. 1558, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych, Bruksela, wikipedia.org, domena publiczna
RA95PjskjBq5f1
Ilustracja przedstawia obraz Charlesa Paula Landona "Ikar i Dedal". Na szczycie budowli stoi Dedal, a z jego rąk wznosi się do lotu Ikar. Obie postacie są nagie. Dedal jest starszym, umięśnionym mężczyzną z brodą, jego skrzydła są ciemne. Ma wyciągnięte ręce. Ikar to młodzieniec o delikatnym ciele i białych skrzydłach. Oderwał się od podłoża, unosi prawą nogę wyżej od lewej, wznosi ręce przed siebie i rozpościera w górze skrzydła. Malarz ukazał początek lotu. W dole pod bohaterami rozciąga się ocean i jaśnieje pogodne niebo.
Charles Paul Landon, „Ikar i Dedal”, 1799, Muzeum Sztuk Pięknych Dentelle w Alencon, wikipedia.org, domena publiczna
RCIFHoPbD173U
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marca Chagalla "Upadek Ikara". Ukazuje upadającego Ikara, którego ciało i skrzydło płonie, nagrzane od promieni słonecznych. Pod Ikarem znajduje się wieś z licznymi gapiami i czerwoną drogą pośrodku. Ludzie nie przejmują się upadkiem, raczej widzą w tym sensacje i śledzą tragedię bohatera. Niebo po prawej stronie jest żółte, rozświetlone przez płomienie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: „Upadek Ikara” to jeden z najbardziej cenionych i znanych obrazów Marca Chagalla. „Upadek Ikara” stanowi wyraz inspiracji mitologią grecką, albowiem malarz wielokrotnie podróżował do niegdysiejszej Hellady. Marc Chagall skupił się na przedstawieniu wybranego momentu z mitu o Dedalu i Ikarze, a także na ukazaniu niczym nieskrępowanego tworu wyobraźni, będącego resztą scenerii.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marca Chagalla "Upadek Ikara". Ukazuje upadającego Ikara, którego ciało i skrzydło płonie, nagrzane od promieni słonecznych. Pod Ikarem znajduje się wieś z licznymi gapiami i czerwoną drogą pośrodku. Ludzie nie przejmują się upadkiem, raczej widzą w tym sensacje i śledzą tragedię bohatera. Niebo po prawej stronie jest żółte, rozświetlone przez płomienie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: „Upadek Ikara” to jeden z najbardziej cenionych i znanych obrazów Marca Chagalla. „Upadek Ikara” stanowi wyraz inspiracji mitologią grecką, albowiem malarz wielokrotnie podróżował do niegdysiejszej Hellady. Marc Chagall skupił się na przedstawieniu wybranego momentu z mitu o Dedalu i Ikarze, a także na ukazaniu niczym nieskrępowanego tworu wyobraźni, będącego resztą scenerii.
1
1. „Upadek Ikara” to jeden z najbardziej cenionych i znanych obrazów Marca Chagalla. „Upadek Ikara” stanowi wyraz inspiracji mitologią grecką, albowiem malarz wielokrotnie podróżował do niegdysiejszej Hellady. Marc Chagall skupił się na przedstawieniu wybranego momentu z mitu o Dedalu i Ikarze, a także na ukazaniu niczym nieskrępowanego tworu wyobraźni, będącego resztą scenerii.
Marc Chagall, Upadek Ikara. 1975, www.varvara.wordpress.com , domena publiczna
Marc Chagall, The Fall of Icarus. 1975, www.varvara.wordpress.com, domena publiczna
RB2Il5Bvs1IBK
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Petera Paula Rubensa "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie w powietrzu na tle niskiego pejzażu. Po lewej stronie znajduje się Dedal z rozpostartymi ramionami, na których założone ma skrzydła. Jego lewa noga jest podkurczona, prawa lekko ugięta. Brodaty mężczyzna spogląda na spadającego Ikara. Ciało młodzieńca jest bezwładne, fragmenty jego skrzydeł są zwiotczałe. Na twarzy rysuje się przerażenie z powodu upadku. Pejzaż w dole ukazuje skaliste wybrzeże z zabudowaniami. Po brzegu przechadza się para ludzi. Ciemne morze zapowiada tragedię. Przez chmury na niebie przedostają się promienie słońca. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twórczość malarska Rubensa obejmuje 2000 obrazów. W swojej twórczości skupił takie cechy epoki jak: wybujałość, żywiołowość, dynamikę, niepokój i zmysłowość. Dzięki niezwykłej indywidualności narzucił swój styl całemu malarstwu flamandzkiemu na kilkadziesiąt lat. Tworząc dzieła o tematyce mitologicznej dał wyraz kultowi zdrowego i silnego ciała człowieka – odznaczające się obfitością kształtów akty rubensowskie stały się jednym z synonimów malarstwa barokowego.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Petera Paula Rubensa "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie w powietrzu na tle niskiego pejzażu. Po lewej stronie znajduje się Dedal z rozpostartymi ramionami, na których założone ma skrzydła. Jego lewa noga jest podkurczona, prawa lekko ugięta. Brodaty mężczyzna spogląda na spadającego Ikara. Ciało młodzieńca jest bezwładne, fragmenty jego skrzydeł są zwiotczałe. Na twarzy rysuje się przerażenie z powodu upadku. Pejzaż w dole ukazuje skaliste wybrzeże z zabudowaniami. Po brzegu przechadza się para ludzi. Ciemne morze zapowiada tragedię. Przez chmury na niebie przedostają się promienie słońca. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twórczość malarska Rubensa obejmuje 2000 obrazów. W swojej twórczości skupił takie cechy epoki jak: wybujałość, żywiołowość, dynamikę, niepokój i zmysłowość. Dzięki niezwykłej indywidualności narzucił swój styl całemu malarstwu flamandzkiemu na kilkadziesiąt lat. Tworząc dzieła o tematyce mitologicznej dał wyraz kultowi zdrowego i silnego ciała człowieka – odznaczające się obfitością kształtów akty rubensowskie stały się jednym z synonimów malarstwa barokowego.
1
1. Twórczość malarska Rubensa obejmuje 2000 obrazów. W swojej twórczości skupił takie cechy epoki jak: wybujałość, żywiołowość, dynamikę, niepokój i zmysłowość. Dzięki niezwykłej indywidualności narzucił swój styl całemu malarstwu flamandzkiemu na kilkadziesiąt lat. Tworząc dzieła o tematyce mitologicznej dał wyraz kultowi zdrowego i silnego ciała człowieka – odznaczające się obfitością kształtów akty rubensowskie stały się jednym z synonimów malarstwa barokowego.
Peter Paul Rubens, "Upadek Ikara", 1636, Musées Royaux des Beaux‑Arts, Bruksela, www.vignette1.wikia.nocookie.net , domena publiczna
Peter Paul Rubens - upadek Ikara, www.vignette1.wikia.nocookie.net, domena publiczna
RZxHUZPU71C0t
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Pietera Bruegela "Pejzaż z upadkiem Ikara". Ukazuje mężczyznę, który zajęty jest oraniem pola. Postać znajduje się na wysokim morskim brzegu. Za nim, w dole, pasterz pasie stado owiec. Jeszcze niżej, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami. Na horyzoncie widoczne są góry oraz portowe miasto. Tytułowy Ikar jest niewidoczny dla nikogo i za chwilę utonie. Jego nogi wystają z morza, pomiędzy rybakiem, a statkiem. Nikt nie zwraca uwagi na tragedię Ikara, wszyscy są pochłonięci swoją pracą. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Tytuł obrazu nawiązuje do mitu o Ikarze, opisanego w Metamorfozach Owidiusza. Artysta namalował rozległy pejzaż, na pierwszym planie na wysokim morskim brzegu chłop orze pole. Nieco niżej pasterz pasie stado owiec, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami pod żaglami. Na horyzoncie widoczne są góry, a w oddali portowe miasto. Tytułowy Ikar jest praktycznie niewidoczny, z prawej strony u dołu można dostrzec jedynie wystające z wody nogi i kilka piór unoszących się na powierzchni. Katastrofa Ikara pozostała niezauważona i w żaden sposób nie wpłynęła na zachowanie znajdujących się w pobliżu osób.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Pietera Bruegela "Pejzaż z upadkiem Ikara". Ukazuje mężczyznę, który zajęty jest oraniem pola. Postać znajduje się na wysokim morskim brzegu. Za nim, w dole, pasterz pasie stado owiec. Jeszcze niżej, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami. Na horyzoncie widoczne są góry oraz portowe miasto. Tytułowy Ikar jest niewidoczny dla nikogo i za chwilę utonie. Jego nogi wystają z morza, pomiędzy rybakiem, a statkiem. Nikt nie zwraca uwagi na tragedię Ikara, wszyscy są pochłonięci swoją pracą. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Tytuł obrazu nawiązuje do mitu o Ikarze, opisanego w Metamorfozach Owidiusza. Artysta namalował rozległy pejzaż, na pierwszym planie na wysokim morskim brzegu chłop orze pole. Nieco niżej pasterz pasie stado owiec, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami pod żaglami. Na horyzoncie widoczne są góry, a w oddali portowe miasto. Tytułowy Ikar jest praktycznie niewidoczny, z prawej strony u dołu można dostrzec jedynie wystające z wody nogi i kilka piór unoszących się na powierzchni. Katastrofa Ikara pozostała niezauważona i w żaden sposób nie wpłynęła na zachowanie znajdujących się w pobliżu osób.
1
1. Tytuł obrazu nawiązuje do mitu o Ikarze, opisanego w Metamorfozach Owidiusza. Artysta namalował rozległy pejzaż, na pierwszym planie na wysokim morskim brzegu chłop orze pole. Nieco niżej pasterz pasie stado owiec, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami pod żaglami. Na horyzoncie widoczne są góry, a w oddali portowe miasto. Tytułowy Ikar jest praktycznie niewidoczny, z prawej strony u dołu można dostrzec jedynie wystające z wody nogi i kilka piór unoszących się na powierzchni. Katastrofa Ikara pozostała niezauważona i w żaden sposób nie wpłynęła na zachowanie znajdujących się w pobliżu osób.
Pieter Bruegel- Pejzaż z upadkiem Ikara- 1557, www.wikipedia.org, domena publiczna
RFVg7c2iz7rCI
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Carla Saraceniego "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie przyglądające się wydarzeniu na niebie. W przestrzeni nad zatoką ukazany jest Dedal i Ikar. Dedal, umięśniony starzec z rozpostartymi rękoma, do których ma przypięte skrzydła, spogląda na Ikara, który jest odwrócony do góry nogami. Na prawym ramieniu ma doczepione skrzydło, z lewego opadają pióra. Pejzaż rozciąga się wgłąb obrazu. Na pogodnym niebie połyskują od słonecznych promieni jasne chmury. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Włoski malarz okresu baroku, caravaggionista. Jego twórczość ukształtowała się głównie po wpływem Caravaggia i Adama Elsheimera. Malował niewielkie obrazki przedstawiające postacie w pejzażu, a także obrazy ołtarzowe. Styl artysty cechowało delikatne wyczucie koloru i przestrzeni
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Carla Saraceniego "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie przyglądające się wydarzeniu na niebie. W przestrzeni nad zatoką ukazany jest Dedal i Ikar. Dedal, umięśniony starzec z rozpostartymi rękoma, do których ma przypięte skrzydła, spogląda na Ikara, który jest odwrócony do góry nogami. Na prawym ramieniu ma doczepione skrzydło, z lewego opadają pióra. Pejzaż rozciąga się wgłąb obrazu. Na pogodnym niebie połyskują od słonecznych promieni jasne chmury. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Włoski malarz okresu baroku, caravaggionista. Jego twórczość ukształtowała się głównie po wpływem Caravaggia i Adama Elsheimera. Malował niewielkie obrazki przedstawiające postacie w pejzażu, a także obrazy ołtarzowe. Styl artysty cechowało delikatne wyczucie koloru i przestrzeni
1
1. Włoski malarz okresu baroku, caravaggionista. Jego twórczość ukształtowała się głównie po wpływem Caravaggia i Adama Elsheimera. Malował niewielkie obrazki przedstawiające postacie w pejzażu, a także obrazy ołtarzowe. Styl artysty cechowało delikatne wyczucie koloru i przestrzeni
Carlo Saraceni- upadek Ikara, www.staticflickr.com, domena publiczna
R1Z2Rvnm2shtq
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Merry'ego-Josepha Blondela "Słońce albo upadek Ikara". Ukazuje podniebny, złoty rydwan z bogiem słońca Sol zaprzężony w cztery białe konie, wznoszący się ponad chmurami. Pod nimi, na pierwszym planie, spada Ikar którego skrzydła rozpadają się, gubiąc pióra. Jego ciało jest bezwładne, a na jego twarzy rysuje się przerażenie. W lewym narożniku leci Dedal, który odwraca się w stronę syna. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Francuski malarz neoklasycystyczny i dekorator. Malował obrazy o tematyce historycznej i mitologicznej. Wykonywał dekoracje ścienne i sufitowe m.in. plafony i freski w Luwrze, Pałacu Luksemburskim i zamku w Fontainebleau. Wystawiał w paryskim Salonie, w 1817 otrzymał złoty medal za Śmierć Ludwika XII.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Merry'ego-Josepha Blondela "Słońce albo upadek Ikara". Ukazuje podniebny, złoty rydwan z bogiem słońca Sol zaprzężony w cztery białe konie, wznoszący się ponad chmurami. Pod nimi, na pierwszym planie, spada Ikar którego skrzydła rozpadają się, gubiąc pióra. Jego ciało jest bezwładne, a na jego twarzy rysuje się przerażenie. W lewym narożniku leci Dedal, który odwraca się w stronę syna. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Francuski malarz neoklasycystyczny i dekorator. Malował obrazy o tematyce historycznej i mitologicznej. Wykonywał dekoracje ścienne i sufitowe m.in. plafony i freski w Luwrze, Pałacu Luksemburskim i zamku w Fontainebleau. Wystawiał w paryskim Salonie, w 1817 otrzymał złoty medal za Śmierć Ludwika XII.
1
1. Francuski malarz neoklasycystyczny i dekorator. Malował obrazy o tematyce historycznej i mitologicznej. Wykonywał dekoracje ścienne i sufitowe m.in. plafony i freski w Luwrze, Pałacu Luksemburskim i zamku w Fontainebleau. Wystawiał w paryskim Salonie, w 1817 otrzymał złoty medal za Śmierć Ludwika XII.
W czasie klasycyzmu, kiedy znów zachwycano się starożytnością, francuski malarz Charles Paul Landon namalował Dedala i Ikara w momencie, gdy wznoszą się do lotu. Zwróć uwagę na światłocień. To kolejny sposób na wyrażenie przestrzeni. Postacie i przedmioty od strony światła są jaśniejsze, a z przeciwnej przyciemnione. Znacznie głębsze kontrasty światła i cienia dostrzegamy na obrazie z czasów wcześniejszych. Lot Ikara namalował Jacob Peter Gowy w epoce baroku. Był to czas najsilniejszych różnic światłocieniowych.
Rc7EgmR4np1Uv1
Ilustracja przedstawia obraz Petera Paula Rubensa "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie w powietrzu na tle niskiego pejzażu. Po lewej stronie znajduje się Dedal z rozpostartymi ramionami, na których założone ma skrzydła. Jego lewa noga jest podkurczona, prawa lekko ugięta. Brodaty mężczyzna spogląda na spadającego Ikara. Ciało młodzieńca jest bezwładne, fragmenty jego skrzydeł są zwiotczałe. Na twarzy rysuje się przerażenie z powodu upadku. Pejzaż w dole ukazuje skaliste wybrzeże z zabudowaniami. Po brzegu przechadza się para ludzi. Ciemne morze zapowiada tragedię. Przez chmury na niebie przedostają się promienie słońca.
Jacob Peter Gowy, „Lot Ikara”, 1635-1637, Muzeum Narodowe Prado, Museo del Prado, wikipedia.org, domena publiczna
Polecenie 1
Porównamy sposób przedstawienia przestrzeni za pomocą barwnych plam na tym obrazie, dziele Leonarda da Vinci Mona Lisa i na fotografii przedstawiającej niebo (pierwsza w lekcji). Jakie widzisz podobieństwa, a jakie różnice?
RRlzmdRn8pnLd1
Ilustracja przedstawia obraz Marca Chagalla "Upadek Ikara". Ukazuje upadającego Ikara, którego ciało i skrzydło płonie, nagrzane od promieni słonecznych. Pod Ikarem znajduje się wieś z licznymi gapiami i czerwoną drogą pośrodku. Ludzie nie przejmują się upadkiem, raczej widzą w tym sensacje i śledzą tragedię bohatera. Niebo po prawej stronie jest żółte, rozświetlone przez płomienie.
Marc Chagall, „Upadek Ikara” 1975, Muzeum Narodowe, Paryż, magazynsztuki.pl, CC BY 3.0
Współcześni artyści również interesują się mitem Ikara. Francuski malarz Marc Chagall (czyt. mark szagal) przedstawił swoją wizję tragedii młodego człowieka. Na obrazie nie ma wody. Jeszcze chwila i bohater spadnie na czerwoną wiejską drogę. Autor wypełnił ją i chmury plątaniną kolorowych kresek. Niebo przekornie ustawił do nas bokiem. Wskazuje na to użycie ciepłych kolorów po prawej stronie obrazu i chłodniejszych po lewej. Nawet słońce jest w tej zimnej niebieskiej tonacji. To następny przykład perspektywy barwnej.
OPTYMISTYCZNIE
W XXI wieku powstały prace, na których widać odwrotną interpretację losu Ikara. Czy już niedługo będziemy mogli latać, jak ptaki? Potrzebujemy tylko skrzydeł. Wyraźnie widzimy przestrzeń dzięki zastosowaniu perspektywy barwnej i użyciu kolorów dopełniających. Ikara otacza trumień żółto‑różowego światła. To zapewnia mu dużą przestrzeń do lotu. Mamy wrażenie, że powstał tunel, który wciąga młodzieńca do góry. Odczuwamy tak, ponieważ z ciepłym kolorem kontrastują zimne - niebieskie plamy po bokach. Kolory z przeciwnej strony koła barw nazywamy dopełniającymi. Dają one najsilniejsze kontrasty.
R1PDsYfILOdHS1
Grafika przedstawia złotą postać młodego mężczyzny ze skrzydłami - anioła, wznoszącego się w górę, w stronę słońca. Na niebie widać promienie skierowane na anioła. Promienie odbijaja się też w tafli wody.
Anioł, online skills, CC BY 3.0
Inna skrzydlata wizja człowieka powstała w wyobraźni czeskiego artysty Frantiszka Sztorka, który wykonał rzeźbę nawiązującą do postaci Ikara. Ustawiono ją przed ratuszem miasta Ostrawa. To przykład na obecność dzieła sztuki w przestrzeni publicznej (przestrzeni powszechnie dostępnej). Każdy może je obejrzeć i każdemu może dostarczyć innych przeżyć.
RsaZ0QAPtxoBC1
Fotografia przedstawia rzeźbę, która ma ukazywać Ikara. Jest on zdeformowany, ma wyłupiaste, niebieskie oczy. Jego skrzydła sa powyginane, a ręka jak gdyby odcięta i przyczepiona w nieoczywistym miejscu na przedramieniu.
Fontanna Ikara, Frantiszek Sztorek, 1999, Ostrava, Czechy, online skills, CC BY 3.0
Zadania
R1UdtSkJ9jeAg
Ćwiczenie 1
Różna intensywność, ciężkość jednego koloru (im ciemniejszy tym wydaje się cięższy) to: Możliwe odpowiedzi: 1. kontrast, 2. barwa, 3. walor
Różna intensywność, ciężkość jednego koloru (im ciemniejszy tym wydaje się cięższy) to: Możliwe odpowiedzi: 1. kontrast, 2. barwa, 3. walor
Różna intensywność (ciężkość) jednego koloru (im ciemniejszy tym wydaje się cięższy), to:
kontrast
barwa
walor
RfOPlUKN3M8n9
Ćwiczenie 2
Kontrastem temperaturowym nazywamy zestawienie kolorów: Możliwe odpowiedzi: 1. zimnego i ciepłego, 2. dopełniających, 3. podstawowych i pochodnych
Kontrastem temperaturowym nazywamy zestawienie kolorów: Możliwe odpowiedzi: 1. zimnego i ciepłego, 2. dopełniających, 3. podstawowych i pochodnych
Dokończ zdanie. Temperaturę barw (warstwy cieplejszych i zimniejszych kolorów) wykorzystujemy podczas stosowania następującego środka wyrazu: Możliwe odpowiedzi: 1. perspektywa powietrzna, 2. perspektywa barwna (malarska), 3. światłocień
Dokończ zdanie. Temperaturę barw (warstwy cieplejszych i zimniejszych kolorów) wykorzystujemy podczas stosowania następującego środka wyrazu: Możliwe odpowiedzi: 1. perspektywa powietrzna, 2. perspektywa barwna (malarska), 3. światłocień
Temperaturę barw (warstwy cieplejszych i zimniejszych kolorów) wykorzystujemy podczas stosowania następującego środka wyrazu:
perspektywa powietrzna
perspektywa barwna (malarska)
światłocień
R1Lcy6ojlRYpE
Ćwiczenie 4
Przypomnij sobie środki i techniki z dzisiejszej lekcji. Z podanych określeń wybierz te, które pomagają przedstawić przestrzeń na płaszczyźnie. Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. linia, 3. walor, 4. perspektywa barwna, powietrzna, geometryczna, 5. kontrast temperaturowy, 6. kolory dopełniające, 7. kolory podstawowe
Przypomnij sobie środki i techniki z dzisiejszej lekcji. Z podanych określeń wybierz te, które pomagają przedstawić przestrzeń na płaszczyźnie. Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. linia, 3. walor, 4. perspektywa barwna, powietrzna, geometryczna, 5. kontrast temperaturowy, 6. kolory dopełniające, 7. kolory podstawowe
Przypomnij sobie środki i techniki z dzisiejszej lekcji. Z podanych określeń wybierz te, które pomagają przedstawić przestrzeń na płaszczyźnie.
światłocień
linia
walor
perspektywa barwna, powietrzna, geometryczna
kontrast temperaturowy
kolory dopełniające
kolory podstawowe
R1NOVE6szzpw31
Ćwiczenie 5
Wymień poznane rodzaje perspektywy.
Wymień poznane rodzaje perspektywy.
R1GIgukmb2AIK1
Ćwiczenie 6
Odpowiedz, w jaki sposób współcześni artyści dokonali reinterpretacji mitu o Ikarze.
Odpowiedz, w jaki sposób współcześni artyści dokonali reinterpretacji mitu o Ikarze.
RhGIgFMBdJfDr
Ćwiczenie 7
Do terminów dobierz właściwe definicje.Walor. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Kontrast temperaturowy. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Perspektywa powietrzna. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Przestrzeń. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Mit. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Linia. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Plama. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną.
Do terminów dobierz właściwe definicje.Walor. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Kontrast temperaturowy. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Perspektywa powietrzna. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Przestrzeń. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Mit. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Linia. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną. Plama. Możliwe odpowiedzi: 1. trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., 2. wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., 3. kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., 4. niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, 5. różne tonacje jednego koloru., 6. starożytna opowieść o bogach., 7. zestawienie barwy ciepłej z zimną.
Przejrzyj notatki z dzisiejszej lekcji, zerknij do słownika. Następnie dopasuj do siebie pojęcia i wyjaśnienia.
kolorowy nieokreślony kształt, środek wyrazu plastycznego., zestawienie barwy ciepłej z zimną., niebieskawe i coraz jaśniejsze przedmioty wraz z oddalaniem się od nas, wyznacza granice plam lub kształtów, środek wyrazu plastycznego., trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie., starożytna opowieść o bogach., różne tonacje jednego koloru.
Walor
Kontrast temperaturowy
Perspektywa powietrzna
Przestrzeń
Mit
Linia
Plama
Polecenie 2
Jeszcze raz przypomnij sobie wiadomości dotyczące ujęcia przestrzeni na płaszczyźnie. Posługując się plamą jako środkiem artystycznym, przygotuj płaską pracę plastyczną na temat „Podróż wśród chmur”. Możesz zainspirować się współczesną wizją Ikara. Zastosuj farby plakatowe. Weź pod uwagę cechy zestawień kolorów, budujące przestrzeń. Pamiętaj, aby do pracy dołączyć opis zastosowanych środków plastycznych. Wskaż i uzasadnij, w którym miejscu na Twoim obrazie się znajdują. Opisz wrażenia jakie towarzyszyły Ci przy malowaniu.
Rt5Y2scksO2Tb
Wyobraź sobie, że wznosisz się i lecisz wysoko wśród chmur. Jakie wrażenia ci towarzyszą? Podziel się nimi w klasie.
Wyobraź sobie, że wznosisz się i lecisz wysoko wśród chmur. Jakie wrażenia ci towarzyszą? Podziel się nimi w klasie.
Słownik pojęć
Inspiracja
Inspiracja
twórczy zapał, pomysł na własne dzieło pod wpływem czyjejś pracy lub obserwacji natury.
Przestrzeń
Przestrzeń
trójwymiarowy (3D) obszar, otoczenie. Jest nieograniczona, ale często wyznacza się jej umowne granice, np. przestrzeń pomieszczenia, przestrzeń publiczna.
Walor
Walor
ciężkość koloru czyli różne tonacje (natężenie) tego samego koloru.
Mit
Mit
opowieść o życiu bogów w starożytności.
Źródło:
sjp.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
R4E4BZVAO2Uuz1
Ilustracja przedstawia fotografię będącą rękopisem Leonarda da Vinci ukazującą szkic maszyny latającej i jej opis. W górnej części znajdują się trzy szkice. Obrazują zamysł konstrukcyjny mechanizmu napędzającego maszynę. Dolna część zawiera odautorski komentarz.
Leonardo da Vinci, "Maszyna latająca", ok. 1500, online skills, CC BY 3.0
RWxRmac7IJTM6
Ilustracja przedstawia obraz Leonarda da Vinci pt. "Mona Lisa". Kobieta ma gładko zaczesane włosy z przedziałkiem na środku głowy. Ma pogodny wyraz twarzy. Jej dłonie spoczywają spokojnie skrzyżowane jedna na drugiej. Ma ciemną sukienkę z dekoltem. W tle krajoobraz.
Leonardo da Vinci, „Mona Lisa”, 1503-1506, Muzeum Luwr, online skills, domena publiczna
R1BAfW8OzXSKw1
Ilustracja przedstawia obraz Pietera Bruegela "Pejzaż z upadkiem Ikara". Ukazuje mężczyznę, który zajęty jest oraniem pola. Postać znajduje się na wysokim morskim brzegu. Za nim, w dole, pasterz pasie stado owiec. Jeszcze niżej, nad brzegiem morza rybak zarzuca sieci. W głębi widać rozległą zatokę morską z płynącymi statkami. Na horyzoncie widoczne są góry oraz portowe miasto. Tytułowy Ikar jest niewidoczny dla nikogo i za chwilę utonie. Jego nogi wystają z morza, pomiędzy rybakiem, a statkiem. Nikt nie zwraca uwagi na tragedię Ikara, wszyscy są pochłonięci swoją pracą.
Pieter Bruegel (starszy), „Pejzaż z upadkiem Ikara”, ok. 1558, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych, Bruksela, wikipedia.org, domena publiczna
RA95PjskjBq5f1
Ilustracja przedstawia obraz Charlesa Paula Landona "Ikar i Dedal". Na szczycie budowli stoi Dedal, a z jego rąk wznosi się do lotu Ikar. Obie postacie są nagie. Dedal jest starszym, umięśnionym mężczyzną z brodą, jego skrzydła są ciemne. Ma wyciągnięte ręce. Ikar to młodzieniec o delikatnym ciele i białych skrzydłach. Oderwał się od podłoża, unosi prawą nogę wyżej od lewej, wznosi ręce przed siebie i rozpościera w górze skrzydła. Malarz ukazał początek lotu. W dole pod bohaterami rozciąga się ocean i jaśnieje pogodne niebo.
Charles Paul Landon, „Ikar i Dedal”, 1799, Muzeum Sztuk Pięknych Dentelle w Alencon, wikipedia.org, domena publiczna
Rc7EgmR4np1Uv1
Ilustracja przedstawia obraz Petera Paula Rubensa "Upadek Ikara". Ukazuje dwie postacie w powietrzu na tle niskiego pejzażu. Po lewej stronie znajduje się Dedal z rozpostartymi ramionami, na których założone ma skrzydła. Jego lewa noga jest podkurczona, prawa lekko ugięta. Brodaty mężczyzna spogląda na spadającego Ikara. Ciało młodzieńca jest bezwładne, fragmenty jego skrzydeł są zwiotczałe. Na twarzy rysuje się przerażenie z powodu upadku. Pejzaż w dole ukazuje skaliste wybrzeże z zabudowaniami. Po brzegu przechadza się para ludzi. Ciemne morze zapowiada tragedię. Przez chmury na niebie przedostają się promienie słońca.
Jacob Peter Gowy, „Lot Ikara”, 1635-1637, Muzeum Narodowe Prado, Museo del Prado, wikipedia.org, domena publiczna
RRlzmdRn8pnLd1
Ilustracja przedstawia obraz Marca Chagalla "Upadek Ikara". Ukazuje upadającego Ikara, którego ciało i skrzydło płonie, nagrzane od promieni słonecznych. Pod Ikarem znajduje się wieś z licznymi gapiami i czerwoną drogą pośrodku. Ludzie nie przejmują się upadkiem, raczej widzą w tym sensacje i śledzą tragedię bohatera. Niebo po prawej stronie jest żółte, rozświetlone przez płomienie.
Marc Chagall, „Upadek Ikara” 1975, Muzeum Narodowe, Paryż, magazynsztuki.pl, CC BY 3.0
RsaZ0QAPtxoBC1
Fotografia przedstawia rzeźbę, która ma ukazywać Ikara. Jest on zdeformowany, ma wyłupiaste, niebieskie oczy. Jego skrzydła sa powyginane, a ręka jak gdyby odcięta i przyczepiona w nieoczywistym miejscu na przedramieniu.
Fontanna Ikara, Frantiszek Sztorek, 1999, Ostrava, Czechy, online skills, CC BY 3.0