część dystalna kończyny kręgowców; u kopytnych wyróżniamy trzy człony palcowe: kość pęcinowąkość pęcinowakość pęcinową (I człon palcowy), kość koronowąkość koronowakość koronową (II człon palcowy), kość kopytowąkość kopytowakość kopytową (III człon palcowy)

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

kostna wyniosłość kości łokciowej; jej umiejscowienie pomaga sprawdzić, czy popręg leży odpowiednio

R1VRIqKSlvQrR

Grafika przedstawia staw łokciowy. Wraz z więzadłem pobocznym przyśrodkowym i przyczepami końcowymi mięśnia dwugłowego ramienia oraz mięśnia ramiennego – widok od strony przyśrodkowej. Na ilustracji zaznaczono dziesięć elementów. Punktem pierwszym oznaczony jest wyrostek łokciowy. Znajduje się w górnej części, po lewej stronie stawu łokciowego.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. condylus humeri) koniec dalszy kości ramiennej; po jego obu stronach znajdują się nadkłykcie stanowiące przyczepy dla więzadeł i mięśni; na kłykciu znajdują się powierzchnie stawowe łączące się z kośćmi przedramienia

RRhUT3AXIeei9

Grafika przedstawia staw łokciowy. Wraz z więzadłem pobocznym przyśrodkowym i przyczepami końcowymi mięśnia dwugłowego ramienia oraz mięśnia ramiennego – widok od strony przyśrodkowej. Na ilustracji zaznaczono dziesięć elementów. Punktem drugim oznaczony jest nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej. Znajduje się w górnej części, po prawej stronie stawu łokciowego.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

kościec (szkielet) konia składa się z 205‑206 kości; istnieją różnice osobnicze, np. często konie czystej krwi arabskiej mają 17 (zamiast 18) par żeber. Aż 10% z kości, które są ze sobą zrośnięte, stanowi czaszkę; pozostała część połączona stawowo tworzy kręgosłup, żebra z mostkiem oraz kończyny. Połączenie z mięśniamimięsieńmięśniami następuje poprzez ścięgnaścięgnaścięgna, a więzadła stabilizują stawstawstaw.

RL8opt1QHoU58

Na grafice przedstawiono model szkieletu (kośca) konia.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. ossa metacarpalia, ossa metacarpi) odcinek kończyny piersiowej między nadgarstkiemnadgarsteknadgarstkiem a palcami. Liczba kości śródręcza jest z reguły zgodna z liczbą palców; w przypadku kopytnych kość śródręcza stanowią: jedna kość śródręcza (III) i dwie kości rysikowe (II i IV).

R1ZSLbY6gDS7o

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego kończynę przednią. Na ilustracji zaznaczono kości śródręcza. Znajdują się one pod stawem nadgarstkowym.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. phalanx proximalis) III człon palcowyczłon palcowyczłon palcowy; położona jest poziomo; od jej kształtu zależy wygląd puszki kopytowej. Ma wyrostek wyprostny, który zapobiega ześlizgiwaniu się wyżej położonej kości koronowejkość koronowakości koronowej; jest otoczona unaczynionym i złożonym z wielu warstw tworzywem kopytowym.

R1cNV9ORxGCzR

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego kończynę przednią. Na ilustracji zaznaczono kość kopytową. Stanowi ona zakończenie kończyny. Kość ta ma kształt łuku o  stosunkowo grubej ściance. W części przedniej jest ona zaokrąglona, natomiast w tylnej się rozszerza.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. phalanx media) II człon palcowyczłon palcowyczłon palcowy; część stawustawstawu kopytowego; leży poniżej stawu pęcinowego

RYg9Q6UVqq0L6

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego tylną kończynę. Na ilustracji zaznaczono kość koronową. Stanowi ona zakończenie kończyny. Znajduje się między kością pęcinową a kością kopytkową. Kość ta ma kształt niskiego walca.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. phalanx distalis) I człon palcowyczłon palcowyczłon palcowy; znajduje się pomiędzy kością śródręczakości śródręczakością śródręcza (w kończynie piersiowej) lub śródstopia (w kończynie miednicznej) a kością koronowąkość koronowakością koronową, z którą tworzy stawstawstaw koronowy. Umożliwia koniowi poruszanie się poprzez amortyzowanie jego ciężaru i wstrząsów podczas ruchu; jej długość i nachylenie wpływa na chód konia.

R1Cf2RexjZs5Q

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego tylną kończynę. Na ilustracji zaznaczono kość pęcinową. Znajduje się ona pod kością śródręcza, natomiast od dołu łączy się z kością koronową.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. radius) długa kość, jedna z dwóch kości przedramienia. U konia przyśrodkowa część kości promieniowej nie jest pokryta mięśniamimięsieńmięśniami

R1cePM3okKRiF

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego kończynę przednią. Na ilustracji zaznaczono kość promieniową. Znajduje się ona z bocznej strony przedramienia, pod kością ramienną. Jest to podłużna kość, która na końcach posiada główki w postaci znacznych zgrubień.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. humerus) wydłużona kość kończyny górnej należąca do kości długich; wyróżnia się w niej koniec bliższy, trzon i koniec dalszy. Kość ramienna konia ma guzek pośredni na bruździe międzyguzkowej.

R1VztCxw2SBrR

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego kończynę przednią. Na ilustracji zaznaczono kość ramienną. Znajduje się ona pod łopatką. Jest to podłużna i gruba kość, która na końcach posiada główki w postaci znacznych zgrubień.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. scapula) płaska, w przybliżeniu trójkątna kość; ma powierzchnię przednią (żebrową) i tylną (grzbietową); stanowi miejsce przyczepu mięśnimięsieńmięśni, np. czworobocznego. U konia jest jedyną kością obręczy kończyny górnej.

R16ehqe2Yn6Iw

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego łopatkę, którą zaznaczono za pomocy strzałki. Znajduje się ona w górnej części kończy przedniej. Jest to płaska kość. Przyjmuje ona kształt wydłużonego trójkąta, który zwęża się ku dołowi.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

jest zbudowany z wielu tysięcy wiązek włókien, które biegną równolegle do siebie i zespolone są cienką warstwą powięzipowięźpowięzi. Każde włókno składa się tysięcy mniejszych włókienek zwanych miofibrylamimiofibrylemiofibrylami.

RXJm44dl4kwm7

Grafika przedstawia ciało konia, które w całości pokryte jest mięśniami przyjmującymi czerwonawy kolor. Możliwe jest wyszczególnienie mięśni głowy, tułowia, kończyn przednich oraz tylnych.

Mięśnie koniaD12IqkIR6Mięśnie konia

włókienka kurczliwe w komórkach i włóknach mięśniowychmięsieńmięśniowych; zbudowane z aktyny i miozyny, są podstawowym elementem miocytów, tworzących tkankę mięśniową

Rnbzv02n00vcC

Grafika przedstawia tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową. Jest to zbiór włókien w postaci rurek powleczonych siateczką i wypełnionych czerwoną niejednolitą substancją. Włókna te to miofibryle. Pomiędzy nimi znajdują się mitochondria – wyglądają jak podłużne płytki w kształcie pigułek.

Mięśnie koniaD12IqkIR6Mięśnie konia

(łac. carpus) część kończyny przedniej położona między śródręczemkości śródręczaśródręczem a przedramieniem; u konia występuje siedem kości nadgarstka

R15jsJziNKHqF

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego nadgarstek, który zaznaczono za pomocy strzałki. Znajduje się on w środkowej części kończy tylnej. Jest to owalna kość.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

zrogowaciała, ukryta pod sierścią narośl z tyłu stawustawstawu pęcinowego, pozostałość po palczastych przodkach kopytnych

RihTTyWPanGSf

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego ostrogę, którą zaznaczono za pomocy strzałki. Znajduje się on w dolnej części kończy przedniej powyżej kopyta.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

dystalna (końcowa) część kończyny konia, która razem ze znajdującym się nad nią stawemstawstawem pęcinowym łączy kopyto końskie z dalszą częścią nogi. Pęcina umożliwia poruszanie się poprzez amortyzowanie ciężaru konia i wstrząsów podczas ruchu.

R10ghygCxVJHU

Zdjęcie przedstawia zbliżenie na pęciny konia. To część końskiej nogi, która razem ze znajdującym się nad nią stawem pęcinowym łączy kopyto końskie z dalszą częścią nogi.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

znajduje się tuż za uszami, to obszar łączący głowę z szyją konia

Rce6zd0bfoOvM

Zdjęcie przedstawiające konia o siwym umaszczeniu, stojącego tyłem. Ma długą jasną grzywę. Za pomocą strzałki zaznaczono potylicę, czyli obszar znajdujący się za uszami.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

błona zbudowana z tkanki włóknistej zbitej, której zadaniem jest zewnętrzna osłona poszczególnych mięśnimięsieńmięśni, grup mięśniowych i narządów. Zapewnia ona także elastyczność pracy mięśni oraz ścięgienścięgnaścięgien. Powięzi utrzymują w jedności całe ciało, tworząc sieć otulającą i napinającą poszczególne jego elementy. Powięzi to także wszystkie włókna kolagenowe tkanki łącznej, szczególnie torebki stawowe i torebki organów, rozcięgna (podeszwowe), przegrody grup mięśniowych, więzadła oraz ścięgna. Powięź bierze głównie udział w absorpcji wstrząsów.

R1YluVWWLn7EU

Grafika przedstawia ciało konia, które w całości pokryte jest mięśniami przyjmującymi czerwonawy kolor. Strzałkami zaznaczone zostały powięzi na grzbiecie, brzuchu oraz tylnych kończynach. Są to szerokiego płaty o białawym kolorze, pokrywające w części niektóre mięśnie.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. patella) część kończyny; wszczepiona jest w ścięgnaścięgnaścięgna mięśniamięsieńmięśnia czworogłowego uda. U konia krótka i bryłowata, jej wierzchołek jest tępo zakończony, a podstawa zbliżona kształtem do trójkąta; po przyśrodkowej stronie nasady rzepki znajduje się wyrostek chrząstkowy, uzupełniający chrząstkę włóknistą przyrzepkową.

R13cm7tVPywop

Lewy staw kolanowy; zarys rzepki pokazany jest linią przerywaną i numerem 14

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

ruchome połączenie między składnikami szkieletukościec (szkielet)szkieletu. U kręgowców stawy określane są, ze względu na specyficzną budowę, jako połączenia maziowe. Powierzchnie stawowe kości pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą.

R1dk9R7ZWjggG

Ilustracja przedstawiająca budowę stawu. Na ilustracji umieszczone są nasady dwóch kości. Obie są zakończone chrząstką stawową. Kości niemalże stykają się ze sobą. Oddziela je jama stawowa, która dodatkowo ograniczona jest przez torebkę stawową. Po lewej stronie stawu znajduje się kaletka maziowa. Ma ona podłużny kształt. Jest cienka i lekko wygięta w literę „c". Kaletka maziowa znajduje się pomiędzy końcami kości otoczonymi torebką stawową a ścięgnem. Ścięgno przyczepione jest od góry do mięśnia, natomiast od dołu do kości. Po prawej stronie stawu znajduje się więzadło. Jest ono przyczepione od góry do jednej kości, natomiast od dołu do drugiej. Więzadło znajduje się pomiędzy końcami kości otoczonymi torebką stawową a ścięgnem. Z tej strony ścięgno również przyczepione jest od góry do mięśnia, natomiast od dołu do kości.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

(łac. articulatio humeri) stawstawstaw kulisty wolny łączący kończynę górną z obręczą barkową

ROIlyflAzOKrw

Ilustracja przedstawiająca model szkieletowy konia, ze zbliżeniem na jego staw ramienny, który zaznaczono za pomocy strzałki. Łączy on przednią kończynę górną z obręczą barkową.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

element spodniej części kopyta koniowatych (tzw. podeszwy) o kształcie szerokiej strzały. Strzałka wykształca się ze zrogowaciałej opuszki palcowej i wraz z blaszkami: grzbietową i podeszwową buduje rogową puszkę kopytową. Górna powierzchnia strzałki łączy się z miazgą strzałkową, która jest jej ośrodkiem twórczym; dolna powierzchnia strzałki zaopatrzona jest w rowek strzałkowy o owalnej formie, otoczony parą symetrycznie biegnących rowków przystrzałkowych, które z przodu łączą się w wierzchołek strzałkowy. Część nasadowa strzałki, czyli jej podstawa, przechodzi ku tyłowi w piętkę.

R4zKMvfm5Xq9m

Na grafice przedstawiono model budowy zewnętrznej końskiego kopyta. Po prawej stronie znajduje się kopyto ukazane z boku, natomiast po lewej stronie kopyto ukazane od dołu z zaznaczoną czarnym wskaźnikiem strzałką kopytową.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

bardziej lub mniej obfite włosy porastające okolice stawówstawstawów pęcinowych. Najbujniejsze owłosienie szczotek pęcinowych posiadają konie zimnokrwiste, a także konie fryzyjskie, tinkery, irish coby i niektóre kuce.

RThVU5OARTgiv

Zdjęcie przedstawiające zbliżenie na kopyto konia. Za pomocą strzałki zaznaczono okolice stawu pęcinowego, który w tylnej części kończyny porośnięty jest przez długie włosie.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

włókniste pasma tkanki łącznej łączące mięśniemięsieńmięśnie z kośćmi, które występują w całym ciele. Ścięgno zaczyna się w miejscu, gdzie brzusiec mięśnia przechodzi w pasmo gęstych, podłużnych oraz równoległych wiązek kolagenu o dużej rozciągliwości, które są zdolne wytrzymać znaczne obciążenia. Kolagen produkowany jest przez komórki zwane fibroblastami, znajdujące się pomiędzy włóknami kolagenowymi. Włókna ścięgien mają zygzakowatą strukturę, co pozwala na ich rozciąganie i zwiększenie długości nawet o około 4% i powrót do pozycji wyjściowej. Ścięgna mają stosunkowo słabe ukrwienie, co jest powodem ich słabszych zdolności regeneracyjnych.

R1DJxczC8aTTd

Grafika przedstawia ciało konia, które w całości pokryte jest mięśniami przyjmującymi czerwonawy kolor. Strzałkami zaznaczone zostały ścięgna. Znajdują się one w dolnej części każdej z kończyn konia. Ścięgna mają płaski i szeroki kształt, który zwęża się ku dołowi. Mają białawą barwę.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych. Ściany tętnic zbudowane są z grubej i elastycznej tkanki, która złożona jest z mięśnimięsieńmięśni gładkich zdolnych wytrzymać wysokie ciśnienie krwi pompowanej dzięki pracy komór serca.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

kość o nieregularnym kształcie występująca w końskiej kończynie i  nazywana także kością łódkowatą (od jej łac. nazwy os naviculare); znajduje się od strony podłoża, pod ścięgnemścięgnaścięgnem zginaczazginaczzginacza głębokiego palców (wspólnie z kaletką kość ta stanowi podłoże dla ślizgającego się po nich wspomnianego ścięgna). Na bliższej powierzchni trzeszczki umiejscowiony jest przyczep jej więzadła pobocznego, a na dalszej – więzadła nieparzystego.

RreTPCF2EDs75

Grafika przedstawia przekrój przez kopyto. Na zewnętrz widać owłosienie kończyny oraz ścianę rogową kopyta. Wewnątrz widać cztery kości różnego kształtu i wielkości. Pierwsza jest stożkowa, druga najmniejsza czworoboczna to trzeszczka kopytowa (zaznaczona strzałką), nad nią znajduje się największa, podłużna kość. Ostatnia kość osadzona jest najwyżej i ma prosty, wydłużony kształt.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

charakterystyczna dla koniowatych struktura anatomiczna – system mięśnimięsieńmięśni, więzadeł i ścięgienścięgnaścięgien, które blokują główne stawy kończyn piersiowych i miednicznych, pozwalając na zmniejszenie zużycia energii przez zwierzę podczas odpoczynku oraz dłuższego ruchu. Umożliwia on koniowi ustalenie stawów kończyn oraz unoszenie ciężaru ciała bez wysiłku mięśniowego (praca mięśni zastępowana jest pracą ścięgien, więzadeł i powięzipowięźpowięzi). Dzięki układowi ustaleniowemu konie mogą spać w pozycji stojącej.

Ruch jako efekt współdziałania struktur wchodzących w skład aparatu ruchowego koniaD1BEjPqYHRuch jako efekt współdziałania struktur wchodzących w skład aparatu ruchowego konia

znajduje się w kości kopytowejkość kopytowakości kopytowej; jej przedłużenie stanowią przyczepione do niej chrząstki kopytowe w tylnej części kopyta

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia

tkanka leżąca pod szkliwem w obrębie korony zęba i pod cementem w obrębie szyjki i korzenia zęba. Zębina jest wytworem odontoblastów, które należą do miazgi zęba i tworzą na jej obwodzie zbitą jednokomórkową warstwę.

RGv2Xy2iAxlky

Zdjęcie przedstawia budowę tkankową zęba. Na zdjęciu widać dwie warstwy. Pierwsza – szkliwo w kolorze brązu, druga – zębina w odcieniach szarości.

mięsieńmięsieńmięsień, który zbliża dwie kości do siebie, powodując zgięcie części ciała (np. kręgosłupa) lub stawu w kończynie

Ruch jako efekt współdziałania struktur wchodzących w skład aparatu ruchowego koniaD1BEjPqYHRuch jako efekt współdziałania struktur wchodzących w skład aparatu ruchowego konia

naczynie krwionośne, które prowadzi krew odtlenowaną do serca. Tylko w żyłach płucnych i pępowinowych jest ona utlenowana. Naczynia żylne mają cienką warstwę mięśniówki gładkiej, ściany są wiotkie, przez co ich przekrój jest owalny. Żyły mogą mieć zastawki zapobiegające cofaniu się krwi.

RAHw3vMh0dWjE

Ilustracja przedstawiająca układ krwionośny konia. W środku klatki piersiowej umiejscowione jest serce. Od jego prawej komory odchodzą żyły, natomiast od lewej – tętnice. Żyły oznaczone zostały kolorem niebieskim. Mają one kształt bardzo długich i lekko powyginanych grubych prętów. Oplatają one całe ciało konia.

Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu koniaDaCWFkcY9Budowa i funkcje poszczególnych elementów aparatu ruchu konia