Lata pięćdziesiąte XX wieku – rozkwit popularności rock and rolla w Stanach Zjednoczonych
1951 – początek użycia terminu rock and roll jako nazwy gatunku muzycznego przez Alana Freeda
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000014
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RzuyvpH6rVD341
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000017
II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń: 3. zna konteksty kulturowe i naukowe powstawania muzyki; III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń: 2. przybliża twórczość i działalność przedstawicieli różnych obszarów kultury muzycznej 3. interpretuje i odczytuje w kontekście dokonań epoki wybrane dzieła muzyczne;
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000022
Nauczysz się
przedstawiać kształtowanie się rock and rolla jako nurtu w muzyce;
określać najważniejsze cechy stylu oraz instrumentarium;
przedstawiać najważniejszych wykonawców.
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000025
Wprowadzenie
Rock and roll jest jednym z najważniejszych nurtów w muzyce popularnej XX wieku. Jego największy rozwój przypadł na lata pięćdziesiąte. Początkowo był rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych, z czasem stał się znany na całym świecie.
Sam termin rock and roll początkowo był używany przez marynarzy i odnosił się do kołysania statku na falach. Na początku dwudziestego wieku zyskał on inne znaczenie - był używany w pieśniach religijnych Afroamerykanów (spirituals) jako określenie na kołysanie się w ramionach Boga lub innej znaczącej postaci (np. Mojżesza). Z czasem zaczął być to termin bardziej powszechny w użyciu, a także posiadający różne znaczenia, zależące od kontekstu lub zawodu danej osoby. W latach dwudziestych określano tak rodzaj tańca na imprezach tanecznych i salach balowych. Ostatecznie rock and roll jako nazwa na gatunek muzyczny zaczęła być stosowana w 1951 roku. Prezenter radiowy z Ohio, Alan Freed, zaczął używać tego słowa jako określenia muzyki używanej w swoich audycjach.
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000030
Korzenie rock and rolla
R1SElDRe1WUhd1
Rock and roll jako osobny nurt w muzyce powstał poprzez połączenie wielu gatunków i stylistyk muzycznych, popularnych w Stanach Zjednoczonych w latach trzydziestych oraz czterdziestych dwudziestego wieku. Połączenie rhythm and bluesaRhythm and bluesrhythm and bluesa, który był tworzony przez twórców Afroamerykańskich z country białych Amerykanów jest uznawane za najważniejszy czynnik pozwalający na wykształcenie się nowego gatunku. Istotny był też wpływ jazzu, bluesa, gospel, swingu oraz spirituals, a także folku. Sam rock and roll jest często określany jako muzyka przełamująca bariery rasowe. W pierwszej połowie dwudziestego wieku czarni i biali mieszkańcy Stanów Zjednoczonych najczęściej czerpali z odrębnych wzorców kulturowych, tworząc odrębne style muzyczne. Jazz, swing oraz rhythm and blues były jednymi z pierwszych nurtów, które umożliwiały zaangażowanie muzyków ze względu na ich umiejętności, a nie kolor skóry. Nie było to jednak zjawisko powszechne. Z czasem poszczególne cechy oraz najważniejsze elementy gatunków zaczęły się mocno przenikać, a muzycy i zespoły zapożyczać pewne rozwiązania od innych grup.
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000047
Rozwój przemysłu muzycznego i gitara elektryczna
Innym zjawiskiem, które pozwoliło na popularyzację rock and rolla, był rozwój przemysłu muzycznego. Nie byłby on możliwy bez pojawienia i rozpowszechnienia się wielu rozwiązań technicznych, takich jak płyty gramofonowe czy szafy grające. Także pojawienie się licznych rozgłośni radiowych dodatkowo wpłynęło na popularność rodzącego się nowego gatunku. Pierwsza połowa XX wieku to czas wyjątkowych zmian, które zmieniły proces zdobywania fanów oraz uznania przez zespoły muzyczne i wykonawców. Wcześniej kluczowe były koncerty, teraz najważniejsze stały się nagrania oraz płyty, promowane przez prezenterów radiowych. Stale poprawiające swoją jakość mikrofony oraz pojawienie się gitary elektrycznej zmieniły też oblicze grup muzycznych. Początkowo gitary elektryczne powstawały na zasadzie zamontowania przetwornika na standardowym instrumencie z pudłem rezonansowym. Chociaż było to rewolucyjne rozwiązanie, to miało sporo niedoskonałości i generowało sporą ilość zakłóceń oraz sprzężeń. Nową jakość wprowadziła firma Fender, prezentując model Telecaster z korpusem z litego drewna, który był pozbawiony tych wad. Gitara oferowała także bardzo charakterystyczne brzmienie, mające spory wpływ na utwory i grupy rock and rollowe.
R15G65PJ2foUQ
R1HimrBD8VzCq
RWbBCH49BZ9X1
RMONkPt1uaadL
RHAfJXJgXrGNw
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000067
Najważniejsi wykonawcy (lata pięćdziesiąte)
R18faVhWpFkkQ1
Jednymi z prekursorów rock and rolla w latach pięćdziesiątych byli:
- Elvis Presley,
- Bo Diddley,
- Buddy Holly,
- Chuck Berry,
- Little Richard,
RwkeiUkjxmsHt1
- Ritchie Valens,
- Eddie Cochran,
- Jerry Lee Lewis.
Są to wykonawcy zarówno o białym, jak i czarnym kolorze skóry. Wśród nich należy wyróżnić przede wszystkim Elvisa Presleya, który jest znany jako Król Rock and Rolla.
R1e9AENZ6XvXA
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000104
Instrumentarium i cechy stylu
R1PJfYzOYWsud1
R1PJ4URPWJX6i1
Początkowo głównym instrumentem harmonicznym rock and rolla był fortepian; często korzystano także z saksofonu jako dodatku do brzmienia zespołu. Działalność takich wykonawców, jak Chuck Berry czy Bo Diddley zmieniła sytuację - podstawą brzmienia stała się gitara elektryczna. Duży wpływ na rozwój popularności gitary elektrycznej miało też pojawienie się nowoczesnych instrumentów - Fendera TelecasteraFender TelecasterFendera Telecastera oraz Gibsona Les Paula. Zrewolucjonizowały one brzmienie poprzez zupełnie nowe rozwiązania, takie jak lity korpus z drewna czy możliwość kształtowania tonu za pomocą potencjometrów.
R1dUcQPSVDfWB
Skład instrumentalny zespołów rock and rollowych mógł być zróżnicowany; najczęstszy schemat to:
- wokalista,
RQrdZJF19uB841
- gitara prowadząca,
- gitara rytmiczna,
RMxcRWva5dBiP1
- kontrabas lub gitara basowa,
R1e1OorDCRVKX1
R1BCfrW5RzlIv1
- perkusja.
RJv8bbfF1WT191
Często występowała sytuacja, w której wokalista grał na gitarze. Inne instrumenty wchodzące w skład grup rock and rollowych to fortepian, pianino bądź organy oraz saksofon (czasem nawet większa sekcja dęta).
Wśród cech stylu warto wymienić melodyczną oraz harmoniczną prostotę, która miała na celu tworzenie muzyki łatwej w odbiorze. Spore znaczenie zyskał tekst, który bardzo często odnosił się do życia i emocji oraz uczuć. Z tego względu głównymi odbiorcami rock and rolla byli ludzie młodzi; nowa muzyka miała kolosalny wpływ na kulturę, sposób ubioru czy zachowanie. Dodatkowo z uwagi na współistnienie obok siebie wykonawców o różnych kolorach skóry proces łączenia się różnych grup etnicznych został przyspieszony; czarni oraz biali fani muzyki słuchający tego samego wykonawcy przestali być czymś nietypowym.
R183qSasU7PtC
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000116
Rockabilly i dalszy rozwój rock and rolla
RANnBeoQF9jsD1
W latach pięćdziesiątych powstał nurt rock and rolla znany jako rockabillyRockabillyrockabilly, którego wykonawcy czerpali przede wszystkim z muzyki country. Sama nazwa jest połączeniem terminów rock and roll (pierwsze słowo) oraz hillbilly, którym określano wtedy muzykę country. W obrębie nurtu tworzyli przede wszystkim Johnny Cash, Elvis Presley, Buddy Holly czy Jerry Lee Lewis; odwoływali się oni głównie do muzyki białych wykonawców, w nieco mniejszym stopniu korzystając z odniesień do sztuki Afroamerykanów. Rockabilly straciło popularność w latach sześćdziesiątych, odzyskując ją w późniejszych latach.
R3UPHvtVGu69A
Lata sześćdziesiąte to czas rozwoju rock and rolla poza Stanami Zjednoczonymi. Co ciekawe, początkowy wybuch popularności w Ameryce został mocno zahamowany. Dopiero trasy koncertowe brytyjskich zespołów The Beatles oraz The Rolling Stones odnowiły zainteresowanie tym gatunkiem. Dziś jest to określane mianem brytyjskiej inwazjiBrytyjska inwazjabrytyjskiej inwazji.
R1MG8aWFVvt2L1
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000195
Zadania
R1EPHPNxyIrpn
Ćwiczenie 1
R1AsmNQiOhoxy
Ćwiczenie 2
R1NqSK2XbujCw
R19x7yVns1bfW
Ćwiczenie 3
Inna wersja zadania
Wyjaśnij pojęcie Brytyjska inwazja.
Rw2T98uTpKDtM
R1K6uCIoAPwq4
Ćwiczenie 4
Inna wersja zadania
Wyjaśnij pojęcie Rhythm and blues.
R3UPHvtVGu69A
R1Jb7pOh1CtNm
Ćwiczenie 5
Inna wersja zadania
Wyjaśnij pojęcie Fender Telecaster.
R1Pai2b7IQt3v
Ćwiczenie 6
R5BBHFeI8RXkq
Ćwiczenie 7
m0bbf0ed93c0539e8_0000000000210
Słownik pojęć
Brytyjska inwazja
Brytyjska inwazja
termin oznaczający proces zdobywania popularności przez brytyjskie zespoły rockowe w Stanach Zjednoczonych w latach sześćdziesiątych. Najważniejsze grupy to The Beatles, The Rolling Stones oraz The Animals.
Fender Telecaster
Fender Telecaster
pierwszy model gitary elektrycznej z korpusem z litego drewna, który zyskał popularność. Jego przedstawienie przez firmę Fender zbiegło się z rozkwitem rock and rolla.
Rhythm and blues
Rhythm and blues
gatunek muzyczny, który powstał w latach trzydziestych w Stanach Zjednoczonych; stanowił połączenie bluesa z innymi nurtami, takimi jak boogie‑woogie, pop czy jazz.
Rockabilly
Rockabilly
jeden z pierwszych nurtów rock and rolla, który czerpał przede wszystkim z muzyki country. Przykładowi wykonawcy to Elvis Presley, Johnny Cash oraz Buddy Holly.