Temat: Tkanki twórcze

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy V szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

II Różnorodność życia.

5. Różnorodność i jedność roślin:

1) tkanki roślinne – uczeń dokonuje obserwacji i rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) tkanki roślinne oraz wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji (tkanka twórcza, okrywająca, miękiszowa, wzmacniająca, przewodząca).

Cel lekcji

Uczniowie omawiają występowanie i budowę tkanki twórczej.

Kryteria sukcesu

• omówisz występowanie tkanki twórczej;

• opiszesz budowę i funkcję tkanki twórczej;

• rozpoznasz tkankę twórczą na preparacie mikroskopowym.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• umiejętność uczenia się.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem, praca z filmem, pogadanka heurystyczna, obserwacja makroskopowa i mikroskopowa.

Praca indywidualna oraz praca w parach.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• bezlistne gałęzie wierzby z pąkami;

• siewki rzeżuchy;

• mikroskopy;

• preparaty tkanki twórczej.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Prowadzący lekcję pyta wybraną osobę, w jaki sposób powstają nowe komórki rośliny.

2. Nauczyciel podaje temat i cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz wyświetla kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Prowadzący lekcję poleca uczniom, żeby zapoznali się z treścią abstraktu, a szczególną uwagę zwrócili na zamieszczone w nim ilustracje.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom gałęzie wierzby i prosi, żeby wskazali na nich miejsca najszybszego wzrostu rośliny. Wyjaśnia, że wskazane przez uczniów elementy to pąki, z których rozwiną się nowe gałęzie.

3. Uczniowie, pracując w parach, obserwują siewki rzeżuchy. Na korzeniu głównym znajdują najmłodsze korzenie boczne. Zastanawiają się, gdzie w korzeniu znajduje się tkanka odpowiedzialna za jego wydłużanie.

4. Prowadzący lekcję wyjaśnia, że komórki tkanki twórczej dzielą się całe życie. Ich podziały są częste i szybkie. Pyta uczniów, jakie cechy budowy powinny posiadać komórki tkanki twórczej, żeby dobrze pełniły swoją funkcję. Na tablicy interaktywnej wyświetla tabelę „Tkanka twórcza………….” (zał. nr 1) lub rysuje ją na tablicy tradycyjnej. Prosi podopiecznych, żeby skreślili błędne określenia i uzasadnili swoje decyzje. Następnie uczniowie uzupełniają tytuł tabeli.

5. Prowadzący lekcję zapowiada animację pt. „Tkanka twórcza korzenia”. Poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę dotyczące związku budowy i funkcji tkanki twórczej korzenia. Nauczyciel wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Wybrana osoba czyta swoje spostrzeżenia. Prowadzący lekcję uzupełnia je i koryguje ewentualne błędy.

6. Uczniowie, instruowani przez nauczyciela, oglądają pod mikroskopem komórki stożka wzrostu korzenia. Wskazują na preparacie komórki tkanki twórczej, a następnie rysują cztery sąsiednie komórki tkanki twórczej zgodnie z zasadami dokumentacji obserwacji mikroskopowej.

Podsumowująca

1. Prowadzący lekcję wyświetla galerię zdjęć. Prosi uczniów, żeby omówili przystosowania komórek tkanki twórczej do pełnionych funkcji.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1 i 2.

Załącznik nr 1

Tabela „Tkanka twórcza…………..”

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Meristematic tissues

Plants grow throughout their lives. Responsible for their growth are meristematic tissues made of small cells with thin walls and large cellular nuclei. These cells have non‑ligneous walls and a small volume, and therefore are capable of continuos division. The daughter cells of meristem cells give rise to all the tissues that build the plant's body.

Meristematic tissues growth occurs in cones at the top of the stem and at the end of the root. The effect of cell divisions taking place in stem growth cone and root growth cone is that the plant extends. In perennial plants – trees and shrubs– there is also a meristem called cambium, which is below the surface of the stem and root. Thanks to it, the plants grow in thickness.

• The body of plants is filled with tissues, i.e. assemblies of cells with a similar structure specialized to perform specific functions.

• Meristematic tissues have a constant ability to divide and are responsible for the growth of the plant in length and thickness.