Dla nauczyciela

Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Świat na przełomie wieków

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
LIV. Świat na przełomie tysiącleci. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
3) charakteryzuje nowe zagrożenia dla ładu międzynarodowego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • burza mózgów;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

  2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Burza mózgów. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jak sądzicie, jakie są problemy świata współczesnego? Informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgów i jeśli to konieczne, wyjaśnia jej zasady. Wyznacza też moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, i określa czas na wykonanie zadania. Uczniowie podają swoje propozycje. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów.

  2. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi w schemacie. Uczniowie zapoznają się z treścią schematu, a następnie w parach przygotowują odpowiedź do polecenia nr 2, omawiając, jakie zmiany nastąpiły na świecie na przełomie XX i XXi w. Wybrana osoba przedstawia propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać. nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi.

  3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza nagranie i prosi, aby uczniowie – tym razem w 4‑osobowych grupach - wykonali polecenie nr 2: „Wskaż wyzwania, które twoim zdaniem mogą odegrać najważniejszą rolę w XXI w.” Wybrane grupy prezentują swoej odpowiedzi wraz z argumentacją, uczniowie mogą dyskutować wspólnie nad nimi. Nauczyciel może zaproponować, aby uczniowie stworzyli piramidę priorytetów – ustalili, które z wymienionych wyzwań są według nich najistotniejsze dla świata w XXI w., a które znajdują się nieco niżej w tej skali.

  4. Nauczyciel, nawiązując do polecenia nr 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”, zadaje uczniom pytania: Czy możecie podać przykłady globalizacji oraz atomizacji, które obserwujecie w swoim otoczeniu? Jak oceniacie te procesy? Do czego waszym zdaniem prowadzi globalizacja, a do czego atomizajca społeczeństwa? Z jakimi innymi zjawiskami są one związane? Dyskusja.

Faza podsumowująca:

  1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenie nr 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

M. Brjak‑Trzaskowska, Procesy globalizacyjne. Istota, przyczyny, uwarunkowania, implikacje, Współczesne Problemy Ekonomiczne nr 1, Zeszyty Naukowe nr 556 (2009).

R. Cameron, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, z ang. przełożyli H. Lisicka‑Michalska i M. Kluźniak, Warszawa 1996.

A. Kapiszewski, Zachód i islam. Postawy ludzi dwóch światów, Krakowskie Studia Międzynarodowe 2007, nr 1.

J. Ortega y Gasset, Bunt mas, Warszawa 2004.

Protokół z Kioto do ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Dziennik Ustaw nr 203, poz. 1683 i 1684.

R. Ranosz, Organizacja i handel uprawnieniami do emisji CO2, Polityka Energetyczna, t. 11, zeszyt 2, 2008.

A. Pasek‑Gawlikowska, Kultura masowa i co dalej...? Rozprawy Społeczne, t. 2 (VIII), 2013.

M. Juza, Perspektywy Rozwoju kultury popularnej w obliczu nowych mediów, red. A. Ogonowska, Kraków 2014.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Schemat”, aby przygotować się do późniejszej pracy.

Film + Sprawdź się