Temat: Narodziny mocarstwa. USA w II połowie XIX wieku

Autorka scenariusza: Monika Piotrowska‑Marchewa

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Klasa VII

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

2) prezentuje […] skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają okres gwałtownego rozwoju Stanów Zjednoczonych w II połowie XIX wieku.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia osiągnięcia Stanów Zjednoczonych w gospodarce, kulturze i polityce;

• wyjaśnia czynniki wzrostu potęgi Stanów Zjednoczonych i ciemne karty ich historii.

Metody/techniki kształcenia

• metody podające: rozmowa nauczająca, wykład informacyjny, wyjaśnienia i komentarze nauczyciela;

• metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;

• metody problemowe: aktywizujące: dyskusja;

• metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z materiałem statystycznym, ikonograficznym, praca z tekstem źródłowym i nagraniem audio.

Formy pracy

• praca w parach lub grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• komputery z dostępem do Internetu;

• zeszyt i kredki/pisaki;

• materiały z e‑podręcznika;

• tablica multimedialna lub duży ekran z projektorem umożliwiającym wyświetlanie zawartości e‑podręcznika dla całej klasy.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie informacji dotyczących wojny secesyjnej. Na podstawie mapy uczniowie analizują zjawisko emigracji Europejczyków do Stanów Zjednoczonych.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Wyświetla mapę z e‑podręcznika i omawia z uczniami wnioski z analizy mapy prezentującej zjawisko emigracji do USA w XIX i na początku XX wieku.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1, czyli analizują mapę gospodarczą Stanów Zjednoczonych. Nauczyciel uzupełnia wiedzę uczniów, opowiadając o polityce gospodarczej państwa. Następnie uczniowie wykonują Ćwiczenie 2. Analizują dane statystyczne obrazujące produkcję żelaza w latach 1850‑1913, a następnie wnioski zamieszczone pod tabelką. Uczniowie szukają odpowiedzi na pytanie, dlaczego dane te można uznać za dowód potęgi gospodarczej wybranych państw? Po wykonaniu przez uczniów ćwiczeń nauczyciel upewnia się, że zostały one wykonane poprawnie, a następnie udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1, czyli wysłuchanie audycji poświęconej postaci Johna Davidsona Rockefellera. Uczniowie po zanotowaniu najważniejszych faktów z jego życia zastanawiają się nad znaczeniem popularnego amerykańskiego wyrażenia: „od pucybuta do milionera” i nad regułami, jakie narzuca gospodarka kapitalistyczna. Analizują znaczenie ropy jako surowca w epoce przemysłowej i obecnie.

3. Nauczyciel w rozmowie nauczającej porusza zagadnienie kolonizacji Ameryki Północnej. Uczniowie wykonują Polecenie 2. Czytają fragment raportu Komisji Kongresu Stanów Zjednoczonych i na jego podstawie wymieniają przyczyny wymierania ludności indiańskiej. Szukają odpowiedzi na pytanie, kto ponosił odpowiedzialność za inicjowanie konfliktów zbrojnych między Indianami i Amerykanami. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela analizują materiały ikonograficzne: „Amerykański progres” Johna Gasta (1872) (por. Polecenie 3 z abstraktu) i „Początek szkoły” Louisa Dalrymple’a (1899) (por. Polecenie 4 z abstraktu). Zastanawiają się nad ich przekazem, wymową, celem ich powstania. Następnie nauczyciel upewnia się, że zadania zostały wykonane prawidłowo oraz udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje główne wątki lekcji. Następnie uczniowie wykonują Polecenie 5, czyli analizują rozwój terytorialny USA.Nauczyciel zadaje 2‑3 pytania, korzystając z legendy mapy, a uczniowie odnajdują potrzebne informacje na mapie. Zadając pytania, prowadzący pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych. W drugiej turze uczniowie zadają pytania w podobny sposób, a nauczyciel notuje je na tablicy. Ochotnicy odpowiadają na kilka z nich.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

3. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje lekturę podrozdziału Debiut w polityce światowej. Proponuje też lektury dodatkowe dla osób zainteresowanych problematyką polityki zagranicznej USA na początku XX wieku, m.in. Krzysztof Michałek, Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1900‑2001, Warszawa 2004.

Słownictwo

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The birth of a superpower. USA in the second half of the 19th century

The United States was a country rich in raw materials, with fertile land and, above all, because of its location, it was not exposed to attacks from the outside. The development of technology, as well as of railways and mining equipment, facilitated the use of abundant resources of raw materials. In the 19th century, the United States’ territory more than tripled. This was the result of purchases and conquests. A tragic consequence of colonisation of the western areas of the American continent was extermination of the Indians. Since 1865, the Indians have been fighting the federal army. The fight lasted until the 1890s. The expansion was also supported by the rapid economic development and demographic growth. The latter included both a significant increase in natural population and growing emigration from Europe. The United States has become a power not only because of its impressive economic development, but also because of its entry into world politics, including colonial politics, and its influence expansion into China and the Pacific.