Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy choroby Alzheimera a opieka nad pacjentem/podopiecznym. U pacjentów pojawiają się problemy z orientacją, zaburzenia pamięci. Pacjent staje się całkowicie niesamodzielny, wymaga opieki i nadzoru przez całą dobę. Na dwóch zdjęciach młodsze osoby opiekujące się starszymi osobami dotkniętymi chorobą m.in. pomagają w ubieraniu się.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o chorobie, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Z czasem osoba chora całkowicie traci możliwość prawidłowego funkcjonowania w codziennym życiu. Życie domowe chorego i jego rodziny ulega całkowitej dezorganizacji.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca zaburzenia pamięci a skutki w opiece nad chorym. Zaburzenia pamięci w wyniku choroby Alzheimera skutkują upośledzeniem czynności poznawczych. W związku z tym objawem, następują równoczesne zaburzenia w wykonywaniu przez chorego pracy zawodowej i czynności domowych, skutkując wycofaniem się chorego z życia społecznego. Ponadto, brak możliwości wykonywania codziennych czynności domowych sprawia, że chory potrzebuje ciągłej pielęgnacji ze strony osób trzecich.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje o elementach pielęgnacji chorego umożliwiających złagodzenie skutków choroby i poprawy jakości życia, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Mogą mieć one formę pomocy w zachowaniu higieny osobistej, ubieraniu się, karmieniu, stworzeniu bezpiecznego i przyjaznego otoczenia dla chorego oraz treningu pamięci i orientacji w przestrzeni.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca blaszkę miażdżycową w tętnicach wieńcowych. Graficzne przedstawienie zwężonych naczyń krwionośnych w przekroju. Po lewej naczynie zwężone z jednej strony blaszką miażdżycową bogatą w lipidy, pokrytą pokrywą włóknistą. Po prawej stronie naczynie zwężone na całej jego szerokości poprzez zgrubiałe przez włóknienie ściany, w których znajdują się ogniska wapnienia.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje o procesie powstawania blaszki miażdżycowej, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej serca jest miażdżyca tętnic wieńcowych.
2. Miękka blaszka składa się z bogatego w lipidy, półpłynnego rdzenia pokrytego cienką warstwą włóknistą od strony światła naczynia.
3. Twarda blaszka składa się z tkanki włóknistej, która ma skłonność do wapnienia. Zwęża ona światło naczynia i utrudnia prawidłowy rozkurcz naczynia.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca pełnościenny zawał serca, po angielsku Myocardial infraction. Schematyczne przedstawienia mięśnia sercowego po zawale. Zakrzepica tętnicy wieńcowej skutkuje powstaniem obszaru martwicy mięśnia serca poniżej miejsca zakrzepu.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o chorobie, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Zamknięcie czy zwężenie naczynia prowadzi do niedokrwienia w obszarze mięśnia sercowego zaopatrywanym przez dane odgałęzienie tętnicy wieńcowej, co może skutkować martwicą, czyli zawałem mięśnia sercowego.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca ból niedokrwienny serca. Graficzne przedstawienie lokacji bólu niedokrwiennego serca na sylwetce człowieka. Ciemniejsze obszary wskazują na umiejscowienie bólu, takie jak ból w okolicy szyi, lewego barku i ramienia, ból promieniujący do lewej strony klatki piersiowej oraz ból okolicy okołomostkowej.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje o lokalizacji i częstości występowania bólu niedokrwiennego, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Choroba wieńcowa objawia się bólem za mostkiem z uczuciem ucisku lub rozpierania, z promieniowaniem do żuchwy, barków lub ręki. Ból pojawia się po wysiłku fizycznym, obfitym posiłku, stresie.
2. Często występuje ból w lewej przedniej górnej części klatki piersiowej, w okolicach mostka, oraz na kończynie górnej po stronie palca małego dłoni.
3. Rzadko występuje ból na całej górnej klatce piersiowej, w okolicach mostka, w okolicach żołądka, oraz na kończynie górnej po stronie palca małego dłoni.
4. Często występuje ból po lewej górnej stronie pleców i szyi oraz na kończynie górnej po stronie palca małego dłoni.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy podmiotowe i przedmiotowe ostrego zawału mięśnia sercowego. Graficzne przedstawienie górnej części ciała ludzkiego z lokalizacją bólu w lewej przedniej górnej części klatki piersiowej, w okolicach mostka, oraz na kończynie górnej po stronie palca małego dłoni.
Do objawów zaliczamy:

• podwyższone ciśnienie krwi w żyłach szyjnych;
• objawy zależne od serca, w tym: ból, tachykadia, niedociśnienie, zmiany w EKG, podwyższone stężenie markerów sercowych we krwi;
• objawy płucne, w tym: duszność, rzężenia;
• stan ciężki, w tym: pobudliwość, bladość, potliwość.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o objawach zawału mięśnia sercowego, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Gwałtowne pojawienie się objawów niedokrwienia i niewydolności serca i pogorszenie stanu osoby z rozpoznaną niewydolnością serca stanowi zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Należy bezzwłocznie wezwać zespół ratownictwa medycznego.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy kliniczne przewlekłej zastoinowej niewydolności krążenia. Graficzne przedstawienie ciała człowieka z częścią organów wewnętrznych, wraz ze wskazaniem i lokalizacją objawów klinicznych (od góry):

• w rejonie twarzy: sinica, duszność;
• w rejonie szyi: podwyższone ciśnienie w żyle szyjnej, wypełnione żyły szyjne;
• w płucach: zastój z rzężeniami i trzeszczeniami, przesięk w opłucnej;
• w sercu: tachykardia, kardiomegalia, zmiany w EKG;
• w wątrobie: hepatomegalia, tkliwość palpacyjna;
• w śledzionie: splenomegalia;
• w nerkach: zmniejszenie wydalania moczu;
• w jelitach: wodobrzusze;
• obrzęk moszny;
• obrzęk dłoni;
• „ciastowaty” obrzęk nóg.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o objawach klinicznych przewlekłej zastoinowej niewydolności krążenia, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Do niewydolności serca może doprowadzić każda choroba układu sercowo-naczyniowego. Najczęstszą przyczyną niewydolności serca jest choroba niedokrwienna serca, zwykle przebyty zawał serca. Pacjenci z chorobą wieńcową i niewydolnością serca często zmagają się z wieloma chorobami przewlekłymi, takimi jak otyłość, cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze.

Objawy kliniczne przewlekłej zastoinowej niewydolności krążenia. Zdjęcia przedstawiające obrzękniętą stopę, rurkę tlenową w nosie pacjenta, oraz kobietę trzymającą się za klatkę piersiową z wyrazem bólu na twarzy. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, pod którymi znajdują się okna z dodatkowymi informacjami o objawach klinicznych przewlekłej zastoinowej niewydolności krążenia, takimi jak obrzęki nóg czy duszność. Ilustracja interaktywna zawiera nagrania tożsame z treścią ujętą pod punktami interaktywnymi.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca hipoglikemię i śpiączkę cukrzycową, ostre powikłania cukrzycy. Zdjęcie jeden to dłoń osoby testującej poziom glukozy we krwi przy pomocy testera przypominającego długopis i czytnika przypominającego stoper elektroniczny. Zdjęcie dwa to kobieta pijąca płyn ze szklanki. Zdjęcie trzy to papierowy pasek testowy, ze skalą kolorów umożliwiającą odczytanie wyniku. Zdjęcie cztery to osoba trzymająca talerz z nadgryzionym bajglem, a w drugiej ręce urządzenie elektroniczne przypominające telefon komórkowy.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje o powikłaniach cukrzycy, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Typowe objawy cukrzycy to: wielomocz spowodowany obecnością glukozy w moczu, wzmożone pragnienie, odwodnienie, osłabienie, spadek masy ciała, kwasica i śpiączka ketonowa wskutek obecności ciał ketonowych w organizmie, skłonność do ropnych zakażeń skóry, zakażeń układu moczowo płciowego oraz innych infekcji.
2. Do gwałtownie rozwijających się powikłań cukrzycy zaliczamy cukrzycową kwasicę ketonową oraz hipoglikemię. Kwasica ketonowa to powikłanie zagrażające życiu, rozwija się zazwyczaj u chorych na cukrzycę typu pierwszego, którzy nie otrzymują insuliny w ilości wystarczającej do utrzymania normalnego metabolizmu węglowodanów.
3. Dla celów klinicznych hipoglikemia jest zdefiniowana jako stężenie glukozy na czczo poniżej siedemdziesiąt miligramów na decylitr. Zazwyczaj hipoglikemia występuje podczas leczenia cukrzycy, gdy jest podawana zbyt duża dawka insuliny.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca ważne kliniczne powikłania cukrzycy. Schematyczne przedstawienie ciała ludzkiego z wyszczególnieniem powikłań cukrzycy w poszczególnych organach.
Powikłania mikronaczyniowe:

• w mózgu: choroba naczyniowa mózgu, udar mózgowy;
• w sercu: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze;
• w aorcie: nasilona miażdżyca, tętniak aorty;
• w tętnicach kończyn dolnych: niedokrwienie, owrzodzenie, zgorzel.

Powikłania mikronaczyniowe:

• w mózgu: mikrozawały;
• w oczach: retinopatia cukrzycowa;
• w nerkach: nefropatia cukrzycowa, niewydolność nerek, bakteryjne odmieniczkowe zapalenie nerek, martwica brodawek nerkowych;
• związane z neuropatia autonomiczną: impotencja, nietrzymanie moczu, zaburzenia opróżniania żołądka, hipotonia orostatyczna;
• w kończynach górnych: neuropatia obwodowa;
• w kończynach dolnych: neuropatia obwodowa;
• powikłania neurogenne.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o powikłaniach cukrzycy, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Przewlekłe powikłania cukrzycy mogą być wynikiem zmian patologicznych w dużych i małych naczyniach krwionośnych oraz w nerwach uszkodzone naczynia krwionośne i nerwy przestają działać prawidłowo. Są to powikłania makronaczyniowe powikłania mikronaczyniowe.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca przykłady powikłań przewlekłych istotnych dla opieki nad pacjentem z cukrzycą. Schematyczne przedstawienie stopy cukrzycowej, naznaczonej w okolicy palca dużego plamami zmian patologicznych. Schematyczne przedstawienie neuropatii czuciowej, ciało człowieka z zaznaczonymi miejscami dotkniętymi tą przypadłością, dłońmi, stopami, oraz kończyną dolną poniżej kolana.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o powikłaniach cukrzycy, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Powikłania są związane z przyspieszonym rozwojem miażdżycy i nadciśnienia tętniczego, które prowadzą do choroby niedokrwiennej serca, choroby naczyniowej mózgu, a także do uszkodzenia naczyń obwodowych, co skutkuje niedokrwieniem, martwicą i zgorzelą kończyn i rozwojem stopy cukrzycowej. Stopa cukrzycowa to owrzodzenie zlokalizowane zwykle na części podeszwowej lub grzbietowej stopy. Spośród zmian neurologicznych najważniejszą jest neuropatia obwodowa, która objawia się mrowieniem, pieczeniem i bólem w kończynach czy utratą czucia bólu. Zmiany neurologiczne obejmują również neuropatię autonomiczną, której objawy to: zaparcia lub biegunki, niedociśnienie, impotencja, zaburzenia czynności pęcherza moczowego czy zaburzenia rytmu serca.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca zespół stopy cukrzycowej a skutki w opiece nad chorym. Zaburzenia czucia i niedokrwienie stopy w przebiegu cukrzycy skutkuje obniżeniem jakości życia chorego i ryzykiem amputacji kończyny dolnej. Z tego powodu cele terapeutyczne opierają się na próbie polepszenia jakości życia chorego i zapobiegnięciu ryzyku amputacji kończyny dolnej.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat metod pomagających osiągnąć te cele, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Do celów należą:

1. Edukacja pacjentów i ich opiekunów dotycząca właściwej higieny stóp. Dokładna obserwacja stóp w celu zapobiegania zmianom (modzele, odciski, wrastające paznokcie).
2. Przestrzeganie przez chorego zasad dotyczących pielęgnacji stóp, w tym: unikanie zbliżania stóp do źródeł ciepła, takich jak piec, termofor, kaloryfer; zapewnienie właściwej temperatury wody do kąpieli poprzez sprawdzenie temperatury wody przed podjęciem tych czynności.
3. Unikanie chodzenia na boso przez chorego.
4. W przypadku suchej, pękającej skóry stosowanie kremów nawilżających.
5. Używanie przez chorego wygodnego obuwia o właściwym rozmiarze.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy choroby Parkinsona, po angielsku Parkinson’s disease. Piktogram starszego człowieka w jednolitym kolorze.
Objawy choroby Parkinsona to:

• ogólne spowolnienie ruchowe, zaburzenia mimiki, spowolniona monotonna mowa;
• zgięciowa postawa ciała;
• drżenie spoczynkowe, zwłaszcza palców rąk;
• chód drobnymi krokami;
• znaczne wzmożenie napięcia mięśniowego;
• mikrografia;
• objawy autonomiczne w postaci ślinotoku, napadowych potów;
• niewielkie spowolnienie psychiczne, zaburzenia emocjonalne.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o chorobie Parkinsona, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Choroba Parkinsona jest chorobą zwyrodnieniową układu nerwowego. W etiologii choroby Parkinsona czynniki genetyczne i środowiskowe mają podstawowe znaczenie. Dochodzi do zaniku komórek nerwowych dopaminergicznych znajdujących się w mózgu, co prowadzi do zaburzenia aktywności ruchowej, koordynacji i napięcia mięśni.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy choroby Parkinsona a opieka nad pacjentem/podopiecznym. Grafiki przedstawiające drżenie dłoni, sylwetkę osoby z zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, oraz sylwetkę starszego człowieka.
Do objawów należą:

• drżenie spoczynkowe, spowolnienie ruchowe skutkujące zwolnionym i utrudnionym wykonywaniem wszystkich czynności dnia codziennego.
• zaburzenia równowagi i zwiększona tendencja do upadków.
• wzrost ryzyka zachorowania na chorobę Parkinsona wraz z wiekiem, z tego powodu pacjent to często osoba starsza.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o objawach choroby Parkinsona, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Pacjent ma problemy z rozpoczęciem ruchu i z jego przyspieszeniem.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca sztywność mięśniowa a skutki w opiece nad chorym. Sztywność mięśniowa w przebiegu choroby Parkinsona skutkuje niesamodzielnością chorego w codziennym funkcjonowaniu. Z tego powodu do celów terapeutycznych należą polepszanie jakości życia chorego oraz zapobieganie powikłaniom, takim jak upadki, niedożywienie, zachłyśnięcie się.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat metod pomagających osiągnąć cele terapeutyczne, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Do celów terapeutycznych należą:

1. Stworzenie bezpiecznego i przyjaznego otoczenia dla chorego, w tym:
   • przystosowanie mieszkania chorego, poprzez usunięcie progów, dywaników na podłodze, zbędnych mebli, zamontowanie poręczy, uchwytów, ułożenie maty antypoślizgowej w łazience;
   • zapewnienie choremu wygodnego, stabilnego, płaskiego, dobrze umocowanego obuwia choremu mającemu znaczne trudności w przemieszczaniu się zapewnienie pomocy osoby towarzyszącej podczas chodzenia;
   • zapewnienie choremu odpowiedniej ilości czasu na wykonanie czynności samoobsługowych, nieponaglanie chorego.
2. Pomoc w:
   • zachowaniu higieny osobistej;
   • spożywaniu posiłków, przyjmowaniu płynów, na przykład poprzez stosowanie wyprofilowanych kubków, sztućców, talerzy z gumową podkładką ograniczającą ślizganie się naczyń.
   Zapewnienie choremu pomocy w stopniu dostosowanym do niesprawności. Niewyręczanie chorego, jako że samodzielne wykonywanie przez chorego prostych czynności, takich jak jedzenie czy ubieranie się, stanowi formę rehabilitacji.
3. Ponadto:
   • ocena stopnia odżywienia i odwodnienia chorego;
   • pomoc choremu w przygotowaniu posiłków, na przykład poprzez pokrojenie na małe porcje;
   • dbałość o estetykę posiłków;
   • karmienie chorego lub zapewnienie przyjmującemu posiłek choremu odpowiedniej pozycji, czyli siedzącej, z głową lekko pochyloną do klatki piersiowej;
   • dostosowanie konsystencji pokarmu do stopnia nasilenia zaburzeń, na przykład poprzez wprowadzenie pokarmów o miękkiej konsystencji;
   • zapewnienie choremu odpowiedniej ilości czasu na spożycie posiłku, nieponaglanie pacjenta;
   • nawadniane chorego, zwracanie uwagi na ilość płynów przyjmowanych przez pacjenta, zapewnienie przyborów ułatwiających mu spożywanie płynów, na przykład. słomka do picia, kubek z dużym uchwytem.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy raka płuca. Schemat ciała człowieka z zaznaczonymi objawami dotyczącymi poszczególnych narządów.
Objawy podmiotowe to:

• kaszel, krwioplucie;
• chrypka, spowodowana uciskiem nerwu krtaniowego wstecznego;
• ból pleców przez przerzuty w kręgosłupie, ból w klatce piersiowej, znany jako opłucnowy, silny ból ramienia, przez guz Panocoasta uciskający splot ramienny, ból w nadbrzuszu przez przerzuty w wątrobie;
• spadek masy ciała, utrata apetytu, zmęczenie;
• gorączka;

Objawy przedmiotowe to:

• zespół Hornera, spowodowany uszkodzeniem szyjnych włókien sympatycznych;
• obrzęknięta twarz i szyja, obrzęk żyły głównej górnej;
• limfadenopatia;
• płyn w jamie opłucnowej;
• powiększenie wątroby przez przerzuty;
• palce pałeczkowate;
• zespoły paraneoplastyczne, takie jak hiperkalcemia, zespół Cushinga, polineuropatia.

Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o nowotworach, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Nowotwory złośliwe charakteryzują się naciekaniem okolicznych tkanek oraz zdolnością do tworzenia przerzutów do węzłów chłonnych lub narządów odległych. Z powodu różnorodności chorób nowotworowych ich objawy również mogą być bardzo odmienne.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca kacheksję, czyli utratę masy ciała, wyniszczenie. Objawy te wynikają z ogólnoustrojowego działania guza i cytokin wydzielanych w odpowiedzi na nowotwór. Należą do nich: utrata masy mięśniowej, niezamierzona utrata masy ciała, brak apetytu oraz niska jakość życia. Grafika przedstawia dwójkę dorosłych ludzi stojących obok łóżka dziecka z nowotworem. Poniżej piktogramy z objawami związanymi z kacheksją: dwie strzałki skierowane po lewej i prawej stronie korpusu powyżej pępka wskazują zmniejszającej się z czasem objętości mięśni klatki piersiowej i kończyny górnej, zmniejszającego się obwodu w pasie, przekreślonej kanapki oraz smutnej twarzy.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o nowotworach, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
W leczeniu chorych na nowotwory wykorzystuje się leki przeciwnowotworowe, radioterapię oraz leczenie chirurgiczne. Proces leczenia jest długotrwały i często obciążający chorego. Pacjent wymaga podejścia kompleksowego, odpowiedniego żywienia, rehabilitacji, leczenia przeciwbólowego czy przedłużającego życie.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy raka płuca. Zdjęcie kobiety kaszlącej na zakrwawioną chusteczkę. Zdjęcie wychudzonego damskiego brzucha.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat objawów raka płuca, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Krwioplucie.
2. Spadek masy ciała.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca nudności i wymioty a skutki w opiece nad chorym. Celami terapeutycznymi w leczeniu nudności i wymiotów w przebiegu choroby nowotworowej są: polepszenie jakości życia chorego oraz zapobieganie powikłaniom takim jak odwodnienie, niedożywienie, zachłyśnięcie się.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat metod osiągnięcia celów terapeutycznych, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Podawanie choremu płynów oraz jedzenia w małych ilościach. Podawanie choremu posiłków podzielonych na małe porcje.
2. Pielęgnacja chorego poprzez: pomoc w zachowaniu higieny osobistej oraz w spożywaniu posiłków, przyjmowaniu płynów; stworzenie bezpiecznego i przyjaznego otoczenia dla chorego.
3. Regularne przyjmowanie płynów przez chorego.
4. Przez około trzydzieści minut po spożyciu posiłku przez chorego zapewnienie mu odpowiedniej pozycji, czyli wysokiej, siedzącej. Należy unikać pozycji leżącej. Podczas odpoczynku chorego zadbanie o właściwą, siedzącą, pozycję pacjenta, jeśli przyjęcie przez niego takiej pozycji jest możliwe.
5. Podawanie choremu pokarmu w postaci płynnej lub półpłynnej.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca uraz powodujący unieruchomienie. Długotrwałe unieruchomienie pacjenta ma wiele negatywnych konsekwencji. Należy do nich między innymi zwiększone ryzyko choroby zatorowo zakrzepowej. Grafika przedstawia proces, w którym złamanie prowadzi do unieruchomienia, w tym wypadku noga w gipsie, co może skutkować chorobą zatorowo zakrzepową, reprezentowaną przez zdjęcie rąk masujących podudzie, a w konsekwencji do zatorowości płucnej, ukazanej w postaci grafiki przedstawiająca podróż zakrzepu przez żyłę główną do serca i płuc.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat urazów, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.

1. Jeśli dochodzi do przerwania ciągłości skóry, mamy do czynienia z raną pourazową, natomiast jeśli uraz zależy od temperatury, mówimy o oparzeniu lub odmrożeniu skóry. Przerwanie ciągłości kości to złamanie. Uraz głowy może prowadzić do obrażeń zewnętrznych, kości czaszki i mózgowia, a także do zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego, co przejawia się utratą przytomności, bólem głowy, nudnościami i wymiotami. Z obrażeniami głowy nierzadko współwystępują obrażenia kręgosłupa szyjnego.
2. W wyniku urazu pacjenci często wymagają wysokospecjalistycznej opieki oraz długotrwałej rehabilitacji.
3. Konieczność długiego unieruchomienia pacjenta ma wiele negatywnych konsekwencji, do których należą między innymi ogólne osłabienie organizmu i spadek tolerancji wysiłku, zanik mięśni, odleżyny, zwiększone ryzyko choroby zatorowo zakrzepowej, nasilenie osteoporozy czy infekcje dróg oddechowych i moczowych.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca odleżyny. Jednym z negatywnych skutków długotrwałego unieruchomienia pacjenta jest rozwój odleżyn. Zdjęcie przedstawia osobę leżącą w łóżku szpitalnym. Grafika przedstawia piktogram leżącej osoby, z wyszczególnieniem miejsc, w których mogą występować odleżyny, takich jak małżowiny uszne, okolice potylicy, łopatki, łokcie, kość krzyżowa, krocze, boczna część stopy, pięty.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o odleżynach, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Pacjenci wymagają troskliwej pielęgnacji, istotna jest profilaktyka odleżyn i przykurczy kończyn. W ramach sprawowania opieki nad pacjentem wykonuje się masaże, oklepywanie i nacieranie skóry, prowadzi się gimnastykę bierną i czynną kończyn oraz ćwiczenia oddechowe; ważna jest także prawidłowo zbilansowana dieta, zapobiegająca utracie masy mięśniowej.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca skutki opieki nad przewlekle chorym. Sprawowanie długotrwałej opieki pociąga za sobą konsekwencje dla opiekuna, takie jak depresja, przedstawiona jako grafika kobiety ze smutnym wyrazem twarzy trzymającą się za czoło, zmęczenie i stres, przedstawione jako zdjęcie zmęczonej pielęgniarki oraz nadmierne obciążenie układu ruchu, przedstawione jako grafika kobiety trzymającej się za dolną część pleców z wyrazem bólu na twarzy.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o skutkach opieki nad przewlekle chorym, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Sprawowanie długotrwałej opieki nad osobą przewlekle chorą, a z tego powodu unieruchomioną i niesamodzielną, pociąga za sobą negatywne konsekwencje dla opiekuna, którymi są m.in. zmęczenie i stres, depresja, nadmierne obciążenie układu ruchu.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca objawy złamania kończyn. Zdjęcia przedstawiają starszego mężczyznę z wyrazem bólu na twarzy trzymającego się za bark, kończynę górna z zaznaczonym miejscem bólu oraz dłonie owinięte bandażem.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się dodatkowe informacje o objawach złamania, wraz z nagraniem tożsamym z treścią.
Objawem złamania kończyny jest na przykład niemożność poruszania uszkodzoną kończyną, silny ból i bolesność uszkodzonej kończyny.

Ilustracja interaktywna przedstawiająca unieruchomienie a skutki w opiece nad chorym. Unieruchomienie związane z urazem prowadzi do obniżenia jakości życia chorego oraz ryzyka powikłań związanych z unieruchomieniem. To, w konsekwencji, skutkuje zaburzeniami w wykonywaniu codziennych czynności domowych i zawodowych, tworząc potrzebę ciągłej pielęgnacji chorego.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się dodatkowe informacje na temat metod pielęgnacji, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią. Do metod pielęgnacji należą:

1. pomoc w zachowaniu higieny osobistej, ubieraniu się, przyjmowaniu posiłków;
2. zapobieganie odleżynom poprzez pomoc w zmianie pozycji ciała co dwie do trzech godzin, pomoc w utrzymaniu higieny ciała, oObserwację skóry w miejscach szczególnie narażonych na wystąpienie odleżyn, takich jak kość ogonowa, pięty;
3. zapobieganie chorobie zakrzepowo zatorowej poprzez nawadnianie chorego i usprawnianie chorego;
4. zapobieganie zanikom mięśniowym i zmianom stawowo mięśniowym, na przykład poprzez wykonywanie gimnastyki zdrowych kończyn.