Temat: Co pomaga rybom pływać?

Adresat

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują przystosowania ryb do życia w wodzie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• porównywać opór stawiany przez powietrze i wodę;

• wyjaśniać, jakie jest znaczenie opływowego kształtu ryb;

• wyjaśniać, jakie znaczenie ma pęcherz pławny.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• przedmioty potrzebne do przeprowadzenia „Doświadczenia 1”: dwie identyczne monety (np. pięćdziesięciogroszowe), wysoki szklany pojemnik;

• pęcherz pławny karpia;

• przedmioty potrzebne do przeprowadzenia „Doświadczenia 2”: mały zakręcany słoik lub szklana zakręcana buteleczka oraz wysoki, duży pojemnik (np. wysoki wazon, akwarium, wiaderko itp.).

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

• Uczniowie wykonują Polecenie 1.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali fragment pod tytułem „Charakterystyka ryb” i wypisali na tablicy cechy budowy ciała ryb, które są wynikiem ich przystosowania do życia w wodzie.

• Uczniowie wykonują Doświadczenie 1, zapisują w zeszytach spostrzeżenia i wnioski.

• Nauczyciel wspólnie z uczniami omawia wykonane w domu doświadczenie ilustrujące związek między kształtem a oporem. Prosi podopiecznych, żeby przeczytali pytanie badawcze i hipotezę, następnie obserwacje i wnioski. Jeśli uczniowie mieli trudność z ich poprawnym sformułowaniem, nauczyciel ponownie omawia doświadczenie i wspólnie z uczniami analizuje zaprezentowane w nim doświadczenie..

• Nauczyciel demonstruje pęcherz pławny karpia, uczniowie określają jego właściwości.

• Uczniowie przeprowadzają w parach „Doświadczenie 2” i wyjaśniają rolę pęcherza pławnego.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What helps fish swim?

Fish are vertebrates which have adapted to living in water. They swim in the water with the help of fins and appropriate body movements. The driving body of fish is their tail, which ends in a caudal fin. In turn, the remaining fins are used to maintain the correct direction of movement and a suitable position. Fishes' skin is covered in scales and numerous mucus‑producing glands, which reduce friction when moving in water. Many species of fish have a swim bladder inside their bodies. This is a membraneous sack filled with gas. Because of this, the fish is able to swim at any depth.

Fish spend their whole lives in water and move around in it without any problems. Does it come easily to all organisms? Those of us who have been to the sea or a lake know that running is different in wet sand, different in knee‑deep water, and in turn, running in waist‑deep water is almost impossible. Now we can do some experiments to demonstrate the differences between air and water resistance.

When swimming, fish must overcome water resistance. However, the same laws affect all mediums, for example air. It is worth noting that both birds and planes, which reach considerable speeds during flight, have a streamlined body shape (or hull) and a long forward‑facing beak. Moving in water is similar, however water puts up more resistance than air. This is why elongated, spindle‑shaped objects move more easily in water. This means a narrow, elongated front, which widens in the middle, and narrows towards the back. Think about what shape most fish are, as well as the shape of kayaks, boats, yachts, ships or submarines. To confirm this, carry out the following experiment.

Not all fish have a streamlined body shape, which is why they can't swim fast. For example, it is hard to call seahorses good swimmers. However, the shape of their bodies camouflages them perfectly when they hide among underwater plants. The ability to swim fast is therefore not needed.

„A body immersed in water experiences an apparent loss in weight that is equal to the weight of the fluid displaced by it”. For this reason, fish immersed in water, when compared to land animals, are „lighter” by the weight of the displaced water. This is why the biggest and heaviest animals known to us can live in the seas and oceans. Fish, just like people or ships, are heavier than water, but don't sink in it. They can also swim on its surface or dive deeply.

The deeper a fish dives, the greater the pressure it experiences from the weight of the water surrounding it. To be able to balance out this pressure and swim at different depths, fish are equipped with a swim bladder. It is in the form of a chamber, which, when required, fills itself with gas. Then, the fish swims up, closer to the surface. We can understand this better by carrying out an experiment.

• Water puts up greater resistance to moving objects than air.

• Objects with a streamlined shape move faster in air and in water.

• The swim bladder makes it possible for fish to balance out water pressure, which makes it easier for them to move in water.