E-materiały do kształcenia zawodowego

Dokumentacja technologiczna wyrobów włókienniczych

MOD.14. Nadzorowanie procesów wytwarzania i wykończania wyrobów włókienniczych – technik włókiennik 311932

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik posiada strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się hiperłącze do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie. Po kliknięciu w hiperłącze otworzy się strona z odpowiednim multimedium.

W górnej części słownika znajduje się pole do filtracji pojęć. Aby wyszukać jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

1
abrazja
abrazja

Proces ścierania się powierzchni elementów maszyn i urządzeń.

anilana
anilana

Nazwa handlowa włókien wełnopodobnych – akrylowych i syntetycznych.

barwiarka ciśnieniowa
barwiarka ciśnieniowa

Maszyna służąca do barwienia surowców, półproduktów i wyrobów włókienniczych.

REARzsiK9nYfe
Barwiarka ciśnieniowa
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
bistor
bistor

Nitka syntetyczna stosowana do wytwarzania wyrobów włókienniczych.

crimplene
crimplene

Teksturowane włókno ciągłe, które wykorzystywane jest do wytwarzania wyrobów włókienniczych.

dokumentacja technologiczno‑organizacyjna
dokumentacja technologiczno‑organizacyjna

Zawiera zestawienie operacji technologicznych, normy czasu pracy oraz zestawienie maszyn i urządzeń pomocniczych. Jest w niej zapisany także ogólny koszt wytworzenia dzianiny, są ceny jednostkowe materiałów podstawowych i pomocniczych, koszty obróbki dzianiny wykonywane u kontrahentów, normatywny współczynnik jakości wyrobu.

drukarka
drukarka

Maszyna służąca do naniesienia roztworu barwnika na powierzchnię wyrobu włókienniczego.

RAH1SF11Ahj5l
Schemat poglądowy drukarki cyfrowej
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
dzianiny półodpasowane
dzianiny półodpasowane

Odcinki dzianiny, którym w trakcie procesu dziania nadano częściowo wymiary i kształty ograniczające potrzebę wykrawania ich przed szyciem.

dziewiarstwo
dziewiarstwo

Jest to jedna z gałęzi przemysłu włókienniczego. To technika wytwarzania i dziedzina wiedzy dotycząca dzianin.

folowanie
folowanie

Proces częściowego spilśnienia i zagęszczenia struktury wyrobu, który jest stosowany podczas produkcji dzianin wełnianych oraz mieszanek z udziałem bawełny.

gładzenie
gładzenie

Proces polegający na zgniataniu dzianiny między wałkami w warunkach podwyższonej temperatury, wykonywany na maszynach zwanych gładziarkami.

gramatura
gramatura

Wyrażona w gramach masa 1 metra kwadratowego wyrobu włókienniczego.

kontrahent
kontrahent

Osoba fizyczna lub prawna będąca stroną umowy.

metoda pasmowa
metoda pasmowa

Stosowana jest do nitek, której masa liniowa nie przekracza 200 tex i polega na nawinięciu na motowidle określonej długości nitki w postaci jednowarstwowego pasma, ustaleniu rzeczywistej długości pasma za pomocą sprawdzianu pasmowego oraz ustaleniu masy pasma.

mostek
mostek

Część, która ogranicza zakres ruchu igieł w zamku szydełkarki.

nabłyszczanie
nabłyszczanie

Efekt uzyskiwany w procesie gładzenia dzianiny, który polega na wybłyszczeniu jej powierzchni. Intensywność połysku regulowana jest poprzez zmianę siły docisku wałków gładziarki.

napawarka
napawarka

Maszyna wykończalnicza, która służy do nasycenia dzianiny środkami chemicznymi i jest używana w procesach mokrych, czyli przeprowadzanych w kąpielach wodnych.

R1ZVbEtmJa4LR
Napawarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
numer uiglenia
numer uiglenia

Wielkość liczbowa, która określa liczbę podziałek uiglenia zawartą w konkretnej jednostce długości, np. w jednym calu angielskim.

pralnica szerokościowa beznapięciowa
pralnica szerokościowa beznapięciowa

Maszyna, której główną częścią jest kadź piorąca przystosowana do obróbki dzianin lub tkanin. W paśmie lub na całej szerokości wyposażona jest w urządzenie wprowadzające i rozprostowujące dzianinę.

przędzenie
przędzenie

To wszystkie operacje wykonywane na włóknie, które prowadzą do tworzenia przędzy. Przędzenie można wykonywać na dwa sposoby – ręcznie lub mechanicznie. Przemysłowe wytwarzanie przędzy wykonywane jest w dziale przędzalni i przebiega wieloetapowo – najpierw odbywa się przygotowanie, dopiero potem przędzenie właściwe.

spliśnianie
spliśnianie

To łączenie włókien w zwartą masę, do którego wykorzystywane są naturalne właściwości włókien zwierzęcych, np. wełny, sierści czy roślinnych, a także wybranych włókien sztucznych do tworzenia ze sobą połączeń. Proces odbywa się na maszynach – spilśniarkach lub foluszach.

sprężyna
sprężyna

Element, który zapewnia szybki powrót kształtki wynoszącej w zamku zawiasowym.

stabilizator – suszarka
stabilizator – suszarka

Maszyna stosowana w procesie końcowego wykończania dzianiny, której zadaniem jest wysuszenie wyrobu i nadanie mu określonego kształtu, czyli stałej szerokości.

RxqIsBU1oqNvH
Stabilizator
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
strzyżenie
strzyżenie

Proces mechanicznego wykończania wyrobu włókienniczego, którego celem jest oczyszczenie powierzchni dzianiny oraz wyrównanie powierzchni włochatych lub z okrywą włosową.

suszarka
suszarka

Maszyna służąca do wysuszania dzianiny, która wykorzystywana jest w procesie obróbki końcowej wyrobów włókienniczych.

szydełkarki
szydełkarki

Dzielimy je na ręczne i mechaniczne. Do podstawowych danych technicznych szydełkarek należą: numer uiglenia, wielkość łożysk igłowych, liczba łożysk igłowych, układ i kształt łożysk, liczba suwów lub obrotów na minutę, liczba obszarów pracy. Obszar pracy tzw. system, stanowi zespół elementów formujących oczka, od liczby obszarów pracy zależy wydajność szydełkarki.

ścisłość kolumienkowa
ścisłość kolumienkowa

Jest to liczba kolumienek w jednostce długości, oznaczana symbolem PIndeks dolny k.

ścisłość rządkowa
ścisłość rządkowa

Jest to liczba rządków w jednostce długości, oznaczana symbolem PIndeks dolny r.

tamblowanie
tamblowanie

Proces polegający na suszeniu wyrobu wilgotnego lub parowaniu i suszeniu w połączeniu z obróbką mechaniczną. Tamblowanie wykorzystuje się przy produkcji dzianin wykonanych z włókien naturalnych i mieszanek. Cały proces odbywa się z użyciem maszyn zwanych tamblerami.

tekstylia
tekstylia

Są to wyroby, np. tkaniny i dzianiny we włókiennictwie, które są otrzymywane z przerobionych na przędzę surowców włókienniczych o charakterze roślinnym, zwierzęcym lub chemicznym.

tkalnia
tkalnia
tkanina
tkanina

To wyrób włókienniczy o płaskim charakterze, powstaje w wyniku przeplatania ze sobą (według splotu) wzajemnie do sienie prostopadłych układów nitek osnowy i wątku. Proces wytwarzania tkaniny to tkanie, wykonywany jest na krosnach tkackich.

wiskoza
wiskoza

Włókna sztuczne, które są wytwarzane z celulozy regenerowanej i wykorzystywane do wszystkich grup asortymentów wyrobów włókienniczych.

włókno
włókno

To podstawowa jednostka struktury większości materiałów, charakteryzuje się znaczącą długością i równocześnie niewielkim przekrojem poprzecznym. To struktura, której długość jest mi. stukrotnie większa od jej przekroju poprzecznego. Włókna występują we wszystkich materiałach – naturalnych i produkowanych przez człowieka.

wrobienie kolumienkowe
wrobienie kolumienkowe

Określa stosunek długości wrobionej w kolumienkę nitki do długości uzyskanej kolumienki lub stosunek nitki w oczku do wysokości uzyskanego rządka oczek.

wrobienie rządkowe
wrobienie rządkowe

Określa stosunek długości wrobionej w rządek nitki do długości uzyskanego rządka. W odniesieniu do jednego oczka jest to stosunek długości nitki w oczku do szerokości uzyskanej kolumienki.

współczynnik kształtu oczka
współczynnik kształtu oczka

Określa stosunek wysokości rządka oczek do szerokości kolumienki lub stosunek ścisłości kolumienkowej do ścisłości rządkowej.

wyroby dziewiarskie bieliźniane
wyroby dziewiarskie bieliźniane

Są to koszule, piżamy, podkoszulki, spodenki.

wyroby dekoracyjne i obiciowie
wyroby dekoracyjne i obiciowie

Są to serwety, narzuty, obicia meblowe.

wyroby dziewiarskie galanteryjne
wyroby dziewiarskie galanteryjne

Są to biustonosze, szaliki, krawaty, rękawiczki, getry.

wyroby dziewiarskie odzieżowe
wyroby dziewiarskie odzieżowe

Są to płaszcze, futra, żakiety, garsonki, spódnice, spodnie, golfy, ubrania sportowe, marynarki.

wyroby dziewiarskie pasmanteryjne
wyroby dziewiarskie pasmanteryjne

Są to koronki, lamówki.

wyroby dziewiarskie pończosznicze
wyroby dziewiarskie pończosznicze

Są to skarpetki, rajstopy, pończochy.