Temat: Odporność organizmu

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

6. Układ odpornościowy. Uczeń:

1) wskazuje lokalizację (na schemacie, rysunku, według opisu itd.) wybranych narządów układu odpornościowego: śledziony, grasicy i węzłów chłonnych oraz określa ich funkcje.

Cel lekcji

Uczniowie opisują budowę układu odpornościowego i wyjaśniają jego rolę w organizmie.

Kryteria sukcesu

• wyjaśnisz, z czego wynika podobieństwo składu krwi i limfy;

• opiszesz elementy składające się na układ limfatyczny: śledzionę, grasicę i węzły chłonne;

• omówisz rolę narządów układu limfatycznego;

• wymienisz komórki i narządu układu odpornościowego.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• umiejętność uczenia się.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem, pogadanka, metoda „błyskawicznej informacji”, technika świateł drogowych.

Praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery.

Fazy lekcji

Wstępna

Nauczyciel podaje temat i cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz wyświetla kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Prowadzący lekcję prosi podopiecznych, aby przeczytali fragmenty „Limfa” oraz „Narządy układu limfatycznego i ich rola”, a następnie samodzielnie wykonali ćwiczenia interaktywne nr 2 oraz nr 3.

2. Wskazana przez nauczyciela osoba wykonuje ćwiczenia na tablicy interaktywnej i uzasadnia wybrane odpowiedzi. Klasa ocenia ich poprawność i ustosunkowuje się do ewentualnych błędów.

3. Prowadzący lekcję pyta uczniów, na czym polega podobieństwo składu krwi i limfy oraz z czego ono wynika.

4. Nauczyciel prezentuje ilustrację interaktywną „Budowa układu odpornościowego”. Ochotnicy nazywają kolejno wskazane narządy, omawiają ich położenie i rolę. Nauczyciel weryfikuje wypowiedzi uczniów, klikając kolejne numery zamieszczone na ilustracji.

5. Prowadzący lekcję prosi uczniów, aby przeczytali fragment pt. „Komórki i cząsteczki układu odpornościowego”, a następnie samodzielnie wykonali ćwiczenie interaktywne nr 1.

Podsumowująca

1. Uczniowie opisują przewód pokarmowy, stosując metodę „błyskawicznej informacji”.

2. Nauczyciel wyświetla kryteria sukcesu i prosi podopiecznych, żeby za pomocą metodników ocenili poziom swojej wiedzy zdobytej na zajęciach (kolor zielony oznacza, że uczniowie potrafią wykonać wszystkie działania, o których mówią kryteria sukcesu, kolor żółty – że uczniowie potrafią wykonać tylko część podanych czynności i powinni jeszcze raz przeanalizować wybrane fragmenty abstraktu, kolor czerwony – że uczniowie nie potrafią wykonać żadnego z wymienionych działań i muszą jeszcze raz przeczytać abstrakt).

Praca domowa

Stwórz w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The immune system

Even the thinnest blood capillaries can not reach all the cells of the body. Consequently, tissue fluid mediates between the cells and the blood – lymph. It arises as a result of filtration of components of blood plasma from the blood into the space between the cells of the body. Lymph consists of water, mineral salts, proteins, fats and white blood cells. It allows the transfer of nutrients to cells as well as some unnecessary metabolic products to the blood vessels. Takes part in gas exchange between cells and blood vessels. The major part of the lymph returns to the blood vessels. The rest is collected from the inter‑cellular spaces through the capillaries of the lymphatic system. Lymph supports and complements the transport function of blood.

The lymphatic system forms such organs as the: spleen, thymus, lymphatic vessels, papules and lymph nodes, and immune cells and the substances produced by them.

The lymphatic system accompanies the blood system and works closely with it. In contrast, it is open. In the open system, the fluid is in vessels and fills the spaces between the cells. Lymphatic capillaries collecting tissue fluid from the inter‑cellular spaces are dead‑end branches.They merge into larger lymphatic vessels (lymphatic ducts) and eventually drain lymph into veins. Lymphatic vessels, like veins, transport fluid under low pressure, have thin walls and are equipped with valves. The lymphatic movement is forced by muscle cells of the walls of the lymph vessels and the muscles of organs located near these vessels. The lymph flows through the vessels through the lymph nodes. They clean the lymph, catching foreign bodies from it. When more microorganisms appear in the system, the lymph nodes are enlarged. The immune cells present there eat alien bodies.

The largest organ of the lymphatic system is the spleen. Here, white blood cells multiply, and erythrocytes and thrombocytes die. In the chest is the thymus, in which white blood cells mature, among them T lymphocytes (here they acquire the ability to recognize foreign bodies). After age 18, this gland gradually disappears, filling with fat cells.

We owe the body's immunity to white blood cells. There are several types of leukocytes. Bone marrow and lymphatic system result in white blood cells that develop into macrophages and lymphocytes. They participate in the body's immune responses by combating pathogens entering the body. Macrophages they are the largest white blood cells. They have the ability to move through to infected places. They absorb and destroy bacteria, produce substances that inhibit the multiplication of viruses and the development of cancer cells.

Lymphocytes are formed in the bone marrow. Some of them stay here, mature and acquire the ability to fight pathogenic agents. They are B lymphocytes, that go to the blood and produce antibodies recognizing and destroying foreign bodies. Rest of the lymphocytes are T lymphocytes goes from the bone marrow to the thymus. There, it matures and acquires the ability to recognize an intruder, destroy infected cells and cancer cells. T‑lymphocytes also produce substances that stimulate other defense cells of the system to function. Mature B and T lymphocytes circulate in the lymph and peripheral blood.

• The lymphatic system forms such organs as the: spleen, thymus, lymphatic vessels, papules and lymph nodes, and immune cells and the substances produced by them.

• Lymph vessels have a similar structure to veins and capillaries.

• Lymph is a blood filtrate.

• The organs of the lymphatic system, cells and antibodies are responsible for the immune response of the body.

• macrophages and T and B lymphocytes specialize in the destruction of pathogens.