Temat: Co to jest magnes?

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy VIII szkoły podstawowej (fizyka).

Podstawa programowa

Klasa VIII – fizyka

VII. Magnetyzm. Uczeń:

1) nazywa bieguny magnesów stałych i opisuje oddziaływanie między nimi;

3) opisuje na przykładzie żelaza oddziaływanie magnesów na materiały magnetyczne i wymienia przykłady wykorzystania tego oddziaływania.

Cel lekcji

Uczniowie nazywają bieguny magnetyczne magnesów i podają przykłady przedmiotów, na które oddziałują magnesy.

Kryteria sukcesu

• nazwiesz bieguny magnetyczne magnesów;

• opiszesz oddziaływania między biegunami magnesów;

• podasz pięć przykładów przedmiotów, na które oddziałują magnesy.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie;

• inicjatywność i przedsiębiorczość.

Metody/formy pracy

Pogadanka, praca z tekstem, praca z filmem, metoda warsztatowa.

Praca indywidualna oraz praca w grupie.

Środki dydaktyczne:

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• magnesy sztabkowe;

• papier w kolorze niebieskim i czerwonym;

• taśma klejąca;

• nożyczki;

• trzy pojemniki na grupę;

• różne przedmioty (takie, na które nie działa magnes i takie, na które oddziałuje) - po jednym zestawie na grupę.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel pyta uczniów, czy mają na lodówce ozdobne magnesy i dlaczego przyczepia się je w tym miejscu.

2. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Uczniowie indywidualnie czytają fragment abstraktu pt. „Jak oddziałują na siebie magnesy”.

2. Nauczyciel dzieli losowo klasę na grupy. Każda otrzymuje dwa magnesy sztabkowe, dwa kawałki papieru w kolorze czerwonym i niebieskim oraz taśmę klejącą. Zadaniem uczniów jest określenie biegunów magnesów i oznaczenie ich poprzez przyklejenie kawałków papieru: biegun południowy oznaczają kolorem czerwonym, biegun północny – niebieskim.

3. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 2.

4. Każda grupa otrzymuje trzy pojemniki: dwa puste i jeden wypełniony rozmaitymi przedmiotami (takimi samymi dla każdego zespołu). Uczniowie przy użyciu magnesu rozdzielają przedmioty na dwa zbiory i wkładają je do pustych pojemników: w pierwszym znajdą się te, które są przyciągane przez magnes, w drugim – te, na które magnes nie działa.

5. Nauczyciel wyświetla film pt. „Magnes”. Uczniowie omawiają zaprezentowane w nim doświadczenie: wyjaśniają, co dzieje się z opiłkami żelaza, kiedy znajdą się w pobliżu magnesu.

6. Uczniowie własnymi słowami definiują pojęcie pola magnetycznego. Nauczyciel wspomaga uczniów, ewentualnie jeszcze raz wyświetla film.

7. Nauczyciel zapisuje poprawną definicję na tablicy.

Podsumowująca

1. Nauczyciel pyta uczniów, ile biegunów ma każdy magnes oraz prosi, żeby wymienili pięć przykładów przedmiotów przyciąganych przez magnes.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczenia interaktywnego nr 1.

Zadanie domowe

Znajdź w domu urządzenia, w których używamy magnesów. Zrób im zdjęcia i wyślij je do nauczyciela w terminie do trzech dni od daty przeprowadzonej lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What is a magnet?

Objects are attracted thanks to interactions known as ‘magnetic’. We use magnets, i.e., objects that have permanent magnetic properties, on a daily basis: in electric motors, bicycle dynamos, even on doors of lockers or when attaching tools.

The ends of magnets are called poles. Each magnet has two poles: the north one and the south one. On some magnets, these are marked with two colors (usually blue and red). Let's watch the video to see how the poles of magnets interact. We can also test this ourselves by conducting an experiment.

The ancient Greek scholar, Thales of Miletus, noted that objects made of magnetite interact with objects that contain iron. Let's carry out a simple experiment to see which home objects are attracted by magnets.

Magnets affect not only other objects, but also each other. The space around a magnet, in which magnetic interactions (forces) occur, is called magnetic field.

What will happen if we try to divide one magnet into two? If we repeat the experiments on each of the pieces, we will see that there is a magnetic field around each of them. It turns out that two magnets were made from one. We are never able to obtain a single magnetic pole.

• Magnets produce a magnetic field.

• In the area of the magnetic field, magnets act on certain objects with specific properties.

• Each magnet has two poles. The same poles repel each other, and different poles attract each other.