Link to the lesson

Historical changes in the world's population

RWtjxUiRheZ8v

Na ilustracji wykres. Na osi pionowej liczba ludności świata w miliardach od zera do dziewięciu - the world's population in billions. Na osi poziomej lata od tysiąc osiemset do dwa tysiące czterdzieści. Linia wykresu początkowo łagodnie, potem ostro unosi się do góry. Kropkami na wykresie oznaczono lata, w których liczba ludności miała dokładną liczbę jeden, dwa, trzy miliardy aż do dziewięciu. Ludności Ziemi osiągnęła wielkość jednego miliarda w 1804 r. Do 1927 r. było to już dwa miliardy. Próg trzech miliardów został pokonany w 1959 roku. Kolejne miliardy populacja naszej planety osiągała w latach - 1974, 1987, 1999 i 2012. Kolejne miliardy według prognoz pojawią się w 2025 r. i 2040 r.

The graph clearly shows that the population was increasing rather slowly throughout the millennia. It means that the rate of natural increaserate of natural increase (RNI)rate of natural increase was incredibly low. It went up in the modern times, and sharply sped up in the 19th century. Nowadays, the change pace is still high, but it slightly lost its initial speed.

The main problem of people was the lack of food, since they were dependent solely on the natural environment. Because of malnutrition, people were more prone to get sick. As the causes of the diseases were unknown, both the preventive treatment and the regular treatment were limited. The situation resulted in high mortality rate. In order to overcome this problem, more kids were born. People knew that a significant amount of them would die before they reached the adult age.

The big change, also on the demographic level, was brought by the 19th century Industrial Revolution.

Understanding plant physiology gave rise to fertilizers and increased food production. Due to the development of microbiology, the causes of diseases were identified and methods of food storage were discovered. The population moving to the cities gained in the industry, independent of the weather and the season of the year, source of income, and housing conditions, though disastrous from our point of view, were better than in most villages.

These factors have contributed to the reduction of mortality with still high level of births. The result of such a situation was a sharp increase in population growth and population.

There was a decrease in the birth rate, but also a steady, low mortality rate. People noticed that the progress in various areas of life positively influenced the mortality rate. Parents became less dependent on their kids, because of pension schemes and social security system. It influenced indirectly the decrease in the population growth, this time because of the low birth rate and even lower mortality rate.

Stages of demographic transition

Thanks to the long‑time data analysis of the rate of natural increase in a given country, it was possible to create a so‑called demographic transition model.

R19Mhhuu6BGUl

Na ilustracji wykres Demographic transition model. Na osi pionowej z lewej strony wartości od zera do czterdziestu podpisane jako liczba urodzeń i zgonów na tysiąc mieszkańców w ciągu roku numer of births and deaths per 1000 inhabitants in a year. Na osi poziomej wykres podzielony na pięć równych pasów. Na górze podpisane pięć faz. Wykres przedstawia zmiany współczynnika urodzeń i zgonów. Faza I – charakterystyczna dla społeczeństw preindustrialnych, pozbawionych dostępu do współczesnej medycyny i zmagających się z częstymi, krwawymi konfliktami. Obecnie występuje tylko w nielicznych populacjach. Liczby urodzeń i zgonów są wysokie i niestabilne; współczynnik dzietności przekracza 6. Przeciętna długość życia nie przekracza 45 lat. Liczba urodzeń na tysiąc sięga ok. 40, liczba zgonów jest tylko nieznacznie, mniejsza. Faza II – charakteryzująca wczesne społeczeństwa industrialne. Dostęp do medycyny i technologii produkcji żywności zmniejsza poziom zgonów, ale poziom urodzeń utrzymuje się na wysokim poziomie ok. 40, skutkując wysokim przyrostem naturalnym i eksplozją demograficzną. Średnia długość życia wynosi 60 lat, większość społeczeństwa jest młoda. Faza III – tzw. przejście demograficzne – okres przejściowy, typowy dla współczesnych krajów rozwijających się. Wiąże się ze stopniowym spadkiem poziomu urodzeń do ok. 17 i przyrostu naturalnego, oraz wzrostem średniej długości życia. Przekrój społeczeństwa zmienia się, większy jest udział osób starszych. Okresowi temu towarzyszą zmiany kulturowe: coraz większą rolę odgrywa edukacja i kariera, a moment założenia rodziny jest odsuwany. Faza IV – charakterystyczna dla krajów rozwiniętych i społeczeństw postindustrialnych. Zarówno urodzenia, zgony, jak i przyrost naturalny stabilizują się na niskim poziomie ok. kilku na tysiąc.

In Stage One, the rate of natural increase is very low, sometimes even negative (population decline), because the high birth rate is balanced by just as high mortality rate. Often the number of children determines the position of the family in the community. In this stage, only a few communities remained in the most remote parts of the equatorial forests of South America or New Guinea.

In Stage Two, the rate of natural increase is high; therefore, it can be often described with a term population explosionpopulation explosionpopulation explosion. It is the result of a decrease in mortality while maintaining a high level of births. The number of deaths has decreased due to increased food production, the introduction of health education and vaccines. The largest number of such societies is in sub‑Saharan Africa.

In Stage Three, the mortality rate keeps decreasing, however, at slower rate than before. The most significant difference in this stage is decrease in the birth rate resulting from, among other things, educating girls and women. The achievement of even basic education by women contributes to the birth of the first child at a later age. In addition, educated women can look after their offspring better, which in turn results in longer intervals between births. In this stage, there are some societies in developing countries, such as Brazil and Thailand.

In Stage Four, the rate of natural increase is low because of low mortality and fertility rates. This stage is common for the most developed countries, in which the pension system make the parents less dependent on their kids. Also, since people tend to be more focused on their career, they start a family later in time. Knowledge of human physiology, common knowledge about family planning, and an attitude towards satisfying one's own needs are additional factors that cause the first child to appear quite late, and the subsequent ones are less.

The Stage Five, was added to the model later on, because it turned out that many European countries have a long‑term negative rate of natural increase. Germany is in the worst situation in Europe. This phenomenon also exists in post‑Communist countries.

The demographic transition model is accompanied by the epidemiological transition model – it describes the changes in the death causes in each stage of population developing.

The first stage is dominated by malnutrition, hunger, injuries, infectious and parasitic diseases. The second stage is characterized by the prevalence of infectious diseases that easily attack large human populations and parasitic occurrences occurring especially in hot and humid areas. In subsequent stages, civilization diseases become more and more important: circulatory system, diabetes, cancer and degenerative diseases, such as Alzheimer's disease or parkinsonism.

Significance of demographic structure

The proportion between the young and the older part of a society can differ drastically from country to country. The data sample is showed below.

The most comfortable way to analyse the demographic structure is by looking at this peculiar type of chart – the age pyramidage pyramidage pyramid.

Rsr7wqP5o7QUK

Wykres przedstawiający piramidę wieku społeczeństwa starzejącego się. Z lewej strony podziałki liczbowej określającej pięcioletnie przedziały wiekowe zestawiono słupki dla mężczyzn man, z prawej strony – dla kobiet woman. Osoby w wieku od zera do czterech lat to grupa o wielkości ok. 280 tys. zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn. Większa jest grupa osób w wieku od dwudziestu do dwudziestu czterech lat i od dwudziestu pięciu do dwudziestu dziewięciu lat - zarówno kobiet i męczyzn jest tu po 345 tys. Wielkość tych grup niewiele się zmienia aż do wieku prawie 70 lat. Dopiero w kolejnych kategoriach wiekowych jest spadek. kobiet w wieku od osiemdziesięciu pięciu do osiemdziesięciu dziewięciu lat jest około 100 tys. Mężczyzn w tej samej grupie wiekowej jest ok. 70 tys. Kształt piramidy wskazuje na typ struktury wiekowej społeczeństwa starzejącego się. Jest regresywny, ze stosunkowo niską liczbą urodzeń i podobną liczbą zgonów oraz coraz bardziej starzejącą się ludnością. Starsze grupy wiekowe mają dużą liczebność. Piramida wieku jest podcięta u podstawy i szeroka w części środkowej.

Having a lot of kids means that the parents need to: feed them accordingly to their physiology, provide them with medical care (for example, vaccinate them), and provide them with appropriate housing conditions. Another challenge is education – there is a need for schools, well‑formed teachers and, at least, basic teaching aids. It can be very costly for the budget of many countries.

Summary

• There are serious and long‑term challenges when it comes to finance and organisation challenges for both young and aging populations.

• In some countries, the governments introduce certain measures to increase the rate of natural increase.

Keywords

population explosion, stages of demographic transition, age pyramid

Glossary