Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu monter systemów rurociągowych3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu monter systemów rurociągowych

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie monter systemów rurociągowych. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji MEC.04. Montaż systemów rurociągowych wyodrębnionej w zawodzie Monter systemów rurociągowych 712613.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MEC.04. Montaż systemów rurociągowych:

• wykonywania ręcznej i mechanicznej obróbki rur;

Efekty kształcenia

MEC.04.4. Wykonywanie ręcznej i mechanicznej obróbki rur

Uczeń:

2) wykonuje trasowanie rur.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDP1YJ34IbWprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. W materiale znajdują się następujące e‑materiały:

• Film edukacyjny Czynności związane z trasowaniem rurociągówDa19HQEWgFilm edukacyjny Czynności związane z trasowaniem rurociągów, którego tematem jest trasowanie rur, przygotowanie stanowiska pracy do wykonania zadań zawodowych, prawidłowy dobór narzędzi i urządzeń czy prezentacja obsługi i zastosowania sprzętu wykorzystywanego do realizacji zadań zawodowych.

• Wizualizacja 2D Trasowanie i budowa rurociągówD10LRZS7SWizualizacja 2D Trasowanie i budowa rurociągów”, w której przedstawione są różne sposoby trasowania rur przy użyciu dwuwymiarowych grafik.

• Galeria zdjęć Narzędzia i procesy technologiczne wykorzystywane podczas trasowania rurociągówD12gwiUF7Galeria zdjęć Narzędzia i procesy technologiczne wykorzystywane podczas trasowania rurociągów, która zawiera grafiki narzędzi pomiarowych, narzędzi traserskich czy maszyn wykorzystywanych w zawodzie.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDaivwUOutInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD1CTtWCmISłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przwodnik dla nauczycielaDC72h2T3FPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD1A0Hn7y4Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDd3j903nNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDuhkMPbzkInstrukcja użytkowania, objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu monter systemów rurociągowych

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z trasowaniem rurociągów.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film edukacyjny Czynności związane z trasowaniem rurociągów

• Nauczyciel wprowadza zagadnienie trasowania rurociągów

• Prezentuje film edukacyjny dotyczący tego tematu.

• Uczniowie uważnie przypatrują się filmowi i notują najważniejsze według nich informacje.

• Po obejrzeniu materiału uczniowie sporządzają krótką notatkę na temat wybranego narzędzia wykorzystywanego podczas wykonywania zadań zawodowych.

• Nauczyciel dzieli klasę na pół i prosi o dobranie się w pary.

• Uczniowie zasiadają w dwóch kręgach twarzą do partnera z pary (posiadają ze sobą własne notatki).

• Nauczyciel określa temat: „Trasowanie rurociągów”.

• Teraz uczniowie na przemian w parze zadają sobie pytania związane z tym filmem (i notatkami o nim). Każdy uczeń zadający pytanie powinien znać na nie odpowiedź. Jeśli uczeń w parze nie odpowie na zadane pytanie, musi zapisać odpowiedź przedstawioną przez pytającego w swojej notatce.

• Uczniowie w parze zadają sobie po trzy pytania. Każda poprawna odpowiedź daje uczniowi punkt.

• Aktywność kończy się dla wszystkich, jeśli wszystkie pary odpowiedzą na postawione przez partnera pytanie.

• Podsumowując działanie, nauczyciel dopytuje uczniów o dokładność notatek.

• Finalnie nauczyciel prosi o refleksję nad ćwiczeniem, w której uwydatnia proces uczenia się poprzez uzupełnianie wiedzy pozyskanej od innych osób.

Wizualizacja 2D Trasowanie i budowa rurociągów

• Uczniowie dzieleni są na grupy. Każda grupa otrzymuje pulę grafik narzędzi wykorzystywanych podczas trasowania rurociągów lub do wykrywania innej infrastruktury podziemnej.

• Zadaniem uczniów jest uporządkowanie grafik do dwóch zbiorów: trasowanie rurociągów i inna infrastruktura.

• Po tym działaniu uczniowie dopisują na kartkach i umieszczają poniżej poprawne nazwy do grafik.

• Teraz nauczyciel używając grafiki interaktywnej sprawdza poprawność przydzielonych grafik do grup i ich opisów.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych informacji.

• Uczniowie tworzą notatki z zajęć.

Galeria zdjęć Narzędzia i procesy technologiczne wykorzystywane podczas trasowania rurociągów

• Uczniowie dzielą się na pary. Każda para otrzymuje pulę grafik narzędzi i urządzeń wykorzystywanych przy trasowaniu rurociągów.

• Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie poprawnych nazw do grafik bez podglądania ich opisów. Na kartce wypisują kolejne nazwy poszczególnych elementów.

• Kolejny krok to sprawdzenie poprawnie przyporządkowanych nazw.

• Jeśli nazwa została przyporządkowana niepoprawnie, uczeń ma za zadanie ułożyć na oddzielnej kartce (Karta z pytaniami) 3 pytania testowe (pytanie i cztery odpowiedzi, z czego jedna jest poprawna) dotyczące danego elementu. Uczeń zna poprawną odpowiedź, ale nie zaznacza jej na kartce z pytaniami.

• Grupy wymieniają się kartką z pytaniami. Teraz mają odpowiedzieć na otrzymane od kolegów pytania i oddać do sprawdzenia autorom pytań.

• Autorzy pytań sprawdzają odpowiedzi i udzielają informacji zwrotnej.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza w sytuacjach nierozstrzygniętych, kiedy istnieje różnica zdań pomiędzy autorem pytania a uczniem na nie odpowiadającym co do poprawności odpowiedzi. Sytuację omawia na forum klasy.

• Nauczyciel prosi o przeczytanie wszystkich pytań i poprawnych odpowiedzi na nie, powstałych z analizy galerii zdjęć.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć (najlepiej pod koniec lekcji, gdyż materiały te służą utrwaleniu wiedzy ucznia) i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań – nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

Słownik pojęć dla e‑materiału

• Nauczyciel drukuje hasła wraz z ich omówieniem zawartych w słowniku pojęć dla e‑materiału, ale w taki sposób, aby oddzielić hasła od definicji.

• Uczniowie zostają podzieleni na lekcji na 8 grup, z których każda otrzymuje cztery hasła i cztery definicje.

• Zadaniem każdej grupy jest przyporządkowanie hasła do odpowiadającej mu definicji. Czas wykonania zadania to 5 minut.

• Ćwiczenie jest doskonałym uzupełnieniem pracy uczniów na lekcji i pozwala utrwalić zdobytą wiedzę.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film edukacyjny Czynności związane z trasowaniem rurociągów

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film, który przedstawia, w jaki sposób przeprowadzane jest trasowanie rurociągów.

• Uczniowie podczas oglądania animacji sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat całego procesu.

• Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np.: Czym jest suwmiarka? Kiedy korzysta się z taśmy mierniczej? Jak działa dalmierz?

• Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi komplet małych karteczek przedstawiających opisy poszczególnych etapów procesu trasowania rurociągów.

• Karteczki nie są ponumerowane, a zadaniem uczniów jest ich ułożenie w poprawnej kolejności.

• Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

• Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwej według nich kolejności.

• Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów.

• Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

Wizualizacja 2D Trasowanie i budowa rurociągów

• Podczas zajęć nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli wizualizację „Trasowanie rurociągów”. Omawia zawartość e‑materiału.

• Uczniowie mają możliwość zapoznania się z narzędzi i urządzeń wykorzystywanych podczas tego procesu.

• Każdy uczeń w oparciu o e‑materiał uwzględniając treści zawarte w wizualizacji dostaje kilka pytań i stara się poprawnie na nie odpowiedzieć.

• Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy podczas zajęć w taki sposób, że reszta klasy (każdy uczeń z osobna) może uzupełnić informacje. Ewentualne błędy koryguje nauczyciel.

• Na zakończenie lekcji uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

Galeria zdjęć Narzędzia i procesy technologiczne wykorzystywane podczas trasowania rurociągów

• Uczniowie otrzymują pulę grafik narzędzi i urządzeń do przeprowadzenia trasowania.

• Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie poprawnych nazw do grafik bez podglądania ich opisów. Na kartce wypisują kolejne nazwy poszczególnych elementów.

• Kolejny krok to sprawdzenie poprawnie przyporządkowanych nazw.

• Jeśli nazwa została przyporządkowana niepoprawnie, uczeń ma za zadanie ułożyć na oddzielnej kartce (Karta z pytaniami) 3 pytania testowe (pytanie i cztery odpowiedzi, z czego jedna jest poprawna) dotyczące danego elementu wyposażenia instalacji. Uczeń zna poprawną odpowiedź, ale nie zaznacza jej na kartce z pytaniami.

• Uczniowie wymieniają się kartką z pytaniami. Teraz mają odpowiedzieć na otrzymane od kolegi pytania i oddać do sprawdzenia autorowi pytań.

• Autor pytań sprawdza odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza w sytuacjach nierozstrzygniętych, kiedy istnieje różnica zdań pomiędzy autorem pytania a uczniem na nie odpowiadającym co do poprawności odpowiedzi. Sytuację omawia na forum klasy.

• Nauczyciel prosi o przeczytanie wszystkich pytań i poprawnych odpowiedzi na nie, powstałych z analizy galerii zdjęć.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań - nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela, na przykład na tablicy interaktywnej.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć nakazuje uczniom zapoznanie się z e‑materiałami: filmem edukacyjnym „Trasowanie rurociągów”, wizualizacją „Trasowanie rurociągów „ i z galerią zdjęć „Trasowanie rurociągów”. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

• Równocześnie przekazuje im zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Odpowiedzi na pytania te zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną do zaznajomienia się z tematem.

• Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń musi znaleźć odpowiedź.

• Po odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np.: e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany i gotowy do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zaczyna realizację zadania praktycznego.

• Nauczyciel daje mu zadanie: Opisz proces trasowania rurociągów.

• Uczeń zapisuje swoje wnioski.

• Po zakończeniu planowania przedstawia swoje pomysły nauczycielowi.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło ci trudności?, Co wykonałeś bez problemu? Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując się do obróbki następnym razem? Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na 2 grupy i każdej z nich przydziela określony temat: narzędzia traserskie, narzędzia pomiarowe.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e‑materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie go nauczycielowi.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• W przypadku pytań - nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Na podstawie wykonanych prac, grupy są odpowiednio oceniane.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło grupie trudności?, Co grupy wykonały bez problemu? Na co grupa zwróciłaby uwagę, przygotowując prezentację następnym razem? Czy jesteście zadowoleni z efektów swojej pracy?

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia. Uczniowie mogą biernie oglądać film edukacyjny „Trasowanie rurociągów”, wizualizację „Trasowanie rurociągów” galerię zdjęć „Trasowanie rurociągów”. Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na trasowania rurociągów. Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści