Temat: Jak się poruszamy

Autor: Zyta Sendecka

Uwaga! Lekcję najlepiej realizować na dwóch kolejnych lekcjach (najlepiej zblokowanych).

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Klasa IV

IV. Ja i moje ciało. Uczeń:

1) wymienia układy budujące organizm człowieka: układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, nerwowy i podaje ich podstawowe funkcje;

2) wskazuje na planszy, modelu i własnym ciele układy budujące organizm człowieka oraz narządy zmysłów.

Cel lekcji

Uczniowie identyfikują podstawowe elementy układu kostnego (szkieletu), opisują funkcje szkieletu i mięśni.

Kryteria sukcesu

  • wymienisz układy narządów niezbędne do wykonania ruchu;

  • wskażesz i nazwiesz 10 kości szkieletu człowieka;

  • zbudujesz model ręki/palca;

  • wskażesz stawy: barkowy, biodrowy, łokciowy i kolanowy;

  • opiszesz pracę mięśni i rolę ścięgien podczas zginania kończyny górnej.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w języku ojczystym;

  • porozumiewanie się w języku obcym;

  • kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Metody/formy pracy

Pogadanka, praca z tekstem oraz warsztatowa.

Indywidualna.

Środki dydaktyczne

  • abstrakt;

  • tablica interaktywna lub tradycyjna;

  • tablety/komputery;

  • szkielet człowieka.

Po lekcji „Twoje ciało” nauczyciel prosi uczniów, aby przynosili na lekcje własnoręcznie wykonane sylwetki z narysowanymi układami.

Nauczyciel przed lekcją przygotowuje na tablicy interaktywnej tabelę z wpisanymi ośmioma układami narządów budujących ciało człowieka.

Dodatkowo na lekcję uczniowie przynoszą: papier w linie, nożyczki, linijkę, naklejkę, dwa spinacze, 45 cm sznurka.

Fazy lekcji

Wstępna

  1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się uważnie sylwetkom i wybrali układ/układy, które są niezbędne, aby człowiek mógł się poruszać. Następnie prosi uczniów, aby podeszli do tablicy i zaznaczyli wybrany układ/układy w tabeli. Wypełnioną tabelę zapisuje.

  2. Nauczyciel podaje temat, cele lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia i kryteria sukcesu.

Realizacyjna

  1. Nauczyciel korzystając z grafiki „Układ kostny człowieka” zapoznaje uczniów z podstawowymi elementami szkieletu.

  2. Uczniowie samodzielnie wykonują zadanie interaktywne.

  3. Następnie prosi wybranego ucznia, aby na modelu szkieletu wskazał wybraną kość lub nazwał wskazaną.

  4. Nauczyciel prosi uczniów, aby zbudowali samodzielnie model palca/ręki według instrukcji przedstawionej na filmie.

  5. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o zademonstrowanie modelu i wyjaśnienie roli ścięgien i funkcji mięśni podczas wykonywania ruchu. W razie wątpliwości odsyła uczniów do treści abstraktu.

Podsumowująca

  1. Nauczyciel wyświetla tabelę z wpisanymi ośmioma układami narządów budujących ciało człowieka i zaznaczonymi wskazaniami uczniowskimi. Uczniowie omawiają poprawność wskazań.

  2. Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali ćwiczenia: 1, 2, 3, 4 i 5.

  3. Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdania:

Na dzisiejszej lekcji podobało mi się...

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

skull
skull
RmgDjRUJKcYUm
nagranie dźwiękowe słówka

czaszka – szkielet głowy; stanowi ochronę mózgu oraz innych znajdujących się w niej narządów

spine or backbone
spine or backbone
R1P9rjegRPxAX
Nagranie dźwiękowe słówka

kręgosłup – część szkieletu stanowiąca podporę organizmu i ochronę części układu nerwowego, zbudowana z kości zwanych kręgami

chest
chest
RehQCykbjBcZP
nagranie dźwiękowe słówka

klatka piersiowa – część szkieletu chroniąca serce i płuca oraz umożliwiająca wymianę gazową, zbudowana z żeber, kręgów piersiowych i mostka

pelvis
pelvis
R1WkU9kILfZm5
nagranie dźwiękowe słówka

miednica – część szkieletu łącząca kończynę dolną z kręgosłupem, zbudowana z dwóch zrośniętych ze sobą kości miedniczych połączonych z kością krzyżową kręgosłupa

joint
joint
REJ3iivJglf6Y
nagranie dźwiękowe słówka

staw – ruchome połączenie kości w szkielecie, np. staw barkowy, staw kolanowy

Teksty i nagrania

R1Pw2tN4GqDWX
Nagranie dźwiękowe abstraktu

How do we move?

For many years, robot designers have been trying to create a machine that would walk on two legs with equal agility and efficiency as humans. We are able to walk and run thanks to a complicated and precise machinery – the musculoskeletal system.

When we talk about movement, we usually mean getting from one place to another. In reality, bending your finger or nodding your head is also movement. All these actions would not be possible without the musculoskeletal system. It consists of the skeleton, i.e. the bones, and of muscles. This design enables us to move from place to place and to grab various objects.

An adult person’s skeleton comprises of 206 bones. Some of the substances they are built of – like mineral salts – may also be found in rocks! This composition enables bones to withstand big loads and support the whole body. At the same time they are flexible, which makes them hard to break. All bones combined form a system: the skeleton. It comprises of the following elements: skull, spine, ribcage, pelvis, upper limbs and lower limbs. Skeleton supports the entire body, provides its shape and protects internal organs, e.g. the skull protect the brain and the ribcage protects lungs and heart.

Bones in human skeleton may be fused together, e.g. in the skull, or mobile, e.g. in limbs. Mobile bone connections are called joints; joints are connections of two or more bones that enable certain movements. Some joints, such as elbow and knee joints, allow only bending and straightening of the connected bones, whereas others allow to perform rotational movements, e.g. the hip and shoulder joint (which consist of the ball and socket joints).

In order for us to move, the bones must be set in motion. We need muscles to do this. Muscles enable various parts of the body to be moved and also enable other movements, e.g.:

  • neck muscles keep out head straight;

  • chest muscles enable breathing;

  • muscles of the back and abdomen help us keep upright posture;

  • abdominal muscles also let us bend and rotate our torso and move our hips.

Muscles can flex, but they are unable to extend. Therefore, they usually work in pairs where flexing of one muscle extends the other. Such pairs are called antagonistic muscles. One muscle in a pair is called flexor, and the other extensor.

  • Man moves thanks to the locomotor system.

  • The locomotor system is formed by the skeleton (skeletal system) and muscles.

  • The skeleton consists of: skull, spine, chest, pelvis, skeleton of upper limbs and skeleton of lower limbs.

  • The bones can be joined together or connected in a moveable way by means of joints.

  • Muscles are responsible for moving various parts of our body.