E-materiały do kształcenia zawodowego

Procesy obróbki, publikacji i archiwizacji obrazu

AUD.02. Rejestracja, obróbka i publikacja obrazu - Fotograf 343101, Technik fotografii i multimediów 343105

Chemiczna obróbka materiałów fotograficznych

WIRTUALNE LABORATORIUM

11
Ciemna fotograficzna

Do wywoływania filmów i wykonywania powiększeń wystarczy całkowicie światłoszczelne pomieszczenie ze źródłem bieżącej wody. Dla zapewnienia ciemności pomieszczenia możemy zasłonić otwory okienne, uszczelniając miejsca styku z ramą okna.

Wentylacja pomieszczenia. Przy dłuższej pracy w zamkniętym pomieszczeniu niezbędna jest prawidłowo działająca światłoszczelna wentylacja. Gdy nie jest konieczna praca w zaciemnieniu, możliwe jest wentylowanie okienne.

Dobrze urządzona ciemnia fotograficzna powinna być wyposażona w: powiększalnik, maskownice różnych formatów, koreksy, lampę ciemniową, zestaw kuwet, zegar ciemniowy, butelki z roztworami fotograficznymi, szczypce, termometr, zlew, suszarkę, obcinarkę, ręczniki. Konieczne jest również uziemienie urządzeń elektrycznych. 

Sprzęt do obróbki filmów i papierów:

  • koreks ze szpulą spiralną do obróbki filmów;

  • zestaw kuwet plastikowych do obróbki papierów (kuweta z wywoływaczem, przerywaczem i utrwalaczem) o wymiarze nieco większym niż format wykonywanego powiększenia;

  • większa kuweta do płukania powiększeń;

  • płuczka do powiększeń (zlew) w wodzie bieżącej;

  • zegar ciemniowy do regulacji czasu działania lampy w powiększalniku;

  • menzurki do przygotowania roztworów;

  • zlewka do rozcieńczania roztworów;

  • butelki harmonijki do przechowywania roztworów;

  • plastikowy lejek;

  • szczypce;

  • dokładny termometr;

  • mieszadła;

  • metalowe wieszaki do zamocowania suszących się filmów.

Pamiętaj, że odbiór i utylizacja odpadów chemicznych mogą być wykonywane wyłącznie przez firmy mające odpowiednie zezwolenie i sprzęt. Do specjalnego pojemnika zbieraj zużyty utrwalacz.

Ciemnia pozytywowa. Wyposażenie stanowiska do wykonywania powiększeń:

  • Powiększalnik.

  • Zegar wyłącznikowy do powiększalnika.

  • Maskownica.

  • Światłoszczelne pudełka na papiery różnej gradacji.

  • Lampa ciemniowa.

Ciemnia negatywowa to pomieszczenie do chemicznej obróbki negatywów w koreksie. Koreksy do obróbki filmów małoobrazkowych mają kształt cylindra ze światłoszczelną pokrywą.

Ro6kOSljFpBRa
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
11
Odczynniki chemiczne
1

Znajdujesz się ciemni fotograficznej. Zapoznaj się z odczynnikami chemicznymi stosowanymi do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych.

  • 1) Amidol CIndeks dolny 6HIndeks dolny 3(NHIndeks dolny 2)Indeks dolny 2OH·Indeks dolny 2HCl to substancja redukująca, która jest stosowana w wywoływaczach czarno‑białych, pracująca miękko, można ją stosować bez dodatku substancji alkalicznych. Ma postać białych lub szarych igieł krystalicznych.

  • 2) Azotan srebra AgNOIndeks dolny 3 jest używany do wywoływaczy fizycznych i roztworów tonujących. Ma postać bezbarwną, krystaliczną, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie.

  • 3) Benzotriazol CIndeks dolny 6HIndeks dolny 5NIndeks dolny 3 to substancja antyzadymiająca będąca składnikiem niektórych wywoływaczy czarno‑białych.

  • 4) Boraks – czteroboran sodowy NaIndeks dolny 2BIndeks dolny 4OIndeks dolny 7·Indeks dolny 10HIndeks dolny 2O jest stosowany jako składnik alkalizujący w wywoływaczach negatywowych (drobnoziarnistych). Ma postać bezbarwnych kryształków rozpuszczalnych w wodzie.

  • 5) Kwas borowy HIndeks dolny 3BOIndeks dolny 3 to kwas będący składnikiem niektórych wywoływaczy drobnoziarnistych i utrwalaczy garbujących.

  • 6) Bromek potasu KBr to substancja redukująca zadymienie w wywoływaczach. Ma postać białych kryształków rozpuszczalnych w wodzie.

  • 7) Bromek sodu NaBr jest używany do wytrącania światłoczułego bromku srebrowego w emulsji fotograficznej.

  • 8) Sześciometafosforan sodowo‑potasowy to zmiękczacz, używany w niektórych wywoływaczach do procesu odwracalnego.

  • 9) CDIndeks dolny 3, CDIndeks dolny 4 – pochodne p‑fenyleno‑diaminy, czyli substancje redukujące, które są używane w wywoływaczach barwnych.

  • 10) Chlorek amonu NHIndeks dolny 4Cl to składnik utrwalaczy szybko pracujących. Ma postać białych kryształków.

  • 11) Chlorek sodu NaCl to substancja hamująca w wywoływaczach do papierów chlorobromowych oraz składnik do produkcji emulsji światłoczułych chlorosrebrowych i chlorobromosrebrowych. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

  • 12) Dwuchromian potasu KIndeks dolny 2CrIndeks dolny 2OIndeks dolny 7 jest stosowany w roztworach osłabiaczy i wzmacniaczy. Ma postać czerwono‑pomarańczowych kryształków.

  • 13) Fenidon CIndeks dolny 9HIndeks dolny 10NIndeks dolny 2O to związek chemiczny o redukujących właściwościach, używany w wywoływaczach negatywowych czarno‑białych.

  • 14) Paraminofenol to substancja redukująca działająca miękko.

  • 15) Hydrochinon CIndeks dolny 6HIndeks dolny 4(OH)Indeks dolny 2 to substancja redukująca używana w wywoływaczach czarno‑białych.

  • 16) N‑metylo‑p-aminofenolu, CHIndeks dolny 3-NH‑CIndeks dolny 6HIndeks dolny 4-OH to substancja redukująca stosowana w wywoływaczach czarno‑białych.

  • 17) Pirosiarczyn potasu KIndeks dolny 2SIndeks dolny 2OIndeks dolny 5 jest składnikiem kwaśnych utrwalaczy. Ma postać białego proszku.

  • 18) Pirosiarczyn sodu NaIndeks dolny 2SIndeks dolny 2OIndeks dolny 5 jest składnikiem kwaśnych utrwalaczy. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

  • 19) Siarczyn hydroksylaminy (HNIndeks dolny 2OH)Indeks dolny 2·HIndeks dolny 2SOIndeks dolny 4 to substancja konserwująca w wywoływaczach barwnych.

  • 20) Siarczyn sodu krystaliczny NaIndeks dolny 2 SOIndeks dolny 3·Indeks dolny 7HIndeks dolny 2O to substancja konserwująca w wywoływaczu. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

  • 21) Siarczyn sodu kwaśny NaHSOIndeks dolny 3 to składnik kwaśnych utrwalaczy. Ma postać białego proszku.

  • 22) Siarczyn miedzi CuSOIndeks dolny 4·Indeks dolny 5HIndeks dolny 2O to składnik wzmacniaczy, osłabiaczy, roztworów barwiących. Ma postać niebieską, krystaliczną.

  • 23) Sól żelazowo‑sodowa kwasu wersenowego (EDTA – FeNa) to substancja wybielająca.

  • 24) Tiosiarczan amonu bezwodny (NHIndeks dolny 4)Indeks dolny 2SIndeks dolny 2OIndeks dolny 3 to składnik szybkich utrwalaczy. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

  • 25) Tiosiarczan sodu krystaliczny NaIndeks dolny 2SIndeks dolny 2OIndeks dolny 3 ·Indeks dolny 5HIndeks dolny 2O to substancja utrwalająca w utrwalaczu. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

  • 26) Węglan potasu KIndeks dolny 2COIndeks dolny 3 to substancja alkalizująca w wywoływaczu.

  • 27) Węglan sodu NaIndeks dolny 2COIndeks dolny 3 to substancja alkalizująca w wywoływaczu.

  • 28) Wodorotlenek sodu NaOH to substancja alkalizująca w wywoływaczu oraz składnik wzmacniaczy. Ma postać bezbarwną, krystaliczną.

Wywoływanie fotograficzne to proces chemiczny polegający na redukcji kryształów halogenków srebra do ziaren metalicznego srebra.

W skład wywoływacza wchodzą: substancje wywołujące (redukujące), konserwujące (antyutleniające), antyzadymiające (hamujące), dodatki zmiękczające wodę, rozpuszczalnik.

Zadanie 1
Rd0dv2Y6tZZ393
Spośród wymienionych substancji chemicznych zaznacz trzy reduktory stosowane w roztworach do obróbki chemicznej materiałów czarno-białych. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi.<\b>
Zadanie 2
RSC1ou1ExdiKH3
Wskaż substancje chemiczne wchodzące w skład utrwalaczy. Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi.<\b>
Zadanie 3
R1T6YkWF8qbiM1
Wersja alternatywna ćwiczenia: Elementy do uszeregowania:
Zadanie 4
RoTKjUKz0N8Eb1
Wersja alternatywna ćwiczenia: Elementy do uszeregowania:
Zadanie 5
R1TANjZWsjvtS2
Uzupełnij luki w zdaniach, wybierając poprawne wyrażenie spośród znajdujących się pod tekstem dotyczącym procesu wywoływania.
Zadanie 6
R1SeMUFaQzDz92
Uzupełnij luki w zdaniach, wybierając poprawne wyrażenie spośród znajdujących się pod tekstem dotyczącym wywoływacza pozytywowego.
Zadanie 7
R1O1WmL5tGKAl
Połącz w pary wyrażenie tak, aby stworzyły prawidłowe nazwy sprzętu i akcesoriów używanych w ciemni fotograficznej.<\b>
11
Zasady BHP w ciemni fotograficznej

W ciemni fotograficznej przed pracą:

  • zapoznaj się z instrukcją stanowiskową bhp,

  • otrzymane polecenia zawsze wykonuj zgodnie ze instrukcjami otrzymanymi od przełożonego,

  • ubierz się w odzież ochronną,

  • sprawdzić stan techniczny urządzeń i narzędzi, jeżeli stwierdzisz usterki powiadom przełożonego,

  • upewnij się, że rozpoczęcie pracy nie stworzy zagrożenia dla twojego życia lub zdrowia.

W ciemni fotograficznej w trakcie pracy:

  • całą uwagę skupiaj na wykonywanej czynności, pracuj uważnie i bez pośpiechu,

  • zawsze używaj odzieży i sprzętu ochronnego,

  • nie wykonuj prac, do których wykonywania nie masz uprawnień i umiejętności,

  • w trakcie wykonywanej pracy uważaj, czy pracując, nie zagrażasz innym,

  • nie używaj uszkodzonego sprzętu,

  • nie naprawiaj samodzielnie sprzętu elektrycznego,

  • nie czyść na mokro urządzeń,

  • nie używaj do czyszczenia urządzeń rozpuszczalników i agresywnych środków czyszczących,

  • nie używaj otwartego ognia w miejscach, w których jest to zabronione,

  • utrzymuj czystość i porządek na stanowisku pracy,

  • nie jedz i nie pij na stanowisku pracy,

  • nie gromadź zbędnych urządzeń i materiałów w miejscu pracy,

  • nie przechowuj na stanowisku przedmiotów posiadających pole magnetyczne,

  • przestrzegaj przepisów bhp.

W ciemni fotograficznej po pracy:

  • wywietrz pomieszczenie,

  • dokładnie opłucz kuwety i używane menzurki odstaw do wysuszenia,

  • butelki harmonijki z chemią szczelnie zakręć i odstaw w bezpieczne miejsce,

  • gromadź zużyte odczynniki w specjalnych pojemnikach, odbiór i utylizacja odpadów chemicznych wykonywane mogą być wyłącznie przez firmy posiadające odpowiednie zezwolenie i sprzęt.

Pracując w ciemni fotograficznej, należy zadbać o odpowiednie środki ochrony indywidualnej:

  • fartuch,

  • specjale okulary i rękawiczki chroniące przed szkodliwymi substancjami chemicznymi podczas przygotowywania roztworów,

  • na wyposażeniu ciemni powinny być szczypce, aby nie moczyć dłoni w roztworach i ograniczyć kontakt skóry dłoni z substancjami chemicznymi,

  • należy przyzwyczajać wzrok do przebywania w ciemni, ewentualnie wyposażyć się w okulary korekcyjne.

11
Instrukcja korzystania z wirtualnego laboratorium

Wirtualne laboratorium jest odpowiednikiem ciemni fotograficznej zorganizowanej zgodnie z zasadami BHP, uwzględniając tzw. ciemnię negatywową i pozytywową. Prezentuje wszystkie odczynniki chemiczne niezbędne do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych czarno –białych i barwnych, pokazuje zastosowanie gotowych odczynników i sposoby sporządzania roztworów chemicznych, uwzględniając warunki ich przechowywania (np. wywoływacz, przerywacz, utrwalacz, zwilżacz, itp.) oraz pokazuje błędy popełniane w trakcie chemicznej obróbki materiałów fotograficznych.

Laboratorium składa się z głównego panelu, na którym wyświetla się wprowadzenie oraz wybór zadań wraz z poleceniami informującymi o tym jak zadanie należy wykonać.

R11idSVjZpVMa
Widok ekranu głównego wirtualnego laboratorium
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Aby wykonać zadanie należy postępować zgodnie z poleceniem oraz kliknąć sprawdź.

R1981YdfTbhyv
Widok zadania - wirtualne laboratorium
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Po wykonaniu zadania pojawi się odpowiednia informacja zwrotna.

RAeLC37pJt3WQ
Widok zadania - wirtualne laboratorium
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Aby przejść do kolejnego zadania należy, zależnie od poprawności wykonania polecenia, nacisnąć strzałkę znajdującą się w lewym górnym rogu, bądź przycisk ,,Powrót do menu''.

RpmiptMI522RL
Widok zadania - wirtualne laboratorium
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Powiązane ćwiczenia

1
Materiały powiązane