Temat: Konfederacja targowicka

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VI szkoły podstawowej

XVI. Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń:

4) wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i przedstawia jej następstwa.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z okolicznościami zawiązania konfederacji targowickiej i jej następstwami

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wyjaśniać okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej;

  • charakteryzować najważniejsze postaci wśród tzw. malkontentów;

  • opisywać następstwa konfederacji targowickiej oraz związane z tym decyzje króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z historią “Poloneza Kościuszki”.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel przybliża uczniom dzieje ostatniego roku działania Sejmu Wielkiego. Uczniowie analizują Statut Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji. W tym celu wykonują Ćwiczenie 1 (uzupełniają tabelę fragmentami ze Statutu), oglądają galerię zdjęć w Poleceniu 1 i wskazują współautorów Konstytucji 3 maja (Ćwiczenie 2). Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań. .

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel opisuje uczniom okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej. W jakiej sytuacji międzynarodowej Rosji przeciwnicy konstytucji zwrócili się po pomoc do Katarzyny II?.

  2. Uczniowie szukają w Internecie informacji na temat okoliczności, w jakich doszło do wybuchu wojny w obronie Konstytucji w 1792 roku. Następnie wykonują Polecenie 2. Jego celem jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Tadeusz Kościuszko ocalił polską armię i uzyskał najwyższe polskie odznaczenie militarne: order „Virtuti Militari”, ustanowiony w 1792 roku. Audycji słuchają, obserwując wyświetloną na tablicy mapę „Wojna polsko‑rosyjska w 1792 r.”, starają się odnaleźć na niej miejsca wymienione w audycji.

  3. Uczniowie wykonują Polecenie 3. Następnie, po zebraniu koniecznych informacji, wykorzystują szablon drzewa decyzyjnego i rozpisują (pracując w grupach, ustalonych przez siebie lub nauczyciela) argumenty odpowiadające na pytanie: Jakie stanowisko wobec Targowicy mógł zająć Stanisław August Poniatowski? Efekty pracy prezentują na forum klasy. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

  1. Uczniowie w ramach pracy nad sztuką argumentowania wykonują Ćwiczenie 3.

  2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Przekazuje uczniom informację zwrotną dotyczącą ich pracy.

Praca domowa

  1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Uczniowie wykonują Polecenie 1 z e‑podręcznika. Analizują fragment Poloneza Kościuszki. Ddpowiadają na pytanie, zasięgając w razie wątpliwości opinii rodziców/opiekunów.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

„Fiat Lux”
„Fiat Lux”
R11RP1FaCz2w8
Nagranie słówka: "Fiat Lux"

„Fiat Lux” – łacińska sentencja „niech się stanie światłość”

auction
auction
R10UnT0UZZvAw
Nagranie słówka: auction

aukcja – w Rzeczypospolitej szlacheckiej podniesienie liczebności wojsk.

guild
guild
R1KoqKYIw5ugW
Nagranie słówka: guild

gildia – zgromadzenia kupców, którzy razem organizowali i zbierali się na przewozy swoich towarów przez miasta

Malcontents
Malcontents
RLRWY7iM55o74
Nagranie słówka: Malcontents

Malkontenci – negatywne, potoczne określenie środowisk opozycyjnych w stosunku do dworu królewskiego, używane w XVII–XVIII w.; dosłownie: niezadowoleni

„Virtuti Militari”
„Virtuti Militari”
Rf3RdijzrEpm1
Nagranie słówka: "Virtuti Militari"

order „Virtuti Militari” – najwyższe i jedyne polskie odznaczenie militarne, przyznawane od początku jego ustanowienia do dzisiaj.

Targowica
Targowica
R9EzIOcS7gSio
Nagranie słówka: Targowica

Targowica – potoczne określenie konfederacji zawiązanej w Petersburgu, a ogłoszonej oficjalnie w Targowicy w 1792; w polskim słowniku politycznym synonim zdrady.

Teksty i nagrania

RTAe2RusxIJBK
Nagranie abstraktu

The Targowica Confederation

Opponents of the reforms and the Constitution of the 3rd of May: Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki and Seweryn Rzewuski decided to turn to Catherine II with a proposal to set up a confederation which would oppose the reforms. The Confederation set up in St. Petersburg and officially proclaimed in 1792 in Targowica led to a war between the proponents and opponents of the constitution. The imbalance in strength was evident, as Russian troops arrived to assist the supporters of Targowica. The King, aiming to preserve any small elements of reform, decided to seek an agreement with Catherine. She immediately demanded to be admitted to the Targowica Confederation, which Poniatowski consented to on July 23rd, 1792. The monarch's hopes of saving the last remnants of progress proved to be an illusion and Catherine, together with King Frederick II of Prussia, carried out the Second Partition of Poland.