Lesson plan (Polish)
Temat: Rozdzielanie mieszanin jednorodnych
Adresat
Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)
Podstawa programowa:
Szkoła podstawowa. Chemia
I. Substancje i ich właściwości. Uczeń:
5) opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;
6) sporządza mieszaniny i dobiera metodę rozdzielania składników mieszanin (np. sączenie, destylacja, rozdzielanie cieczy w rozdzielaczu); wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie;
7) opisuje różnice między mieszaniną a związkiem chemicznym lub pierwiastkiem;
Ogólny cel kształcenia
Uczeń stosuje różne sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
planować i przeprowadzać rozdzielanie mieszanin jednorodnych na składniki (np. wody i soli kamiennej, etanolu i atramentu, azotanu(V) potasu i wody).
Metody/techniki kształcenia
aktywizujące
dyskusja.
podające
pogadanka.
eksponujące
film.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Faza wstępna
Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).
Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.
BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.
Faza realizacyjna
Nauczyciel poleca uczniom, żeby wykonali polecenie nr 1 oraz ćwiczenie nr 1.
Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali fragment pt. „Jak rozdzielić mieszaniny?” i postarali się zapamiętać jego treść. Następnie uczestnicy zajęć, pracując w parach, wzajemnie odpytują się ze znajomości fragmentu.
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, jaką metodę zaproponują dla rozdzielenia mieszaniny chlorku sodu i wody – trwa krótka dyskusja. Po niej prowadzący zajęcia poleca uczniom przygotowanie dziennika obserwacji w abstrakcie. Mają w nim zapisać pytanie badawcze i hipotezę, a następnie obserwacje i wnioski z filmu „Rozdzielanie mieszaniny chlorku sodu i wody”, który zaraz obejrzą. Po projekcji nauczyciel pyta uczniów o tę właściwość składników mieszaniny, która została wykorzystana przy rozdzielaniu mieszaniny na składniki – trwa dyskusja..
Nauczyciel odwołuje uczestników zajęć do abstraktu i prosi o zapoznanie się z instrukcjami doświadczeń „Otrzymywanie i rozdzielanie mieszaniny wody i soli kamiennej”oraz „Otrzymywanie i rozdzielanie mieszaniny wody i saletry potasowej”. Dzieli uczniów na grupy, rozdaje karty pracy i odpowiedni sprzęt, szkło oraz odczynniki do wykonywania eksperymentu. Uczniowie – z pomocą nauczyciela – formułują hipotezy i zapisują je w formularzu w abstrakcie. Następnie wykonują czynności według instrukcji. Zapisują spostrzeżenia w formularzu. Nauczyciel zadaje pytania w odniesieniu do zanotowanych spostrzeżeń. Inicjuje tym dyskusję, z której wnioski uczniowie notują w formularzu.
Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.
Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenia językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:
Dziś nauczyłem się…
Zrozumiałem, że…
Zaskoczyło mnie…
Dowiedziałem się…
W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
destylacja – metoda rozdzielania wieloskładnikowych mieszanin ciekłych różniących się temperaturą wrzenia; polega na przeprowadzeniu w stan pary, a następnie jej skropleniu składników
krystalizacja – polega na wydzieleniu się substancji stałej w postaci kryształów wskutek np. obniżenia temperatury mieszaniny utworzonej przez rozpuszczenie maksymalnej ilości ciała stałego w cieczy
odparowanie – polega na ogrzewaniu ciekłej mieszaniny w celu odparowania cieczy
chromatografia – metoda służąca do rozdzielania lub badania składu mieszanin związków chemicznych; wykorzystuje różnice szybkości przemieszczania się składników mieszaniny – np.: różnych barwników po pasku bibuły zanurzonym w cieczy (ocet, spirytus, aceton)
Teksty i nagrania
Separation of homogeneous mixtures
Homogeneous mixtures can be separated by:
evaporation – heating up the liquid mixture and the solid dissolved in it to evaporate the liquid; this process is used in the preparation of jam, while in countries with a warm climate it is the effect of evaporation of sea water and the formation of rock salt deposits;
crystallization – this technique allows the separation of solid crystals from the solution;
distillation – a method of separating multi‑component liquid mixtures that differ in boiling point; it involves moving into steam and then condensing it;
chromatography – a method for separating or testing the composition of mixtures of chemical compounds; uses the differences in the speed of movement of the components of the mixture - e.g. different dyes on the strip of tissue immersed in the liquid (vinegar, spirit, acetone);
The mixtures can be separated using various techniques.
Separation methods depend on the type of mixture and use the properties of its components.
The methods for separating homogeneous mixtures include: solvent evaporation (eg water), distillation, crystallization, chromatography.
The methods of separation of inhomogeneous mixtures include: sedimentation, decanting, filtration, mechanical separation, separation by means of a separator.
Some techniques should be used when separating some mixtures. When separating the mixture of rock salt and chalk, we should successively: dissolve the mixture in water (rock salt will dissolve), filter (chalk will remain on the filter), evaporate the filtrate (rock salt will remain).