Dziś wspólną walutą posługuje się 19 krajów Unii Europejskiej oraz kilka innych krajów. Niektóre z nich są członkami Unii Europejskiej, inne – mimo że nie należą do UE – również wprowadziły euro jako oficjalny środek płatniczy. Są też takie kraje, które chociaż są członkami Unii Europejskiej, pozostały przy własnej walucie lub przygotowują się do wprowadzenia euro. Podział tych krajów przedstawia mapa poniżej.

RJajm4QLjd8bZ1
Ilustracja przedstawia mapę Europy. Oznaczono państwa strefy euro, do których należy: Austria, Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Włochy. Następnie oznaczono państwa używające euro, niebędące członkiem Unii Europejskiej, do których należy Andora, Monako, San Marino, Watykan, Czarnogóra oraz Kosowo. Ciemny szary kolor to państwa Unii Europejskiej nieużywające euro, czyli Wielka Brytania, Dania, Szwecja, Polska, Czechy, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Chorwacja.
Mapa Europy przedstawiająca zróżnicowanie pod względem przynależności do Unii Europejskiej i strefy euro. Zastanów się, jakie mogą być plusy i minusy wprowadzenia euro przez państwa nienależące do UE.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Poszerzanie strefy eurostrefa eurostrefy euro

R1IFZfNGcXguX1
1.1.2002 Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Włochy oraz państwa nienależące do Unii Europejskiej: Monako, San Marino i Watykan , 1.1.2007 Słowenia , 1.1.2008 Cypr i Malta , 1.1.2009 Słowacja , 1.1.2011 Estonia , 1.1.2014 Łotwa , 1.1.2015 Litwa
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o.,, licencja: CC BY-SA 3.0.

Trochę historii

Idea wspólnej waluty przyświecała ojcom‑założycielom wspólnej Europy od początku prac nad zjednoczeniem krajów Starego Kontynentu. Na osi czasu przedstawiono zarys historii wspólnej waluty i trudności, jakie temu towarzyszyły

Rz4Wd5lrcWDjT1
Prezentacja.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o.

Euro jakie jest, każdy widzi…

Monety

Przyjrzyjmy się im dokładniej. Wszystkie monety euro wyglądają bardzo podobnie, mają takie same rewersy z nominałem i mapą Europy. Różnią się natomiast awersem, na którym znajdują się symbole i motywy narodowe ustalone przez poszczególne kraje posługujące się tą walutą. Wszystkie monety euro bez względu na to, co przedstawiają i gdzie zostały wyemitowane, są tak samo ważnym środkiem płatniczym na terenie całej strefy euro. Zastanów się, jakie symbole mogłyby się znaleźć na polskim awersie euro.

Banknoty

W przeciwieństwie do monet, banknoty euro mają identyczny wygląd. Zarówno na awersach, jak i rewersach przedstawione są obiekty charakterystyczne dla danej epoki. Awersy zawierają bramy lub okna typowe dla danej epoki w architekturze. Każdy rewers przedstawia most odpowiedni do czasów reprezentowanych przez awers oraz mapę Europy. Wszystkie przedstawione na banknotach euro obiekty są fikcyjne, by nie budzić kontrowersji i zazdrości poszczególnych państw. Uwzględniając różnorodność zjednoczonej Europy, nazwa waluty została zapisana alfabetem łacińskim, a także greckim oraz cyrylicą.

Inną wyjątkową cechą europejskich banknotów, wyróżniającą je na tle prawie wszystkich innych walut świata, jest brak wizerunków zasłużonych dla danego państwa obywateli.

Autentyczność

Ważnym aspektem tworzenia wspólnej waluty europejskiej stała się troska o jej unikatowość i niemożność sfałszowania. Projektując banknoty euro, zadbano o to, aby były praktycznie nie do podrobienia. Jednak przede wszystkim skupiono się na tym, by każdy, kto trzyma europejski banknot w ręku, mógł w prosty sposób sprawdzić jego autentyczność. Zastosowano wiele technik, dzięki którym zabezpieczenia banknotów można sprawdzić dotykiem, a także oglądając je pod światło pod odpowiednim kątem oraz w ultrafiolecie. Zostały one przedstawione w filmie.

R17I7Rvzw2GxK
Nagranie filmowe. Sposoby, jak sprawdzić, czy banknot euro jest autentyczny. Omówione zostały Techniki zabezpieczenia banknotów. Sprawdzanie banknotów dotykiem, powinien być sztywny i szeleszczący. Przesunięcie palcem po przodzie banknotu, przy lewym i prawym brzegu znajduje się rząd wypukłych kresek, wyczuwalny jest główny motyw i główne oznaczenie nominałów oraz napisy. Po podświetleniu banknotu również widać jego elementy, między innymi znak wodny widać po obu stronach banknotu. po podświetleniu widać również ciemną nitkę przechodząca w wysokości banknotu.
Ciekawostka

Utworzona w 1979 roku wspólna europejska jednostka rozliczeniowa ecuecuecu nawiązywała swoją nazwą do złotych i srebrnych monet używanych we Francji od XIII do XIX wieku. Ponadto jej symbol ₠ łączący w sobie litery C oraz E był jednocześnie pierwszymi literami nazwy European Community, czyli Wspólnoty Europejskiej.

RqEC7xQcfgTEp
Moneta ecu używana we Francji za panowania Ludwika XII
Źródło: cgb.fr, licencja: CC BY-SA 3.0.
RsZJ0OLAdz2Ga1
Okolicznościowe monety 2 euro wyemitowane z okazji igrzysk olimpijskich w Grecji. Poszukaj w dostępnych źródłach, jakie inne wydarzenia zostały upamiętnione na monetach. Jakie było ich znaczenie dla historii Europy?
Źródło: coinz.eu.

Każdy kraj strefy euro ma prawo emisji dwóch dodatkowych, okolicznościowych monet w ciągu roku. Są to zawsze monety o nominale 2 euro, które wyróżnia motyw na awersie. Pierwsza taka moneta była wyemitowana w 2004 roku w Grecji. Upamiętniała ona igrzyska olimpijskie odbywające się w Atenach.

Czy to przymus?

Decydując się na akcesję do Unii Europejskiej, państwa zobowiązują się jednocześnie do wstąpienia do strefy euro. Wyjątkowy status w tym względzie wynegocjowały w 1992 roku Dania i Wielka Brytania. Podpisały klauzulę opt-out, pozwalającą na odstąpienie od określonej polityki UE i nieuczestniczenie w pewnych jej obszarach. Klauzula ta sprawiła, że oba państwa nadal utrzymują dotychczasową walutę. Wszystkie pozostałe państwa członkowskie zobligowane są do wprowadzenia euro po spełnieniu niezbędnych warunków.

Pierwszym krokiem jest przystąpienie do mechanizmu kursów walutowych ERM IImechanizm kursów walutowych, ERM IIkursów walutowych ERM II (Exchange Rate Mechanism). System ten łączy euro z walutami państw Unii spoza strefy euro. Jego celem jest umożliwienie sprawnego działania jednolitego rynku wspólnotowego poprzez utrzymanie stabilnych kursów walut krajowych. Jednak z 9 państw pozostających nadal poza strefą euro tylko Dania przystąpiła do systemu kontroli stabilności waluty. Pozostałe kraje z różnych powodów nie zdecydowały się na jego uruchomienie. Tym samym nie rozpoczęły procesu wprowadzenie wspólnej waluty.

Od czasu wprowadzenia wspólnego europejskiego pieniądza strefa euro stanowi dziś uzupełnienie jednolitego rynku bez granic. Dzięki niej we wszystkich państwach UE swobodnie przepływają towary, osoby, usługi i kapitał. Każdego dnia miliony Europejczyków posługują się euro, czyniąc z niego przykład integracji i wspólnej tożsamości.

Słownik

strefa euro
strefa euro

nazywana zwyczajowo Euroland, to obszar państw, których wspólną walutą jest euro; należy do niego 19 państw‑członków Unii Europejskiej oraz m.in. Watykan, San Marino, Monako, Czarnogóra, które nie należą do UE

ecu
ecu

European Currency Unit – używana w latach 1979‑1998 europejska jednostka rozliczeniowa, pełniąca również funkcję składnika rezerw walutowych w krajach Unii Europejskiej; nie była ona fizycznym środkiem płatniczym, lecz konstrukcją prawno‑finansową, umożliwiającą międzynarodowe rozliczenia handlowe; w 1999 r. została zastąpiona przez euro w stosunku 1 ecu = 1 euro

Europejski Bank Centralny
Europejski Bank Centralny

(EBC) unijna instytucja oraz bank centralny europejskiej waluty euro; wchodzi w skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) oraz Eurosystemu

klauzula opt‑out
klauzula opt‑out

zapis pozwalający na odstąpienie od określonej sfery polityki unijnej, jeśli kraj nie wyraża woli jej realizacji z pozostałymi krajami; klauzula taka dotyczy Danii i Wielkiej Brytanii w przypadku unii gospodarczej i walutowej

mechanizm kursów walutowych, ERM II
mechanizm kursów walutowych, ERM II

z ang. Exchange Rate Mechanism; mechanizm wzajemnej stabilizacji walut krajów członkowskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarcze; jego zadaniem jest umożliwienie sprawnego działania jednolitego rynku unijnego poprzez utrzymanie stabilnych kursów walut krajowych.

kryteria konwergencji
kryteria konwergencji

zasady wprowadzone przez Traktat o Unii Europejskiej, jakie zobowiązane jest spełnić państwo UE chcące stać się członkiem Unii Gospodarczej i Walutowej i wprowadzenia euro; zaliczamy do nich, oprócz niezależności banku centralnego, cztery kryteria: stabilności cen, fiskalne, kursowe i odnoszące się do stóp procentowych

stopa procentowa
stopa procentowa

koszt kapitału jaki należy zapłacić przy pożyczce pieniężnej (pożyczkobiorca) lub otrzymany procent pożyczonej sumy (w przypadku pożyczkodawcy); podane w ofercie banku oprocentowanie kredytu lub lokaty jest właśnie stopą procentową

plan Delorsa
plan Delorsa

przedstawiony w 1989 roku raport zawierający wytyczne dotyczące integracji gospodarczej i walutowej Wspólnot Europejskich; stał się podstawą powołania Unii Gospodarczej i Walutowej wprowadzonej Traktatem o Unii Europejskiej z 1992 roku