Temat: Rośliny dookoła nas

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Cel lekcji

Uczniowie rozpoznają i nazywają pospolite rośliny występujące w ich otoczeniu.

Kryteria sukcesu

• rozpoznasz cztery gatunki pospolitych drzew;

• rozpoznasz cztery gatunki pospolitych roślin łąkowych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem, obserwacja.

Praca indywidualna, praca w parach oraz praca w grupach.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablety/komputery;

• tablica tradycyjna lub interaktywna;

• liście brzozy, lipy, dębu i buka;

• gałązki sosny, świerka oraz modrzewia z igłami;

• twarde podkładki z klipsem.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów, żeby wymienili poznane na poprzednich lekcjach zasady, którymi powinien kierować się obserwator przyrody.

2. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Uczniowie samodzielnie czytają fragment abstraktu pt. „Jak wyglądają drzewa i krzewy?”. Omawiają różnice między drzewem i krzewem.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każdy zespół otrzymuje zestaw liści (brzozy, lipy, dębu, buka) oraz gałązek (sosny, świerka, modrzewia z igłami). Zadanie uczniów polega na porównaniu otrzymanych liści i gałązek z ilustracjami zamieszczonymi w „Galerii 1” oraz nazwaniu drzew, z których pochodzą.

3. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1.

4. Nauczyciel, korzystając z „Galerii 3”, zapoznaje uczniów z pospolitymi roślinami łąkowymi.

5. Nauczyciel przypomina zasady bezpieczeństwa, które obowiązują uczniów podczas zajęć odbywających się poza budynkiem szkoły.

6. Uczniowie wyjaśniają zasady prowadzenia obserwacji biologicznej.

7. Uczniowie wychodzą na zajęcia terenowe w pobliżu szkoły. Każdy uczeń indywidualnie dokonuje obserwacji roślin występujących na tym obszarze. W zeszycie odnotowuje rozpoznane gatunki i opisuje je.

8. Uczniowie w parach porównują wyniki swoich obserwacji.

9. Nauczyciel prosi ochotników, aby wymienili nazwy roślin łąkowych, które rozpoznali. Prosi również o podanie liczby gatunków drzew liściastych i iglastych rosnących w okolicy.

10. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 2.

Podsumowująca

1. Runda zdań podsumowujących. Wskazani uczniowie kończą zdanie rozpoczęte przez nauczyciela:

„Po dzisiejszej lekcji umiem...”.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Plants around us

Trees are the most magnificent plants in our environment. They usually have a single, thick, bark‑covered trunk, which at a certain height starts to branch out, forming boughs. These in turn divide into thinner and thinner branches. Boughs and branches form a tree crown. Roots, which are usually not visible on the surface, hold the entire plant in the ground.

The trees differ in leaf structure. On this basis they are divided into deciduous and coniferous. The former usually have wide and flat leaves. They can have various shapes: similar to the heart as in a lime tree, ovoid as in a beech tree, or composed of small leaves as in a chestnut tree. The leaves of the conifers are thin and elongated. They are called needles or acerate leaves.

Shrubs differ from trees in that they are lower and do not have a clearly visible trunk. Forsythia is a common shrub in our environment. What is distinguishable about them is that they bloom early in the spring, before they even form leaves. Another common shrub is lilac. Some coniferous plants, such as yews and junipers, are also shrubs.

Trees can grow individually, in groups (e.g. avenues of trees in parks, clusters of trees in fields), or together with shrubs and herbaceous plants they can form very large clusters called forests. Forests where only deciduous trees grow are called deciduous forests. Only coniferous trees grow in coniferous forests, also called pine forests. Mixed forests are the ones in which both coniferous and deciduous trees grow.

Unlike trees and shrubs, plants that do not have woody stems are herbaceous. Some of them, like trees and shrubs, are perennial. These include, among others, common dandelion, rabbitfoot clover and horsetail. We already know that there are also biennials, i.e. a plant that takes two years to complete its biological lifecycle. These include, among others, pansy, chrysanthemum and wood forget‑me‑not. Annual plants include chamomile and cornflower common to cereal crop groups. Among the crops, annual crops includes all cereals, rapeseed and sunflower.

The herbaceous plants can grow in clusters called meadows. There are no trees or shrubs in the meadows. They are made up mainly of grasses and colourful plants such as clover. Meadows are the habitat of numerous insects, birds and mammals. Sometimes some forest animals, such as roe deer, also look for food there. Natural meadows are rare in Poland. Most of them were created by felling forests and are kept by grazing animals, mowing and removing young trees.

• Plants growing in the immediate vicinity of the human can be divided into trees, shrubs and herbaceous plants.

• Trees can be divided into deciduous and coniferous trees.

• There are three basic types of forests: deciduous, coniferous and mixed.

• Herbaceous plants are divided into annual plants, biennial plants and perennial plants.