Temat: Osiągnięcia kulturalne i naukowe w dwudziestoleciu międzywojennym

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXX. Społeczeństwo i gospodarka II Rzeczypospolitej. Uczeń:

4. podaje najważniejsze osiągnięcia kulturalne i naukowe Polski w okresie międzywojennym.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają najważniejsze osiągnięcia kulturalne i naukowe Polski w okresie międzywojennym, na tle Europy i świata

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać najważniejsze osiągnięcia kulturalne i naukowe Polski w okresie międzywojennym, na tle Europy i świata;

• opisywać dokonania czołowych twórców okresu międzywojennego.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o powtórzenie materiału dotyczącego skutków I wojny światowej. Ewentualnie prosi o przygotowanie ilustracji kojarzących się uczniom z kulturą okresu międzywojennego.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel wyświetla uczniom oś czasu z e‑podręcznika prezentującą kroki milowe w rozwoju kultury i nauki. Rozmawia z uczniami, sprawdzając w ten sposób ich orientację w prezentowanych na osi czasu zagadnieniach. Zadając pytania, prowadzący pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe grupy. Każdy członek danego zespołu otrzymuje inną część materiału do przeanalizowania / porcję ćwiczeń do wykonania (karty pracy przygotowane przez nauczyciela). Uczniowie opracowujący te same zagadnienia spotykają się w grupach eksperckich. Dyskutują na temat przydzielonego materiału, dzielą się wątpliwościami, porządkują wiedzę. Później wracają do „własnych” trzyosobowych grup i przekazują sobie po kolei uporządkowaną już wiedzę (w kolejności alfabetycznej omawianych dziedzin).

2. Zadania dla eksperta N&T (N&T jak nauka i technika). Uczeń bada osiągnięcia takich postaci jak: Albert Einstein, Otto Hahn i Fritz Strassmann, Aleksander Fleming, John Alcock i Arthur Whitten Brown, Charles Lindbergh, Amelia Earhart. Szuka informacji i ilustracji w anglojęzycznym Internecie. Wykonuje Polecenie 1 oraz Polecenie 2 - zadania związane z najsłynniejszymi naukowcami tamtych czasów.

3. Zadania dla eksperta K&M&T (K&M&T jak kino, muzyka, taniec). Uczeń bada zagadnienia rozwoju kinematografii (wyjaśnia, kim byli Rudolf Valentino, Greta Garbo, Pola Negri, Charlie Chaplin, Marlena Dietrich, Stan Laurel i Oliver Hardy, Vivien Leigh i Clark Gable) i nowe gatunki muzyki (jazz), osiągnięcia Siergieja Diagilewa i Isadory Duncan. Szuka informacji w anglojęzycznym Internecie. Wykonuje Polecenie 3 (analizuje propagandowy wydźwięk kręconego filmu) i Polecenie 4 (opracowuje biogram Louisa Amstronga).

4. Zadania dla eksperta A&S (A&S jak architektura i sztuka). Uczeń bada modernizm i funkcjonalizm oraz jego przejawy w architekturze i sztuce (np. kubizm). Zwraca uwagę na kwestie życia codziennego. Wykonuje Polecenie 5 i Ćwiczenie 1, analizując zmiany w podejściu do stylu mieszkania i ubierania się.

5. Zadania dla eksperta L&K (L&K jak literatura oraz kultura popularna). Uczeń bada zmiany w kulturze masowej. Zbiera informacje o powieściach takich jak: Na zachodzie bez zmian Ericha Marii Remarque’a; Pożegnanie z bronią* Ernesta Hemingwaya; Przygody dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haška, a także o autorach takich, jak: Marcel Proust, Franz Kafka, Virginia Woolf oraz Agatha Christie i Arthur Conan Doyle. Zapoznaje się z fenomenem słuchowiska *Wojna światów* przygotowanego przez Orsona Wellesa na podstawie publikacji Herberta George’a Wellsa. Szuka informacji w anglojęzycznym Internecie. Wykonuje Polecenie 6 związane z postacią królowej kryminałów.

6. Zadania dla eksperta F (F jak filozofia i moda). Uczeń bada nurty filozoficzne. Zwraca uwagę na takie nazwiska, jak: Henri Bergson, Zygmunt Freud, Oswald Spengler. Zapoznaje się z trendami mody XX‑lecia (jako skutku modernizmu i feminizmu przełomu XIX i XX wieku). Wykonuje Ćwiczenie 2..

7. Praca po powrocie ekspertów (czyli w trzyosobowych zespołach) oprócz przekazywania pozostałym kolegom / koleżankom wiedzy powinna zakładać interakcję między obszarami wiedzy uzyskanej przez każdego ucznia: wzajemne relacje między filozofią, nauką, rozwojem techniki i sztuką – oraz kulturą masową. Celem wspólnym dla każdej grupy jest zrozumienie zmian, jakie nastąpiły na tym gruncie w okresie międzywojennym.

8. W trakcie pracy w grupach „eksperckich” i później nauczyciel kontroluje poprawność wykonywanych ćwiczeń oraz dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Pracę kończy omówienie poznanych zagadnień na forum klasy. Nauczyciel uświadamia uczniom, że wspólnym mianownikiem przedsięwzięć kulturalnych tej epoki jest reakcja na wojnę i katastrofizm, a z drugiej strony fascynacja postępem nauki i techniki. Wskazuje też na związek rozkwitu kultury masowej z rozwojem środków masowego przekazu, ale też ze wzrostem poziomu wykształcenia społeczeństwa, co z kolei wynikało z wprowadzenia powszechnego obowiązku szkolnego.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Do wyboru jedna z dwóch opcji. Wariant 1: Niemiecka kinematografia okresu międzywojennego była jedną z najbardziej liczących się w świecie. Film był podporą (pozostałe media również) machiny propagandy w okresie III Rzeszy, a Triumf woli czy Olimpiada Leni Riefenstahl uchodzą za dzieła wybitne w tej dziedzinie. Przygotuj prezentację dotyczącą roli filmu w propagandzie III Rzeszy i sztuki w służbie totalitaryzmów. Wariant 2: Przygotuj prezentację o początkach Hollywood – fabryki snów.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The cultural and scientific achievements of the interwar period

The First World War sped up the emancipation of women. Due to the war, women started doing jobs that were originally intended for men. They were granted voting rights. The traditional family model changed and civil divorces were introduced. In many countries, the church was separated from the state. A consumerist lifestyle was gaining popularity, supported by the introduction of appliances that aided the everyday functioning of the household, such as washing machines, fridges and vacuum cleaners. The interwar period also witnessed great changes in the transportation sector. Aside from rail transport, road transport was developing. Science, including physics, was developing quickly. The person to whom the greatest achievements were attributed was Albert Einstein. People were gaining easier access to culture, due in part to the growth of the mass media and the increasing level of general education in society, which was a direct result of education being made compulsory. The press was undergoing rapid growth as a medium of communication. Cinema became the most important form of entertainment for interwar society. Another form of entertainment that became popular among the masses was music. New movements in the field of architecture emerged, including functionalism and modernism. New movements also emerged in the fine arts, including dadaism, surrealism and futurism. Literature, the fine arts, painting and philosophical movements reflected on the tragic experiences of 1914–1918 and the trauma of the war. That is why numerous works from the period visibly display catastrophism and value crisis.