Jak dobrze mieć sąsiada!
Grafika przedstawia cztery domy o spadzistych dachach, z kominami, z których leci dym. Stoją na wzgórzach mających oczy. Tło jest jednolite.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DHnsdUW4O
Dobry sąsiad to skarb, ale zły może też być prawdziwym utrapieniem. Oczywiście bycie dobrym sąsiadem nie oznacza tylko mówienia „dzień dobry” na klatce schodowej. Także we własnym mieszkaniu należy zachowywać się tak, aby nie przeszkadzać osobom znajdującym się za ścianą. Przekonali się o tym tytułowi bohaterowie bajki Aleksandra Fredry Paweł i Gaweł.
Przyjrzyj się ilustracji. Jaką sytuację przedstawia? Co się tu wydarzyło? Zapisz swoje spostrzeżenia.
Przypomnij sobie lub wyobraź sytuację, w której sąsiedzi byli wobec ciebie szczególnie dokuczliwi. Jak ta sytuacja została lub mogłaby zostać rozwiązana? Opisz ją.
Wysłuchaj lub przeczytaj wiersz Aleksandra Fredry pt. Paweł i Gaweł. Czy opowiada on historię podobną do wydarzeń wymyślonych przez ciebie w poprzednim poleceniu?
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DHnsdUW4O
Wiersz „Paweł i Gaweł” czytany przez Bartosza Woźnego.
O autorze
Aleksander Fredro
– poeta i wybitny polski komediopisarz epoki romantyzmu. Jego najbardziej znane komedie to Zemsta i Śluby panieńskie. Na pewno znacie jego wiersze, m.in. Małpa w kąpieli, Osiołkowi w żłoby dano, Paweł i Gaweł.
Przeczytaj podany poniżej wiersz Aleksandra Fredry pod tytułem Paweł i Gaweł.
Paweł i GawełPaweł i Gaweł w jednym stali domu,
Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł spokojny, nie wadziłnie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawoleswawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:
To pies, to zając – między stoły, stołki,
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znojudo znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;
Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
„Zmiłuj się waćpanwaćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą”.
A na to Gaweł:
„WolnoćWolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,
Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powałypowały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę:
Stuk! Puk! – Zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi… Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię”.
„Ależ mospaniemospanie, mnie kapie po głowie!”
A Paweł na to:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Z tej to powiastkipowiastki morał w tym sposobie:
Jak ty komu, tak on tobie.
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia w domu Pawła i Gawła.
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia w domu Pawła i Gawła.
- Gaweł spogląda przez dziurkę od klucza i widzi pokój pełen wody oraz Pawła „łowiącego ryby”.
- Gaweł hałasuje, biega i „poluje” w swoim pokoju.
- Paweł odpowiada Gawłowi, że w swoim mieszkaniu może robić to, co mu się tylko podoba.
- Gaweł ma pretensje do Pawła o zalanie mieszkania.
- Gawła budzą krople wody kapiące z sufitu.
- Paweł wraca do swojego mieszkania.
- Gaweł odmawia Pawłowi, twierdząc, że ma prawo robić we własnym mieszkaniu to, co mu się podoba.
- Paweł prosi Gawła o spokojniejsze i cichsze zachowanie.
- Gaweł puka do drzwi Pawła, ale sąsiad nie otwiera.
Odpowiedz, kim są bohaterowie wiersza Aleksandra Fredry pod tytułem Paweł i Gaweł.
Uzupełnij tabelę przedstawiającą informacje o bohaterach wiersza Paweł i Gaweł Aleksandra Fredry.
Wyjaśnij, na czym polega konflikt między sąsiadami.
Odpowiedz, jaki problem został poruszony w wierszu pt. Paweł i Gaweł. Sformułuj go i zapisz poniżej lub w zeszycie.
Wyjaśnij, dlaczego Paweł nie mógł spokojnie wypoczywać w swoim domu.
Opisz nauczkę, jaką Paweł dał Gawłowi.
Omów główną myśl tego utworu.
Wyjaśnij, w jaki sposób temat lekcji: „Jak dobrze mieć sąsiada!” odnosi się do wiersza Fredry.
Przeczytaj wiersz i zastanów się, w jakich „wcieleniach” pokazał się w nim Rym? Przypomnij sobie wiadomości na temat tego środka stylistycznego. Zapisz przykłady wszystkich typów rymów.
Zaznacz na zielono morał w tekście bajki i wyjaśnij pisemnie – tutaj lub w zeszycie – jak go rozumiesz.
zielony
Paweł i Gaweł w jednym stali domu,
Paweł na górze, a Gaweł na dole;
Paweł spokojny, nie wadził nikomu,
Gaweł najdziksze wymyślał swawole.
Ciągle polował po swoim pokoju:
To pies, to zając – między stoły, stołki,
Gonił, uciekał, wywracał koziołki,
Strzelał i trąbił, i krzyczał do znoju.
Znosił to Paweł, nareszcie nie może;
Schodzi do Gawła i prosi w pokorze:
„Zmiłuj się waćpan, poluj ciszej nieco,
Bo mi na górze szyby z okien lecą”.
A na to Gaweł:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Cóż było mówić? Paweł ani pisnął,
Wrócił do siebie i czapkę nacisnął.
Nazajutrz Gaweł jeszcze smacznie chrapie,
A tu z powały coś mu na nos kapie.
Zerwał się z łóżka i pędzi na górę:
Stuk! Puk! – Zamknięto. Spogląda przez dziurę
I widzi... Cóż tam? Cały pokój w wodzie,
A Paweł z wędką siedzi na komodzie.
„Co waćpan robisz?” „Ryby sobie łowię”.
„Ależ mospanie, mnie kapie po głowie!”
A Paweł na to:
„Wolnoć, Tomku,
W swoim domku”.
Z tej to powiastki morał w tym sposobie:
Jak ty komu, tak on tobie.
Wyjaśnij, jak rozumiesz morał wiersza.
Przeczytaj przysłowia. Które z nich odpowiada morałowi bajki Aleksandra Fredry?
Przeczytaj przysłowia. Treść którego z nich odpowiada morałowi bajki Aleksandra Fredry?
- Zapomniał wół, jak cielęciem był.
- Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
- Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
Wymyśl prawdopodobne zakończenie historii przedstawionej w wierszu pt. Paweł i Gaweł. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.
Zastanów się, jakim jesteś sąsiadem. Czy w twoim zachowaniu jest coś, co może przeszkadzać ludziom mieszkającym po sąsiedzku? Zapisz swoje wnioski poniżej lub w zeszycie.
Zapisz w zeszycie, w dwóch kolumnach, zachowania, które lubisz u swoich sąsiadów oraz takie, których nie akceptujesz.
Scharakteryzuj idealne, według ciebie, stosunki sąsiedzkie.