1. I. poł. XVIII w. – niemiecka kompozycja późnobarokowa, środowisko muzyczne Lipska.

2. Zapotrzebowanie na utwory instrumentalne – związane z objęciem przez kompozytora funkcji dyrektora Collegium Musicum.

3. Kompozycje J.S. Bacha są zawsze ściśle powiązane z pełnionymi przez niego obowiązkami – organisty, pedagoga, muzyka nadwornego itd. Lipska twórczość Bacha, związana z piastowaniem stanowiska kantora w kościele św. Tomasza, poświęcona była dotąd muzyce kościelnej. Organizowanie przez Collegium Musicum publicznych koncertów instrumentalnych zaowocowało powrotem Bacha do świeckiej twórczości instrumentalnej, którą uprzednio uprawiał m. in. w Weimarze i Kothen.

4. Koncert d-moll BWV 1052 jest pierwszym z cyklu 7 utworów na klawesyn (klawesyny) i orkiestrę. Klawesyn był instrumentem, którego popularność osiągnęła szczyty w epoce baroku. Najpowszechniej stosowano go jako instrument solowy (Rameau, Lully) lub realizujący bas cyfrowany (Corelli, Haendel, Vivaldi, Bach). Zastosowanie przez J.S. Bacha klawesynu jako instrumentu wiodącego miało miejsce już w V Koncercie Brandenburskim. Lipskie koncerty na klawesyn z towarzyszeniem orkiestry były konsekwentną realizacją koncepcji wykorzystania solowych możliwości tego instrumentu.

5. Utwór na klawesyn solo z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej jest prawdopodobnie opracowaniem wcześniejszego koncertu skrzypcowego. Zgodnie z ówczesnymi tendencjami komponowania koncertów solowych – występują w nim naprzemiennie ritornele oraz epizody. W ritornelach partii klawesynu towarzyszy pełen skład orkiestry, z charakterystycznym, surowo brzmiącym unisono klawesynu i I skrzypiec. Epizody zawierają solowe wejścia klawesynu, z drugoplanowym, kontrapunktycznym towarzyszeniem orkiestry lub pojedynczych instrumentów. Pierwszy i ostatni ritornel są do siebie bardzo zbliżone. Twórca w mistrzowski sposób łączy rozwiązania polifoniczne z homofoniczną dominacją instrumentu wiodącego. Interesujący przebieg harmoniczno- -modulacyjny przykuwa uwagę od pierwszych do ostatnich dźwięków. Inwencja melodyczna i harmoniczna Bacha sprawia, że słuchający odnosi wrażenie zetknięcia z muzyką o niepowtarzalnym pięknie i wyrafinowanej lekkości. Pierwsza z trzech części koncertu d-moll to utwór o lekkim, żywym, radosnym, pomimo molowej tonacji, charakterze. Występuje tu tarasowa dynamika, oscylująca między forte a piano. Partie klawesynu w niezwykle harmonijny sposób współbrzmią z towarzyszącą orkiestrą smyczkową. Kompozycja emanuje energią, zaś popisowe epizody instrumentu solowego pozwalają na wyeksponowanie klawesynisty jako solisty – wirtuoza.

6. {audio}