Temat: Wymieranie roślin

Adresat

Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:

1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo‑skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski.

Wymagania szczegółowe

XI. Różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona. Uczeń:

3. wykazuje wpływ działalności człowieka (intensyfikacji rolnictwa, urbanizacji, industrializacji, rozwoju komunikacji i turystyki) na różnorodność biologiczną;

4. wykazuje wpływ działalności człowieka na różnorodność biologiczną;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie omawiają główne przyczyny wymierania gatunków roślin w czasach współczesnych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać i opisywać główne przyczyny wymierania roślin;

• podawać przykłady roślin wymarłych i zagrożonych wyginięciem.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• multimedialne atlasy roślin i zwierząt.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Ochotnicy przygotowują referaty poświęcone zagadnieniom ujętym w abstrakcie.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

• Ochotnicy przedstawiają swoje referaty. Prowadzący lekcję w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Prowadzący lekcję prosi podopiecznych o wypisanie na tablicy najważniejszych przyczyn wymierania roślin. Uczniowie analizują każdą z wymienionych przyczyn i ustalają, czy wynika ona z działalności człowieka czy z naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie.

• Prowadzący lekcję prezentuje i omawia mapę interaktywną przedstawiającą występowanie wybranych gatunków roślin na terenie Polski. Następnie dzieli uczniów na grupy. Zadaniem każdego zespołu jest pogłębiona analiza przyczyn zmniejszania się liczebności wybranego gatunku. Analiza powinna zostać dokonana w oparciu o mapę oraz informacje dotyczące rośliny, jej siedliska i wymagań, zawarte w abstrakcie i atlasie lub encyklopedii roślin oraz zasobach internetu.

• Grupy kolejno prezentują na forum klasy wyniki wspólnej pracy. Na zakończenie tego etapu lekcji uczniowie porównują omówione przypadki oraz formułują wnioski dotyczące przyczyn wymierania gatunków roślin w Polsce.

• Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Wykonaj polecenia 2.1 i 2.2 z abstraktu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Extinction of plants

It is estimated that currently over 9 thousand plant species globally are at risk of extinction. They constitute approx. 3% of all described taxons. The most important causes for plant extinction are as follows: vanishing or transforming of natural habitats, environmental pollution, excessive utilisation of plants by humans, intentional elimination of species (e.g. destroying weeds), extinction mutualistic species, displacing by invasive species, and crossbreeding of rare species with common species.

Over last 100–150 years, 44 species of vascular plants became extinct in Poland. Some of them are not irretrievable. Some of them can be found in natural habitats abroad, while the others, such as pasque flower (Pulsatilla vulgaris), are cultivated only in gardens.

It happens sometimes that species considered to be completely extinct are found in natural sites. These species are for example: strawberryleaf cinquefoil (Potentilla sterilis), found in 2008 in two sites in Lower Silesia, Veronica bellidioides, the appearance of which was reported in 2009 in Karkonosze, and Isolepis supina which was found in several sites in Lublin area in 2010.

There are quite a lot of vascular plants in Poland which at risk of becoming extinct: 506 species, which constitutes approx. 20% of the native flora. 74 species are considered to be critically endangered, which means that the size of their populations is extremely small. Usually, they are endemic species and relicts occurring in single sites.

• The main causes of plant extinction are as follows: vanishing of natural habitats, excessive acquiring of plants from the environment by humans, destroying plants considered to be undesirable, crossbreeding of close species, and changes in relationships between species in ecosystems.